care n
Willem Witsen en prof.
Wenckebach bij Heuff
GAS-
OLIE-
KOLENHAARDEN
La Traviata in Carre:
oude glorie herleefde
kunst
TWEE OPMERKELIJKE FIGUREN:
„Schoonheid om der
schoonheid wille
W
OPERA ITALIANA
Serie open doekjes
Suppoost afgeranseld
Dieven sloegen slag
in Loudens museum
LEIDSCH DAGBLAD VRIJDAG 10 DECEMBER 1965 VIERDE BLAD
was in die begintijd opvallend, gelijk
dat bijv. uit zijn kop va^ Don Qui-
chotte blijkt.
Het „klassiek-schone" vond in hem
aanvankelijk een fervent aanhanger.
Maar zijn ontwikkeling voerde hem
op den duur naar gans andere doelen.
<le schilder Willem Witsen (1860-1923) en waarl>'J speciaal zijn koddige spotlust
I in de typeringen
ERKEN van twee hekemie kunstenaars, t.w.
WILLEM WITSEN
..Oosterpark in de sneeuw'
(Foto LD Holvi
echter ook al
baar, wanneer
smijter" denkt.
Wenckebach heeft zich in de loop
der jaren veelvuldig aan academische
opvattingen en voorschriften kun
nen ontworstelen: er zijn talrijke;
door hem behandelde onderwerpen. I
welke daarvan ïen origineel getuige- 1
nis afleggen en waarvan men op deze
expositie kan kennis nemen.
Wij vragen in het bijzonder nog de
aandacht voor Weneckebachs' „Dan- j
sende negerin" of zijn naar het ab
stracte neigende „Het vissertje".
waaruit blijkt, dat Wenckebach nim-
mer is blijven stil staan.
Van hem zijn ook nog vele studies
van beelden in mappen aanwezig.
Deze interessante expositie, welke
een karakteristieke schijnwerper richt
op twee figuren, die in hun tijd ge
prononceerd belangwekkende bijdra
gen leverden tot waarlijk esthetische
belevenissen, in een periode, toen
„schoonheid om de schoonheid wille"
nog geldend was. is tot en met 6
januari te bezichtigen.
Bijna 2lh miljoen
voor kunstwerken
Op een veiling in het museum
Park-Bernet in New York heeft
het beroemde schilderij van
Georges Braque ..Vissersboten''
67.500 dollar opgebracht.
..Meisjes aan de waterkant"
van Pierre Renoir ging voor
57.500 dollar van de hand. een
schilderij van Sir Winston
Churchill ..De poojt van Mar-
rakesj" voor 13.000 dollar. In
totaal werden 65 schilderijen
voor 679.700 dollar 2.446.920
gulden) geveild.
itEUS
4DGE PLAATSING
Haagweg 15 - Leiden - Telefoon 40444
Oude schilderijen
in Italië teruü
(Van onze kunstredactie)
voor
Het scheen gisteravond alsof de oude Opera Italiana
19-10 was herleefd. Al is sindsdien de Ned. Opera geliquideerd en
een nieuwe Nederlandse Operastichting opgericht, in Carré was
de geest van Cav. M. de Hondt teruggekeerd en met hem de her
innering aan de geliefde zangers en dirigenten onder wie Sara
Scuderi. Edmondo de Vecchi. Luigi Ford en Antonino Votto. Toen
in het Carré van Alex Wunnink nu in hetzelfde theater van zijn
het beeldhouwwerk -oon Karel
De Italiaanse politie heeft 15 oude
schilderijen en een kostbaar basreliëf
uit de 14de eeuw opgespoord, die ge
schat worden op een waarde van
ruim f 170.000 en zeven maanden ge
leden in Rome gestolen werden.
De doeken
werden in de nacht van 6 mei gesto
len uit de studio van een restaura- I Voor een tot in de nok uitverkocht j Sergio Massaron. Hij schonk de voca-
teur. Zij werden gevonden in een ap- 1 huis bracht het Teatro dell'Opera listen niet slechts de mogelijkheid
partement dat uitziet op de Tiber. De italiana Verdi's „Traviata" en oogst- hun mooie stemmen op hun best te
politie zei, dat de eigenaar van het te naar de oude stijl open doekje na doen uitkomen, maar vatte ze ge-
huis gezocht wordt voor ondervra- open doekje. Men kon niet geloven heel in zijn muzikale visie.
ging. Bij eerste controle bleken de dat
O.K.
i W.-sti
Maria Luisa Cioni v
de beeldhouwer prof. Ludwig Oswald Wenckebach tot expressie kwam. En wie verlustigt een olieverfportp
(1895-1962) zijn thans te zien in Kunstzaal Heuff 2ich ntet in het blJzonder in de iro-lKare' v uit de 16de
te Wassenaar.
Kunst uit vervlogen tijd
Men zou bet menen, doeli de her-kennismaking
bereidt de beschouwer toch een aparte en charme
rende vreugde, ondanks de „gedateerdheid" van
hun scheppingen.
Wie het oeuvre van Willem Witsen.
ten volle vertrouwd met Amsterdam
als hij is, beziet, denkt meteen aan
zijn grote en zoveel persoonlijker tijd
genoot Breitner. Witsen moge dan
ongetwijfeld niet diens formidabele
hoogte bereikt hebben, er is toch de
zelfde kenmerkende sfeer van de
schilders, die men tot de volgelingen
van de Haagse School kan en mag
rekenen. De schilderijen van Witsen
zijn wel dikwijls in bijzonder donkere
trant gehouden men denke bijv.
aan zijn „Badende vrouw" of
„Koeien op stal" maar daarnaast
zijn er toch ook, uit latere tijd waar
aan ee.n transparante helderheid niet
ontzegd kan worden, zoals zijn
prachtige „Oosterpark (in Amster
dam) in de sneeuw".
Weense medische faculteit. Ook zijn
zoon. aanvankelijk schilder, studeer
de in Wenen. Van hem. de kundige
vervaardiger ook in talrijke houtsne
den van Bijbelse taferelen genie
ten o.a. grote bekendheid de „Jac-
ques-serie" („Mannetje Jacques", dat
in Rotterdam een plaats heeft ver
kregen, „Jacques met hoge hoed",
waarvan een monument verrijst in
Heerlen. „Jacques als redenaar".
„Jacques met vakantie", „Jacques op j ^fh.
kruk" enz.). Ook zij o.a. genoemd het
beeld „De Spoetnikker" bij de Mu-
seumbrug in Utrecht, de „Kop van
Hippocrates" in de tuin van het
Academisch Ziekenhuis" in Leiden.
zyn beeld van Von Slebold in de jjjj; Tuïtltoni~ËVgïÜ^i',''"zweden
„EUROPEES ZILVER"
UNIEKE EXPOSITIE
Vuti 21 december t/m 9 januari
1966 wordt onder auspiciën van de
Federatie Goud en Zilver in de ex
positiezaal van de Kon. van Kern-
teer N.V. aan de Karper-
Zeist een zilver tentoon
stelling gehouden, die uniek is voor
ons land.
Deze expositie omvat namelijk
een grote collectie na-oorlogs hand
gedreven zilverwerk uit o.m. Frank-
secretaris is geweest die beweerde de pnma donr.a'
dat de Nederlanders niet opera- 1
„minded" zijn. Deze „Traviata"-
voorstelling was er een uit de goede
oude tijd van het belcanto. „Travia
ta" uit Verdi's eerste glorietijd is
naar Italiaanse trant vertolkt. Ver
di's muziek plaatste het verhaal van
„La dame aux Camelias" van Dumas
boven de vorige-eeuwse sentimentele
romantiek.
Prachtige prestaties
Amerikaanse
leveranties aan
India versneld
Leidse „Hortus" en dat
„hutspotjongetje" Ewoud Joppens"
aan de Lammeschansweg te Leiden.
Wij noemen hier slechts enkele van
zyn talloze wijd geroemde scheppin-
de knap-
vooral in de begintijd wel eens een
naar huidige begrippen te conven
tionele indruk. Doch Wenckebachs'
groei was sterk: wij herinneren aan
zijn vrouwenbeeld ..Marseille", dat
weer zo'n gans andere inslag ver
toont. Het absolute „naturalisme"
Er zijn nog andere opmerkelijke
voorbeelden van Witsens ontwijfel
bare begaafdheid. Want wie zou zijn
bewondering willen onthouden aan
het beeld van de „Molenaar bij Wijk I °olt Wenckebach
by Duurstede" of het waarlijk unieke 1 held evident, al maakt zyn
meisjesportretje, dat hij reeds op 18-
jarige leeftijd maakte van zijn toe
komstige vrouw?
Men moge wellicht in deze keihar
de tijd, waarin moderne, absurde
stromingen haar vogelvlucht nemen,
een weinig geringschatend staan te
genover het romantische idealisme,
waarvan Witsens tijd getuigenis af
legde, dit neemt niet weg, dat hij een
figuur van betekenis is geweest, die
in de kunsthistorische ontwikkeling
zeker een memorabele plaats zy
het dan ook in beperkte zin in
neemt „Zo'n „Winterdag in Amster
dam" of „Damrak bij avond": zij
roepen de periode op van de Tach- i
tigers, waarin mannen als de schil
der-schrijvers, Jacobus van Looy of
zijn vriend Willem Kloos sterk de
aandacht op zich vestigden.
Dan zijn er talrijke beelden van de
in 1962 in Noordwijkerhout overle-
den prof. L. O. Wenckebach, hoog-
leraar aan de T.H. in Delft, zoon van j
de eerstijds wereldvermaarde hart-
specialist prof dr. K. F. Wencke-
bach, die jarenlang lid was van de
Permeke-tekening:
miljoen franken
Op een kunstveiling in Brus
sel heeft een houtskooltekening
van de Belgische schilder C.
Permeke een recordbedrag van
925.000 Belgische franken opge
bracht. Met de veilingkosten be
tekent dit. dat de een vrouw
voorstellende tekening meer dan
f 72.000 heeft gekost.
Ook een 20-tal andere teke
ningen van Permeke brachten
hoge prijzen op. die varieerden
van f 7.000 tot f 45.000.
Een schilderij van F. Vanden-
berghe bracht het tot 625.000
Belgische franken.
Denemarken en Nederland. Het
voor de eerste maal, dat een der
gelijke omvangrijke collectie, die
een interessant beeld geeft van de
na-oorlogse ontwikkeling van hand-
werkzilver in Europa, in ons land
bijeengebracht wordt.
De tentoonstelling wordt op 20
december door de heer Pierre Jans
sen geopend.
Prof. L. O. Wenckebach:
..Dronken student
(Foto L.D./Holvast)
Zwijgerprijs
voor Jules B. Farber
Uitstekende informatie over ons land
De Willem de Zwijgerprijs I
1965 voor de journalistiek is
door minister Luns uitgereikt
aan de Amerikaanse journalist
Jules B. Farber. Deze uitreiking
vond plaats in het internationaal
perscentrum Nieuwspoort in
Den Haag.
De heer Farber. die in Neder
land werkt, schrijft geregeld in
..The New York Times" ..The
National Observer" uit Wash
ington. ..The New York Herald
Tribune" en andere dagbladen
en tijdschriften.
De Willem de Zwygerprys ten be
drage van 1000 dollar, wordt gewoon
lijk jaarlijks uitgereikt aan een Ame
rikaans journalist, die het beste
artikel of serie artikelen over Neder
land in Amerika publiceert. Aan de
ze publicaties worden hoge eisen ge- JULES B. FARBER
steld. De Willem de Zwygerprys is i
een geheel Nerlands particulier ini- aanstaande uitgevers zoals Henri
tiatief. Voorzitter van het comité j Louis, Donald Macgraw, Walker Sto-
voor deze prijs is de in Amerika j ne zitting hebben, heeft de prijs
woonachtige heer Albert C. Balink. voor 1965 aan de heer Farber toege-
Het was voor het eerst, dat by mon- I kend niet voor een bepaald artikel,
de van de heer Balink, de heer Far- maar voor de „vele uitstekende in-
ber zijn hartelijke gelukwensen met formatieve artikelen over Nederland,
deze onderscheiding kreeg aangebo- die deze journalist met kennis van
den. j zaken gedurende een periode van
verscheidene jaren in Amerikaanse
bladen heeft gepubliceerd".
Minister Luns die in aanwezigheid
van de voorzitter van de Tweede Ka
mer mr. F J. F. R. van Thiel de prijs
uitreikte, zei in zijn toespraak dat op
het ogenblik de NederlandsAmeri
kaanse vriendschap zich in opgaande
lijn bevindt. Hy wijdde voorts veel
waarderende woorden aan president
Johnson en diens voorganger.
Minister Luns zei tenslotte dat de
Willem de Zwijgerprijs in de jour
nalistieke wereld zo iets als een Oscar
is geworden. Deze is een der leidende
prijzen in de Ver; Staten, toegekend
door de eersten van dit land. Het is
met andere woorden gegroeid tot een
erkend internationaal instituut. Hy
wenste de heer Farber veel geluk met
diens prestatie en de daarvoor gege
ven waardering.
J President Johnson heeft gisteren
opdracht gegeven, de tarweleveran-
I ties aan India te bespoedigen in ver-
band met het ernstige voedseltekort
in dat land. Hy gaf voorts toestem
ming voor het verstrekken van een
J lening van 50 miljoen dollar aan
India voor de aankoop van Ameri-
i kaanse kunstmest. Anderhalf mil
joen ton tarwe, dat anders over een
in februari eindigend tijdvak van
I drie maanden zou zijn verscheept,
komt nu vrij voor onmiddellijke le-
j vering, Amerikaanse functionarissen
I hebben gezegd, dat de mogelijkheid
wordt opengelaten de komende drie
I maanden nog meer tarwe naar India
heeft een prachtige welklinkende,
dramatische coloratuursopraan, maar
evenzeer een groot speeltalent. Zij
schonk herhaalde malen hoogtepun
ten in haar vertolking en ontroerde
bijzonder in de hevig dramatische
slotscène met de aria „Addio del pes-
sato". Gianfranco Pastine voegde
zich steeds fraaier aan haar expres
sie en vond evenzeer zijn kracht in
een opmerkelijk krachtige interpreta
tie. Renato Bruson, die de rol van
zijn vader Giorgio zong. verraste zijn
toehoorders door zijn sonore wijze
van zingen, gaaf van voordracht en
menigmaal ontroerend in de expres
sie van zijn toon vorming. De overige
partijen, van mindere importantie,
werden niettemin op passende wijze
weergegeven, alle in een bezetting
van goede stemmen. De regie van
Renato Papa Giorgio was goed ge
troffen Wij kregen, dank zij zijn
spelleiding naast de vocale hoogte
punten opmerkelijke scènes. Hierdoor
vergaten we de nogal verouderde dé
cors en de te simpele dans-figuratie
in de derde akte. Alles kreeg zijn
beste kansen in zeer pakkende vocale
preStaities, evenzeer in de orkestbege
leiding, die door het toedoen van de
dirigent soepel aansluitend was.
Advertentie
HAAL
HENKES
IN HUIS
JONGE JENEVER
De 36-jarige heer Farber werd in
Amerika uit Russische ouders gebo
ren. Hy begon zijn journalistieke
carrière in de streek waar hij gebo
ren werd. New Jersey. In zyn ver
dere carrière diende hy ook het
Amerikaanse leger met zyn pen. In
1957 werd hij perschef van de Ame
rikaanse afdeling op de Brusselse
wereldtentoonstelling. Daarna besloot
hij in Europa te blyven. Hij vestig
de zich eerst in Nederland, later in
Zwitserland. Hij reisde veel door
I Europa en schreef voor zowel Eu
ropese als Amerikaanse dagbladen en
j tijdschriften. Na een jaar verblyf in
j Amerika kwam hij opnieuw naar
Nederland en van begin 1962 af ves
tigde hy zich in Amsterdam. Tot
zijn werk behoren artikelen over eco
nomie, toerisme, zeden en gewoon
ten van Nederland.
In 1956 werd een boek van hem
in Parys gepubliceerd, een boek
lover Amsterdam, met een voorwoord
van prins Bernhard. Hetzelfde mate
riaal deed dienst voor een televisie
uitzending over de kijk van buiten
landers op Nederland. Deze film zal
zowel voor de Amerikaanse televisie
als in bioscopen circuleren.
In de beoordelingscommissie voor
de Willem de Zwygerprijs. waarin
o.m. drie leden van het Amerikaan
se Hoog Gerechtshof alsmede voor-
VOORW ERPEN VAN ONSCHATBARE
WAARDE ZIJN VERDWENEN
Twee dieven, die gisteren als bezoekers het Wellington Museum
in Londen waren binnengegaan, hebben een suppoost afgeranseld
en zich uit de voeten gemaakt met voorwerpen uit de tijd van de
beroemdste soldaat (Wellington) van Groot-Brittannië.
Het museum staat in Piccadilly, het hart van Londen, en de over
val is uitgevoerd om 17.15 uur op het hoogtepunt van het avond-
spitsuur toen er duizenden mensen in de buurt waren.
De overvallers zijn gevlucht door een raam nadat zij het juweel
van het Gulden Vlies hadden meegenomen en een met juwelen in
gezette staf van een veldmaarschalk van het Tsaristische Russische
leger.
De voordracht6kunstenares en ac
trice Nel Oosterhout die onlangs is
teruggekeerd van een uitgebreide
tournee door de Ver. Staten en Ber
muda, waar zij een groot aantal col
leges en universiteiten heeft bezocht,
is uitgenodigd haar bezoek te her
halen. In grote trekken is reeds een
nieuwe Amerikaanse tournee voor
september, oktober en november 1966
vastgelegd.
Gouden Vlies-juweel
Ontvreemd
De meest recente schatting van de
waarde van het Gouden Vlies-juweel
was 10.000 pond sterling maar de
gestolen voorwerpen worden als on
schatbaar beschouwd vanwege hun
plaats in de Britse geschiedenis.
Scotland Yard heeft gemeld dat er
niemand in de zaal was waaruit de
voorwerpen zyn gestolen. Het mu
seum in Apsley House wordt veel
door toeristen bezocht
De dieven sloegen hun slag vlak
voor sluitingstijd en gingen onmid
dellijk naar de zaal waar de meest
waardevolle voorwerpen liggen. Zy
sloten de deur en sloegen er wiggen
onder. De zestigjarige suppoost in de
werd met een gummiknuppel
Toen leden van het museumperso
neel merkten dat de deuren van de
grote zaal gesloten waren, trachtten
zy die met geweld te openen wat
hun niet lukte. Enkelen reden rond
het gebouw in een poging de dieven
de weg af te sneden maar zy kwa
men te laat. De politie moest door
een raam klimmen om bij de neer
geslagen suppoost. Alfred Brown te
komen.
De George Garter-juweel van het
Gulden Vlies werd destijds aan de
Koninklijke familie teruggegeven toen
de houder ervan overleed. Maar
Koningin Victoria heeft hem de fa
milie van de Hertog van Wellington
geschonken uit erkentelijkheid van
wat hy voor het land heeft gedaan.
Sir Winston Churchill heeft het
juweel een dag gedragen in West-
minster Abbey. Dat was op de Kro
ningsdag in 1953.
De Hertog van Wellington, die Na
neergeslagen. De dieven vernielden poleon bij Waterloo heeft verslagen
drie kasten, namen de voorwerpen stierf in 1852 en is als held hegraven
mee en vluchtten uit een raam via onder de SL-Paul's Kathedraal in
een zorgvuldig voorbereide ontsnap- i Londen na een bijzondere carrière
ptngsweg. I gis militair en staatsman.
