wisten
niet,
we
„Wij
zo lang zouden uithouden
het
kaleiöoscgap
Ned. Dans Theater met
Stotijns ballet-orkest
Levende begeleiding
is dwingende eis
LEIDSCH DAGBLAD DONDERDAG 7 OKTOBER 1965 VIERDE BLAD
J-ÊÊÊ
HANS SNOEK
W:
liHtllllllllllllHIIIIIIIHIIIIIIHIIIIIIIIHtllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllll
Hans Snoek:
artistiek leidster
en oprichtster
twintig jarig
„Scapino"
hallet
llllllllllllinilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllMIIIIIIIIIIIIIIIIHIKI
Oefeningen aan de barre
99
O
Opdrachten aan
vele componisten
De minister van Cultuur, Recre
atie en Maatschappelijk Werk heeft
opdracht verleend voor het compo
neren van: een werk voor altiviool
met 1 of 2 andere instrumenten aan
Bernhard van Beurden te Amster
dam: een werk voor orgel aan Carel
Brons te Hilversum; instructieve mu
ziek voor viool 'zo mogelijk t/m de
derde positie», eventueel met piano
ter vervanging van het „Schuiercon
cert" aan Lex van Delden te Am
sterdam; muziek bij een ballet, dat
kan worden uitgevoerd door het
Scapinoballet aan Wim Franken te
Amersfoort; een werk voor jeugd
koor en jeugdorkest aan Bram Hij
mans te Bilthoven; een diverstisse-
ment voor orkest van Jan Mul te
Haarlem: een werk voor jeugdkoor
en jeugdorkest aan Nico Schuyt te
Amsterdam; een divertissement voor
orkest aan Louis Toebosch te Bre
da; een werk voor gitaar aan Dick
Visser te Laren (NH.enkele liede-
len of een liederencyclus met piano
begeleiding aan Matthijs Vermeu
len te Laren N.H. een werk voor
mateur-symfonieorkest aan Ton de
Leeuw te Hilversum; instructieve
muziek voor viool 'zo mogelijk tot en
met de derde positie», evenwel met
piano aan Rienbert de Leeuw te Am
sterdam; enkele liederen of een lie
derencyclus met pianobegeleiding
aan Robert Heppener te Amstelveen;
een kort werk voor piano en orkest
met een tijdsduur van 10 k 12 minu
ten aan Hans Henkemans te Bergen
'N.H.'
Voorts heeft de minister een prijs
toegekend aan Jan van Vlijmen te
Hoevelaken voor diens „Gruppie per
20 strumenti e percussione". De ad
viescommissie bestond uit de heren
mr. G. Landré (voorzitter», J. Odé
en A. Rieu deden» en B. Wagemans
'secretaris»
Weer hoge prijzen
voor Haagse School
Op de gisteren bij Mak van Waay
in Amsterdam voortgezette 163ste
kunstveiling is voor de z.g. interna
tionale kunst dat zijn werken, ook
van Nederlandse schilders, die op de
buitenlandse kunstmarkt hoge waar
de hebben veel geld betaald. Ook
stukken uit de Haagse school brach
ten naar verhouding flinke bedragen
op. Vooral Fransen en Engelsen wa
ren grage kopers.
Het gezicht op de Seme van Le-
bourg werd voor f 19.200 verkocht
naar het buitenland. Een Koekkoek
„Pa ling visser in een roeibootje"
bracht f 10.400,— op. „Jonge herderin
met koeien" van Willem Maris kocht
een Nederlandse verzamelaar voor
f 10.500,—, een vroege Mondriaen.
voorstellende een watermolen, werd
afgemynd op f 8800— een werk van
Meissonier op f 11.00.— een stilleven
van Moise Kisling cp f 9.000,—.
Twee stadsgezichten van Verheijen
brachten resp. f 12.400,en f 7.600,
op. een vroeg werk van Springer
„Stadshoekje met figuren bU oude
kerk" f 9.000,werken van Schelf
hout werden verkocht voor resp.
f 3.800,—, f. 4.600.— en f 2.025,— Dit
laatste bedrag werd betaald voor
een paneeltje ter grootte van een
briefkaart.
Een Van Schendel bracht f 7.700,
op. een werk van Roelofsz (Haagse
School» f 4 200,—. en „Vrouw op
Vlonder" var Weissenbruch (even
eens Haagse School) f 2.300,
Voor schilderijen van Suze Robert
son had men ook hoge bedragen over.
„Breiend meisje" en „Vrouw aan de
was" van deze kunstenares haalden
resp. f 2.050,— en f 2.700,—.
(Van onze kunstredactie)
entrum, juist even bezijden de drukte van de Plantage Mid-
dcnlaan. Achter het gietijzeren hek van de Hortus dragen
exclusieve planten en bomen hun al even exclusieve namen, die
terwille van een systeem zijn teruggebracht tot getallen. Dan
rechts, een rij stille pakhuizen, waar Amsterdam achter verweerde
gevels duizend onduidelijke zaken heeft opgeslagen: van de in
boedel van de familie die voor twee jaar naar Ethiopië vertrok
tot immense voorraden stofzuigerzakjes en glaswerk. Een van
die gevels valt onmiddellijk op. Degrauwe stenen zijn donker
rood geschilderd. Daar binnen, op de bovenste verdieping, waar
een smalle houten trap uitkomt op een zolder vol kleurige kos
tuums en décorstukken ligt een dode wesp. Het is het enige dat
niet meer leeft in het pand Hortusplantsoen 9. Op de gevel staat
in grote letters de verklaring voor de drukte in deze rustige
buurt: Scapino.
rVanneer we precies 20 jaar be
staan weten we zelf niet", vertelt
artistiek leidster en oprichtster Hans
Snoek. „De administratie was die eer
ste jaren nogal rommelig, maar het
dus eind 1945". En dan, bijna
een excuus: „We wisten zelf niet
we het zo lang zouden uithou
den".
Maar het Scapino-ballet hield het
wèl uit! En wat werd opgezet als
n poging de Nederlandse dansers
danseressen die in de oorlog hun
werk moesten staken weer op het to
neel te krijgen, groeide in 20 jaar uit
tot 'n organisatie die 'n niet te schat
ten aantal jonge menen in contact
met de danskunst heeft gebracht
en zo bijdraagt aan het cultuurbe
sef van een volk dat ballet te lang
beschouwde als een bezigheid voor
meisjes en halfzachten.
Vanavond geeft Scapino de jubi
leumvoorstelling in de Amsterdamse
stadsschouwburg.
Drie premières staan op het pro
gramma. Dat is de reden dat nie
mand in dit labyrint van gangen,
trapjes, zalen, zaaltjes en zolders de
tijd heeft een ogenblik niets te doen.
„Val" roept Ine Rietstap tegen een
van de danseresjes die een rol heb
ben in „Streetgames" van Walter Go
re en duwt haar sierlijk van zich af
tot ze gracieus tuimelt over een an
der die in „boksstand" achter haar
staat. Het is nog te aarzelend Drie,
vier keer laat ze het 'óverdoen. Pia
nist Peter Rester hamert strak de
loopjes van Jacques Ibert uit zyn
piano. Op een krukje volgt ballet
meesteres Greetje Donker ieder
armgebaar, elke beweging.
Heerlijk zacht
„Heerlijk zacht, hè. en -zo licht",
zegt Gemma Exmann opgetogen als
zt haar vingers over de nylon-vach
ten laat dwalen die straks de wit
te en de zwarte béér zullen dragen
in Hans Snoeks „De pasja en de
beer", op muziek van Wim Fran
ken, dat al eerder op het repertoire
van het gezelschap stond, maar
waarvan nu een ingrijpend veran
derde zetting wordt ingestudeerd.
Even later laat ze zich door costu-
mière Henny .Foekens in een deel
van het kostuum helpen dat ze als
eerste haremvrouw Roxelane zal
dragen.
Voor de derde première, „Ope-
I ningsdans" van Jan Rebel, schreef
(Nico Schuyt de muziek. Met die nieu
we werken gaat Scapino het seizoen
Tussen het aanplakbiljet en die
stapel krabbelbriefjes ligt een gene
ratie, twintig jaar moeizaam herstel
na een periode van haat en ver
raad. maar ook de geschiedenis van
„Scapino".
Een historie die echter ook diep
tepunten kent. Het meest afschuwe
lijke daarvan was de brand in de
studio van toen, waarbij alles ver
brandde wat een aantal dansers tot
een balletgezelschap maakt: décors,
kostuums, requisieten.
Met meer plezier denkt Hans
Snoek aan de lange lijst van dan
sers en danseressen die bij haar hun
eigen weg vonden in de fascineren
de wereld van de dans: Marten Mo-
lema. Marian Sarstadt, Kathy Gos-
schalk. Sabine Vaessen, Aart Verste
gen (nu bij het Ned. Danstheater),
René Vincent, Koert Stuyf, Jenny Si-
monis. En onder de namen van de
choreografen van wie werk op het
repertoire staat of stand zijn die
van Benjamin Harkarvy, Susanna
Ergi. Albert Mol. Florrie Rodrigo,
Indra Kamadjojo, FranQoise Adret,
Han Rijnbeek. Koert. Stuyf, Jack
Carter, Pieter v. d. Sloot.
Dynamisch kunst
Scapino mag dan met 20 jaar het
oudste balletgezelschap van Neder
land zijn, het is zeker zo dynamisch
als de beide jongere Ned. dans The
aters en het Nationale Ballet. Achter
die pakhuisgevel aan het Hortus
plantsoen wordt intensief gewerkt
aan een ambitieus ideaal: de jeugd
van Nederland ontvankelijk maken
voor de danskunst. Die dode wesp,
was er die zonnige herfstdag het
enige teken van vergankelijkheid
Hartelijke begroeting:
1965-1966 in. Een seizoen dat is
gezet met het ingebruiknemen
een tweede studio en een nieuw 1
tuumatelier.
„Dans, beweging, is de meest di-
recte uitingsvorm van gevoelens",
stelt Hans Snoek in haar inleiding
voor de folder van de Scapino dans-
academie, waarvan de met Karei
Poons de leiding heeft. De belang
stelling wekken voor die uitingsvorm
is haar ideaal waarvoor zij zich vol-
komen inzet. Maar ze beseft héél
goed dat ze de enkele schoolvoorstel- j
ling die het kind ziet te weinig is,
als niet ook op andere manieren
aan de culturele vorming wordt ge
werkt.
„Onderwijzers zouden meer begrip
voor cultuur moeten kweken", zegt
zij.
Eerste affiche
Aan de wand van het vertrekje
waar brieven en tekeningen liggen
opgetast, hangt de eerste affiche
van „Scapino". Het ontwerp van
Nicolaas Wijnberg is gedrukt op
slecht papier, de kleuren zyn ver- j
bleekt, stukken zijn afgescheurd j
van dit laatste exemplaar. De kin- l
deren die daardoor naar het theater I
werden getrokken, zyn de ouders
van de briefschrijvertjes van nu.
Niet 50, maar 40
best verzorgde
boeken 65
Bijna f 30.000 voor
een Rik Wouters
Op dc eerste dag van de najaars-
X veiling van moderne schilderijen in
J Antwerpen is gisteren bijna f 30.000
Jr betaald voor een schilderij van Rik
Wouters. Voor zijn werk „Bloemen-
tuil", een doek van beperkte afme-
wjf ting, werd 310.000 frank geboden,
hetgeen een koopsom met inbegrip
van de kosten van 390.000 frank
(f 28.080 betekent).
Een werk van de in 1952 overleden
Hippolyte Daeye bracht 155.000
frank op. Een werkje van 10 bfj 8
«4 centimeter van Marcousis 28.000
frank, ruim f 2.000,
In het Rijksmuseum Meermanno-
Westreenianum museum van het
boek in Den Haag is gisteren de ten
toonstelling geopend van „De best
verzorgde 50 boeken van het jaar
1964" zoals die zijn uitgegeven in de
Ver. Staten en in ons land De heer
D. Dooijes, lid van de jury, opende
de expositie, die tot en met 4 novem
ber duurt en daarna in andere
plaatsen te zien zal zyn.
De heer Dooijes deelde mee, dat de
jury de limiet van 50 bestverzorgde
boeken niet kon halen. Dit jaar kon
de kwalificatie „best verzorgd" aan
slecht 48 Nederlandse boeken wor
den toegekend. De selectie werd ge
maakt uit meer dan 400 nieuwe uit
gaven. Persoonlijk was hij getroffen
door gedachten aan grote gelijkvor
migheid misschien wel vormeloos
heid en verveling, die de ingezon
den werken karakteriseerden, terwijl
volgens hem ook het percentage
boeken, dat het predikaat „uitmun
tend verzorgd" kon krijgen, was ge
daald
De 48 uitverkoren werken zijn: drie
kinderboeken, vier school- en studie
boeken, negen wetenschappelijke en
populair-wetenschappelijke werken,
drie encyclopedieën en naslagwerken,
zes boeken over kunst en plaatwer
ken, vijf dichtbundels, zeven romans,
toneelstukken en essa s, twee biblio
fiele uitgaven, vier gedenkboeken en
vyf catalogi.
Ned. Strijkkwartet
naar de Ver. Staten
Vandaag ia het Ned. Strijkkwartet
van Schiphol naar San Francisco
vertrokken voor een tournee van zes
weken door de Ver. Staten.
(Van onze kunstredactie)
Dit was de avond waarnaar men jarenlang heeft uitgezien' Dat
was al merkbaar voor het d ek van de Kon. Schouwburg in Den
Haag gisteravond uiteen week. Het applaus dat Louis Stotijn toe-
klonk toen hij in de orkestbak op zijn podium klom. was nadruk
kelijker. hartelijker bijna dan anders. Na jaren van plannen maken,
voorstellen indienen en afwijzen stond hij nu eindelijk voor het
Ned. Ballet Orkest, gereed de eerste voorstelling met het Ned.
Dans Theater te beginnen.
De oprichting van dit orkest,
waarvan dit eerste optreden het
feestenjk verlengstuk was. is een
van de belangrijkste gebeurtenissen
in de nistorie van het ballet in ons
land. Een kunstvorm die sinds het
eind van de oorlog steeds meer be
langstelling kreeg. In het buiten
land besefte men al veel eerder
dat een „levende" begeleiding een
dwingende eis is voor een gave voor
stelling. gelukkig is men nu ook hier
Louis Stotijn bleek opnieuw een be
wonderenswaardig dirigent. Zijn
theater ervaring stelde hem in staat
an een goede 40 musici binnen twee
maanden een orkest te maken dat
een hechte basis is voor wat zich op
het toneel sfapeelt. Hij zette zijn
musici in Vivaldi (Madrigalescoi,
Strawinsky (Symphoniy in three mo
vements) en Orff (Carmina Bura-
na) aan tot prestaties waarvoor
geen reeds jaren bestaand orkest
zich zou behoeven te generen.
Vivaldi werd prachtige open mu
ziek, in Strawinsky viel de sonore
toon van het koper op en Orff kreeg
w^ar dat nodig is een fascinerende
oerkracht mee. De bewondering voor
het klinkend resultaat stygt nog als
men weet dat André Presser op het
ogenblik een programma met dit en
semble voorbereidt voor het eerste
De dirigent Louis Stotijn voor
zijn balletorkest van het Ned.
Dans Theater.
optreden met het Nationale Ballet in
Amsterdam op 18 oktober. Is het
dan zo erg als een solo-viool eens
wat scherp klinkt, als een inzet van
de tweede violen niet helemaal zui
ver is? Het zijn bezwaren die in de
loop van de tyd wel zullen worden
opgeheven en op het ogenblik van
minder belang zijn dan de vreugde
o^ wat is bereikt.
Het versterkt Haagseh Kamerkoor
klonk in Carmina Burana uitste
kend, Germaine Stordiau, Gerard
Honig en Leo Ketelaars namen de
vocale soli voor hun rekening op een
manier die volkomen paste in deze
feestelijke voorstelling.
Uitreiking prijs
Ned. Letteren
De Belgische minister van cultuur
de heer A. de Clerck zal morgen in
het Residentie Theater-gebouw in
Brussel aan prof. dr. W. Asselbergs,
voorzitter van de Nederlandse afde
ling van de 15e algemene conferen
tie der Nederlandse letteren, die al
daar wordt gehouden, in een bij
zondere zitting de prijs der Neder
landse letteren 1965 overhandigen,
die de ministers van cultuur van
België en Nederland hebben toege-
Ned. boeken in
Leipzig bekroond
Op de internationale Buchausstel-
ling in Leipzig zijn vier Nederland
se boeken bekroond: drie met zilver
en een met brons.
Voor deze expositie zond Neder
land door bemiddeling van het Gra-1
fisch Export Centrum in Amster
dam de best verzorgde boeken van
de jaren 1960 tot en met 1963 in.
Zilveren medailles werden toege
kend: voor „Het grachtenboek" met
illustraties van Caspar Philips Ja-
cobszoon, typografisch verzorgd door
Hans Barvelink en uitgegeven door
de gemeente Amsterdam, voor „De
exploten van Tabrijn" van Vria-
mont. uitgave van de stichting „De
Roos", typografie en illustraties van
Mart Kemper, en voor „De fabelwe
reld" van Halbo C. Kool, uitgegeven
door de Arbeiderspers, in de typogra
fie van en geillustreerd door Alfons
van Heusden. Een bronzen medaille
verwierf „Uit het jaar honderd" van
Kees Zwart, een gedenkboek van de
Ken. Grafische Kunstinrichting uit
gegeven door J. van Poll Suyker-
buvck in de typografie van Kees
i Zwart.
IJ.S.O. baalt
publiek per bus
Het Utrechts Stedelijk Orkest stelt
het concertpubliek in de provincie
i l'trecht in de gelegenheid het USO in
zijn volledige bezetting (plm. 95 mu
sici) te beluisteren in zijn eigen con
certzaal, Tivoll in Utrecht. In het ju
bileumjaar (het USO bestaat 150
jaar) worden drie speciale provincie-
concerten gegeven (vandaag. 6 jan.
en 28 april), waarvoor het USO zyn
publiek met bussen gaat ophalen uit
I 26 plaatsen. Deze wijze van concert-
I bezoek is uniek in ons land.
In de afgelopen twee jaar werd
reeds geëxperimenteerd met buscon
certen, maar deze waren ingepast in
de normale abonnementsvoorstellin
gen. Deze reeks van concerten is al
leen voor de „provincie" bestemd.
Vanavond worden 15 volle bussen
verwacht. De abonnementsprijs voor
drie concerten onder leiding van Paul
Hupperts en met Anette de la Bije,
Hans Henkemans en Herman Kreb-
bers als solisten bedraagt inclusief
buskosten f 16.50.
Bur «emeester als
piano-solist
De burgemeester van tutrecht,
jhr. mr. C. J. A. de Ranitz oogstte
gisteravond in de Harmonie in Gro
ningen een ovationeel applaus van
o.a. zijn ambtgenoot in Groningen
de heer J. J. A. Berger en andere
noordelijke autoriteiten.
Jhr. de Ranitz was als piano6olist
opgetreden in een concert van het
Noordelijk Filharmonisch Orkest on
der leiding van Charles de Wolff.
Uitgevoerd werden de „variations
Symphoniques" voor piano en orkest
van César Franck.
De pianist oogstte zoveel succes,
dat hij een toegift gaf: een werk
van Chopin. Het N.Ph.O. gaf voorts
een uitvoering van de 40ste symfo
nie van Mozart en de Eerste Sym
fonie van Brahms.
Antiekhandel
onder de loep
Staatssecretaris Bakker (Econ.
Zaken) heeft de minister van Jus
titie verzocht te onderzoeken of er
aanleiding is aan strafrechtelijk op
treden tegen de niet-bonafide antiek
handel bijzondere aandacht te be
steden.
HU wijst er overigens op. dat ook
langs civielrechterlyke weg in som
mige gevallen tegen deze handel kon
worden opgetreden. De staatssecre
taris deelt dit mee in antwoord op
schriftehjke vragen van het Twee
de-Kamerlid van Den Heuvel (KVP)
N.A.V. een uitlating van een woord
voerder van de Vereniging tot be
houd en vermeerdering van kunst
schatten in Nederland, dat het aan
tal vestigingen van winkels, waarin
op riet-bonafide wyze in antiek
wordt gehandeld overmatig stygt
kend aan de dichter Jacques Bloem
Door ziekte kan Jacques Bloem
deze hoge literaire onderscheiding
niet zelf in ontvangst nemen.
Auteur Bulatovic
zwijgt niet
De Joegoslavische schrijver Miodrag
Bulatovic heeft in München dc Joe
goslavische staatscommissie die ver
antwoordelijk was voor het verbieden
van zyn boek „Hier op de rug van
een ezel" incompetent genoemd en
gezegd dat een van de leden van de
comissie had getracht hem om te ko
pen opdat hij zou zwijgen over het
optreden van de commissie.
Bulatovic die in München was
ter gelegenheid van de publikatie
van zijn boek zei dat „Belgrado
wemelde van aanklagers die het
leven vergallen.'* Hy zei de gevol
gen van zyn verklaringen niet te
Bulatovics boek handelt over een
episode uit de stryd van de parti
zanen tegen de Italianen in 1943.
Zelf zegt hy in het boek de „mythe
van de partizanen te vernietigen".
Leraren schoolmuziek
ernstig bezorgd
o D
De vereniging leraren schoolmu
ziek is, na wat tot nu toe bekend
is geworden over de uitvoering van
de mammoetwet, ernstig bezorgd
voor de toekomst van de schoolmu-
Stirhting voor kunstzinnige vorming
in Driebergen studiedagen gehouden.
Prof. dr. Egon Kraus, secretaris
generaal van de International Socie
ty for music-education, sprak
over de z.i. ideale toestand van het
door Zoltan Kodaly in Hongarye
verwezenlijkte muziekonderwys op
de scholen De situatie in de ande
re landen waaronder ook Nederland,
steekt liierbU wel zeer ongunstig af.
zo was ae conclusie. Twee pioniers
op het gebied van het muziekonder-
wUs op de scholen, de heren Willem
GehreLs en Jos Lennards, werden
benoemd tot erelid van de vereniging.
