©e eeuw van
Kubens
Gé Hofenk
zonder cape
TOPPERS
Van Dijck
Brouwer
Kortom
N3IldOia3N3IldOiaiN3IldOI.Cn
Jordaens
DE ZAAK VOOR LE!
Muziek- en
grammofoonplatenhandel
HAARLEMMERSTRAAT 66
king weerstaan. Zoals zijn portret
ten wel aan Hals doen denken.
Men kan zeggen, dat figuurstukken
zoals „De sater en de boer" uit
Kassei misschien wel iets te zeer
de uiterlijkheid der mensen en
dingen verbeelden, maar daar staat
dan toch weer tegenover, dat zij
het doen op een bloedwarme en
van genegenheid voor de mens ge
tuigende wijze, die in een briljan
te manier van schilderen steun
vond. In dat alles is niets „plebe
jisch", integendeel.
Antoon van Dijck is 42 Jaar ge
worden. Hij moet veel hebben be
mind en hy heeft veel geschilderd.
Hij was een rusteloos reiziger door
het Europa van zijn tijd en een
gevierd portrettist. De portretten
welke men thans heeft samenge
bracht, doen aan zijn talent alle
recht wedervaren. Men wist dat het
groot was, maar wanneer men nu
weer eens wordt geconfronteerd
met beeltenissen als die van Arthur
Goodwin of van James Stuart,
hertog van Lennox, beseft men hoe
uniek de plaats is, die de schilder
in de portretkunst van de 17de
eeuw inneemt. Per slot van reke
ning is de benadering van zijn su
jetten niet meer alleen visueel,
maar misschien onbewust heeft de
kunstenaar tegelijkertijd zijn ka
rakter doorgrond en het bekriti
seerd. Hy voelde zich de gelyke
van zyn sujetten en hy liet dat
merken. Hoe anders te verklaren,
dat byv. het portret van Karei I
gehjk als confrontatie in het mid
den van het beeld wordt geflan
keerd door dat van zyn staalmees
ter?
Over hetgeen ter tentoonstelling
is te zien van de hand van Rubens
wil ik in een tweede artikel berich
ten, omdat zyn werk nu eenmaal
het centrum van de expositie
vormt. Als vierde grote figuur komt
echter Adriaen Brouwer voor de
dag. Hy leefde van 1605 tot 1638.
Hy heeft schilderytjes van klein
formaat gemaakt en hy moet een
ongelukkige zwerver in alle be
tekenissen van het woord zyn
geweest. Wanneer Van Dyck de
schilder van de aristocratie is ge
weest, zo was Brouwer het van de
zelfkant van de armen, die ln her
bergen hun vertier zochten. Het is
overigens wel typerend, dat Rubens
zeventien schilderyen van hem be
zat en Rembrandt acht en een
bundel tekeningen. Brouwer was ty
pisch een schilder voor schilders.
Hy bezat de gave van de tref
zekerheid ln het weergeven van
zyn sujetten, van het tintelend co-
loriet van een meedogenloos realis
me. Brouwers oeuvre ls niet zon
der vlekken de kunstgeschiedenis
Ingegaan. Veel staat op zyn naam.
dat niet van hem is. 8childerytjee
als het herberginterieur uit Boy-
mans en het landschap ln de sche
mering uit het Louvre zyn zo
kan men nu na drie eeuwen op
merken hoogtepunten van de
schilderkunst.
Het b verder nog de verdienste
van de tentoonstelling, dat men
het begrip „De eeuw van Rubens"
niet licht heeft genomen. Van
tientallen kleine meesters hebben
de Inrichters schilderyen ln Euro
pese en Amerikaanse musea weten
te vinden: het „Wed" van Jan Sl-
berechts, het portret van een Brug
se familie van Jacob van Ost, een
„V&nitas" door Adriaen van Nieu-
landt, „de fluitspelers" van Ludo-
virua Finsonius, de stillevens van
Jacob van Es, om er zo maar eens
enkele te noemen. Hoogtepunten
vormen zy toch ook, al is het op
het niveau dat misschien onder dat
van de groten hunner tydgenoten
ligt. Maar de nadruk op dat „mis
schien".
A. Glavimans
De heer A. Middeldorp
leraar Nederlands aan het Christe-
ïyk Lyceum in Leiden houdt van
avond in het jeugdgebouw „In den
Moriaen" een lezing over moderne
litteratuur. De heer Middeldorp
heeft grote bekendheid gekregen
door *yn publikaties over de dich
ter Gerrit Achterberg en schryft in
De Gids, literair tydschrift voor
Nederland.
Een heel gevarieerde manifes
tatie gaat de CJV „Rehoboth" haar
leden vanavond voorschotelen in de
vorm van een oogstfeest. Er zyn
lekkere hapjes, er wordt gedanst en
„The Music Boys" zorgen voor een
muzikale omlijsting. Aanvang acht
uur in het gebouw „Rehoboth" aan
het Rapenburg.
Herman Mulder die tydens
de oprichtingsvergadering van de
Jongeren Organisatie voor Vryheid
en Democratie ln Leiden als voor
zitter optrad is in een huisver
gadering officiéél benoemd in die
functie. Eerstvolgende activiteit van
de JOVD: deelnemen aan het lan-
deiyk congres in Den Haag.
Het gaat goed met het jeugd
centrum „In den Moriaen". De toe
loop van leden is zo groot, dat het
bestuur zich genoodzaakt heeft ge
zien om een ledenstop in te voeren
en het toelaten van introducéeg
streng te beperken.
LDTOPTIENLDTOPTIENLDTOPTIEN
Ph p:
(2) 1 Eve of destruction (Berry McGulre)
E2 Help (Beatles) 2-<|
£2) 3 Shame and scandal in the family (Shawn Elliott)
1 4 Satisfaction (Rolling Stones)
5 Look through any window (Hollies)
P~] 6 Universal soldier (Donovan) £2^
E7 When I get home (Searchers) ~j
8 Slrtaki (Trio Hellénlque)
10 This strange effect (Dave Berry).
De drie groten zijn Rubens,
Van Dijck en Jordaens. Van
eerstgenoemde heeft men ze
ventig werken bijeengebracht.
Daarbij zijn uiteraard ook de
tien, welke het Brusselse mu
seum zelf bezit. Maar uit tal van
landen heeft men schilderijen
naar de Belgische hoofdstad ge
zonden. Uit het Prado van Ma
drid kwam zo: „De liefdestuin",
uit München „De gevangen
neming van Samson", uit Stock
holm een „Suzanna met de
grijsaard", uit de Ermitage van
Leningrad een van de -prachtige
olieverf schetsen, met name die
voor een allegorie: „De handel
verlaat Antwerpen". Om tussen
haakjes even volledig te zijn:
behalve uit België zelf kwamen
uit meer dan 125 openbare en
particuliere verzamelingen in 23
verschillende landen in en bui
ten Europa schilderijen, teke
ningen en beeldhouwwerken
voor twee maanden naar het
Brusselse museum. Men begrijpt
alleen uit die opsomming al, dat
de „Eeuw van Rubens" een
unieke tentoonstelling is, waar
van men de weerga niet zo snel
meer zal kunnen beleven.
Rubens. Van Dyck en Jordaens
zyn dus de drie hoofdfiguren. Een
Jaar of dertig geleden heeft prof.
August Vermeylen Jordaens eens
„een plebejische Rubens" ge
noemd en over Van Dyck sprak
hy heel aardig als van „Rubens als
een dandy". Deze tentoonstelling
geeft wel gelegenheid zo'n oordeel,
dat ln zyn algemeenheid juist kon
UJken, te herzien.
Jacob Jordaens heeft een geze
gende leeftyd bereikt. Hy is in
1593 geboren en hy stierf in 1678.
Toen Constantyn Huygens hem in
de zomer van 1677 bezocht, vond
hy hem half verlamd en niet meer
helder van geest. Jordaens heeft al
of niet ln samenwerking met an
deren heel veel geschilderd. Vaak
ls dat zeker nooit anders dan als
decoratie bedoeld geweest, triomf
bogen by blyde Intochten, thea
ters, plafondschilderingen enzo-
meer. In zyn naar alle waar-
schynlykheid volkomen authentie
ke werken was hy echter een
uiterst verfynd en gevoelig colorist
en een bekyker van mensen, die
over een grote opmerkingsgaven
moet hebben beschikt. De „Vier
evangelisten" uit het Louvre (dat
naar alle waarschyniykheld de
Jonge Christus met drie schriftge
leerden moet voorstellen) zou men
naast een Rembrandt kunnen han
gen en het doek zou die vergeiy-
(Van onze Brusselse correspondent)
TT OEWEL Petrus Paulus Rubens een paar jaar voor het midden van de 17de eeuw is ge-
storven. pleegt men dat tijdperk in de Zuidnederlandse schilderkunst toch zijn naam te
geven. De ..Eeuw van Rubens" is dan ook de titel van een grote en overweldigende tentoonstelling
die tot 12 december in het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten te Brussel wordt gehouden.
Groot, omdat zij tegen de vijfhonderd nummers omvat, overweldigend, omdat zij een indrukwek
kend beeld geeft van een eeuw schilderkunst, die werd getekend door een werk van drie grote en
door dat van een bijkans ontelbare reeks kleine meesters.
Te bent jong en je wilt wel eens wat, een postcape b.v.,
dan val je tenminste niet op. Je kunt ook proberen wat
origineler te zijn. Waag es een oogje aan de ..grote" mo
de. over een paar jaar moet je er toch aan geloven,
't went al vast.
Boven: Dick Holthaus
ontwierp voor een Dok-
kumse wolfabriek deze
mouwstola met pompons.
Voor nog geen f 30,- aan
wol maak je hem zelf.
Rechts: nog meer wol,
want gebreid en gehaakt
is Mode.
Daarnaast boven: een
marineblauwe crylorjurk
met een helderrood borst
stuk. Grijze bies, grijze
kousen.
En onder: een wit wol
len cocktailjaponnetje
van Féraud, met een rand
borduurwerk. Witte wo!
is geweldig populair voor
deze winter.
