kunst Michael Sjolocliow winnaar Nobelprijs voor Letterkunde Kunstexpositie in de Gevangenpoort Slechte zomer voor openluchttheaters Uitreiking prijzen kunst Amsterdam JONGEN DODELIJK GETROFFEN Kamermuziek in liet Kasteel Duyvenvoorcle Huidige woningbouw niet afgestemd op de werkelijke behoefte Boek over Nurmi rolltiek deeld. Haagse provo's in actie ONGENEESLIJKE NAZI-TROEP IN SLEESWIJK WEEK VOOR BELEDIGING VAN PRINSES HOOGLERAREN-PROTEST TEGEN ONTSLAG VAN SPAANSE COLLEGAE Sportsplinters LEIDSCH DAGBLAD ZATERDAG 16 OKTOBER 1965 ZESDE BLAD ^itileur van De stille Don \l (Van onze kunstredactie) r Michael Atexandrowitsch Sjolochow. naast Ehrenhurg één der leest internationaal bekende romanciers van de Sowjet-Unie. is ®L zoals gisteren werd gemeld door de Zweedse Academie rot Letterkunde bekroond met de Nobelprijs. Sjolochow is de schrijver van ..De stille Don en als zodanig .1 perd hij in de jaren dertig reeds in Nederland bekend, hoewel hij literaire kringen nooit een rol van grote betekenis heeft gespeeld. Zestien jonge kunstenaars, die af studeerden aan de Kunstnijverheids school in Amsterdam, hebben in de Haagse Gevangenpoort hun werken tentoongesteld. De expositie is gis teren door de heer J. Duyvetter, con servator van de kostuum- en sie- randafdeling van het Ned. Open luchtmuseum in Arnhem, geopend en duurt tot 29 oktober. Zes edelsmeden, vier pottenbakkers en vier stof ontwerpers treden hier mee voor het voetlicht van het pu- oliek, met de bedoeling, niet alleen hun vakmanschap te demonstreren, maar ook aandacht te vragen voor het persoonlijke en het functionele van hun sieraden. Daarby is reke ning gehouden met de mogelijkheid mensen uit de lagere inkomengroe- pen in staat te stellen op verant woorde wijze gebruik te maken van sieraden. Het slechte zomerweer heeft dit Jaar de Vereniging „Het Nederlands Openluchttheater" parten gespeeld: slechts 74 van de voorstellingen ging ongewijzigd door tegen 81% vo rig jaar en 76% In 1963. Doordat meer nog dan in voor gaande jaren voorstellingen naar zalen konden worden verplaatst, bleef het aantal definitieve afgelas tingen beperkt (9.5 Bijna de helft van het aantal voorstellingen betrof programma's voor kinderen. Het ge middelde bezoek hieraan is, verge leken by vorig jaar, gestegen van 665 tot 747. De trekpleister was dit jaar Swiebertje. By de voorstellingen voor volwassenen trad over het al gemeen een daling op. Een en an der staat in het jaarverslag van de Vereniging voor de op zaterdag 23 oktober in hotel „Centraal" te So meren te houden jaarvergadering. „Kenmerkend voor Amsterdam Is dat niet één richting of kunstvorm overheerst, maar dat vele zo niet alle vormen en richting hier voor komen, traditioneel, modern, ja zelfs de meest experimentele avant-garde" Dit zei gisteravond Amsterdams nieuwe wethouder voor kunstzaken, de heer W. Polak, tydens een buiten gewone vergadering van de Amster damse kunstraad in de David Roe 11- zaal van het Ryksmuseum, waarin hy de oorkonden uitreikte behorende by de 20 kumrtprijzen, die de gemeen te in 1963 en 1964 heeft toegekend. Drie novelleprijzen 1963 werden toegekend aan: M. Cohen, Gerard Komelis van het Reve en Jan Wol kers. Drie poëzieprijzen 1963: Hans Andreus, Gerrit Kouwenaar en Hans Verhagen, drie poëzieprijzen 1964: Adriaan Roland Holst, J. Bernlef en H. C. ten Berge. Essayprijs 1963: J. Kamerbeek Jr. Romanprijs 1964: Jos Ruting. Toneel Albert van Dal- sumprijs 1962 '63mevrouw Mimi Boesnach, 1963/'64 Henk van Ulsen en 1964/'65 Wim van den Brink. Ty pografie: H. N. Werkmanprijs 1963 en 1964 resp: Alexander Verb erne en Mart. Kempers, Frans Duwaerprijs 1963 en 1964 resp: Teun Teunissen van Manen en Baer Cornet Archi tectuurprijs 1964: Aldo van Evck en fotografleprys 1964 aanmoedigings- prys) Philip Meachinicus. (Advertentie) heeft „it" - heeft pit maakt fit! - Nu ook in grote ilesl m Fataal tvaarschiiwingsschot van politieman in Wassenaar Wat moet het verrukkelijk zijn geweest die Kamermuziekavonden in de adelijke salotis niet alleen, maar ook in de huiskamer van vele gezinnen. De leden van de familie leerden al vroeg een instrument bespelen en dan werden trio's en kwartetten gevormd. Vaak werd bij die oude instrumenten een menuet of gavotte, een passepied of een polka gedanst. Zelfs de volksmuziek was in zekere mate nog „Kunst". En latere compo nisten hebben deze volkswysjes vaak gebruikt als thema voor hun wer ken. Inplaats van naar kamermuziek, luisteren we nu naar de radio en t.v. Inplaats van actief muziek ma ken zitten we nu passief te luiste ren en te kyken naar muziek of I toneel „in blik". Enkele leden uit het koor. onder wie wij verscheidene organisten aan troffen onder de tenoren en bassen, zongen solo's met gamba en spinet. Geopend werd door het koor met Psalm 99 van de Franse componist Claude Goudimel uit 1565. Zo psal men te zingen is een vreugde om naar te luisteren! Maar een open baring werd het slot. Het koor zong nl. het Wilhelmus in de oorspron- kelyke zetting. Wat wy zingen is een variatie (van Valerius?) daarop. Maar in deze zetting was er geen Ko-o-o-ning van Hispanje nóch een va-a-a-an van Nassauwe. Laat ieder muziekkorps, iedere zangvereniging in het vervolg deze oude oorspronkelyke zetting nu eens volgen, om dan tot de ontdekking te komen hoe mooi ons Volkslied is! Uit de 16de eeuw gekomen, keerden we huiswaarts ln de auto van de 20ste eeuw Mogen wü eindigen met een sug gestie? Een volgend concert op oude voor altblokfluit van Diogenlo Biga- instrumenten en dansen uit de tijd en de bekende organist Willem Tal- sma die spinet en tafelplano speel den. Op het spinet hoorden wy dan sen uit het muziekboek van Anna Maria van Eyl van Gisbert van Steenwlek en op de tafelpiano een wals en een Turkse Mars met trom- begeleiding. Gisteravond hebben wy in de 16e j glia met veel gevoel voorstijl. Ivan Bach en Couperin. Hedenavond t Boeren schrijven >E E] werd geboren op 24 mei 1905 0 Wsjenska als zoon van een boek- m iter op een handelskantoor en boerin. Hy bezocht gedurende Jaar de middelbare school en "filet deze op 15-jarige leeftyd, om vrijwilliger deel te kunnen ne- i aan de revolutie. Hy werd ge lgen genomen en zou zyn dood- choten als zyn jeugd hem niet gered. In 1918 vertrok Sjolo- Dw naar Moskou, om daar. bezield het idealisme voor „een nieuwe tld" zyn brood te verdienen als [tschoold arbeider en daarnaast korte schetsen en verhalen te ge lgen van zyn literaire aanleg. De Zweedse Academie j heeft Sjolochow onderschei- f den wegens „de kracht en 4 de artistieke nauwgezetheid waarmee de schrijver een historische periode in hetè leven van het Russische volk r heeft uitgebeeld i De prijs zal uitgereikt j \worden op 10 december a.s. n 1923 debuteerde hy met een ülleton: „De beproeving". Hy had eet succes, omdat hy als een htgeaard boerenschrij ver positief reageren op de noden en" de Qgden van de gemiddelde Rus. Hij tot de sfeer van het land, na de tour en van de stryd om het be- P nooit ingeruild tegen meer li- Rire of wysgerige problemen, hoe- Pi men aan zyn intelligentie be- pt niet behoeft te twyfelen. Ij [lln 1925 verscheen zyn eerste bun- oovellen en een jaar later begon le schrijven aan zijn wereldbe- >d geworden roman: „De stille die zeker alle kwaliteiten be- die destijds aan een roman wer- gesteld. die in aanmerking M om met de Nobelprys te wor- onderscheiden. Gebondenheid Hlfr duikt natuurlijk weer de plijkse twyfel op tegen de be- piing: waarom de ene schrjjver en de andere niet? Gaat het om toe auteur, om een speciaal boek of J® een bepaald land? Het moeilyke Md, dat de maatstaf voor de t oe fening van deze hoge onderschei- tof in de loop der jaren aanzien- Is verschoven. Sjolochows' be- "og kan een pleister zijn op de 'h die Rusland werd toegebracht tot de ook al twUfelachtige onder- Pdding van de ongelukkige Boris "•tsrnak, tfgezien van Vestdyk (voor prien is Nederland niet zo héél rtogrijk) zou een toonaangevende wijver als Heinrich BÖll in deze Jl'wtler in aanmerking komen om r1 to* belangrijk voor de mensheid JJ *orden genoemd, dan de nu 60- Jtoge Rug, cue gedurende de laatste MICHAEL SJOLOCHOW 20 jaar om voor de hand liggende redenen geen werk van internatio nale betekenis kon schryven. Hier mee is ook zyn latere werk niet ge kleineerd. want Michael Sjolochow ls een groot schryver, maar zyn werk ls aai; politieke- en andere grenzen gebonden gebleven. Na de tweede wereldoorlog schreef hy „zy vochten voor hun land", een geromantiseerde reportage, waarin de gewone Russische soldaat zichzelf als een eenvoudige held kan terugvinden. Een met warmte ge schreven boek. menseiyk, maar een- zydig in de psychologische benade ling. Vijf delen eeuwse salon van Kasteel Duyven- voorde weer kunnen genieten van kamermuziek op oude instrumenten: een spinet, een tafelpiano, gamba, tamboerijn en trom. Ook een kamerkoortje gezeten rond een tafel zong oude liederen uit de 16e en 17e eeuw. Dr. Jan van Biezen te Wassenaar die dit koortje leidt, hoorde dat de bibliothecaris van het kasteel, die een geestige inleiding hield, veel oude muziek had gevonden in de inven taris van dit kasteel. Muziek die op, en in de omtrek van Duyvenvoorde is gecomponeerd of is gespeeld. En de gedachte kwam op om in dat kasteel nu eens by kaarsverlichting deze muziek te spelen en te zingen. Als beroepsmedewerkers werden aangezochtElisabeth Tenhoeff (gamba). Hans Verkade (blokfluit) Verder zong het koor kleine ma- vindt herhaling plaats van dit con- drigaaltjes en volksliedjes met be- j eert. grip voor Kamermuziekstyl. Ad. Int. In de tuin van „Huize Driekonin gen", een meisjes-internaat voor op leiding in de hulshouding, aan de Papeweg ln Wassenaar, is gister avond omstreeks 10 uur, de 19-jarige jongeman C. van Straten uit Wa naar door een schot uit het pistool van een politieman om het leven ge komen. De politie was gewaarschuwd door de directrice van het huis, die gecon stateerd had, dat enkele jongelui probeerden via de brandtrap de slaapkamers van de meisjes te berei ken. Een politiepatrouille van twee man trof bij aankomst nog twee van het groepje van acht jongelui aan op het dak van het huis. Toen de jongens naar beneden waren gekomen en de agenten hen in de auto wilden mee nemen, vluchtten de twee jongens het bos in dat het huis omgeeft. De politiemannen zetten de achtervol ging in. Een van de agenten trok zyn pistool en loste een waarschuwings schot. dat de 19-jarige Jongen dode- ïyk in het hoofd heeft getroffen, zo als later bleek. andere verdiensten. Hy is lid van het Sow jet-Parlement, van de Op perste Sou jet en van de Academie. Zjjn verzameld werk omvat vyf delen, die in de loop van de laatste tien laar zUn uitgegeven. Met de toekenning van de Nobelprys heeft de Zweedse Academie dit jaar, met voorbyzien van uiterst belangryke, van zyn 60ste hedendaagse literatoren, een roman van de oude garde be- Ter gelegenheid verjaardag werd hy met de Lenin- I schrijver orde onderscheiden, mede om zyn kroond. PROF. DR. IR. H. G. VAN BEUSEKOM „De veel gehoorde uitspraak dat een vrye concurrentie tussen parti- het Nederlandse volk te weinig over Iculiere bouwondernemers, woning- heeft voor zyn huisvesting moet al- bouwcorporaties, bouwkassen en wie dus worden verstaan, dat ons volk zich verder met de woningbouw voor door allerlei overheidsmaatregelen de vrye markt bezig houden. Maar aan een te laag huurpeil is gewend dit alles dan zonder financiële faci- geraakt. Het is echter een vastgesteld feit, dat in tienduizenden woningen lage huur gezinnen zyn gehuis vest, die een woning wensen welke hogere eisen voldoet, en die be reid zyn daarvoor een veel hogere huur te betalen. Deze woningen wor den echter in onvoldoende mate ge bouwd". Dit is de mening van prof dr. ir. H. G. van Beusekom m Hil versum, in ning bouwprogramma 1966 litelten, behouden by dragen ln huur voor de beperkte groep der weinig draagkrachtigen, zonder bouwdwang en zonder een „corrup- tieve sfeer nieuwe styi". Binnenkort zal er een boek worden artikel over het wo- gepubliceerd over het leven van de mma 1966 in „Eco- voormalige Olympische kampioen en nomisch Statistische Berichten" van wereldrecordhouder Paavo Nurmi, zo deze week, heeft een woordvoerder van de be rk 1 i treffende uitgevery gisteren meege- Nurmi. die twintig wereldrecords heeft gevestigd op lange afstand nummers atletiek, heeft nooit iets over het boek geweten voor hy het manuscript onder ogen kreeg. Hy protesteerde onmiddellyk tegen de plannen en zei dat hy nu een oude man is die geen publiciteit wenst. De uitgevers verklaarden zyn standpunt te kunnen begrijpen, maar zyn toch van plan het boek uit te geven. Nurmi werd in 1897 in Turku geboren en hy behaalde zyn grootste I successen by de Olympische Spelen Voor de zoveelste maal in succes sie, zo schrijft hy. wordt door de regering een woningbouwprogramma voor het nieuwe jaar voorgedragen, dat gebaseerd is op politieke over wegingen en in geen enkel opzicht op feiteiyke gegevens omtrent de werkelijke woningbehoefte. Indien het mogeiyk zou zyn in 1966 werke- lyk de voorgenomen 125.000 wonin gen te bouwen, kan dit slechts tot dankbaarheid stemmen. De woning nood blyft nog steeds een uiterma te ernstige zaak. Tegen het totaal- cijfer van het programma gaat het 1f20-,1924 f 1928 ™rd f bezwaar van de schrijver niet. Het is 1932 ^os Sed.skwahfi- de verdeling over de verschillende en beschuldl8d van sectoren, die naai- zyn mening on- na mc juist is. Vergelijkt men het programma j voor 1966 met dat van 1962. dan biykt het aandeel van de ongesubsi dieerde bouw op 25.000 te zyn bly- j .en staan, terwyi het aandeel van de woningwetbouw is opgevoerd van 35.000 tot 60.000. Meer welvaart De schryver vraagt zich af waar om dit is geschied en stelt, dat de tegenwoordige woningbouw in genen Biggen blijven aspi ran t-va rkeits (Van onze Enschedese correspondent Biggetjes zijn vriendelijk knor rende diertjes, die doorgaans ieders sympathie verwerven. Van daar dat er ook wel mensen zijn, die een big als huisdier nemen om voortdurend geconfronteerd te worden met de wat verloren blik in de bigge-ogen en de gui tige trekken, die menigmaal de biggebek sieren. Het biggetje wekt veelal vertederingmaar het blij ft een aspirant varken. Dat is dezer dagen wel in Wier den gebleken, toen de chauffeur van een plaatselijke meelhandel op een avond thuis tot de ontdek king kwam dat hij zijn porte feuille kwijt was. Een rijbewijs en een briefje van 25 gulden waren tevens verdwenen. Navraag bij de boeren die hij die dag had be zocht, bracht de chauffeur bij de landbouwer in Wierden. Diens varkenskroost bleek zich meester te hebben gemaakt van de porte feuille. Rijbewijs en geld waren inmiddels in de biggemagen ver dwenen. De portefeuille was gro tendeels opgepeuzeld. De provo's in Den Haag zyn gis teravond in actie gekomen. By het bureau van een Haagse courant heb ben zy een voorwerp door de ruit gesmeten met een briefje, waaruit opgemaakt kon worden dat de pro vo's het hierby niet zullen laten. Op het briefje stond: „Dit is voor lopig het zwaard van het beeldje op de binnenhoffontein. Rest volgt. De Haagse provo's". Toen de onmiddellyk „gewaar schuwde politie verscheen hadden de provo's zich reeds uit de voeten ge maakt. Volgens getuigen was het een groepje van een stuk of acht jonge mannen geweest, dat by de krant ,.de boodschap afgaf". Het gebeurde heeft in het Wasse naar se politiekorps grote verslagen heid teweeg gebracht. De officier van Justitie, mr. Lulofs, die zich ter plaatse van de toedracht op de hoogte heeft laten stellen, heeft sectie op het stoffeiyk overschot gelast. De politieman, die het noodlottige schot loste, liep een shock op en kon nog niet worden gehoord. De commissaris van politie, de heer W. H. van BaUegoyen de Jong. heeft verklaard het vooralsnog een raadsel te achten waarom de politieman, die een langdurige staat van dienst ach ter de rug heeft, in de gegeven om standigheden gemeend heeft *yn pistool te moeten trekken. Het onder zoek wordt voortgezet. De regering van Sleeswyk-Holstein heeft een onderwyzer geschort, die tegen zyn leerlingen had gezegd dat de gaskamers ln de concentratiekam pen van de nazi's daar door de bin nenrukkende Amerikaanse troepen waren aangebracht om Duitsland er van te kunnen beschuldigen. La nister van Cultuur van de deelstaat, die dit gisteren bekendmaakte, zei dat onderzocht wordt of het juist u dat twee andere onderwyzers eens luidende opmerkingen hebben ge maakt. Alle drie zyn leraar ln de biologie aan de middelbare school te Bii?~u, in het kustgebied Dlthmarschen, waar het neo-nazisme wortel heeft gescho ten. Een van de twee verdachte onderwyzers heeft tydens een demon stratie van het maken van seep voor de klas opgemerkt, dat de Rjken van de joden, die in het concentratie kamp waren gedood, niet voor het vervaardigen van zeep gebruikt kon den zyn omdat deze niet dik genoeg waren. De derde zei tegen de klas: „Vandaag gaan wy Aoschwits spe len. Laten we eens zien wiens naam met een kruis gemerkt Is". Begin dit jaar hebben de Inwoners van het betrokken gebied nog gepro testeerd tegen een besluit van het ministerie van Cultuur de straten en een school, die zy naar een plaatse lijk dichter een nazi en antisemiet hadden genoemd, nieuwe namen te geven. (Van onze Alkmaarse correspondent) Wegens opzettelijke belediging van Kroonprinses Beatrix is een 25-Jarige Inwoner van De Rijp door de als politierechter fungerende president van de Alkmaarse rechtbank, mr. J. N. Alblas, veroordeeld tot een week gevangenisstraf en een voorwaerde- Ujke straf van vyf weken. De ver- TTit dachte die aan de kunst nijverheids- w f f 5011001 Amsterdam voor teken- is gebleken, dat het bU de krant l0raar etudeert, hid wn plakkMt naar binnen gegooide voorwerp ln- yoor het raam derdaad het zwaard was dat bleek v te zyn afgebroken van het beeldje op de fontein op het binnenhof. Schrijven van 207 professoren Gisteren hebben 207 Nederlandse I dele beantwoordt aan de gedifferen- j hoogleraren een verklaring gezonden tïeerde vraag van deze tyd. Nog d* Spaanse minister van Onder- steeds wordt z.i. niet voldoende in- wys en aan de Spaanse ambassadeur pezien, dat niet alleen de vraag naar in Nederland, waarin zy hun ver- byv. kleding, maar ook die i ontrusting uitspreken over de ont- ningen veel meer gedifferentieerd is zetting of schorsing uit hun ambt geworden. Dit is een duideiyk ge volg van de toegenomen welvaart. Het aan de Staten-Generaal voorge- vyf Spaanse hoogleraren. De Nederlandse hoogleraren betui gen hun solidariteit met hun Spaan- De antiquair dr. Schenk zal op 26 oktober 80 schilderijen van grote meesters veilen. De collec tie bevat drie werken van Rem brandt en Rubens. Dr. Schenk bekijkt hier het Portret van een jonge man" van Rembrandt, dat tot het klapstukvan de veiling kan worden gerekend. legde woningbouwprogramma is, vol- I se collega's. De verklaring ls alleen gens prof. Van Beusekom, niet al- ondertekend door hoogleraren uit de leen onaanvaardbaar omdat het faculteiten en afdelingen waartoe ook tracht een zeer gedifferentieerde be- hun gestrafte collegae behoren, na- hoef te theoretisch ie benaderen, meiyk de theologische, juridische, li- maar ook omdat het een program- terair-filosofische en sociale facul- ma is dat met dwang zal worden teiten en afdelingen van de unlver- d oor gevoerd, waardoor de deur wordt siteiten ln Leiden, Groningen en opengezet voor corruptleve praktij- Utrecht, de Gemeenteiyke Unlversi- ken, waartoe de overheid zich niet telt in Amsterdam, de Vrye Univer- mag verlagen. De schrijver bepleit ai telt ln Amsterdam, de Katholieke Universiteit ln Nymegen, de Tech nische Hogescholen van Delft en Eindhoven, de Landbouwhogeschool ln Wagemngen en de Economische Hogescholen van Rotterdam en Til burg. De maatregelen tegen de Spaanse professoren werden genomen, omdat zy zich ln februari van dit jaar so lidair verklaarden met studentende monstraties en -stakingen in hun land. De 207 Nederlandse hooglera ren vormen ongeveer een derde van alle hoogleraren, waaraan gevraagd was te reageren. Een comité be staande uit prof. mr. W. C. Bins- bergen (Bilthoven). prof. dr. J. de Graaf (De Bilt), prof. dr. A. F. Man ning (Nymegen), prof. dr. H. de Vos (Groningen), prof. mr. H. Drion (Leiden) en prof. mr. A. D. Belin- fante (Amsterdam) nam het initia tief voor deze actie. In augustus ga ven ongeveer 60 Franse hoogleraren biyk van solidariteit, met de ontsla gen en geschorste Spaanse profes soren. hangen, twintig meter vanaf openbare weg zichtbaar, waarop hij voor Prinses Beatrix beledigend» woorden had geschreven. Hij ver klaarde dat hij tot zijn daad geko men was doordat hy teveel had ga- dronken. De pikeur J, Wagenaar sr., f*") door zyn optreden tijdens da dra vers-interland Nederland—België aan straf van drie maanden ontzegging van de toegang tot de banen kreeg opgelegd, zal dinsdagavond ln het Gemeentelijk Sportpark ln Hilversum by de huldiging van de wereldrecord houder Qulckzllver S aanwezig kun nen zyn. De straf commissie van de Stich ting Nederlandse draf. en rensport heeft Wagenaar sr.. die een zeer grote rol heeft gespeeld ln de prachtige course-carrière van d* 16-jarige Quicksilver 8, voor deze meeting dis pensatie verleend. De Italiaan Nino Benvenutl ls gisteravond ln het Romeinse sport paleis door een knock out-overwin- ning op de 8ponjaard Luis Foiledo Europees kampioen ln het midden gewicht geworden. In de vyfde ronde sloeg Benvenutl zyn tegenstander k*.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1965 | | pagina 19