LEIDSCH
DAGBLAD
POLITIEKE CRISIS
DOOR PUBLIKATIE
VAN GEHEIME BRIEF?
I
Ruimte-rendez-vous al
op de aarde afgelast
1
Het is een schande
Geminivlucht ging
niet door na falen
van Agena - raket
Vijftien militairen
flauwgevallen hij
langdurige inspectie
Opgericht
1 maart 1860
DINSDAG 26 OKTOBER 1965
No. 31703
steur: E. A. E. van Dishoeck
ifdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 10,70 per kwartaal, (3,55 per maand, f 0,83 per week
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Grote tegenzin van socialisten om
voor huwelijk Beatrix te stemmen
;j|RS. NEDERHORST:
55
(Van onze parlementaire redacteur)
Een politieke crisis dreigt te ontstaan door de
ïhlikatie van een kritische brief die de socia-
stische fractievoorzitter in de Tweede Kamer,
rs. Nederhorst, heeft geschreven over het luiwe-
jk van Prinses Beatrix. De strekking van deze
rief is, dat de socialisten in de Tweede Kamer
echts voor de goedkeuringswet zullen stemmen
n erger te voorkomen.
De brief, gezonden aan 73
rtijgenoten en niet-partijgeno-
i, is gisteravond tegen de
ms van drs. Nederhorst ge-
bliceerd door het onafhanke-
:e socialistische dagblad Het
rooi.
PROTEST
Ik beschouw dit als een ernstige
ending van het briefgeheim", zei
teravond een ontdane drs. Neder-
st. „Het is een schande, meer dan
ande. Het is nooit de bedoeling ge-
ist dat deze brief gepubliceerd zou
•den". Drs. Nederhorst kondigde
dat hij ernstig zal protesteren
de hoofdredactie van Het Parool
vees erop dat zowel de weekbla-
De Groene Amsterdammer en
Nederland als het Amsterdamse
ientenblad Propria Cures ook
de brief beschikten,
j hebben mü gevraagd of de
:f gepubliceerd mocht worden. Ik
toen gezegd dat dit niet het ge
was", aldus de heer Nederhorst,
tijdens zijn terugreis per vliegtuig
Parijs gisteravond kennis had ge-
van de publikatie.
het bekend maken van de
ïf. geschied tegen het advies van
deel van de Parool-redactie in, is
explosieve situatie ontstaan, om-
er zeer duidelijk uit blykt dat de
alisten met grote tegenzin voor
goedkeuringsontwerp zullen stem-
„Grof verzinsel"
ii-rhaal in het Amerikaanse
tblad „Newsweek" over wat ge-
»al De Gaulle onlangs tegen een
tenlandse diplomaat zou hebben
gd, is een grof verzinsel dat geen
;le aandacht verdient", aldus een
imunique, dat het Franse minis-
»n Buitenlandse Zaken giste-
Parys heeft uitgegeven,
publikatie van dit artikel
het deel uit van een campagne
systematisch lijkt en ten doel
nebben met opzet de openbare,
aing te misleiden en de betrekkin-'
tussen Frankrijk en zijn b^nd-
ten te vertroebelen", aldus het
imuniqué.
oals gisteren gemeld schreef het
dat generaal De Gaulle bereid
.ijn een verdrag met de SoWjet-
aan te gaan, vervanging van
NAVO door een serie tweezijdige
Iragen zou gaan eisen, het ver-
de Amerikanen uit Europa
3 en zich tegen elk supra-
ionaal politiek orgaan in Europa
verzetten.
VEERBERICHT
Bewolking
et KNMI verwacht van heden tot
genavond: Heldere nacht en
itselijk mist. Morgen overdag aan-
ielijk overwegend zonnig, later op
ig toenemende bewolking en
de avond kans op wat regen,
ivankelijk zwakke, later matige tot
krachtige wind tussen zuid en
Jwest. Dezelfde middag tempera-
Hl als vandaag of iets lagere.
(Opgemaakt om 11.15 uur)
27 OKTOBER
op: 07.25 uur; onder: 17.22 uur.
op: 10.51 uur; onder: 18.49 uur.
fwater in Katwijk te 04.42 en
uur
fwater te 00.36 en 12.47 uur.
U nummer bestaat ilt 18 pagina's
Het is nog niet bekend hoe de an
dere regeringsfracties op deze socia
listische houding zullen reageren. Het
is wel duidelijk dat er door de publi
katie een sterke wissel wordt getrok
ken op het voortzetten van de sa
menwerking tussen de K.V.P. en de
P.v.d.A. en de A.R.P.
DWANGPOSITIE
Dat de socialisten met enige tegen
zin voor het ontwerp zouden stem
men was wel bekend. Meer dan eens
hebben vooraanstaande socialisten in
het openbaar laten weten, dat de
fractie min of meer in een dwang
positie is gebracht en eigenlijk niet
tegen kan stemmen, omdat daardoor
een „koningskwestie" zou kunnen
ontstaan. Er is zelfs een gerucht, dat
één van de socialistische ministers
met aftreden heeft gedreigd, kort
voor het bekend maken van de ver
loving. De onenigheid is toen gesust,
maar nu aan de socialistische bezwa
ren zo duidelyk vorm is gegeven, en
bovendien blijkt hoeveel kritiek drs.
Nederhorst op de Kroonprinses heeft,
dreigt er een politieke deining te ont-
Hoewel de brief van drs. Nederhorst
in zuiver persoonlijke aard is, mag
;en wel aannemen dat de inhoud een
globale weergave is van de opinies
die in zijn fractie leven.
ONVERSTANDIG
De liberale fractievoorzitter mr.
Geertsema was gisteravond kort en
krachtig in zijn commentaar. Hy
vond de publikatie van de brief on
verstandig, maar zei blij te zijn nu
te weten hoe de socialisten zullen
stemmen, als op 10 november de toe-
stemmingswet in de Tweede Kamer
in stemming komt.
Mr. Beernink, de fractievoorzitter
van de C.H.U., noemde de uitlatingen
van drs Nederhorst over de leden
van het koninklijk huis stellig niet
fraai. Hij vond het onverstandig om
zo'n brief aan meer dan 70 mensen
te sturen en zei, verbaasd te zyn over
de zijdelingse aanval die in de brief
wordt gedaan op twee prominente
K.V.P.'ers, prof. De Quay en mr.
Luns.
SPECULATIES
OVER HEENGAAN
NEDERHORST
In Den Haag zijn op het ogenblik
speculaties te beluisteren over de
mogelijkheid dat de heer Neder
horst heengaat als fractieleider.
Deze speculaties zijn afgeleid van
de vraag of het schrijven van een
brief, zoals hij gedaan heeft wel
verstandig is. Verder kan men ver
nemen dat de PvdA als eventuele
opvolger de heer Roemers beschik
baar heeft.
Als de heer Nederhorst wil heen
gaan, zou hij de verantwoordelijk
heid voor de brief geheel op zich
nemen en zou de fractie gezuiverd
zijn van alle blaam, vooral ten op
zichte van de coalitiegenoten.
ru&SSë
Als reusachtige zonnehoeden
liggen de zoutbergen in de war
me zon van de Chinese provincie
Kwantoeng. De zoutvelden daar
leveren het gehele jaar door het
onontbeerlijke witte produkt.
Voor het vervolg, en
treksel van de omstreden brief,
men pagina 2.
uit-
Liberaal helpt
Labour bij kleine
meerderheid
Een liberaal heeft ervoor gezorgd,
dat. de krappe meerderheid van La
bour ir het Britse parlement «drie
leden) bewaard blijft nu vandaag de
vergaderingen na het reces weer zijn
begonnen. Het is de 52-jarige Rode-
ric Howen die er gisteravond in toe
stemde de functie van ondervoor
zitter van een commissie te vervul
len waaraan geen stemrecht verbon
den is.
De bekendmaking bracht de libe
rale gelederen in beroenng. De an
dere leden van deze fractie waren
ontstemd omdat zij niet waren ge
raadpleegd. Partijleider Jo Grimond
zei echtei dat dit een zuiver per
soonlijk besluit geweest is „Wy heb
ben duidelijk laten weten, dat het
buiten de verantwoordelijkheid van
de liberale party valt de regering te
helpen bij het bewaren van de meer
derheid", zei hij.
De eerste poging van de Amerikanen om een ontmoeting in de
ruimte tot stand te brengen tussen een Geminicapsule en een apart
gelanceerde onbemande kunstmaan is op een fiasco uitgelopen. De
bemande Geminicapsule werd zelfs niet gelanceerd toen bleek,
dat de Agena-raket, die in de ruimte moest worden opgespoord,
niet in een baan om de aarde was gekomen.
Deze mislukking betekent, dat er een vertraging van enige maan
den optreedt in de ontwikkeling van de ontmoetingstechniek, die
volledig beheerst moet worden voordat men zich kan wagen aan
een bemande vlucht naar de maan.
Uitstel van
twee maanden
De Atlas-Agena-raket werd gister
middag volgens schema om 16 uur
Nederlandse tyd van Cape Kennedy
gelanceerd De ruimtevaarders Staf
ford en Schirra waren toen bezig
met. ae laatste voorbereidingen voor
hun vlucht in de Gemin;-VI-capsu-
le, die 101 minuten later gelanceerd
zou worden. Gedurende de eerste vijf
minuten van de vlucht functio
neerde de raketcombinatie goed.
maar het contact ging verloren op
het moment, dat de Agena-trap zich
van de Atlas moest scheiden en zelf
mo'st ontbranden. Hierbij is waar
schijnlijk iets mis gegaan. Men is
er nog niet achter gekomen, of de
Agena- trap op dit moment is geëx
plodeerd of met stilstaande motoren
in de dampkring is teruggevallen.
Toen in het controlestation duide
lyk was geworden, dat de Agena-trap
niet in een baan om de aarde was
gekomen, werd de vlucht van de
twee ruimtevaarders in de Gemini
afgelast. Weliswaar zouden tijdens
vlucht ook andere
Vals spelen
met magneten
Vijf rechercheurs, die zich als
gokkers voordeden, verloren bij
een dobbelspelletje in Dallas
(Texas, V.S.) 20 dollar in evenveel
minuten. Dat was niet verwon
derlijk. Tn de muren vonden zij
elektrische magneten met een to-
taai gewicht van 45 kg, waarmede
de geladen dobbelstenen „be
stuurd" werden. Gearresteerd
werden vijf dobbelaars, tivee an
dere mannen plus de gastheer
experimenten worden uitgevoerd
maar de ontmoeting met de Agena-
raket was toch hoofddoei; toen bleek
dat dit hoofddoel niet bereikt zou
k innen worden, besloot men de ge
hele '/lucht te laten vervallen.
De Geinini-VI-capsule zal nu
de draagraket worden verwijderd
vervangen door de Gemini-VII die
nu nog in een hangar op Cape Ken
nedy slaat. De astronauten Frank
Borman en James Lovell ondergaan
thans een training voor een vlucht
in deze volgende capsule van veer
tien dagen. Aanvankelijk was die
vlucht voor december geprojecteerd,
maar mogelijk zal hy nu in novem
ber reeds plaats vinden.
De vlucht van de Gemini-VI-cap-
sule met de oorspronkelijke beman
ning en hetzelfde hoofddoel zal nu
worden uitgevoerd over ongeveer
twee maanden.
Het afgelasten van de Gemini-VI-
vlucht was niet de enige tegenvaller
van gisteren. Kort na de lancering
van ae Atl as-Agena brak brand uit
in de starttoren vanwaar de raket
de mislukte reis begonnen was. De
(Van onze Zwolse correspondent)
Bij een inspectie in de legerplaats
Nunspeet zijn zaterdag ongeveer 15
militairen, die voor herhalingsoefe
ningen onder de wapenen waren
gekomen, flauwgevallen. De inspec
tie duurde een uur en een kwartier
doordat viei compagniën van het
224st« geniebataljon tezamen tus
sen de 600 en de 700 man tegelijk
waren aangetreden en alles byzon-
der precies werd bekeken.
Veel mannen, in de leeftyd vari
ërend van 25 tot 30 jaar, kregen het
door het lange staan te kwaad en
zakte zonder een kik te geven in
elkaar De inspectie werd verricht
door kolonel J. C. Welleman, chef-
staf van de 5de divisie kernstaf. Hy
had daartoe opdracht gekregen van
de c<»mmandant van de 5de divisie,
brigadegeneraal J. A. C. Bartels.
Toen de kolonel werd gemeld, dat
Met zeer bedrukte gezichten
keren de ruimtevaarders Schirra
(links) en Stafford terug uit hun
Geminicapsule nadat het besluit
was genomen, de vlucht af te ge
lasten. Zij zullen minstens twee
maanden moeten wachten, voor
zij een nieuwe poging tot een
ontmoeting in de ruimte mogen
wagen
T roonpretendenten
hadden een
ontmoeting
Naar het Franse persbureau AFP
uit goede bron veneemt, hebben twee
Spaanse troonpretendenten, prins
Juan Carlos de Bourbon en prins
Carel Hugo van Bourbon Parma
elkaar vorige week vrydag ontmoet
tydens een bezoek aan prins Bern-
hard, die voor een verblyf van enkele
dagen in Spanje was.
De ontmoeting had plaats in de
villa la Finca Nombela van de Zwit
ser Leo Biaggi in Escalonda in de
provincie Toledo. Prins Juan Carlos
was vergezeld van zijn echtgenote
prinses Sophie van Griekenland,
prins Carel Hugo van prinses Irene.
Russische prins
valt flauw
De Russische prins Felix Joessoe-
pow Ls gisteren flauw gevallen tydens
de behandeling van de moord op de
krankzinnige monnik" Raspoetin
'oor een rechtbank in New York. De
9-jarige prins is de man die Ras
poetin een halve eeuw geleden heeft
vermoord.
Joessoepow heeft een proces aange
bannen tegen de Amerikaanse tv-
maatschappy CBS. Hy eist ongeveer
vyf miljoen gulden schadevergoeding
omdat in een tv-programma over
Raspoetin zou zyn gezegd dat de
prins zijn vrouw Irina als lokaas had
gebruikt om Raspoetin naar het pa-
van de prins in Petrograd te lok
ken voor de moord op 17 december
1816.
n zyn eigen memoires heeft de prins
geschreven: „Ik schaamde me voor
ige list en het afschuwelijke ver
raad die ik had moeten plegen' om
Raspoetin naar zyn paleis te krygen
De advocaat van CBS vroeg de
prins herhaaldelyk wat hy daarmee
bedoelde. De antwoorden van de prins
;n vaag en enkele malen zei hy
dat hy de vragen, die door een tolk
het Frans werden gesteld, niet
goed begreep.
Toen de advocaat aanhield en ook
ie rechter om een concreet antwoord
vroeg viel de prins flauw zyn vrouw
prinses Irina, was niet in de rechts
zaal aanwezig. De zitting werd ver
daagd.
er soldaten flauwvielen, gaf hy be
vel de troep in beweging te zetten.
Op dat moment werd ook besloten
de inspectie te staken, omdat het
tydschema in de war dreigde te lo
pen. De stemming onder de militai
ren was toen al tot ver beneden nul
gedaald Een man zou zich zelfs zo
hebben opgewonden, dat het er
naar uitzag, dat hy de kolonel wilde
aanvallen, maar zover kwam het niet.
Enige flauwgevallen militairen ble
ken by hun val een lichte verwon
ding te hebben opgelopen.
India boycotte
debat in
Veiligheidsraad
India heeft zich teruggetrokken uit
de vergadering van de Veiligheids
raad over de crisis tussen India en
Pakistan toen de toestand in Kasj
mier by de debatten werd betrok
ken.
De Indiase minister van Buiten
landse Zaken Singh en zyn delega
tie keerden niet naar hun plaats
aan de conferentietafel terug na een
kort reces dat was voorgesteld door
de Amerikaan in de hoop een
Indiase boycot te voorkomen. Singh
herhaalde het standpunt van zyn
regering dat over Kasjmier niet on
derhandeld kan worden, omdat dit
een binnenlandse aangelegenheid is
die buiten de competentie van de
raad valt.
Singh nam het woord, nadat de
Pakistaanse minister Bhoetto Kasj
mier by het debat had betrokken.
Hy zei dat de omstreden staat het
kernpunt van het geschil tussen de
twee landen is. Toen het leek dat In
dia de vergadering zou verlaten stel
de Goldberg een kort reces voor om
te kunnen spreken achter gesloten
deuren. Frankryk, Jordanië en
Ivoorkust stemden tegen het voor
stel. De andere ach' leden stemden
voor. Het besloten overleg leidde tot
niets. De plaatsen van India bleven
leeg.
India en Pakistan hebben vandaag
hun hoge commissarissen in elkan
ders hoofdsteden teruggeroepen voor
overleg naar aanleiding van bewe
ringen van beide landen, dat de di
plomatieke immuniteit van hun mis
sies was geschonden en personeel
gedurende de vyandeiykheden van
september was beledigd.
(Sue/ tyltei
ten wo
Te Middelburg is J. de
Man. wegens mishandeling
van zijn vrouw en daarbij
riep: „ik wil eens voor 1e zit
ten, dan heb ik meteen de
kost", veroordeeld tot 5
maanden celluraire gevange-
nis.
Jhr. Rammelman Elsevier
Archivarius dezer gemeente
heeft bij een tweede deel den
Inventaris van Leiden'> Ar
chief vervolgd: het bevat de
registers van de stukken be
treffende het beleg en ontzet
der stad in 15731574.
