WW
RITMEESTER
PIKEUR
DE ZELFPORTRETTEN VAN
VINCENT VAN GOGH
m
-
Orgelspel-koorzang
in Hillegomse kerk
m
1R\
Kongo-vrijwilligers
van luitenant-kolonel
Hoare mogen blijven
-
Communisten in Laos
kampen blijkbaar met
ernstige tegenslagen
Vliegramp op Londen
Airport: 36 doden
LETDSCH DAGBLAD WOENSDAG 27 OKTOBER 1965 VIJFDE BLAD
Voor de aanvang van de gis-
ravond in de Stadsschouwburg
Amsterdam gehouden grote
leijermansavondontving mevr.
t. HeijermansJurgens, de we-
,juwe van de schrijver het verza
melde werk van Heijermans,
aangeboden door minister mr.
M. Vrolijk.
Met groot succes werden op
gevoerd Heijermans' „De meid"
en „Brand in de Jonge Jan", ten
bewijze dat Heijermans nog al
tijd „leeft". Voor een uitvoerige
beschouwing verwijzen wij naar
de T.V.-rubriek.
VAN EGMOND EN ST.-CAECILIA
Voor het eerst stelde de Hillegomse St. Martinuskerk de poorten
open voor een profaan concert. Profaan" bedoelt hier: voor wèl en
niet geloofsgenoten. Ook bij de R.-K. Kerkbesturen, die over een
orgel met concertkwaliteiten beschikken, wint de gedachte veld dat
zulk een bezit een kapitaal betekent, dat ook cultureel rendabel kan
worden gemaakt.
Hoeveel kunstenaars hebben niet God geloofd in hun werk! De
woordvoerende geestelijke opende dan ook met voorlezing van
Ps. 150, welke psalm spreekt van Gods lof met klinkende cimbalen,
snaren, luit, harp, orgel!
Advertentie
Voor het orgel was Piet van
Egmond aangezocht. De medewer
king kwam van het „Martinus Gem.
Koor St. Caecilia" en van het „Mar
tinus Kin/derkoor" o.l.v. W. N. A. v.
d. Steen. Er was enige gelegenheid
tot samenzang met de aanwezigen.
Verder bepaalden de componisten
Bach, Handel, Mendelssohn, Boëll-
mann, Mozart, Verschraegen het ge
zicht van de uitvoering, een en ander
met een Egmondse-improvisatie toe.
Het grote koor zong „Wohl mir" uit
Kanibaite 147 van Bach, Ha ridel's
Halleluja en Mozart's Ave Verum,
terwijl een Ave Maria aan het kin
derkoor gegeven was. We zien St.-
Martinus op een scheidingslijn staan
tussen gecultiveerde samenzang en
de kunststem van een koor. In
kunst
kc\leiöosiX!9P
1 Activiteiten bij
aagse Comedie"
Ko van Dijk als Dylan
1 Bjj de „Haagse Comedie" is thans
i studie het stuk „Dylan" van Sid-
fcy Michael, in de vertaling van Bert
loeten. Onder regie van Paul Steen-
speelt Ko van Dijk hierin de
Evan de Engelse dichter Dylan
omas, Myra Ward die van Cailtin
omas. De première vindt plaats in
jovember.
JOok wordt in november verwacht
Glazen speelgoed" („Glass menage-
jo") van Tennissee Williams, onder
jgie van Joris Diels en in de verta-
rg van Nel BergmansWithaar,
ia Wasserman speelt een der hoofd-
De Nieuwjaarspremière is „Lessen
Laster" van Richard Brinsley She
ll. Hierin spelen o.a. Paul Steen
gen, Georgette Hagedoorn, Inge-
Elzevier en Max Croiset. De ver-
j is van dr. Victor van Vriesland.
Na 1 januari komen in studie „Sun-
in New York" van Heiman
sna, onder regie van Jules Roy-
s, vertaling Bert Voeten en „John
lel Borkman" van Ibsen, ver
lid door Nel Bakker. De regie is
i Max Croiset.
komt tot opvoering „Professor
ardi" van Schnitzler in de ver
van Bert Voeten en wellicht
Shakespeare-blijspel in een uit-
litend jonge bezetting,
faan Peter Weiss' laatste stuk „Die
jmittlung" wil de „Haagse Comedie"
fge readings geven in de vertaling
fc Gerrit Kouwenaar.
iDe graftombe van Brederode
Irc/f overgeplaatst uit de voor
in deel gesloopte oude dorps-
\rk in Veenhuizen-Heer Hugo-
Ipard, naar een nieuwe, in aan-
iuw zijnde kerk.
pu staat de graftombe in de
jen lucht in de kapel van de
Ide dorpskerk. Brederode was
leer van Veenhuizen.
OVER de schilder Vincent van Gogh zijn reeds honderden boeken,
waarin deze merkwaardige, bezeten figuur van alle zijden belicht
wordt, verschenen.
Aan deze imposante reeks is thans toegevoegd Frits Erpels, ook in
psychologisch opzicht, hoogst interessant boekiverlc „De zelfportretten van
Vincent van Gogh(oorspronkelijke titel „Die Selbstbidnisse Vincent
van Goghs"), verschenen bij de Uitgeverij Contact te Amsterdam-Ant-
werpen.
De grote kunstenaar heeft in deze portretten-galerij (in totaal 1(2, waar
onder vele minder bekende), vervaardigd in onderscheidene perioden van
zijn kort, doch veelbewogen leven, getracht zijn persoonlijkheid te analy
seren en te doorgronden.
Zij zijn allen in een gesloten reeks, deels natuurgetrouw gekleurd, in
dit voortreffelijke boek, met de nodige lezenswaardige commentaren, af
gebeeld.
Dr. H. Gerson leidt de uitgave in
met 'n algemene beschouwing over
leven en werk van Vincent van
Gogh, toegelicht met vele afbeeldin
gen. Fritz Ei-pel schrijft een essay
over de portretten tegen de achter-
Oe Thant wenst
„universeel
lidmaatschap"
Volgens de secretaris-generaal van
de V.N., Oe Thant, kunnen de Ver
enigde Naties alleen in belangrijke
mate tot ontwapening bijdragen wan
neer China als lid wordt toegelaten.
De „club" van kernmogen dheden
zou in de komende paar jaar kunnen
uitgroeien tot tien of vijftien leden
wanneer er geen overeenkomst inzake
de niet-verspreiding van kernwapens
komt, zo zei hij in een interview, hem
afgenomen door een correspondent
van een Japans radiostation. „Dan
zou de wereld zich gesteld zien tegen
over het grimmige vooruitzicht van
mogelijke vernietiging", aldus de se
cretaris-generaal, die „heel sterk van
gevoelen" leek, dat het tot een uni
verseel lidmaatschap van de volke
renorganisatie moest komen, hetgeen
dus uitkomt dat elk land automatisch
lid van de V.N. zou worden.
grond van de tijd en over hun plaats
in het ganse oeuvre. Een „catalo
gus" ten laatste geeft een overzicht
van de jongste naspeuringen.
Het beeld van de mens en de
kunstenaar Van Gogh wordt afge
rond door Van Gogh-portretten, ge
maakt door tijdgenoten, onder wie
die van Toulouse-Lautrec en Gau
guin. Een ruime keuze van uitingen
van documentair belang over de
persoon van de schilder dikwijls
van sterk uiteenlopende aard,
laat bovendien zien, hoe zijn tijdge
noten Vincent van Gogh zagen.
De te waarderen vertaling van dit
boek, waarin aangetoond wordt hoe
Van Gogh zfjn kunst beleefde als
„expressie van heel zijn wezen, zijn
voelen, zijn geloof", is van L. P. J.
Braat.
Br J),
„samenzang" blijft men individua
liteit herkennen. In een vierstemmig
„koor" wordt het alsof slechts vier
solisten werkzaam zijn. St.-Martinus
slingert wel eens links en wel eens
rechts van die scheidingslijn. Daar
door wordt verklaarbaar dat het
stekend voorbereide, levendig, goed
I en met Juiste vaart voorgedragen
1 „Halleluja" authentieker klonk dan
Bach, in wiens koraal we de stemmen
nog homogener samengesponnen
hadden willen haren. Het Ave Verum
toonde eveneens beslist verantwoorde
facetten, alleen pleiten we voor ge
leidelijker aanzwellen van een cres
cendo. Wat het Ave Maria betreft,
dit klonk zeer substantieel, afgezien
van enkele minder gelukkig geïnto-
neerde lijntjes.
en Fuga in g het Hillegomse orgel
niet helemaal ,3ach-gewillig" ge
vonden: het exponeren van de ge
gevens kwam duidelijk tot stand,
maar niet de monumentaliteit. De
Fuga, die luchtig-speelser en door
zichtiger gefraseerd kon worden, gaf
echter terstond een idee van een
vertolker, die een absoluut groot
vakman is.
Mendelssohn's 1ste Sonate, die
achterstaat bij de gebruikelijke fide,
moet het vooral hebben van het
poëtisch verdroomde Adagio. Jam
mer dat de speler daar halverwege de
tremulant inschakelde. Dit bedoelde
opzettelijke en dus onnodige ver-
mooling. Echte kunst verwerpt al het
onnodige.
De bekoorlijke Suite Gothique van
Boëllmann loste de organist op in
fijnzinnige tafereeltjes en zo'n Toc
cata maakte alle muzikanteske im
pulsen in hem vrij. Voor het ken
nismaken met de Partito super „Veni
Creator" van Gabriel Verschraegen
(organist van de Gentse Sint Baafs)
zijn we hem dankbaar. We stellen
Verschraegen naast Albert de Klerk
(zoon van een Vlaming). Zij hebben
beide het beeldende in hun rijke
fantasie, de kracht om zinnige kleu
rende vormen te suggereren, en dit
met finesse, elegantie en gewicht
loosheid. Van Egmond herschiep dit
met elegantie en lichtheid.
Jammer dat hij hun bondige zeg
ging en vormkracht mist. Van
Egmond kan niet als zij met z'n tijd
mee als hij improviseert. Hij vervalt
in effecten, die niet terzake doen en
in een rapsodische, zij het indruk
wekkende wijdlopigheid.
V.
Advertentie
Sanatogen
het versterkend
middel voor jong en_
oud voor lichaam
en geest. jSANA- L
'OEEli
Neem het elke daglt
Koploper in Senoritas;
want kwaliteit wint altijd.
Hebt u ooit
een betere geproefd?
1jin het bekende gele blikje
De Kongolese premier Evariste
Kimba heeft verklaard, dat buiten
landse vrijwilligers, die niet opgeno
men zjjn in het Kongolese nationale
leger (ANC), uit het land gezet zul
len worden. Uitdrukkelijk hiervan
uitgezonderd zijn de eenheden van
blanke vrijwilligers zoals „het vijfde
commando" van luitenant kolonel
Een der zelfportretten van
Vincent van Gogh, met palet
voor de ezel, geschilderd in Saint
Rémy in september 1889.
Het behoorde tot de verzame
ling Chester Dale te New York
en is gelegateerd aan de Natio
nal Gallery te Washington.
Als buste, en trois quarts, ver
schijnt de schilder voor de ezel,
in de hand palet en penselen
houdend. Hij draagt een kobalt
blauwe, met okerbruin en oranje
doorschoten kiel; de baard is
vaalrood; de groene ogen kijken
de beschouwer aan. De vale ach
tergrond is matviolet van toon.
Slecht zicht door mist
Een Vanguard van British
European Airways is vanoch
tend vroeg in dichte mist op het
vliegveld van Londen neerge
stort. Alle 36 personen aan
boord van het toestel kwamen
om het leven. Het vliegtuig
kwam neer op de landingsbaan,
vloog in brand en sloeg uiteen.
De pro-communistische Pathet Lao
heeft op de landen van Zuidoost-
Azië een beroep gedaan hulp te ver
lenen aan de organisatie teneinde de
Laotiaanse regeringsstrijdkrachten
uit het land te verjagen. De oproep
tot steunverlening is vervat in een
manifest van de „politieke raadge
vende conferentie" van de Pathet
Lao, die bijeen is in Khang Kay in
Laos. Het manifest is voorgelezen in
een radio-uitzending van het pers
bureau Nieuw-China.
Dt opioep kwam als een verras
sing en schjjnt erop te wjjzen dat
de troepen van de Pathet Lao,
die eens meer dan de helft van
Laos beheersten, met tegenslagen te
kampen hebben. In de afgelopen
w eken hebben radioboodschappen
van de Pathet Lao herhaaldelijk
melding gemaakt van grote offen
sieven van regeringsstrüdkrach-
ten op twee of drie fronten tegelijk.
Het manifest van de Pathet Lao
het. getij van de strijd te keren met
hulp van de Indochinese broedersta-
ten en de volkeren van de Zuidoost-
aziatische landen". Hoewel dit niet
gezegd wordt, mag men aannemen
dat hiermee wordt gedoeld op
Noord-Vietnam en China
Het is bekend dat de Pathet' Lao
over Noordvietnamese adviseurs bij
de troepen beschikt. Aangenomen
wordt dat er ook Chinese adviseurs
in noord-Laos z\jn, maar dit is nooit
oevestigd.
Het manifest zegt dat een oplos
sing van de strijd in Laos moet
worden gevonden in een beëindiging
van ,,de samenzwering tussen de
Amerikaanse stromannen in Vien
tiane, Bangkok en Saigon om in
Laos tussenbeide te komen". Ook
wordt geëist dat Amerikaanse vlieg
tuigen hun aanvallen op Lao-
tiaans gebied staken. Zoals bekend
hebben de Verenigde Staten hard
nekkig ontkend dat Amerikaanse
lliaillicsi van U.C MJa\w llCRJVlg UUI/IWC11U Uil t niUCi ItLiliUUKJ
spreekt van „vastbeslotenheid om I vliegtuigen Laos hebben aangevallen.
Da Vinei voor
een koopje
De Amerikaanse kunstkan-
delaar Fowles beiveert dat
het Metropolitan Museum in
New York voor circa f800 in
het bezit is gekomen van een
beeldje dat ongeveer 13/4
miljoen gulden ivaard is. Het
kunstwerkje werd vorige week
bij Parke-Bernet geveild. Vol-
gens Fowles is het vervaar-
digd door Leonardo da Vinei
of diens tijdgenoot Andrea
del Verrocchio. Op de verko-
ping bood een medewerker
van Fowles 200 dollar maar
hij ging niet verder toen hij
merkte dat hij tegen het mu-
seum op bood. Museumdirec- i
teur James Rimer: „Het ziet i
er naar uit dat we een koopje i
hebben gedaan". i
De BEA deelt mee dat het toe
stel om tien voor half een vannacht
uit Edinburgh was vertrokken en
een uur later boven het Londense
vliegveld vloog. Het cirkelde bijna
een uur in de mist rond voor het
besloot te landen. Het zicht was
toen slecht. Volgens ooggetuigen gaf
de piloot vol gas na zijn lan
dingspoging. Hij probeerde kennelijk
weer op te stijgen. Toen stond de
Vanguard plotseling in vuur en
vlam en gleed met een vlammen-
spoor nog anderhalve kilometer langs
de landingsbaan. Het toestel brak in
tweeën en een deel boorde zich aan
het eind van de rolbaan in een
werkplaats. Zestien lichamen vond
men verstrooid over het vliegveld.
Het was het derde vliegtuigonge
luk in Engeland dit Jaar. Op 6 juli
kwamen 41 militairen om toen een
vliegtuig van de RAF bU Oxford
neerstrotte. In april verongelukte
een Dakota op het eiland Jersey
hetgeen aan 25 personen het leven
kostte. Op Londen Airport is een
vliegramp van deze omvang
sinds 1950 niet meer voorgekomen.
Nieuwe uitgaven
Dag, Leidsepleln, door Johan Fa-
brloius.
Te goed voor deze wereld, door
Libbe van der Wal.
Een lied van Afrika, door Karen
Blixen. Uitg.: H. P. Leopold, Den
Haag.
Koen, door Jan Mens, 6e druk.
Jokoenda het zwarte licht, door A.
Krieger. 8e druk, Uitg.: Kosmos.
Amsterdam/ Antwerpen.
Mike Hoare en „het zesde (Frans
sprekende) commando". Het eerste
vecht tegen de rebellen in oost-Kon-
go, het tweede houdt in noord-Kongo
gebieden in handen die reeds bevrijd
zijn van rebellen.
In een rede voor de Afrikaans©
staatshoofden in Accra, enige dagen
geleden, zei president Kasavoeboe:
„De huurlingen zullen spoedig naar
huis gestuurd worden". HU zei echter
niet welke vrijwilligers. Dit deed ver-
moedelUk de bevelhebber van het
ANG, generaal-majoor Josef Moboe-
toe in woede ontsteken, die oorspron
kelijk de beslissing had goedgekeurd
om vrijwilligers te gebruiken tegen
de rebellen. De verklaring van Kimba
wordt in Leopoldstad gezien als een
poging de woede van de generaal te
laten bekoelen.
Het betreft hier een nog steeds
onbekend aantal soldaten die de af
gezette premier Moise Tsjombe
steunden ten tUde van de afschei
ding van Katanga. In twUfel wordt
gelaten wat de status zal zUn van de
„Katangese gendarmes". Deze pro
vinciale p>olitie-eenheid, die trouw
was aan Tsjombe en die nooit geheel
opgenomen werd in de militair©
structuur van Kongo, telt veel bui
tenlanders.
Andere gewapende buitenlanders
zUn bewakers van plantages en fa
brieken. Enkele grote fabrieken heb
ben bewakers in dienst, die goed uit
gerust zUn met automatische wapens
en tenminste één maatschappU heeft
een helikopter om boven haar mUnen
te patrouilleren.
Veel buitenlandse burgers hebben
wapens in huis als bescherming tegen
dieven. De vergunningen hiervoor
worden uitgegeven door het leger en
vallen niet onder het optreden van
de regering.
Unilever-
prijs
In de aula van het Unilever Re
search Laboratorium te VIaardingen
werden de sinds 1956 JaarlUks toege
kende prijzen voor studenten in de
scheikunde dit jaar uitgereikt door
ir. A. F. H Blaauw, lid van de raad
van bestuur van Unilever. Onder de
acht studenten, wier werk met een
prUs werd bekroond, bevond zich de
Leidse student W. F. Passchier.
