Bob de Lange
grandeur van Irmgard Seefried
in „Vijf Ariosi" van Henze
Omvangrijke rol voor
kunst
Tkaeiöo^ep}
Ernst Waldbrunn wekt
sensatie in De vlucht
MEESTERSERIE en (I)
DUET
Folk Blues Festival
stelde teleur
Schneiderhan in
stijlvolle Mozart
„NIET ALS BEWIJS TOEGELATEN"
TYPERING VAN DE KLEINE LAFAARD
„Nog nooit zoii goed
gecomponeerd stuk"
Een onfeilbare ras-artiest
De eeuw van
Rubens
LEIDSCH DAGBLAD VRIJDAG 15 OKTOBER 18*1
ving. waaraan naar ons gevoel even
wel de speelse allure te zeer ontbrak.
Schneiderhan bespeelt een prachtige
Stradivarius, welke echter op de E-
snaar wel eens wat scherp klinkt,
doch zijn violistiek is overigens van
hoge en gedegen klasse.
Zoveel Mozart-interpreten, zoveel
Mozart-opvattingen. Schneiderhan
behoort tot hen, die geen enkele ver
uiterlijking gedoogt, daar zelfs streng
tegen waakt: zijn inzicht verdient
respect.
Magistrale Ravel
spaar plezierigmet
\YIO\S
met gratis
waardezegels
van 15 en 25 ct.
vraag vooral om de
DUET-spaarkaart
WEE ..grote" namen sierden het openingsconcert der K. en
0. meesterserie: die van de wereldberoemde sopraan Irm-
I Seefried en haar echtgenoot, de violist Wolfgang Schneider-
igard Seefried indertijd, om precies te zijn in 1940. door Von
ijan ontdekt zij was nog nauwelijks van school debuteer-
n de opera van Aken: sindsdien ging het met haar snel berg-
mts.
werd zelfs een ster in de opera's van Wenen, Milaan (Scala)
York (Metropolitan)
Wolfgang Schneiderhan?
ieder kent hem als een der beste Oostenrijkse violisten en
igogen.
Tot besluit een hoogtepunt: in een
magistrale vertolking klonk Ravels'
Tweede Suite „Daphnis et Chloë",
Diens ongeëvenaard geschakeerd bril
jant klinkend orkestpalet met de
stralende zonsopgang in het „Lever
du jour", de verrukkelijke fluitsolo in
de „Pantomime" en de orgiastische
levensvreugde, welke uit de „Danse
I générale", waarvan de motoriek over-
i weldigend is, opklinkt, vond een glan-
I zende en meeslepende weergave,
waarbij de bezield dirigerende Decker
het summum aan kunnen uit zijn
vervoerend spelende orkestleden wist
te halen.
Het opgetogen applaus, klinkend
uit een totaal gevulde Stadsgehoor-
J zaal, gaf genoegzaam te kennen, hoe
zeer men deze schitterende vertolking
naar waarde had weten te schatten,
j De prestaties van het R. Ph. O. be
wegen zich in stijgende Hjn.
Daarover mag grote vreugde heer-
Gisteravond concerteerden
(v.l.n.r.) Wolfgang Schneider
han (viool). Irmgard Seefried
(sopraan) en Franz-Paul
Decker (dirigent)
(Foto L D./Holvast)
en ontroerend getuigenis had afge
legd.
Beheerste Mozart
Franz Paul Decker, die het pro
gramma opende met een. na3r Mo-
zarts dringend voorschrift, in ra
zend snel tempo gehouden ouverture
„Le nozze di Figaro", waarin noch
tans de accuratesse en absolute door
zichtigheid opvallend bewaard ble
ven. begeleidde met zijn orkest Wolf
gang Schneiderhan al even accuraat
en correct in Mozarts vioolconcert in
A gr. t., K. V. 219. dat van hem een
klassisistisch stijlvolle, gave. be
heerst ingehouden interpretatie ont-
Simone de Beauvoir
bij auto-ongeluk gewond
De Franse schrijfster Simone de
Beauvoir, de vriendin van Jean
Paul Sartre is gisteren bij een auto
ongeluk gewond in de buitenwijken
van Joigny.
Zij werd naar het ziekenhuis ver
voerd waar haar verwondingen niet
ernstig bleken te zijn.
De auto van de schrijfster is ge
slipt in een bocht en voor een
vrachtauto terecht gekomen. Haar
auto werd geheel vernield.
Van de zijde van het ziekenhuis
werd meegedeeld, dat de 57-jarige
mevrouw De Beauvoir „vele, maar
geen erstige kneuzingen aan borst
en rug heeft opgelopen."
krijn (liezen exposeert
De Noordwijkse kunstenaar Krijn
Giezen exposeert thans in het Dor-
drechts Museum, waar de tentoon
stelling „Kleden aan de wand" is in
gericht.
De expositie omvat Nederlandse
wandkleden en -tapijten van, 1956 tot
heden. Zij blijft tot 31 oktober a.s.
'Van onze kunstredactie)
Drie jaar geleden namen twee
Duitse jazzliefhebbers een be
langwekkend initiatief: zij orga
niseerden voor het eerst in Euro
pa een "American Folk Blues Fes
tival". waarvoor zij bekende en
minder bekende blues-zangers uit
Amerika lieten overkomen. Het
festival werd zo'n succes, dat het
sindsdien, met een steeds wisse
lende bezetting, elk jaar is her
haald. Dit jaar ivas voor het eerst
ook Nederland in de tournee op
genomen: woensdaa televisie
opnamen in Amsterdam en gis
teravond een concert in de kille
Haagse Houtrusthallen.
Wie is afgegaan op de faam van
dat allereerste festival, waarvan
men in ons land dank zij grammo
foonplaten heeft kunnen kennis
nemen. moet gisteravond wel zijn
teleurgesteld. Drie jaar geleden
maakten grootmeesters als Memphis
Slim. John Lee Hooker. Sonny Terrv
en T-Bone Walker door een geïnspi
reerde combinatie van show en
emotie het festival tot een indruk
wekkende belevenis.
Van dat selecte groepje was deze
keer alleen Hooker aanwezig, maar
zelfs hij voldeed niet aan de ver
wachtingen. Zijn „Shake it baby"
bijvoorbeeld was maar een flauwe
echo van de geladen vertolking die
hjj drie jaar geleden van hetzelfde
nummer in de platenstudio gaf. De
onmiskenbare matheid die zijn op
treden kenmerkte, was deze avond
geen uitzondering. Meermalen ont
brak het zo noodzakelijke, voor de
bluessfeer zelfs onmisbare contact
tussen de zangers op het podium en
het betrekkelijk grote publiek tegen
over hen.
De eerste die er m slaagde een
vonkje te doen overspringen, was
Buddy Guy. de typische vertolker
van „city blues", krachtig, onge
remd en vooral levendig. Uitschie
ters waren ook de zanger-pianist
Roosevelt Sykes, die op enthousiaste
wijze de honky-tonky-tijd weer in de
herinnering riep. de mondharmonica-
virtuoos Big Walter „Shakev" Horton
en last but not least Big Mama
Thornton, letterlijk en figuurlijk een
geweldige vrouw. Misschien was het
geen pure blues wat zij zong en
leunde zij teveel tegen de swing en
rock 'n roll aan. maar in elk geval
lukte het haar verrassend snel de
zaal „in beweging" te krijgen.
Maar toen was de avond dan ook
bijna om
Een nieuwe w ereld
trhen beiden schreef degeavan-
thedendaagse Duitse componist
Werner Henze zijn „Vijf Ariosi
nonen über das En de einer
op teksten van Torquato
'1544—1595).
ze (geb. 1926) behoort ontegen-
ijk tot de knapste figuren der
me componistenwereld. Hij vond
toedingsbodem bij het twaalf-
fsteem van Arnold Schönberg,
bjj hem strijden thans tonali-
n a-tonaliteit om de voorrang,
rat zich bij Henze een nieuwe
1 aan rijke en veelal geëmotio-
f expressiemogelijkheden, welke
nog niet een ieder onmiddellijk
i grjjpen.
ir men onderkent by hem een
am evenwicht van de meest
dopende facetten: hij brengt ge-
(n intellect tot harmonie,
alles komt tot uitdrukking in
rijf smartelijke en dikwijls hart-
iturende klaagzangen over een
(je liefde, waarin naast het vo-
ook het instrumentale element
de delen 2 en 4 nadrukkelijk
leel krijgt.
aandachttrekkende, van een
chtig nieuwe visie getuigende
dat speciaal ook in structureel
it in hoge mate interessant is.
de zjjn wereldpremière met
loemde solisten op het Fes-
van Edinburgh in 1963. Thans,
tans Paul Decker, onder wie het
Philh. Orkest merkwaardige
ttgang boekt, heeft het niet al-
gefascineerd door de fantasie-
instrumentatie, maar ook door
cale sensibele cantabiliteit, wel-
n Irmgard Seefried. in afwisse-
met Wolfgang Schneiderhan.
*el allezins gelegenheid bood
grondioze zangkwaliteiten, ge-
d door een perfecte techniek,
An alle zangeressen een voor
inogen nemen, in volle gran
ge tonen. Allen gaven blijk van
doorwrochte beheersing dezer
lende partituur, waarin een
•punctuele samenwerking aller-
vereiste is. Dat velen niettemin
"eemd tegenover deze „nieuwe
i" stonden, bleek wel uit het o.i.
applaus.
'vóór had men reeds kennis
fmanns Erzahlungen
oor Opera Münster
Stattische Bühne uit Munster
seizoen drie voorstellingen in
otterdamse Schouwburg geven.
Wr*tc is op maandag a.s. en zal
'oorstelling zijn van Hofman's
dongen van Offenbach. De
'"opnieuw bewerkt, zodat veel
inkomst is bereikt met de origi-
Franse versie.
'i°nge Ierse dirigent John Bell,
eigen orkest dirigeren. De
knHofmann wordt vertolkt door
DlJt Meutsch Olympia. De rollen
^lonia en Stella worden ver-
l™** Ingeborg Luttenberger en
U Blanke. De Ierse zanger
®0rd zingt de vier baritonrollen.
®0reografie heeft Gise Furt-
kunnen maken met Irmgard See-
ïrieds grote gaven in Beethovens
Klarchenlieder", deel uitmakend van
diens muziek voor Goethe's drama
„Egmont" (Opus 84). Ook hier kon.
naast bewondering voor haar spe
ciaal in het middenregister subliem
klinkende sopraan, eenzelfde bewon
dering heersen voor het tekstbegrip,
waarvan zy r in de Ariosi zo diep
Vrijspraak voor
schilder in
Permeke-zaak
T""\ (Van onze Weense correspondent)
Es E grote sensatie van het Weense toneelseizoen is de première
van het toneelstuk ,.De vlucht", geschreven door de acteur Ernst
Waldbrunn met assistentie van schrijfster Winiewicz. De twee
hoofdrollen worden gespeeld door Waldbrunn zelf en de Duitse
acteur Albert Lieven, een van de meest bekende figuren in de tv-
wereld.
Waldbrunn zelf is eigenlijk afkomstig uit het Sudetengebied
waar hij tot 1945 in de Duitse schouwburgen van Tsjechoslowakije
optrad. Na de oorlog moest hij het land verlaten en begon in Oos
tenrijk weer opnieuw. Naast Farkas en Qualtinger is hij niet alleen
de meest populaire toneelspeler, maar tevens de schrijver van gees
tige cabaret-programma's.
Uniek spel van
Albert Lieven
Nu heeft hy zich aan een echt
toneelstuk gewaagd. Het succes is zo
groot dat veel schouwburgen en
T.V.-studio's in Duitsland reeds de
rechten hebben aangekocht. Dit kan
niet anders, omdat iemand als Lie
ven zich niet voor een niemendal
letje ter beschikking zou hebben ge
steld. In zyn stuk laat Waldbrunn
de moeihjkheden zien van een klei
ne toneeldirecteur in de nazi-tyd.
Hij zelf speelt deze rol op een unie
ke manier door een acteur uit te
beelden die nooit tot grote rollen
is gekomen en die onder de nazi' s
directeur wordt van een provincie
gezelschap. Als dan onder dit bewind
alle schouwburgen worden gesloten,
doet hy zyn uiterste best om zyn
werk en het ensemble te redden.
Hy wil „overwiirteren" en krijgt
inderdaad van de „Gauleiter" (die
door Lieven wordt gespeeld) de ver
gunning, doch voor deze gunst moet
hy betalen met verraad op kleine
schaal en aan de lopende band. Hy
„fraterniseert" met de Duitse admi-
Pius XII zou moeilijk door een Oos
tenrijker geschreven kunnen zyn.
Evenals in „Herr Karl" van Qual
tinger wordt ook in „De vlucht" van
Waldbrunn de kleine lafaard ge
karakteriseerd.
Albert Lieven die zyn vak ver
staat, heeft na de Weense première
gezegd dat hy nog nooit een zo goed
gecomponeerd stuk voor ogen heeft
gehad. Hy merkte direct dat hier
een „man van het vak" aan het
werk was geweest, in dit geval Wald
brunn die na 20 jaar praktyk weet
hoe een goed toneelstuk opgebouwd
dient te zyn. Zijn succes is verzekerd
niet alleen als toneebc-hryver, maar
vooral als de acteur die spoedig even
populair kan zijn als de vroegere
Hans Moser.
nistratie, drinkt de nodige borrels,
houdt urenlange gesprekken en
maakt zich schuldig aan vele klei
ne concessies. Zo wordt het toneel
gezelschap in het kleine Tjechische
stadje Komotau gered.
Maar als de oorlog voorbij is en
de vroegere theater-directeur een
baantje krygt als nachtportier van
een eerste-rangs-bar in een grote
stad. komt de vroegere „Gauleiter"
by hem en vraagt om zyn steun,
nu hy in moeilykheden is gekomen.
En de gewezen directeur, de man
met het kleine, gemakkelyk om
koopbare hart, kan zich hieraan niet j
onttrekken. Hy maakt zich weer
schuldig aan een klein verraad en
helpt de vroegere „Gauleiter", maar
nu op kosten van veel gewetensbe
zwaren en van een paronoïde ver
volgingswaanzin.
Typisch Oostenrijks
van de meelopers en de kleine mis
dadigers. Hier zou een stuk over gro
te figuren helden of geweldple
gers niet denkbaar zyn en ook j
het stuk van Hochhuth over Paus
De Ned. Comedie voerde gisteravond voor K. en O. op ..Niet
als bewijs toegelaten" (Inadmissible evidence) van de thans 36-
jarige Engelse toneelschrijver John Osborne. Hij behoort tot de
groep ..gramstorige jongelieden" die zich ten doel stellen de in de
duistere diepten van de samenleving woekerende menselijke eigen
schappen en hartstochten, waaruit neurose, sexe. homosexualiteit
en mislukking worden opgegraven en openhartig besproken.
Zo ook in „Niet als bewijs toege
laten". waarby de titel doelt op de
nogal aarzelende en verwarde verde
diging van de advocaat Bill Maitland
In het droombeeld van het eerste be
drijf, waar hy zich tracht vrij te
pleiten, verwyzende naar zyn beslui
teloosheid en middelmatigheid.
Bill Maitland is een gewoonte
drinker, hy is gehuwd, heeft een
maitresse, organiseert herdersuurtjes
ERNST WALDBRUNN
met het vrouwelijk kantoorpersoneel,
alles met een verbazingwekkende op
pervlakkigheid die het ontstaan van
een blyvende band uitsluit en tot zyn
uiteindelyk isolement zullen leiden.
Hy beheert een bureau dat er niet
voor terugschrikt ongure zaakjes op
te knappen. Hy voelt zich derhalve
doorlopend bedreigd door de Raad van
Toealoht en vertoont alle symptomen
van de neuroticus die niet vermag
een steunpunt te vinden in deze rus
teloos zwoegende en voortrazende
tyd. Als aan het slot ook zyn laatste
anker 'z"n maitresse) slipt, voelt hy
zich in volstrekte eenzaamheid weg
gezonken.
In dit spel. waarin naar onze me
ning Osborne wydilopiger te dan in
„Omzien in wrrok" en irDe humorist",
staat Maitland als het middelpunt.
Veeleisend
Een scène uit
..Niet als bewijs toegelaten"
Lange in zyn nieuwe omgeving te
vertolken kreeg. Hy deed het met de
onfeilbare intuïtie van de ras-artiest.
Zyn eigen menselyke tekortkomingen
helder, maar met gruwzame aversie
overziende, streed hy de hopeloze
stryd tegen zich zelf om aan het slot
als een geslagen, eenzaam mens ach
ter te biyven.
De overige rollen, die hoofdzake-
lyk dienen om de centrale figuur te
belichten in diens onafwendbaar
dreigende eenzaamheid te accen
tueren, kregen van Allard v. d.
Scheer (Jones), Wim v. d. Brink
(Hudson), Hetty Verhoogt (Joy).
Shirly (Kitty Courbois). Nel Koppen
(Mevr. Gamsen) en Lous Hensen
(Liz) een geslaagde uitbeelding.
Adelheid v. d. Moot zorgde voor de
vertaling. Henk Richter voerde de
regie en Niels Hamel ontwierp het
decor.
Er waren namens K. en O. bloe
men voord de dames en een ovatie
voor Bob de Lange.
BH.
De Luikse rechtbank heeft een
Nederlandse schilder vrygesproken in
de „zaak van de vervalste
Permeke's."
De 43-jarige beklaagde was ten
laste gelgd twee werken van de Bel
gische schilder te hebben voorzien
van een valse handtekening.
De zaak kwam voor de rechter, na
dat de zoon van Constant Permeke
een aanvankelyk afgewezen attest
van echtheid had ingetrokken.
De rechtbank overwoog echter, dat
de „echtheid van de schilderijen on
zeker blyft.
De betwiste doeken zyn een zo
mer- en een winterlandschap van
Permeke.
Expositie in Brussel
I Vandaag is in Brussel een ten toon-
.stelling geopend van meer dan 300
i schilderijen van 100 17de eeuwse
schilders in het Brusselse museum
van oude kunst onder de titel „De
eeuw van Rubens".
Op de tentoonstelling zyn 120
schilderyen, schetsen en tekeningen
te zien van Rubens Van Dyke en
Jordaens en ongeveer 200 werken
van ongeveer 100 minder bekende
schilders uit deze periode.
De werken zyn afkomstig van
musea uit de gehele wereld. De
waarde van de tentoongestelde wer
ken is geschat op 14 miljoen gul-
den. Wy komen op deze expositie
nader terug.
