Waarom roken
steeds meer mensen
juist Hunter Filter
Buren met tegenstellingen
Meedogenloze strijd tussen
oude
en nieuwe
Mafia
Omdat Hunter Filter dé sigaret is voor rokers
die geen filter willen proeven maar 'n sigaret.
Probeer gerustallefiltersigaretten.ookü komt
terecht bij Hunter Filter.
n
Historische held in
't Teutohurgerwoud
Cl
Ilafia, een niets ontziende macht gebaseerd op angst en terreur (II)
Beestachtig
Op een avond ln aprü 1963 moest
Manzella ophouden met weldadig
heid. Terugkerend van een bezoek
aan het klooster van het Heilig Hart,
vond hij de weg naar zijn huis ver
sperd door een gloednieuwe Alfa Ro
meo. De Maf ia-leider opende één
der portieren en een ogenblik later
de hele omgeving in rep en
de bom was zo krachtig dat
Manzella heel weinig en van de
die hem vergezelde helemaal
niets meer werd teruggevonden. Een
paar meter verder in een boom vond
de politie een tas met enkele brieven,
waaruit op te maken was waar
het hier eigenlijk om ging. Manzella
had een vertrouwensman, ene Dl Pi-
die ervan werd verdacht geen
eerlijk spel te hebben gespeeld, in
leven gelaten.
t was in het geheel niet naar
in geweest van Angelo en Sal-
vatore la Barbera. Zij waren chef
en plaatsvervangend chef van
Mafia-afdeling Palermo-midden.
meedogenloze moordenaars, die niet
alleen een vijand doodden, maar ook
voor diens vrienden geen genade
kenden.
De terugkeer van de verloren
nen uit Amerika na 1945 heeft
Mafia op Sicilië geen goed
iaan. De moderne gangsters
de Amerikaanse school moes-
niets hebben van de tradities
het „eervolle genootschap"
tijd zo strikt had vastgehou-
fi. In plaats van nieuwe voor-
ningen te verhinderen om de
mopoliepositics van t;eeds ge-
ttigde Mafiosi te beschermen
pleitte de in de zakelijke sfeer
n de Ver. Staten opgeleide
oep stedelijke ontwikkeling s-
ogramma's. de bouw van mo
rn e straten, huizen en brug-
Dit alles met het doel er zo-
li mogelijk van te profiteren.
stad Palermo heedt een enor-
uitbreiding ondergaan en er
rdt thans vrijwel geen huis meer
,'d zonder dat de Mafia er be-
igen in heeft. Even gemakkelijk
ng het genootschap door in de
iken, de politieke partijen en de
oeenteraad.
ten zeer grote vlucht heeft ook de
odel in verdovende middelen ge
nen, waarbij dikwijls van de meest
enieuze verpakkings-methodes
iruik wordt gemaakt, (geruime
;n sinaasappels gevuld met
toine in de mode). Verder wijdt
in, Mafia zich tegenwoordig aan de
iloitatie van de dikwijls wat kin-
5t] lijk aandoende godsdienstige in-
ling der Italianen. Dat gebeurt
alleen door de vervaardiging op
le schaal van madonna- en hei-
Dbeelden, maar ook door het „fa-
:eren" van relikwieën, die zonder
ondering als echt worden gega-
Rfjdeerd. Het Milanese blad l'Ora,
P' in de loop der jaren de praktij-
3'. i van de Mafia herhaaldelijk aan
kaak heeft gesteld en daarvoor
twee keer een bomexplosie kreeg
incasseren, heeft onlangs becij-
e b d, dat er nu al zeventien armen
i de heilige Andreas en dertien
i Sint Etienne in omloop zijn, ter-
Évan Johannes de Doper al zestig
ers hun weg naar de kopers heb-
gevonden.
si Schandaal
Kei n 1902 kwam een opzienbarend
landaal aan het licht. De kloos-
iroeders Carmelo. Venanzio,
-^ippino en Pittorio moesten zich,
miljoenen bij elkaar te hebben
1 oofd, in Messina verantwoorden
Igens afpersing en roof. Dat zij
I nog vrouwen in hun klooster
M dden gehaald en op ruime schaal
onografische foto's hadden ver-
de d in het proces niet ter-
ke. Het liep uit op vrijspraak, ter-
.jf I drie „wereldlijke" medeplichti-
i resp. voor 30, 30 en 14 jaar de
in gingen. Een jaar later kwam
zaak echter in hoger beroep,
de kloosterbroeders, tot ver
van velen, toch nog tot een
gl&ngenisstraf van dertien jaar
artï ffden veroordeeld.
Botsing
De al direct na de oorlog dreigen-
botsing tussen de oude en de
awe generatie van de Mafia, liet
J Zwendel niet
niet lang op zich wachten. Op het
kleine kerkhof van het bergstadje
Corleone, ongeveer 40 kilometer van
Palermo, werden tussen 1944 en 1948
153 mensen ter aarde besteld, die
door geweld om het leven waren ge
komen. Ook in Palermo zelf waren
aanslagen aan de orde van de dag.
De spanningen werden nog vergroot
door de dood van de oude leider don
Calo Vizzini.
De kloosterbroeders Agrippino.
Venanzio. Carmelo. Vittorio.
afpersing, vrouwen en pornogra-
/le
gering in Rome had nl. besloten
een parlementaire commissie naar
Sicilië te sturen om de situatie te
bezien en de strijdende Maf ia-
groepen waren het er over eens dat
het onder deze omstandigheden het
beste was zo weinig mogelijk op te
vallen. Maar spoedig ontstonden er
nieuwe vetes.
Manzella
Cesare Manzella, president van de
Rooms-katholieke Actie in Cinisi,
een voorstad van Palermo, was een
man, die werd beheerst door het slui
merend verlangen weldadig te zijn.
Hij bekleedde tevens een der invloed
rijkste posten in de Maf ia-leiding.
De wapenstilstand was gebroken
Angelo la Barbera werd nooit meei
gezien, de verkoolde resten van zijn
auto echter wel. Zijn broer kwam tot
Milaan, doch werd daar neegescho-
ten en zwaargewond. Beide groepen
hielden op beestachtige wijze huls.
Overal stonden nu plotseling gloed
nieuwe Alfa Romeo's, een wagen die
voor dit doel zeer geschikt was, om
dat de draden voor de ontsteking
van de dynamietlading gemakkelijk
achter de batterij verborgen konden
worden.
Er werd echter ook minder inge
nieus gemoord. Velen stierven on
der een kogelregen op een verlaten
binnenplaats of kregen een mes in
de rug. Anderen verdwenen spoorloos,
zoals de bijna onkwetsbaar geachte
don Mommo Grasso, die jarenlang
op goede vrijdag in het passiespel
van zijn woonplaats Misilmeri op
overtuigende wijze de rol van Chris
tus had gespeeld.
Het leek of de Mafia aan haar
zelfvernietiging was begonnen, maar
de laatste tijd is de rust weergekeerd,
al valt er af en toe nog wel eens een
slachtoffer.
f
Impressies uit
Oost-Europa
Hongaren slaan escapades van
Roemenen met enige zorg gade
De gevoelens, die de Hongaren hun buren, de Roemenen toe
dragen zijn gemengd. In de eerste plaats omdat de Roemenen met
hun Hongaarse (en ook Duitse) minderheden niet zo ruimdenkend
omgaan als sinds kort de Hongaren met hun minderheden. In de
tweede plaats omdat men in Boedapest de escapades, die de Roe
menen zich op buitenlands politiek terrein permitteren met zorg
gadeslaat.
Van afgunst is hierbij geen sprake. Want ln Hongaarse ogen hangt de
sympathie die Boekarest de laatste tijd in het westen geniet, samen met
bepaalde anti-Russische tendenzen, die vandaag of morgen alweer ver
dwijnen kunnen en die in Roemenië samenhangen met een binnenlandse
politiek klimaat, dat allerminst naar hervormingen staat. De Hongaren zijn
van mening dat de positie die zij in het Westen opgebouwd hebben, een
veel solidere basis heeft: constante trouw aan Moskou en geleidelijke uit
breiding van de vrijheden op binnenlands terrein.
De tegenstellingen hebben ook on
miskenbaar een economische ach
tergrond. Dat wordt duidelijk wan-
men, na door de Hongaarse
laagvlakte met zijn oneindige akkers
te zijn gereisd, de grens bij Oradea
overschrijdt en meteen de eerste Roe
meense industrievestiging voor zich
ziet. Zij vormt slechts het begin
van een keten van, architectonisch
indrukwekkende, fabrieken, die het
nieuwe gezicht van Roemenië be
palen.
In Boekarest huldigt men niet het
„Goelasj -communisme" dat Chroesjt-
sjow eenmaal in Hongarije verkon
digde en waar de Moskouse „Ekono-
mitsches Kaja Prawda" eerst on
langs weer de nadruk oplegde, toen
zij de eeuwige voorrang van de zwa
re industrie als dogmatisch van de
hand wees. In tegenstelling tot de
Hongaren houden de Roemenen even-
lan deze voorrang vast, met het
gevolg dat de Roemeense gemid
delde burger weliswaar minder ver
dient dan de Hongaarse, maar het
Roemeense industrieproduct het laat
ste jaar met 14 procent, het nomi
nale volksinkomen met 10 procent en
de investering met 11 procent is ge
stegen. De overeenkomstige cijfers
Hongarijen bedragen daarente
gen slechts 9, 4 en 7.
Bureaucratie
Een straf economisch regime, dat
met zijn opgevoerde bureaucratie
ook het geduld van de dollarbrengen-
de toeristen zwaar op de proef stelt,
spoort de Roemenen, die van nature
meer tot een „laissez-faire, laissez-
aller" geneigd zijn, vastberaden tot
prestaties aan. De zwakke zijden van
Roemenië schijnen hierbij in even
wicht te worden gehouden door haar
natuurlijke rijkdommen (olie, erts
en goud». In elk geval meent Roeme
nie als enig land in het Europese
oosten geen economische hervormin
gen van node te hebben. Het onder
vindt niettemin geen vertraging in
zijn industriële groei. Aan ieder
buitenlandse bezoeker dwingt dit
respect af.
De Westdultse journalist
Hansjakob Stehle wordt be
schouwd als een deskundige
op het gebied van Oost-
Europa. Naar aanleiding
van een reis door een aan
tal communistische landen
heeft hij een vijftal artike
len geschreven, waarvan wij
hierbij het tweede afdruk
ken.
Men moet de prijs die de Roeme
nen hiervoor betalen, niet onderschat
ten. De ronde wachttorens op de
hoeken van alle kruispunten in het
land vormen een symbool van het
politietoezicht, dat hier langzamer en
minder sterk afneemt dan elders in
oost-Europa. Coca-cola en „Le Mon
de" ln de toeristenhotels van Boeka
rest vormen slechts een zwakke weer
spiegeling van de hoop, die zich uit
in gesprekken, waar wantrouwende
blikken zijwaarts nog niet aan ont
breken.
Grote dode I
Roemenië heeft één grote dode. Al-
len, zelfs de ontevreden boer en de
ongeduldige student, spreken over
hem als over een mythische figuur.
Zijn portret met bloemen omrand,
hangt in menig kamer en zelfs de
ergste anti-communist, die zijn woe
de lucht geeft, wil van hém geen
kwaad weten: Gheorioe-Dej.
Roemenië's gestorven partijchef
werkt uit het graf als een kataly
sator voor alles wat twintig jaren
communistische heerschappij aan on
gerief hebben gebracht. En tegerlij-
kertljd oo kais een symbool van alle
verbetering, die naar men zegt
alleen daarom niet volmaakt was
omdat Gheorgioe-Dej onder de druk
zat van de Rusische vrienden. HIJ,
de grote held, die in 1964, een jaar
zijn dood, Roemenië van die
last wist te bevrijden, had het al
tijd al anders gewild.
Deze mythe, waarop ik in stad en
provincie stuitte, vertegenwoordigt op
het ogenblik naast het econo
misch potentieel het grote psycho
logische kapitaal van de Roemeense
communisten. Wat deze mythe vóór
heeft, ligt voor de hand: Gheorgioe-
DeJ had nooit, als Kadar een op
stand te liquideren, hoefde niet. als
Gomoelka, een hervormingsbeweging
te kanaliseren, diende niet als Novo-
tny in Tsjechoslowakije verdere be
wijzen te leveren dat hij opstond
voor veranderingen, hij had niet, als
Ulbricht, de periode van het Stai-
nisme overleefd hij heeft aan
deze periode juist een eind gemaakt
en leeft zelf niet meer.
zijn
h' n&awijs
HU is iemand die afstand bewaart
tot het volk zonder zich op senti
mentele wijze in de gunst van de
Roemenen te dringen volgens de
methode, die communisten in ande
re landen graag toepassen. Onlangs
zei Ceaoesescoe in een rede: „Wij
willen in de sosialistische gemeen
schap niet de plaats innemen van
een zwak en achtergebleven land."
Dat is nu echter precies de plaats
die Moskou de Roemenen had toege
dacht.
Veranderingen
Het partij-congres van 19 Juli heeft
enkele belangrijke wegwijzers voor
deze koers uitgezet. Het lande dat
omgedoopt werd in de „socialistische
republiek Roemenië" krijgt een nieu-
grondwet. De partij die voortaan,
niet meer „arbeiderspartij", maar
veel openhartiger „communistische-
partij" heet, krijgt een nieuw statuut.
In beide documenten kan men de
veranderingen die Roemenië onder
gaat, en de grenzen, waarbinnen deze
zich afspelen, constateren. De belij
denis tot de „weg van de grote soci
alistische oktoberrevolutie", die nog
in het vorige statuut voorkomt is
geheel achterwege gelaten. In plaats
daarvan wordt het Marxistisch-Le-
ninisme aangehangen „volgens de
specifieke eisen en bijzondere ge
steldheden van ons land".
Stellig verscherpt zich de partij
discipline naar binnen voor de 1.4
miljoen ingeschreven communisten.
Was het vroeger voor ieder lid on
beperkt mogelijk kritiek te leveren
op andere kameraden, voortaan is
zulke kritiek slechts toegestaan
zover ze een „verbetering van de
arbeid ten doel heeft".
Een passage, die .scherpe kritiek"
op part ij-bijeenkomsten aanmoedig
de. is geheel weggelaten. Een nieuw»
passage stelt onverbloemd vast: „De
party leidt de volledige activiteit
de staatsorganen". Volledig ln over
eenstemming hiermee is dat de par
tij in artikel III van de nieuw
grondwet als de ..leidende politieke
kracht" van de gehele maatschappij
wordt gezien
vHp+ïi&J.
Het Hermanns gedenkteken in het
Teutoburgerwoud bestaat dezer da
gen 90 jaar. Het is één van de groot
ste trekpleisters van het Westduitse
vreemdelingenverkeer. Hier hebben
in het jaar 9 n. Chr. Germaanse
krijgers onder Arminius de Cherus-
ausuie
Nieuw in de grondwet is de clau
sule, die in hechtenisneming zonder
voorafgaand rechterlijk besluit be
perkt tot 24 uur. Zij beantwoordt
aan de algemene tendenz sinds
de amnestie van het vorig jaar zijn
er nauwelijks nog politieke gedeti
neerden) de betrekkingen tussen de
staat en de bevolking te normalise
ren. Tenslotte ook opende Ceaoese
scoe voor intelletuelen en kunste
naars ruimere uitlaatmogelijkheden
voor hen „eigen menigen en verschil
lende opvattingen" toe te ken
nen. Dat dit echter niet onbeperkt
kan gebeuren, blijkt uit de voorwaar
de: „geen kritiekloze houding tegen
over alles wat uit het buitenland
komt". Beide de bewust strakker
opgebouwde partijdiktatuur het vie
ren van de teugels der machtsuitoe
fening hebben ten doel de rege
ring op internationaal niveau meer
gezag en respect te verlenen.
Voor de eerste keer vermeld een
communistische grondwet niet alleen
de vriendschap met de broederlan
den (geen aansluiting bij het „soci
alistische wereldsysteem") maar in
één adem ook „samenwerking met
landen met een andere sociaal-poli
tieke gerichtheid".
kcr drie Romeinse .leger vernietigend
verslagen. Ter herinnering aan deze
bevrijdingsslag werd op een helling
van de dicht beboste bergrug tussen
Wezer en Ryn het 57 meter hoge
gedenkteken gebouwd dat in 1875
door keizer Wilhelm 1 werd onthuld.
Duizenden waren ter gelegenheid van
deze gebeurtenis naar de historische
plaais gekomen. Tegenwoordig trek
ken, naar schattingen van de plaat
selijke politie, jaarlijks twee miljoen
i bezoekers dat zyn er bijna 6.000
1 per dag van heinde en ver naar
dit, wat de afmetingen betreft, ty
pisch Teutoonse voorbeeld van de
kunst in de late 19de eeuw. Alleen
het zwaard van de Cherusk en vorst,
I is al zeven meter lang en weegt 60
kilo. Van overeenkomstig heroïsche
afmetingen is zyn gestalte, die zich
boven een koepelvormige onderbouw
van zandsteenblokken verheft. Rijen
I bussen en auto's verdringen zich ge
durende het reisseizoen aan de voe
ten van de koperen reus. Bijzonder
talrijk zijn de bezoekers uit Neder»
'land en Scandinavië.
