SIR
Joop Capiein: noodweer..
ARTRE'SVUILE HANDEN'
TE ZEER IN BLIJ
gentlemen
prefer
f oor de Amsterdamse rechtbank
Vliegveld Ypenburg
moet verdwijnen
LF.IDSCH D\GBT.\P
VRIJDAG 19 NOVEMBER 1965
Probleemstelling verdoezeld
E1END SPEL VAN GUUS HERMUS
in ons land graag gespeelde, in 1905 geboren Franse
ntialistische wijsgeer, roman- en toneelschrijver Jean Paul
'.gaf de Toneelgroep ..Centrum'' gisteravond voor K. en O.
oorstelling van ..Vuile handen". (Les mains sales) waarvan
tste Nederlandse opvoering op naam staat van het Rotter-
Toneel in 1950, twee jaar na de Franse wereldpremière in
;even taferelen samenge-
tcneïlstuk speelt zich af in de
helft van de laatste wereld
toen de Duitse legers in Rus-
)t de grote terugtocht werden
ngen en het verzet in een ge-
de Balkaristaat meerdere
trachtte te ontwikkelen door
werking van de communisti-
en de aanhangers van de
re monarchie. De nuchtere en
ch denkende partijleider Hoe-
aet hierin een middel om snel
doel te geraken en voor hem
het doel de middelen,
thuisfront van de party néémt
igenmachtig genomen besluit
leider te velde niet. Hoederer
geliquideerd worden. De uit
kringen gesproten intellec-
a idealist Hugo biedt zich aan
er uit de weg te ruimen. Na-
Olga, die namens het party-
optreedt, heeft overtuigd van
l verzet tegen de koehandel
bourgevisoisie verkrijgt hij de
ht. Het is typerend voor Sar-
dat Hugo tenslotte ge
dreven wordt om een „daad" te stel
len die in strijd is met. zijn karakter
en die nochtans beslissend zal zijn
voor zijn leven. De omstandigheden
waaronder hij de trekker overhaalt
laten ons in het onzekere of hij een
politieke, of invididuele moord be
drijft.
Het verloren gegane contact met
Moskou is inmiddels hersteld. Hoede-
rer's beleid wordt goedgekeurd en
Hugo in de gevangenis geworpen. Na
zijn vrijlating wordt hem de terug
keer in de partij gewaarborgd, mits
onder een andere naam, want Hoe-
derer's moordenaar moet sterven.
Hugo wenst de verantwoordelijkheid
voor de nutteloze dood van Hoederer
niet te ontlopen maar betaalt met
zijn eigen leven.
De Nederlandse bewerking van
Hans Roduln heeft misschien meege
werkt om Sartre's probleemstelling te
verdoezelen. Zeker is, dat by de voor
stelling van de Rotterdammers in
1950, de lachlust van het publiek geen
moment werd opgewekt, wat gister
avond herhaaldelijk het geval was.
De regisseur Theo Kling liet het
stuk ten dele in volstrekte blijspel-
toon spelen, wat o.i. in deze, over het
algemeen te zwakke bezetting niet
verantwoord was.
Een uitzondering maakte Guus
Hermus als Hoederer, die althans de
overheersende leidersfiguur was,
wiens sterke spel voortdurend boeide.
Ina v. d. Molen bezit nog niet de
ervaring die een rol als Olga vereist
om een vaste greep op het publiek te
Hoge prijzen voor
unieke documenten
(Van onze correspondent In Bonn)
Kostbare manuscripten, die tussen
de jaren 1920 en 1950 uit Duitsland
naar Amerika werden gebracht keren
weer naar het land van herkomst
terug. Op de veilingen van de auto-
gravenhandelaar Sargardt in Mar
burg werden hoge bedragen betaald.
Drie geschriften met voorstudies
van Karl Marx voor zijn „Kritiek der
politischen Oekonomie" en „Das Ka-
pi tal" werden voor 59.000 mark door
een Duitse koper verworven. Een fe
licitatiebrief van Maarten Luther
met een afbeelding van Johannes
Hus kwamen voor 15.500 mark in het
bezit van een Duitse verzamelaar. De
afscheidsbrief van de Oostenrijkse
Kroonprins Aartshertog Rudolf, die
hij 30 januari 1889 in het slot Mayer -
ling aan zijn vrouw Stephanie
schreef, bracht 15.000 mark op. Ex
perts hadden de opbrengst op 1600
mark geschat.
Twee gedichten van Heinrich
Heine brachten 4300 mark op. Ze gin
gen naar de landsbibliotheek van
Düsseldorf. Een brief en twee mu
ziekman uscrlpten van Felix Mendels-
sohn-Bartholdy kwamen voor 14.40C
mark aan de Pruisische Staatsbiblio
theek van Berlijn. Een brief van Mo.
zart, ging voor 6500 mark naar de
stad Marburg, een brief van Fran?
Schubert voor 4400 mark naar een
museum in Wenen. Het Nationale
Museum van Weimar verwierf (als
Goethestadi een brief van de grote
dichter en een handschrift van
Schiller voor 3800 mark! Laagst ge
waardeerd stonden een oorkonde en
een brief van veldmaarschalk Rom
mel. Vier Amerikanen, drie Duitsers,
twee Zwitsers, een Italiaan en een
Fransman vochten om de beide docu
menten. Een Amerikaan verwierf de
brief voor 640 mark (het dubbele van
het geschatte bedrag) en de Frans
man de bul voor 460 mark. Dat was
het drievoudige van wat de taxateurs
ervoor hadden gezet!
Een scène uit Sartre's
..Vuile handen"
(Foto LD./Holvast)
waarborgen. De fanatieke idealist
Hugo van Carol Linsen miste de
overtuigende bezieling en gaf slechts
een slap aftreksel van deze belang
rijke figuur. Marja Kok debuteerde
als Jessica, Hugo's vrouw. Zij demon
streerde overtuigende kwaliteiten als
blijspelfiguur, die haar verhinderden
tot een gave vei tolking te komen.
De overige rollen leden alle meer of
minder aan hetzelfde euvel.
K. en O. zorgde voor bloemen voor
Ina v. d. Molen en Marja Kok.
B. H.
Luns opent geestig
Haagse
Kunstmarkt
De minister van Buitenlandse Za
ken mr. J. M. A. H. Luns heeft,
ofschoon hij zei in de beeldende
kunst niet veel verder te zijn geko
men dan de „blauwe periode van
Picasso, gisteren de Haagse kunst
markt geopend, die hij zonder enige
terughoudendheid een „happening'
noemde. Hy releveerde, dat hy een
zoon Is van een graficus, een beeld
houwer en een kunsthistorieus, maar
dat by hem weinig van de talenten
van zijn vader was te bespeuren.
Ook op literair terrein was hy niet
verder gekomen dan „enige slaap
verwekkende artikelen voor een bui
tenlandse dienst."
Minister Luns, die door de voor
zitter van de Haagse Kunstkring, mr.
Cleveringa, was verwelkomd met
een fraai gedicht waardeerde het
dat ook St. Nicolaas van de party
was. al was het alleen omdat de
bisschop uit Spanje een van de laat
ste stemmingen van 't Concilie mis
te. De Haagse Kunstmarkt, die tot
en met 30 november in de zaal van
het gebouw van de Haagse
Kunstkring wordt gehouden, biedt
kopers en bezoekers naast werken
van leden ook diverse attracties, zo
als muziek, een demonstratie ets-
drukken en de gelegeheid tot het la
ten tekenen van een portret. Te koop
zyn er behalve de honderden ge
signeerde werken van de ongeveer 40
leden van de Haagse Kunstkring,
zoals schilderyen, gouaches, tekenin
gen, etsen, litho's, plastieken, aarde
werk. mozaieken. sieraden, handbe-
drukte stoffen en textielartikelen,
kinderboeken -
TBS
gaal zwaar
duel tegemoet
Na de ruime zege van vorige week
op FAC uit Den Helder gaat Bona
Stars morgenavond een zware uit
wedstrijd tegemoet tegen Rotterdam-
Zuid. De Leidenaars delen de tweede
plaats met Argus en Rotterdam-Zuid
en de Rotterdamjners zullen dan ook
alles in het werk stellen om de over
winning in eigen huis te houden. In
het begin van dit seizoen speelde
Bona Stars reeds een oefenwedstryd
tegen de Rotterdammers, die een
kleine Leidse zege opleverde: 7271.
De Leidenaars kunnen in de ruime
Energiehal tot hun breakspel komen,
waardoor een zege voor Bona Stars
zeker tot de mogeiykheden behoort.
Opstelling: F. van Kins, H. van
Mameren. H. en W. Stol, A. en P. de
Jong. Th. Bark, K. Pley, C. den Hol
lander, H. Kaper.
Het programma voor het week
einde luidt: zaterdag: 14.00 uur Bona
Stars 3—Achillus 115.30 uur Bona
Stars 2—Punch 2; 21.30 uur Rotter
dam-ZuidBona Stars 1. Zondag:
14.00 uur Bona Stars ABona Stars
B; 15,00 uur Bona Stars 2(D)Te
Werve 1; 16.00 uur Bona Stars 1
(D)— Esso.
Uitslag: Fortune 1Bona Stars 4
39—30.
AFD. LEIDEN
AFWACHTEN
Het ziet er on het ogenblik nog
niet naar uit, dat het voetbalpro
gramma voor het komende week
einde in zyn geheel wordt afgelast.
De velden zijn wel drassig, maar
wanneer het droog blijft, is de kans
groot dat er toch wordt gespeeld. De
Afdeling Leiden deelde ons heden
ochtend mee, dat er nog even wordt
gewacht met het nemen van een be-
Nieuwe uitgaven
Schaatsjaarboek 1965
De tweede uitgave van het
Schaatsjaarboek is van de pers ge
komen. Mocht de uitgave van 1964
zich in een ruime belangstelling
verheugen, het jaarboek van dit jaar
zal nog meer aan de verwachtingen
voldoen.
De journalist en schaatskenner
Jan Kleine is weer de ziel van het
nieuwe boekje. Tal van wetenswaar
digheden heeft hy in het Schaats
jaarboek 1965 verwerkt.
Speciaal voor de Europese kam
pioenschappen. die in januari 1966
in Deventer worden gehouden, zyn
staatjes opgenomen. Hiermee kan
men het verloop van de stryd zelf
volgen. Uitgever: Interprint N.V.
Deventer.
K
i hftifcïiük- i!-i
Piratentelevisie
in Engeland
De eerste Engelse piratentelevisie
is in de lucht Er wordt uitgezonden
van een oud fort in de Noordzee, 15
kilometei buiten de kust van Essex.
Er is nog alleen een stilstaand test
beeld getoond. Een groep zakenlieden
uit Essex zit hier achter. De naam
van het programma is Tower-tele-
visie. Destyds is beweerd dat zy
delen van de R.E.M.-apparatuur zou
den hebben gekocht. Het plan is om
het nieuwe jaar te beginnen met
nachtuitzendingen tussen midder
nacht en 3 uur 's ochtends. De tele
visiepiraten gebruiken een kanaal
dat reeds door de B.B.C. wordt ge
bruikt. De bedoeling is Amerikaanse
films en thrillerseries te gaan uit
zenden. De beelden kunnen alleen in
Engeland worden opgevangen.
SIR artikelen van 1.70 af - Produkten van het Huis JÓMjS
Verhaal
(Van onze correspondent)
Als twee kemphanen stonden ze gistermiddag voor de Amster
damse rechtbank tegenover elkaar. De 37-jarige portier Louis van
I. en de 28-jarige beroepswielrenner Joop Captein. Nog niet zo lang
geleden waren zij sportvrienden die er samen op uit trokken voor
menig trainingsritje.
Er was echter een vrouw in het
spel gekomen: Jelletje L„ 46 jaar
oud, eigenares van twee café's in de
omgeving van de Zeedyk en door
Louis nu „die vrouw met dat moe
dercomplex" genoemd. Jelletje ont
brak echter op het appèl. Na zes
jaar met Louis samen te hebben ge-
,eefd had zü de voorkeur gegeven
aan de veel jongere Joop. Nu is zy v -
met de laatste in ondertrouw.
Toen de bom barstte en Jelletje
by Joop introk kon Louis dat niet j
verkroppen. By zyn nederlaag als
minnaar kwam bovendien dat- hy
zich door Joop en Jelletje opgelicht
voelde. Hij kreeg weliswaar een van I
de twee café's maar het nieuwe paar
boorde hem naar zyn zeggen zo'n
17.000 gulden door de neus. Dat geld
werd er doorgedraaid op een reis
naar Duitsland en zuidelijke vakan
tie-oorden.
„Ik wilde verhaal halen. Ik wilde
even eigen rechter spelen", verklaar
de Louis ruim vier weken later in
het ziekenhuis, waar het been boven
de knie geamputeerd moest worden.
Tegenover de politie gaf hy ook toe,
„Ik had vier weken lang koorts ge
had. Ik wist niet of ik van voren of
van achteren leefde. Het is zo dat
er eerst geschoten is. Ik viel toen op
de grond en heb toen pas de deur
ingetrapt. Van twee meter afstand
heeft Joop me toen in myn been
geschoten".
Van bedreigingen was volgens
hem ook geen sprake geweest. Alle
getuigeverklaringen, waaronder een
dat hy Joop met dum-dum-kogels af
zou maken, waren uit de lucht ge
grepen. „Die mensen denken, dat
zwarte schaap dat knappen wij wel
i op
Onderwereld
Bedreigen
Louis begon zyn vroegere vriend
en vriendin te bedreigen. In de
vroege ochtend van zondag 4 juni
drong hy tenslotte de woning van
het tweetal in de omgeving van
Artis binnen. Hy belde
benedenvrouw. zei
Provinciale Staten behandelen het
streekplan Haagse agglomeratie
In de vergadering van Provinciale
Staten van Zuid-Holland is gisteren
bü de behandeling van het Streek-
P'an Haagse Agglomeratie, dat een
Jk móet"by"de Itiental gemeenten omvat, het mili-
wielrenner wezen", en liep snel naar I 'aire vliegveld Vpenburg ongewenst
de vierde verdieping door. Daar pro- en gevaarlijk genoemd. Diverse sta-
beerde hij de slaapkamer van Joop tenirmctiea spoorden gedeputeerden
en Jelletje binnen te dringen. Hy iaan om slappen te ondernemen by
rammelde aan de deur, riep: „je gaat ryksoverheid, opdat het vliegveld
trapte het onderste paneel I w°nH verplaatst.
uit de deur.
De wielrenner greep een onder
handbereik liggende, in Duitsland
gekochte revolver en schreeuwde:
„ga weg of ik schiet". Ondertussen
hielp hy snel zyn Jelletje een platje
op te vluchten. Toen Louis niet ver
dween loste hy drie schoten. Een
schampte de borst van de portier,
een ander trof hem in het linker
been.
Drs. Borgman (PvdA) zei het op
prijs te stellen als de staten een
motie aannamen, waarin wordt
uitgesproken, dat het vliegveld op
niet al te lange tenrüjn moet ver-
dwynen. Hy werd hierby gesteund
door de heer S. J. van den Bergh (V.
VP.), oud-minister van Defensie, die
vond, dat het vliegveld Ypenburg
een onding is geworden. Defensie
zal de grond als er geen vliegveld
meer zal zyn, volgens hem willen ge
bruiken als oefenterrein, maar hier
voor zouden beter gronden kunnen
worden gebruikt in de IJselmeerpol-
ders. m het Deltagebied en in de
ingepolderde Lauwerszee.
Mr. F. H Piket (CHU) betreurde
het, dat het vliegveld in een dicht
bevolkt gebied ligt. De heer N. van
den Brugge <A.R.) opperde het idee
om als het vliegveld er biyft, tun
nels onder het terrein te bouwen
voor de nodige verkeerswegen van en
naar het stedelyk gebied. Dr. R.
lEvsink (KVP) vond het vliegveld
eveneens ongewenst. Hy zag evenwel
niet dat het wordt verplaatst, wat
volgens hem de staten er niet van
behoeft te weerhouden om in het
Streexplan het vliegveld de bestem
ming parkeerterrein te geven.
In de uitvoerige betogen, die de
statenleden hielden meende drs.
Borgman, dat de groot-stad Zoe-
termeer ihet zyn 100.000 inwoners
j in wolkenkrabbers wel eens zo
compact zou kunnen zyn, dat ge
sproken moet worden van „een stad
::;r;rhn:v„,r; Holel Restaurant noordzee
p zolder opbergen, zo vroeg hy zich Telefoon 01719—3141
Gemoderniseerd hotel en uitste
kend geoutilleerde lokaliteiten
voor bijeenkomsten van allerlei
aard.
Dr. Eysink noemde het Streek
plan een begrenzingsplan naar bin
nen en een stimulerings- en verwy-
zigingsplan naar buiten, een plan,
dat uit ruimteiyke nood werd ge
schapen. Hy toonde zich voorstander
van een bovengemeenteiyk bestuur
lijke ordening, omdat de specifieke
ontwikkeling een eigensoortige pro
blematiek oproept. Mr. Piket achtte
een supra-gemeenteiyk bestuursor
gaan niet nodig, voor de noodzaak
daartoe feiteiyk is aangetoond.
De statenleden waren van mening,
dat het verkeer in het streekplan-
gebied in de toekomst vele en gro
te moeiiykheden zal baren. Mevrouw
mr. N. W. Dettmeyer-Labberton
(VVD) veroordeelde maatregelen, die
de autobezitters afschrikken. Ze vond
het beter als de autobezitters worden
geporteerd voor het gebruiken van
het openbaar vervoer. Subsidiering
van het openbaar vervoer door de
overheid achtte ze dan ook onont
koombaar, maar de kosten zullen
volgens haar ruimschoots worden ge
compenseerd door de mindere uitga
ven voor het onderhoud van de we
gen. Ze gaf G.S. in overweging een
provinciale commissie in te stellen,
die het openbaar vervoer gaat be
studeren.
Dr. J. Alers (VVD) lanceerde het
idee om meer grond beschikbaar te
stellen bij Delft, waar een roei-
baan ls voorzien. Dit gebied kan
dan dienstbaar worden gemaakt aan
de actieve en aan de passieve re-
Advertci
NOORDWIJK AAN ZEE
af de publieke tribune door een
respectabel aantal onderwereldfigu
ren gevolgde rechtbankzitting leidde,
leek even op een kapotte grammo
foonplaat toen de eerdere vonnissen
van de portier doornam: twee jaar
en zes maanden wegens souteneur
schap, een jaar en drie maanden
wegens huisvredebreuk, diefstal, ver
nieling, mishandeling, mishandeling,
mishandeling.
Een van de veroordelingen betrof
een mishandeling van Jelletje in
haar café, de vrouw was daarb-j
deerlyk gehavend. Haar ogen waren
dichtgeslagen, zy liep een hersen
schudding en een scheur in haar
schedel op. „Dat heb ik niet gedaan"
zei Louis. „Zij heeft de tapkam
bovenop zich gekregen en die heb ik
niet aangeraakt".
Fantasie
Ook een mishandeling van zyn
vriend, waarvoor overigens geen
aangifte was gedaan, berustte vol
gens hem op fantasie. Er was geen
sprake van dat hy, zoals de wielren
ner verklaarde, in een woning aan
de Van Ostadestraat op hem ge
sprongen was en geprobeerd had
hem in de keel te byten, een poging
die in een beet in de duim van de
wielrenner bleef steken.
„Waarom zou ik hem bedreigen?",
vroeg hy. „Hy loopt al hard weg als
hy myn zuster op straat tegenkomt".
Even later sprak hy zichzelf echter
danig tegen. Joop C. had uit angst
voor de verschillende bedreigingen
niet alleen een pistool gekocht maar
zich ook een hond aangeschaft.
„Jongen, je bent zo laf als Je groot
bent", zei Louis tegen Joop. En tegen
de rechtbank: „Ik byt tenminste
nog zelf en hy laat het een hond
doen".
Stadion
Tydens de zitting werd met geen
woord gerept over de „moordaan
slag" enige weken na de schiet
partij door een broer en een vriend
van de portier in het Amsterdamse
Stadion op Joop gepleegd zou zyn.
Deze zaak is enkele weken geleden
door de rechtbank behandeld, maar
werd nadat de wielrenner had ver
klaard dat het best kon zyn dat hy
voor de aanstormende stayermoto
ren was gevallen, in plaats van er
voor geworpen te zyn, terug verwe
zen naar de instructie.
Louis deed zyn by wyien vrywel
ontstuitbare woordje zelf. Hy had
geen raadsman meegenomen, want
zo redeneerde hy: „Het is toch vech
ten tegen de bierkaai". Joop C. daar
entegen werd verdedigd door de be
kende strafpleiter mr. Mathulsen.
Deze ontzenuwde de ontkenningen
van de portier, dat hy de wielrenner
bedreigd zou hebben in een oogwenk,
door een schilderij met de afbeelding
van de moeder van Jelletje te pro
duceren op de achterkant waarvan
Louis kort na het vertrek van Jellet je
allerlei dreigementen geschreven had
aan het adres van Joop „Geef me
een kans dat ik hem doodmaak, geef
me een tip als ik langs kan komen"
Dronken
Minister Lu ting tijde.is
de opening van de Haagse
Kunstmarkt onder grote hilari-
Ingenomen bleken vele statenleden
met de plannen voor een conurbatie-
spoor tussen Zoe term eer en Den
Haag. Ten aanzien van de overige
verkeersvoorzieningen werden kri
tische geluiden gehoord, vooral ook,
omdat de gemeente Voorburg in het
ran St. Nicolaas een ..Luns- I streekplan er buzonder bekaaid af-
-- ij komt wat de verdere ontwikkeling
poppetje. Het gmg hartelyk van de g<.meenU, roals werd
toe! I opgemerkt.
Café - Restaurant SEINPOST
Teletoon 01719—2515
Fraai gelegen. Ruii jarkeerter-
rein. Midget-Golf.
Beide het gehele jaar geopend.
dronken", was het com-
n Louis. De portier hoor
de tenslotte wegens huisvredebreuk
en bedreiging met doodslag drie
maanden gevangenisstraf tegen zich
eisen. De officier van Justitie hield
er hierby rekening mee dat hy
lichamelyk al zwaar gestraft is
Tegen Joop C., aan wie hy primair
poging tot moord ten laste had ge
legd. luidde zyn eis: ontslag van
rechtsvervolging wegens noodweer
exces. Mr. Mathuisen sloot zich hier
by gaarne aan. Uitspraak over veer
tien dagen.
