„Spaar de binnensteden"
Nieuwe „speaker" van
het Lagerhuis benoemd
Terechtstellingen
in Boeroendi
GEEN DWANG
Hebt u een rijbewijs?
Dan hebben wij voor u
•dicht bij huis*
een goede baan!
STAATSBEZOEK AAN CHILI
Belgisch vorstenpaar met zeer
groot enthousiasme ontvangen
BERAN „BRAK
ZIJN WOORD"
China boycot
conferentie
in Algiers
-
«I Kluchtigemaar zinvolle
traditie in Brits parlement
LEIDSCH DAGBLAD WOENSDAO 27 OKTOBER 1965
(Van onze Londense
correspondent)
Wie iou zich bedenken wan
neer hem of haar een betrekking
met een salaris van meer dan
92.000 gulden plus gratis een pa
leis van een huis en later nog een
grafelijke titel en een pensioen
van 40.000 gulden worden aan
geboden? Dit alles vormt de be
loning van het voorziterschap
van het Engelse Lagerhuis.
Maar volgens de traditie moet
„meneer speaker" veinzen dat hij
eigenlijk niet veel voor deze
baan voelt en zich slechts tegen
wil en dank laat benoemen.
Deze traditie vloeit voort uit
het verleden, dat in het Britse
bestaan zulk een enorme rol
speelt. De speaker, een ambt dat
dateert uit de 14de eeuw was en
is naar buiten ,.de spreekbuis"
van het parlement, dat zijn vrij
heid in een eeuwenlange worste
ling met de absolutistische mach
ten heeft moeten veroveren.
In die stryd bevond de speaker
als symbool van het parlement zich
altijd in een uiterst kw est bare posi
tie. De beremde speaker Thomas Mo
ros, geestverwant en intiem vriend
van onze Erasmus, werd onthoofd.
Om te herinneren aan de strijd voor
de volksvryheden voert de nieuw ge
kozen speaker altijd een kleine klucht
op. Hij doet alsof hij zich tegen zijn
benoeming verzet, en blijft dan op
zijn plaats zitten. De weerspannige
aspirant-speaker wordt dan door de
twee andere kamerleden, die zijn
kandidatuur steunden, namelijk de
conservatieve en Labour-fractie-
voorzitters, natuurlijk zeer zachtjes,
bij de polsen gepakt en naar de voor
zittersplaats „gesleept".
De aspirant-speaker, die nog niet
op zijn stoel mag gaan zitten, be
dankt dan de kamer voor de toe
gebrachte eer.
Daarna wordt de vergadering
enige tijd geschorst om de nieuwe
functionaris de gelegenheid te geven
zich te verkleden. In een zijden kuit
broek en korte pruik begeeft hij zich
dan, voorafgegaan door de „sergeant
at arms", de opperste wapendragen-
de dienaar van het Lagerhuis, met
de vergulde scepter over de schou
der en gevolgd door een stoet La
gerhuisleden, naar het Hogerhuis,
waar zijn benoeming officieel door
een koninklijke commissie, die het
staatshoofd vertegenwoordigt, wordt
bekrachtigd.
Daarna keert de nieuw benoemde
voorzitter, thans met een lange tot
op de schouders reikende 17-de
eeuwse speakerspruik op, in volle
glorie naar het Lagerhuis terug.
Weer verdwijnt hy om zijn toga om
te slaan en enkele ogenblikken la
ter doet hy pas echt zyn intrede
door een staand Lagerhuis, van alle
kanten toegejuicht en neemt hy on
der de troonhemel van zijn monu
mentale voorzittersstoel plaats.
De nieuwe speaker is het 64-jarige
Labourlid, dr. Horace King, die tot
de plotselinge dood (vorige maand)
van zyn voorganger vice-voorzitter
was, welke functie echter geenszins
automatisch recht geeft op het spea
kersschap.
Advertentie
m w WATERDICHTE -
JSk r. tl BADKAMERKACHEL
f43.50
boeroendi)^
In Boejoemboera zyn negen perso
nen terechtgesteld in verband met de
mislukte staatsgreep van vorige week.
Het zyn zeven officieren en twee
onder-officieren van de gendarmerie.
De executie geschieddde in het sta
dion, waar donderdag reeds 34 mili
tairen en gendarmes werden doodge
schoten. Dertig personen, onder wie
twintig burgers, moeten nog terecht
staan. By gevechten tussen opstan
delingen en ordetroepen in de pro
vincie Moeramvya is een honderdtal
doden gevallen.
Kerkelijk Leveu
Groene wegen te Ooateriand te Ge-
mert H. E. Vermeulen te Rauwert
te Aalst T. Lekkerlcerker te Hageetetn
door de Generale Synode tot predi
kant voor byz. wertoaamh. A. Veldstra,
kand. te Utrecht. Aangenomen naar
*"JJ M. Enker) E. J. N.
lellend
il Frl
J. Visser te' Haulerwljk,
GEREF. KERKEN
Beroepen te 's-Hertogenboech I. de
Jong te Hantum te Capelle a/d IJs-
sel J. C. V. d. Veen te Maarssen.
Bedankt voor Wildervank H. K. Poel
man te Berllkum
CRH. GEREF. KERKEN
Beroepen te Vllsslmgen J. P. Ver
steeg te Wormen-veer. Bedankt voor
Urk B JBljleveld te Bussum.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Slikkerveer A. Hofman
- Aangenomen naar Llsse W.
Krabbendyke. Bedankt voor
In de gisteren ln het concilie
goedgekeurde geamendeerde tekst
met 2.031 tegen 193 stemmen van
het voorwoord der verklaring over de
godsdienstvryheid is er de nadruk
op biyven liggen, dat alle mensen ln
godsdienstige aangelegenheden vry
moeten biyven van alle dwang van
buitenaf. Tevens wordt er in gesteld,
dat dit de mens niet ontheft van de
verplichting naar de waarheid te
zoeken. Dit laatste is opgenomen ter
gemoetkoming aan de vrees van
sommige concilievaders, dat afkondi
ging van godsdienstvrijheid zonder
meer tot indifferentisme <de opvat
ting dat alle godsdiensten ln wezen
hetzelfde zyn) zou kunnen leiden.
Volgende maand, nadat de laatste
veranderingen op grond van gedane
suggesties zyn aangebracht, zal de
verklaring nogmaals aan stemming
worden onderworpen voor uiteinde-
lyke goedkeuring.
HET DIACONAAT IN
DE R.-K. KERK
In het afgelopen weekeinde heb
ben vierhonderd afgevaardigden uit
27 landen in Rome overleg gepleegd
over de herinvoering van het dia
conaat ln de R.-K. Kerk. Het twee
de Vaticaanse concilie heeft, zoals
bekend, op zyn derde zitting vorig
Jaar mpt de constitutie „Over de
kerk" de mogeiykheid tot die herin
voering in de Latijnse kerk gescha
pen. Naaste aanleiding hiertoe is het
gebrek aan priesters ln grote gebie
den ln de wereld.
Op de conferentie in Rome is ge
steld, dat de opleiding van diakens
geen verkorte priesteropleiding mag
zyn, maar gebaseerd moet worden
op de taak van een diaken en de
speciale omstandigheden en vereis
ten in de betrokken landen. De be
slissing over herinvoering van het
diaconaat is nu aan de regionale
bisschoppen conferenties gelaten. De
conferentie heeft de wens uitgespro
ken dat die regionale bisschoppen
conferenties ook besluiten nemen
over de vorm van het diaconaat in
de afzonderiyke landen.
Thans zyn reeds vele mannen
zonder speciale wyding als diaken
werkzaam.
By ontstentenis van een priester
kan de diaken de zogenaamde
„woorddienst" verzorgen, preken,
communie uitreiken, dopen, trouw
plechtigheden en begrafenisdiensten
leiden.
Volgens de bepalingen van het
ooncilie kan ook een gehuwde man
van rijpere leeftyd diaken worden
als de desbetreffende bisschoppen
conferentie dit wenst en de Paus er
mee instemt. Paus Paulus heeft zich
nog zeer gereserveerd over het dia-
konaat uitgelaten.
Het werk van een buschauf
feur heeft vele aantrekkelijke
kanten. Wij zullen u gaarne in
lichten over onze opleidings
mogelijkheden, over onze loon-
en arbeidsvoorwaarden (waar
onder vijfdaagse werkweek,
twee weken vaksntie, vrij ver
voer en uitstekende sociale
voorzieningen).
Standplaatsen: LEIDEN,
VOORBURG en HAARLEM.
Minimum leeftijd: 21 jaar.
Loopt u eens binnen op onze
wekelijkse contactavonden:
DEN HAAG: Elke dinsdag
avond in café-restaurant „Pa
viljoen", Rijswijkseplein 39.
LEIDEN: Elke donderdag
avond in het N.Z.H.-haltekan
toor, Stationsplein.
Telkens van half acht tot half-
negen.
Of vul onderstaande coupon
in:
Woonplaats:
Noord-Zuid-Hollandse Vervoermaatschappij N.V.
Leidsevaart 396 Haarlem Tel. (02500) 18460
KIES EEN BOEIENDE BAAN BIJ EEN STERK BEDRIJF,
KIES DE
Ir. N. A. de Boer waarschuwt tegen
de sloperij van verkeersmaniakken
Hy werd unaniem gekozen omdat
hy de algemene achting van het La
gerhuis geniet en de kennis en ka
raktereigenschappen voor zyn moei-
ïyke ambt bezit, dat in een parle
ment van 630 leden natuurlyk de
allergrootste tact vereist.
Onpartijdig en gevat
De speaker, de woordvoerder na
mens het parlement, is degene die
in tegenspraak met zyn titel in feite
het minst spreekt. Zyn voornaamste
taak is de debatten te leiden en
daarby de blik op te vangen van
diegenen die het woord wensen te
voeren en die, zodra zy willen spre
ken steeds weer aan beide züden van
het Huis zich als één man van hun
zetel verheffen. Dit betekent dat de
speaker tn zyn keuze zo onpartijdig
mogclyk moet trachten te zyn.
Het kan niet anders dat hy velen,
die willen deelnemen aan het debat
maar niet aan bod komen, moet
teleurstellen. De speaker moet snel
beslissingen kunnen nemen aan
gaande de vaak ingewikkelde parle
mentaire procedure, zyn gezag op
dit gebied moet daarom groot zyn.
Bovendien moet hy ln staat zijn
met een kwinkslag de vaak opge
wonden gemoederen te kalmeren.
De speaker zit niet achter een ta
fel en inplaats van een voorzitters
hamer moet hy zyn stem laten
schallen om het Lagerhuis op mo
menten van grote emotie met de
woorden „order,orderIweer in het
gareel te krygen. Hy kan ook drei
gen met schorsing van een lid voor
de tyd van een week. Daartoe komt
het zelden of nooit want voor de
onpartydlge speaker heeft het La
gerhuis geweldig ontzag.
Dr. King, afgevaardigde voor een
van de dlstrichten van Southamp
ton, Is een wys en verdraagzaam
man. hetgeen nog geaccentueerd
wordt door het feit, dat hy doctor
in de filosofie is. Maar misschien
nog belangryker is het feit dat hy
jarenlang leraar ls geweest, name
ly k directeur van een van Engelands
beroemde kostscholen. Hy ls eenvou
dig en vrlendeiyk en zijn persoon-
ïykheid bezit een grote autoriteit.
Eerste socialist
Zichzelf beschreef hy gisteravond
niet alleen als de eerste socialist in
de parlementaire geschiedenis maar
ook als de eerste „Jongen met la-
gere-schoolopleiding" die speaker ls
geworden. Dit is natuurlyk wel wat
bescheiden, maar hy bedoelde dat de
staat zyn middelbaar en universitair
onderwys heeft bekostigd.
Horace King is een uitzonderlyke
figuur, vooral ook gevierd wegens
zyn grote muzikaliteit, welke hy ge
meen heeft met de oppositieleider,
de organist Edward Heath (die ons
dezer dagen er nog eens aan her
innerde, dat hy enkele jaren gele
den het orgel van de Domkerk in
Utrecht heeft bespeeld). King heeft
tijdens de oorlog niet alleen als pia
nist van een militair orkestje de
Britse troepen helpen vermaken,
maar hy deed dit vooral door de ve
le door hem gecomponeerde en op
tekst gezette patriottische en andere
popolaire liedjes!
Ondanks het feit dat Labour dr.
King, die als speaker geen stemrecht
bezit moet missen, blijft de regerings
meerderheid van drie gehandhaafd,
doordat de plaatsvervangende spea
ker een conservatief en de tweede
ondervoorzitter een liberaal gewor
den is, allen zonder stem, zodat de
politieke verhouding onveranderd
blijft.
(Van onze Bossche correspondent)
Zolang „verkeersmaniakken" hun rol blijven spelen in de Ne
derlandse stedebouw, zolang bestaat er een verhoogde sterfkans
voor onze binnensteden. Het zijn de maniakken, die niets ont
ziende verkeersdoorbraken op papier zetten en daarbij vergeten,
dat dit maar een opschuiven van de moeilijkheden is. Waarschu
wend tegen deze gang van zaken zegt stedebouwkundig ir. N. A.
de Boer tot de ontwerpers: „Onze binnensteden moeten met hand
en tand worden verdedigd".
Db heer De Boer wil vooral niet
worden uitgemaakt voor .heem
schutter". Hy kiest de midden
weg tussen „slopery" en „heemschut-
terij" Ir. De Boer sprak gistermid
dag in Den Bosch, waar studieda
gen worden gehouden voor oud-hts-
ers, leden van het Niria. Daar moet
duidelyk worden, dat verkeersorde-
ning niet alleen verkeerstechnische,
maar ook geografische, sociale, eco
nomische, culturele en bestuuriyke
facetten heeft.
„Er is een kentering", signaleert de
heer De Boer, „Maar dat de ver
schillende vakgebieden zich flink met
elkaar gaan bemoeien, betekent nog
niet altyd de bereidheid tot een
gezamenlijke actie".
Activiteiten
lenen aan de binnensteden, bedoelt
hy niet het conserveren ten koste
van alles. „Stukken bevroren verle
den doen afbreuk aan een binnen
stad", meent hij. In de moderne
stad zyn steeds nieuwe activiteiten,
waarvan de één kan gedyen in een
oud pand, maar de ander onderdak
nodig heeft in een gebouw van de
twintigste eeuw. Het verkeer moet in
dit geval van activiteiten worden ge
ïntegreerd, zonder dat er brokken
worden gemaakt door het voorzich
tig manoeuvreren tussen de opvat
tingen van heemschutters en ver
keersmaniakken.
In bet eigenlijk stadscentrum
moeten een „bevrijd" voetgangers
verkeer mogeiyk zyn, in en om een
zeer intensieve bebouwing. „Schrik
daarbU niet terug voor ingrypen-
de en kostbare maatregelen" meent
ir. De Boer, „want onze binnenste
den, belangryk voor de gehele sa
menleving, zyn het waard.
Ruimte aan rand
„Als er ergens ruimte moet ko
men, is het aan de rand van onze
binnensteden", vindt ir. De Boer.
Waar nu de saaie 19de eeuwse bui-
tenwyken liggen, ziet hy groengor-
dels ontstaan, waarin plaats is voor
interessante en veelzydige hoge ge
bouwencomplexen met alles „erop,
erin en eraan". In de gebouwen is
plaats voor kantoren, hotels, café's,
restaura rits, showrooms en za
lencomplexen. In de gebouwen moe
ten stations voor het openbaar ver
worden opgenomen. Door de
parkgordels komen ringwegen om het
stadscentrum. Parkeergarages moe
ten in de onmlddeiyke omgeving
worden geprojecteerd. Maar het
openbaar vervoer moet zo goed func
tioneren, dat de dagehjkse bezoekers
van de gebouwen afzien van de
auto en met het opnboar vervoer ko-
in een warenhuis zyn ook niet ren
dabel. Niemand praat daarover, want
zy zyn voor het functioneren
van het gehele bedrijf", zegt hy.
Fel gekant bUJkt de heer De
Boer ook tegen de decentralisatie
van de centrumfuncties. Een binnen
stad mag geen van rijn functies
prysgeven, meent Ir. De Boer, wil
het zyn aantrekkeiykheid behouden.
Aan het voorbeeld van de bouw van
theaters ln dichtbevolkte buitenwij
ken, verbindt hy deze waarschuwing t
„Het culturele leven ls nog niet zo
hecht, dat wy ons versnippering
kunnen veroorloven." Hy meent, dat
de wykbewoner naar zyn binnen
stad moet komen. Maar dat moet
hem dan wel gemakkelijk worden ge
maakt.
Vaag is de oplossing voor het be
zorgend verkeer ln de eigenlijke bin
nensteden, die ir. De Boer aan de
hand doet. Hy denkt aan het over
laden van zware vrachtauto's op
lichte goederwagentjes, zoals die op
de spoorwegstations worden gebruikt.
Maar de gedachte past in het sy
steem van een „voetgangersbinnen
stad met uitsluitend openbaar ver
voer".
Tonelen die grensden aan hyste
rie hebben zich gisteren in de Chi
leense hoofdstad Santiago afgespeeld,
toen Koning Boudwyn van België
een fabriek van montagehuizen be
zocht. De koning, gekleed in een
grys kostuum, liep naar de polltie-
afzettmg en schudde vele personen
in de menigte achter de agenten de
hand. Vele vrouwen barstten prompt
in huilen uit: de jeugd juichte de
Belgische vorst hartstochtelyk toe.
De fabriek werkt zonder winstoog
merk en fabriceert elke dag 200
woningen dit in verschillende delen
van dit zo zwaar door aardbevingen
getroffen land in elkaar worden ge
zet. De koning sprak er langdurig
met vele arbeiders en drukte, alvo
rens te vertrekken, de hand van de
voetballers van „Union Belgica", dat
als clubkleuren rood-geel-zwart (de
Belgische vlag) heeft.
Een al even geestdriftige ont
vangst viel Koningin Fabiola ten
deel toen zy een centrum voor moe
derhulp ln het zuidoosten van San
tiago bezocht. Onder een regen van
Een oude inwoonster van een
voorstadje van Santiago begroet
Koningin Fabiola.
toegeworpen bloemen ging de Bel
gische vorstin, die in gezelschap was
van de echtgenote van de Chileense
president, het gebouw binnen. Uit
bundig werd zy voorts verwelkomd
in een stichting voor wezen, waar
de kinderen haar aanspraken met
„tante Fabiola"»
Wereldraad van Kerken
vraagt geld, graan
en kleding
De Wereldraad van Kerken heeft
een actie op touw gezet voor de in
zameling van een half miljoen dol
lar om de kerken ln India en Pa
kistan te helpen by de leniging van
de nood van de burgerslachtoffers
van de oorlogsbehandelingen tussen
de beide landen.
Bovendien vraagt de afdeling In-
ter kerkeiyk hulp van de raad voor
vluchtelingen en wereldiyke diensten
om 24 miljoen ton graan, twintig
duizend dekens en tweehonderddui
zend truien of jassen voor mannen,
vrouwen en kinderen.
In de oproep wordt bovendien ge
vraagd om een extra bedrag van
160.000 dollar om veertigduizend ge
watteerde dekens te kunnen kopen
voor slachtoffers ln Pakistan die
door de Invallende winter worden
bedreigd.
De Wereldraad omvat meer dan
tweehonderd christehjke kerken ln
ongeveer tachtig landen.
Half miljoen voor
protestants project
De Nederlandse regering heeft
vor het eerst een project voor ont
wikkelingshulp, dat haar van pro
testantse zyde ter medefinanciering
werd voorgelegd, goedgekeurd. Het
gaat om de uitbreiding van vier
middelbare scholen die door de Ver
enigde Kerk van Zambia worden ge
ëxploiteerd De Zambiaanse regering
draagt 75 procent van de uitbrei
dt ngskosten van deze scholen by. De
kerken van Zambia hebben aan Ne
derland de resterende 25 procent ge
vraagd. Het project ls vla de inter-
kerkeiyke commissie coördinatie
ontwikkelingshulp door de Stichting
oequemenlsche hulp aan kerken en
vluchtelingen voorgelegd aan de
Nederlandse regering, zy zal by na
f 500.000 bydragen.
Van de jeugd in de lagere school
leeftijd bezoekt 45 procent de lagere
school. De situatie van het middel
baar onderwys ls nog veel slechter.
Het Ministerie van Onderwys van
Zambia heeft een 5-Jarenplan ont
worpen, dat erop gericht ls, tegen
1970 aan ieder kind lager onderwij
te garanderen.
Er bestaat nagenoeg geen vooruit
zicht op besprekingen over bepaalde
kerkeiyke en politieke vraagstukken,
zo heeft de Tsjechische minister van
Gezondheid, Plojhar, gezegd. In de
nationale vredescommissie van de r.
katholieke geeeteiykheld, waarvan
hy voorzitter ls, zei de minister dat
de kans op dergelijke besprekingen
tussen kerk en staat nog la ver
kleind doordat kardinaal Beran,
voormalig aartsbisschop van Praag,
.rijn woord brak en van verschil
lende gelegenheden, zoals bezoeken
aan Parijs. Dachau en ln het by-
zonder Assisi. gebruik maakte om
Tsjecho-Slowakye te belasteren en
daarby hatelyke en beledigende uit
drukkingen tegen het Tsjechische be
stel bezigde".
Mgr. Beran vertrok in februari
van dit Jaar naar Rome. Hy waa
door de communistische autoriteiten
van zyn land gedurende 14 jaar ge
vangen gehouden.
Premier Tsjoe En-lal van commu
nistisch China heeft ln een brief aan
de Afrikaanse en Aziatische staats
hoofden en regeringsleiders gezegd
dat China de Afrikaans-Aziatische
topconferentie ln Algiers zal boycot
ten als deze, zoals voorgenomen, op
5 november ..gedwongen byeenkomt".
De Chinese regering noemt „de
huidige" toestand niet gunstig voor
de byeenkomst van deze conferentie".
De Chinese regering keert rich fel te
gen de byeenkomst van de voorberei
dende commissie op 28 oktober. In
zyn brief zegt Tsjoe En-lal dat als
de conferentie op het ogenblik by
eenkomt deze „de Afrikaanse en
Aziatische landen onvermydeiyk zal
verwikkelen in ernstige disputen".
De Chinese regeringsverklaring
wyst erop dat de Algerijnse voorzitter
van de voorbereidingscommissie heeft
besloten dat de byeenkomst op 28 ok
tober zal doorgaan, ondanks het feit
dat China. Cambodja, Noord-Viet-
nam, Noord-Korea, Tanzania. Paki
stan en Gulnee van oordeel waren
óat uitstel geboden ls.
