Noren geschokt door spionagezaak nieuwe Begrotingspolitiek verergert de kapitaalmarkt - situatie Financieel weekoverzicht Bedreiging voor de aandelenkoersen Beruchte inbrekers in Utrecht gepakt De Danaiden favoriet in treffen met Fluks LEIDSCH DAGBLAD VRIJDAG 1 OKTOBER 1965 (Van onze financiële medewerker) Wanneer men zich, nadat de begrotingscijfers enigermate be zonken zijn, tracht te bezinnen op het economisch klimaat waar deze begroting een neerslag van is, dan moet men voor de finan- :iële markten van ons land toch wel tot weinig opwekkende con clusies komen. Nu zijn financiële markten zoals obligatiemarkten en aandelenbeurzen weliswaar zaken, waar slechts een beperkte groep mensen rechtstreeks me ete maken hebben, maar indirect s hun betekenis veel algemener. Het hangt immers van de toe- tand der financiële markten af, in /elke mate op welke wijze overheid n bedrijfsleven in hun behoefte an financieringsmiddelen kun- '.en voorzien. Bij bepaalde ontwik- :elingen zal van een beroep op de apitaalmarkt moeten worden afge- ïen, in elk geval de investerings activiteiten zullen afnemen. Als de andelenkoersen in een land te sterk >nder druk komen te staan kan men aoeilijk nieuwe aandelen uitgeven - zoals bijv. in Italië is gebleken n nog altijd blijkt. Als de rente- tand te zeer oploopt moet de c leid op een gegeven ogenblik het .antal emissies gaan afremmen Is thans in West-Duitsland het al is of men moet, als die hoge ente te veel buitenlands kapitaal antrekt. uit monetaire of betalings- alansoverwegingen de kapitaalim- ort gaan belemmeren, waar ok al weer West Duitsland met zijn ouponbelasting als voorbeeld kan lenen. Geen regering zal dan ook de con equenties van het economisch be •ld voor de gang van zaken op de inanciele markten over het hoofd unnen zien, op straffe van een oorkruising van juist dat eigen eco- omisch beleid. Lagere rentabiliteit Bezien wy in dit licht nu nog eens nkele consequenties van het hui- ige economische klimaat in ons ind, daaronder begrepen het be- rotingsbeleid van de overheid, ieeds jaren stygen de lonen in ons terker dan de arbeldsproduktiviteit. iit leidt tot een inkrimping van de instmarges. Tot op zekere hoogte an dit worden opgevangen door ankzij de stijgende lonen toene- tende afzetten, maar in menig ge- al zal toch een daling van de ren- ibiliteit van het bedrijfsleven op reden, d.w.z. van de nettowinst na elastingen, gerelateerd aan het in et bedrijf werkzame vermorgen. De begroting betekent in verschil- •nde opzichten een nieuwe aanslag p de rentabiliteit van het bedrijfs- iven. Ten eerste gaat de regering Innen het kader van de directe be- istingen een verzwaring aanbren- »n van de belastingdruk op het be- Rjfsleven (verhoging vennoot- ihapsbelasting) tegen een verlich- ng van de belastingdruk van par- culieren (a raison van f 100 per ersoon in de vorm van spaarbrie- jn). In de tweede plaats wordt voor ;n aantal bedrijfstakken een ver ging van de omzetbelasting en jcijnzen ingevoerd, hetgeen af- »ien van „anticipathie- aankopen" hetzij de winstmarges hetzij de Izetmogelijkheden zal verkleinen, e verlaging van de inkomsten- en onbelasting vormt hiervoor geen impensatie. omdat deze nu •nmaal de vorm heeft gekregen van sn niet- besteedbare spaarbrief. De tendentie tot inkrimping van instmarges en rentabiliteit zal dus ior de belastingpolitiek van de re- jring worden verstrekt. Dit zal het voor het bedrijfsleven niet een- tudiger op maken met aandelcn- nissies te komen ter financiering tn nieuwe investeringsactiviteiten. Overheid concurrent Het plaatsen van obligaties- of iderhandse leningen zal al evenmin snvoudig zijn. Niet alleen zal de taat zelf tot eind 1966 f. 750 mil ten aan obligaties plaatsen, maar >vendien zal de markt de vraag ui de lagere overheid te verwerken rijgen. De regering stelt hiervoor eliswaar een plafond vast 1 Dvember a.s. begint er zo'n nieuwe >lafondperiode" maar onlangs ls tngekondigd dat de financiering m een reeks van gemeentelijke uit- iven buiten dat plafond zal gaan illen. Het bedrijfsleven heeft dus op de ipitaalmarkt in de overheid een iduchte concurrent, waarbij dan >g komt dat sinds de Johnson- aatregelen ter sanering van de tnerikaanse betalingsbalans ook de Nederland gevestigde dochters in Amerikaanse bedrijven beslag de nodige financieringsmiddelen ggen. Inkrimping der winstmarges Een belangrijk aspect voor deze kapitaalmarkt is voorts nog dat zich van een aantal onzer gTote concerns een niet onaanzienlijk percentage van het aandelenkapitaal in Ameri kaanse handen bevindt. Men verplaatse zich nu eens in de positie van deze Amerikaanse hou ders van Nederlandse aandelen. In Amerika een uitermate florissante ontwikkeling van economie en be drijfsresultaten, een en ander in be langrijke mate veroorzaakt door flinke verlagingen van directie en van indirecte belastingen. In Neder land een bloeiende economie, die echter gepaard gaat met een syste matische inkrimping van winstmar ges en met een verhoging der ven- nootschaps- en indirecte belastingen. Hierbij komt dan nog dat het in het kader van de in Amerika van kracht zijnde kapitaalwinstbelasting, voor belastingplichtingen aantrekkelijk is om op Amerikaanse aandelen ge realiseerde koerswinsten te compen seren met op Nederlandse aandelen te realiseren koersverliezen, een factor die zich vooral aan het eind van het jaar pleegt te doen gevoelen. Hierbij komt ten slotte dat Neder land In de nabjje toekomst de dividendbelasting van 15 tot 25% zal gaan verhogen, alsmede de omstan- Van der WERFF HUBRECHT Postbus 446, Amsttrdam-C h/i/ooH. 020-22205i' Beursoverxlcht no. 386 DE MILJARDEN-NOTA digheid dat de Amerikaan door ver- i delen verkochten 'per saldo is er in koop van buitenlandse aandelen de het eerste halfjaar 1965 voor een betalingsbalanspositie van zijn land kleine f. 100 miljoen aan kapitaal import uit hoofde van transacties in binnen- en buitenlandse effecten geweest). Maar die buitenlandse aan kopen van Nederlandse obligaties veronderstellen dat de rentestand in ons land hoog blijft en vergelijkbaar met het rendement dat in andere landen verkrijgbaar is. Wij moeten dus wel tot de conclu sie komen, dat de voorzienbare toe komst voor het bedrijfsleven bepaald niet eenvoudig zal zijn wat betreft de financiering van investerings activiteiten. Zelfs als men effecten bezitters niet speciaal een goed hart toedraagt, zal de overheid met de Invloed van de kapitaalmarktsituatie op het economisch leven als geheel Voortduren der Amerikaanse verkopen Indoen het economisch en fiscaal klimaat in Nederland blijft wat het is, moet dan ook op een voortduren de verkoopdruk van Amerikaanse zijde gerekend worden. Tot nog toe is dit ln ons land gecompenseerd door de omstandigheid dat andere buiten landers altijd nog meer aan Neder- Buit van acht mille terecht Met de arrestatie van de aangeschoten inbreker, die op heter daad werd betrapt bij een Tcraak in het kantoor van de Neder- landsche Heidemaatschappij in Hardenberg. heeft de politie een goede vangst gedaan. De man staat bekend als één van de meest beruchte brandkastenkrakers. Hij heeft samen met anderen al heel wat inbraken op zijn geweten. Toen hij de laatste keer werd ver oordeeld prijkte op zijn straflijst 113 inbraken en 20 brandkast- gevallen. Leefwarmte. Dat is pas echt thuis zijn! 'Ze hoeven mij niets te vertellen. Sinds ik hier op ka mers woon, weet ik dat er echt een verschil is: de ene warmte... of leefwarmte. Wat ik hier aan warmte heb... dat is gewoon iets, dat bij de kamerhuur is in begrepen. Niet dat ik daar iets op tegen heb, verre van dat, maar als je dan 'ns op bezoek bent bij men sen met een kolenhaard - dan merk je pas wat je zelf mist aan gezelligheid. Daarom is voor mij elk week end dat ik naar huis ga een féést! Daar is leefwarmte... dat is echt helemaal thuis zijn. Thuis - dat is voor mij niet denkbaar zonder de behaaglijkheid van een brandend kolenvuur. Het is, geloof ik, dat intenso gevoel van geborgenheid, dat er van uit straalt, waar mee je het thuis-zijn beleeft. Later, in mijn eigen huis? Daar weet ik één ding al heel zeker van. Dat er leef warmte moet zijn. Van kolen!' Sinds hü weer op vrye voeten is, heeft hU zich schuldig gemaakt aan 13 inbraken, zo verklaarde hü zelf. Ook zü'n twee andere personen door de Utrechtse politie gearresteerd. Deze twee hadden met de aangescho ten inbreker in de nacht van 10 op 11 augustus de inbraak gepleegd ln een herenmodezaak in de Domstad. De waarde van de gestolen kostuums jassen bedroeg acht mille. De buit is büna geheel teruggevonden. De Utrechtse politie verwacht dat nu bestaand inbrekerskomplot kan worden opgerold. Tas vergeten Overigens ging de opsporing naar de aangeschoten maar toch nog ge vluchte inbreker in Hardenberg niet een leien dakje. De inbreker had in het kantoor van de Heidemaat schappij in de brandkast f 46.000.—) zijn inbrekerstas vergeten bü zijn overhaast vertrek, toen een waak zaam en gewapend politieman zijn werk kwam bestuderen. In die tas stonden alleen naam en straat géén plaats. Bü het Centrale Bevol kingsregister, waar alle straatnamen van Nederland zUn vergaard, vertel de men dat alleen in Utrecht een dergelüke straatnaam voorkomt. In de Domstad had inderdaad een man met de bewuste naam gewoond, maar hij was in juli naar Gorkum verhuisd. Dus op naar Gorkum. De Gorkumse man bleek niets met de inbraak te maken te hebben. De tas, ja, die was van hem geweest, maar hü had het ding bü de verhuikng uit Utrecht op de vuilnisemmer in de straat gelegd. De politie speurde verder ln Utrecht. Men vond een vuilnisman, die zich de tas herinnerde. Hü had gezien dat een Jongen de tas had Alleen kolen geven leefwarmte Na de eerste dag van het toer nooi om de Canada Cup, dat donder dag in Madrid is begonnen, heeft het Zuidafrikaanse duo Harold Henning Gary Player met een totaal van 142 de leiding. De Zuidafrikanen staan een slag voor op Nationalistisch China, België en Spanje. Het Nederlandse duo Gerard de I Wit en Cees Cramer sloot de eerste I ronde af met een totaal van 157. K0RFBALPR0GN0SES opgepakt en ermee die-en-die straat in. In die bewuste straat woonden twee beroepsmbre- kers, wist de politie. Eén van hen was expert in het kraken van brand kasten. De politie ging erheen. Men trof de man zittend aan tafel. Op zün heup had hij een grote pleister, wegens een schotwond. De zaak was rond. Arrestatie van 51-jarige, vriendelijke, plichtsgetrouwe, eenvoudige secretaresse Op zaterdag 18 september verschenen twee functionarissen van de Noorse veiligheidsdienst onverwacht in de Oslose woning van de 51-jarige mej. Ingeborg Lygren en zeiden, dat zij was gearres teerd. Reden: verdenking van spionage voor de Sowjet-Unie. Daarmee leek een plotseling einde te zijn gekomen aan de loop baan van deze vrouwdie als secretaresse in dienst was bij de Noorse geheime dienst. Bij de militaire autoriteiten heerst paniek als men zich er rekenschap van geeft wat zij voor militaire gehei men aan de Sowjet-Unie kan hebben verkocht. In het kantoor van deze dienst, die beschouwd kan worden als een pionagecentrale, worden nl. alle strikt geheime defensiegegevens be waard alsmede de inlichtingen, die in Noorwegen over de Sowjet- Unie heeft verzameld. Mej. Lygren schünt geruime tijd als contra-spi- voor de Russische inlichtingen dienst te hebben gewerkt. Zy be kleedde een sleutelpositie, die haar toegang gaf tot zeer belangrijke N.A.V.O.-documenten. De arrestatie had in het diepste geheim plaats en de Noorse autori teiten hebben sindsdien alles in het werk gesteld om de zaak bulten de publiciteit te houden. De aanklacht tegen mej. Lygren was een schok voor iedereen, die haar kende, Zü werd algemeen be schouwd als een van de trouwste functionarissen van de Noorse over heid, plichtsgetrouw, eenvoudig en Intelligent. Langzamerhand had zü zich tot een vertrouwenspositie in de Noorse geheime dienst opgewerkt. In Duitsland, Engeland en Rusland heeft zü opdrachten voor het minis terie van Buitenlandse Zaken uit gevoerd. In Moskou werkte zü zelfs als privé-secretaresse van de Noor se ambassadeur. Zü was zozeer „ge screend", dat zü inzage kreeg in de meest uiteenlopende geheime docu menten. Toen zü in 1959 uit Moskou terugkeerde werd zij bü de geheime dienst aangesteld als secretares se van overste Wilhelm Evang, hoofd van de dienst. Elke dag nam zü de tram van haar stadswük om nauwgezet haar werk voor de chef van de geheime dienst te doen en na volbrachte arbeid keerde zij naar huis terug. De politie is van mening, dat wan neer zü zo onopvallend met de tram huiswaarts ging. zich in haar tas doorslagen van geheime documenten bevonden papieren, die vervol gens even onopvallend hun weg von den naar haar Russische contac ten. Verdenking De buren van mej. Lygren had den uiteraard niet het minste ver moeden van wat zich achter deze Facade van plichtgetrouwheid af speelde. Zü omschrüven haar als een bemin nelüke en bescheiden vrouw, die eenvoudig leefde en maar weinig belangstelling voor sieraden of modieuze kleding toonde. De verdenking tegen mej. Lygren veroorzaakte bü de politie-autoritei- zo'n grote consternatie, dat men besloot, dat geen enkele büzonder- heid over deze zaak mocht uitlek ken. De Noorse pers is van mening. men vooral beducht is voor een schandaal vanwege het feit. dat on der de ogen van de opperste chef,cn elegante te zeggen aan zün eigen bureau, typische secretaresse spionage kon be- drüven. In het diepste geheim is mej. Ly gren door de rechter gehoord. In afwachting van het nadere onder zoek heeft de rechtbank een inbe waringstelling van acht weken ge last. Alle bü het vooronderzoek be trokkenen kregen een absoluut zwügverbod opgelegd. Toen de zaak in een van de Oslose dagbladen toch openbaar werd gemaakt beschouw de men dit als een zo ernstig lek, dat de politie onmiddellijk naspeuringen is begonnen om de bron te weten te komen. Geen bijzonderheden de wereld. Hü Tot toe nog geen enkele ofticiële bevestiging behalve dan het summiere bericht, dat een 51-jarige vrouw is gearresteerd op verdenking van spionage. Noch de naam noch de werkkring werd genoemd en geen büronderheden over de aard van de spionage zün bekend geworden. Een van de Noorse dagbladen be weert, dat het contact van Ingeborg Lygren eeu Russische journalist is, die werkt bü het persbureau Nowos- ti. Dit bureau heeft een kantoor op enkele huizen afstand van de woning van mej. Lygren. Even voordat zü gearresteerd werd reisde deze Jour nalist in allerül terug naar Moskou, naar officiël verluidt om met vakan tie te gaan. Maar na de tanhouding van mej. Lygren antwoordt het bureau: ,.De journalist Bardin zal niet naar Oslo terugkeren" Ch armen r »en lange blonde verschünlng. een schreef niet veel artikelen, bleek hü in staat zich in de stad talrüke contacten te verschaffen. Hü gold als een charmeur en in Oslose kringen acht men het niet onwaarschynlük, dat er achter deze spionage een liefdesverhouding schuil gaat. Politieke motieven kun nen er ln elk geval niet in het spel zün geweest: mej. Lygren stond be kend als een fervent anti-communis te. De heer Bardin is de enige Rus, die de laatste rijd uit de Noorse hoofdstad is verdwenen. Als hü in derdaad de contectman van Inge borg Lygren is geweest en hy zou zijn gearresteerd, zou hü volgens de Noorse wetten zün berecht, omdat hy geen diplomatieke status genoot. Hoogspanning Voorlopig werkt de politie onder hoogspanning om getuigen in deze zaak te horen, voordat er teveel bü- zonderheden over de affaire kunnen uitlekken .Dit is de derde spionage zaak, die Noorwegen in de loop van één jaar in opschudding brengt. De eerste zaak was die van een kapi tein, Kristen Gjon. Hü werd ver oordeeld tot 12 jaar gevangenisstraf. Toen al kreeg de geheime dienst veel kritiek, omdat zü niet voldoende toe zicht uitoefende. De tweede zaak had betrekking op een 22-jarlge soldaat, die bü een militaire Instelling in Oslo op kan toor werkte. Terwül deze zaak nog in behandeling is barst thans de bom in spionage-affaire nummer drie te gen mej Lygren. In Noorwegen is men bevreesd, dat deze de voorgaan de twee zaken in ernst en beteke nis verrre overtreft. Vicus Oriëntis krygt zondag Span gen op bezoek, dat na 3 wedstrijden nog steeds ongeslagen is. Winst op deze ploeg betekent doordringen naar de kopgroep. Bij een nederlaag zakt V.O. echter voorlopig naar de middenmoot van de ranglysL In de eerste klasse wacht de derby De DanaïdenFluks. De thuisclub heeft betere resultaten behaald en een zege voor Danaiden Ujkt daarom het waarscshü nlü kstDe Algemene moet bü OSCR op bezoek en kan 2 punten rijker terug keren. Zuider kwartier heeft vrij. KNS moet in 3A zeker van Overkanters kunnen win nen en ook Crescendo zal In 3B van Actief geen onoverkomenlüke moei- lükheden ondervinden. Het programma luidt: Hoofdklas se: RohdaDeetos; Westerkwartier- HKVOns Eibernest—Blauw Wit; 't ZuidenDOSArchipelZKC RodaLuto. Overgangsklasse B:Vic. OriëntisSpangen; PSVHKV 2; Die HagheSperwers: Regenboog Eindhoven; SVK—Koog Zaandük. Z/West I: Danaiden—Fluks (2.15); SwiftHSV; Ons Eibernest 2—DKC; OSCRDe Algemene. 3A: KNS Overkanters; Houtsnippen—Hou St.; Raven—Wion; SchiedamAhoy. 3B: ALOFortunaActiefCrescendo; KwiekHRVSchiebroekVelox. Res. 1ste kL: Vic. Oriëntis 2—Quick 2 (12 uur); Rozenburg 2—Sperwers 2; Regenboog 2Ready 2; HKV 3 't Zuiden 2; DKC 2—Spangen 2. Res. 2A: Deetos 3Fluks 2; Gymna siasten 2Trekvogels 3; HSV 2O. Eibernest 4; Die Haghe 3—Eureka 2. Res. 2B: Deetos 4Fluks 3 (12 uur); Achilles 2—'t Zuiden 3; HKV 4— Olympiaan 2; Phoenix 2—Trekvogels 2.Res. 3A: Fluks 4Phoenix 3; Die Haghe 4O. Eibernest 5; Kwiek 2 V. Oriëntis 3; De Algemene 2 Achilles 3; KNS 2—ALO 2 (12 uur). LKB Zondag: 1ste kl.Noorder kwartierCrescendo2 (2uur); Cres cendo 3Zuiderkwartier 3 (2 uur); Danaiden 3Vic. Oriëntis 4 (12 uur); Fluks 5Danaiden 4 (12 uur); De Algemene 3—KWS 3 (12 uur). 2de Crescendo 4KNS 4 (12 uur). Junioren A: Zuiderkwartier AVic. Oriëntis A. Junioren B: Fluks A Crescendo A (12 uur»; Noorder kwartier A—Danaiden B (12 uur). Competitie CKB ZuidHKC» zal er weinig krachts verschil zün. Het programma van de overige klassen luidt: Eerste klasse A: Ex celsior 2—KVS, IjsvogelsFluks, DESVES 2. Tweede klasse A: To go 2—ODS. Tempo—TOP. Tafeltennis De eerste competitiedag van het nieuwe tafeltennisseizoen voert Scyl- la naar Breda, waar Belcrum tegen de Leidenaars haar debuut in de ere klasse zal maken. Voor de Leide naars, die ook dit jaar weer tot de titelkandidaten gerekend moeten worden, vormt deze wedstrijd geen al te moeilüke start. De kloof tussen ereklasse en hoofd- klassse is vrij groot en de laatste ja ren is geen enkele naar de ereklasse gepromoveerde ploeg erin geslaagd een rol van betekenis te spelen, zon der het aantrekken van nieuwe spe lers. Belcrum, dat sinds het afgelo pen seizoen geen wüziging heeft on dergaan. zal daarom wel niet in staat zijn het Scylla-drietal Gerard Bakker, Piet van der Helm en Dick Springer ernstig te bedreigen. Ook De Treffers uit Roelofarends veen begint met een uitwedstrijd. Het Amsterdamse Smash zal de Veners. die hun eerste team in verband met het vertrek van Wout Heemskerk en l'Amie nogal drastisch moesten ver jongen, waarschünlük weinig kans geven. SCHAKEN Danlon-toernooi Het tiende Danlon-damesschaak- toernool is gewonnen door de dames- meesters Milunka Lazarevic (J.-Sl.) en Tatiana Zatoelowskaja (Rusl.). Beide speelsters veroverden 4 pun ten uit zes partüen. De Nederlandse kampioene mevr. Corry Vreeken kwam met een score van 50 procent op de vüfde plaats. De uitslagen van de laatste ronde luiden: NicolauHeemskerk 10; ZatoelowskajaLazarevic 10; Jova- n^vicVreeken 4'2. Einstand: 1/2 M. Lazarevic (J.-Sl.) en T. Zatoe- lokskaja 4 pnt; 3 4. K. Jovanovic 'J.-Sl.) en A. Nicolau (Roem.) 3'2 pnt; 5. C. Vreeken <Ned.) 3 pnt; 6. F. Heemskerk <Ned.» 2 pnt; 7, E. I Bilek (Hong.) 1 pnt. TENNIS Ondanks de festiviteiten, die er morgen in de Sleutelstad op het programma staan, komt het eerste twaalftal van Pernix binnen de lü- nen. Het Haagse VES, landskam pioen van 1965, zal de Leidse oranje kragen in de Leidse Hout waar schünlük weinig reden tot feest vreugde geven. Een nederlaag van Pernix (die er wel eens in kan zit ten nu de Hagenaars hun oude vorm hebben gevonden) zou de lei ding in de hoofdklasse west bü PKC brengen. Geen plezierig vooruitzicht voor Pernix. En dat nog wel op Lei- dens hoogtüdag PKC zal misstap of geen mis stap van Pernix met Bolnes waar- schünlük korte metten maken. By j Teheran, waa i de drie overige ontmoetingen in de groot toernooi zal deelnemen 'Ókker hoofdklasse (Vriendenschaar—VEO, zal daarna verder KinderdijkExcelsior en Rotterdam Australië. OKKER naar Australië Evenals vorig jaar zal Tom Okker naar Australië vertrekken om daar in het zomerseizoen het gehele tennis-circuit te volgen.. De wedstrij den en toeraooienreeks zal in Januari worden afgesloten met de Australi sche kampioenschappen. Zondag 3 oktober a.s. vertrekt de Nederlandse kampioen met Evert Schneider en Piet van Eijsden naar het drietal

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1965 | | pagina 9