ïevige spanning in
vissersplaats Urk
Mitterrand maakt zeer
goede indruk bij pers
De Gaulle wil Franse
controle op VS-basee
Verklaring over
Bridlington in
raadsvergadering
KIESPIJN?
^jn: (X)
Uitvinding van Brit
zon benzineverbruik
tot helft verminderen
Senaat akkoord met
de natte-mijnwet
LKIÜSCH DAGBLAD WOENSDAG 21 SEPTEMBER IMS
Burgemeester Bossenbroek t „Ik neem mijn
woorden over LIrker-waarheid, terug".
(Van onze Zwolse correspondent)
fat ik donderdag in een radiouitzending heb gezegd, had
nader inzien beter niet kunnen zeggen". Dit vertrouwde
jgemeester K. Bossenbroek ons gistermiddag toe in een ge-
tk over zijn uitlating, dat de Urkers als gevolg van hun
levendige fantasie nog wel eens op gespannen voet met
waarheid leven. De opmerking sloeg in het dorp in als een
Met name in visserskringen werd het de burgemeester
rst kwalijk genomen, dat hij via de radio, en dus op wereld-
Ie schaal, de inwoners van de gemeente voor leugenaars had
taakt.
ma
ïk
et radiogesprek dat vorige
donderdagavond werd
•zonden in de NCRV-ru-
c „Radiokrant van Neder-
werd gevoerd na de te-
omst van de heer Bossen-
k uit de Engelse haven-
ts Bridlington. Zijn reis had
doel om persoonlijk een on-
x oek in te stellen naar de
ij urtenissen, die zich in
lington enkele dagen tevo-
hadden afgespeeld. Naar
n zeggen zou Urker vissers
loegang tot de haven nogal
Ihandig zijn geweigerd, on
es het feit, dat volgens het
ivangen weerbericht storm
Dmst was.
heer Bossenbroek kwam tot an-
gevolgtrekkingen dan de Urker
rs. zyn (afwijkende) mening gaf
het radiogesprek ten beste zon-
Jaarbij in details te treden. Op
Waag van verslaggever Goos
iphuis hoe dit verschil in ziens-
moest worden verklaard liet
emeester Bossenbroek zich de ge-
[de opmerking onder de Urker
'heidsliefde ontvallen,
isteren zei hij ons: „Eerlijk gezegd
ik deze uitlating terug te ne-
Het radiovraaggesprek werd on
bereid gevoerd en ik heb me te
gerealiseerd, dat je bepaalde ka-
Brschetsen wel kunt geven in
kring, maar niet voor de radio
Irk ben ik gewend te zeggen, wat
enk, door de luidspreker klonken
woorden te ongenuanceerd",
laas was het kwaad geschied,
dat nu eenmaal sterk emotioneel
i fctond na de uitzending op zijn
De gemeenschap was de mening
daan, dat de burgemeester zich
Advertentie
niet op deze wijze over de Urkers had
mogen uitlaten. Te meer niet omdat
de vissers van de Bridlington-affadre
in het dorp bekend staan als dege
lijke mensen. „Gazeusedrinkers, om
dat zij geheelonthouders zijn. Nota
belen, van wie er enkele ouderling
zijn in de kerk Geen leugenaars.
Geschokt
Voorzitter K. Hoekstra van de Ne
derlandse Vissersbond, geschokt als
alle Urkers, greep de telefoon en ver
zocht burgemeester Bossenbroek hem
een onderhoud toe te staan om na
dere informaties te kunnen krijgen
over de Bridlington-affaire. Dit ver
zoek meende de burgemeester even
wel niet te mogen inwilligen. Immers,
een kamerlid had inmiddels over deze
z.iak vragen gesteld aan de minister
en het zou onelegant zijn inlichtingen
te geven zolang het antwoord van de
minister nog niet bekend was.
De heer Bossenbroek: „Ik wilde de
minister niet het gras voor de voeten
wegmaaien en zei dus tegen de heer
Hoekstra, dat ik het beter vond te
wachten tot de minister zou hebben
geantwoord". De weigering om met de
voorzitter van de Nederlandse Vis
sersbond te spreken werd in Urk ver
keerd uitgelegd. Daardoor steeg de
spanning in het dorp en van deze
spanning werd misbruik gemaakt. In
de eerste plaats door de opgeschoten
jongeren, die zaterdagavond de, ge
beurtenissen aangrepen om in het
dorp stemming te gaan kweken tegen
de familie Bossenbroek. De ons on
bekende Urker Romkcs maakte daar
op per brief de stichting wereldkun-
aig van een actiecomité, dat zich „de
doorzetters" noemde, en dat van me
ning was, dat de burgemeester diende
te verdwijnen.
Voorts ging gisteren in Urk het ge
rucht, dat een „open brief" te ver-
Nieuwe gevaren
bij Zwitserse
Allalin-gletsjer
Het voorste deel van de Allalin-
gletsjer, waar drie weken geleden 88
arbeiders werden gedood, verplaatst
zich met een snelheid van op som
mige punten meer dat 20 centime
ter per uur. De massa wordt op ver-
sche'dene honderdduizenden kubieke
meters geschat en vormt een groot
gevaar voor de mensen, die nog
steecis aan het opruimen zijn. Vast
gesteld is dat zij op het eerste sig
naal niet eens kunnen vluchten
wanneer de massa omlaag komt,
daar hebben ze geen tyd meer voor.
De kloof tussen de voorste massa en
het gletsjerlichaam is el enige tien
tallen meters breed. Men tracht nu
de lichamen te bergen met het spui
ten van water onder hoge druk,
waarvoor de pompen met hef-
schroefvliegtuigen zijn overgebracht.
Oppassers moeten dan van verre
toekijken wat er gebeurt.
In totaal zijn 27 doden geborgen
en geidentificeerd, 61 worden nog
vermist.
Praivda heeft
wachten zou zijn waarin teleurstel
ling over het beleid van de burge
meester zou worden uitgesproken.
Gezagsverhouding
Deze niet voorziene ontwikkeling
rond de persoon van de burgemeester,
ging velen verdrieten. Enerzijds dach
ten zij aan de preek, die dominee H.
R. Groenevelt, zondag had gehouden
en waarin de „gezagsverhouding"
centraal was gesteld. Anderzijs hiel
den zij voor ogen, dat burgemeester
Bossenbroek zich altijd en niet
zonder succes voor Urk ten volle
heeft gegeven. Succes, dat nog voor
een deel moet worden toegeschreven
aan de openhartige wijze, waarop
door hem zowel het goede als het
kwade ten tonele werd gevoerd.
Overigens ziet het er naar uit, dat
de spanning op het punt staat te
worden weggenomen. Burgemeester
Bossenbroek heeft namelijk gisteren
overleg gepleegd met de directie Vis
serijen van het ministerie van Land
bouw en Visserij. Van die zijde is hem
de vrijheid gegeven een verklaring
over zijn bezoek aan Bridlington af
te leggen. Er behoeft gezien de span
ningen in Urk niet gewacht te wor
den op het antwoord van de minister.
Burgemeester Bossenbroek zal zijn
verklaring vrijdagavond aan het be
gin van de raadsvergadering afleggen.
De Urkers staan er om bekend, dat
zij nooit blijven doorzeuren over een
afgedane zaak.
Vrijdagavond zal dan eok. naar
mag worden aangenomen, definitief i bassadeur in Praag. In april
een streep worden gezet onder Brid- werd hij vice-minister van Buiten-
üngton, onder het radiogesprek en landse Zaken. Roemiantsew zou om
onder het geweigerde onderhoud. gezondheidsredenen zijn afgetreden.
hoofdredacteur
Officieel is bekendgemaakt, dat A.
Rocmianlsew als hoofdredacteur van
de Prawda, het orgaan van de Rus
sische communistische party, is ver
vangen door M. Zimianin, plaatsver
vangend minister van Buitenlandse
Zaken van de Sow jet-Unie.
Zimianin is volledig lid geweest
van het Centrale Comité van de par
ty in 1952 en hoofd van de afdeling
centraal-Europa van het ministerie
van Buitenlandse Zaken in 1953. In
januari 1956 werd hy benoemd tot
ambassadeur in Hanoi, waar hij
twee jaar bleef. In 1960 werd hij am-
Ad verten tie
Wie Is in staat om voort
durend onder hoogspan
ning te werken? Niemand!
Uw lichaam verdraagt veel,
maar niet alles,
wie is de situetie meester.
Om iedere situatie te be
heersen is het zaak gezond
en uitgerust te zijn. Neem
vóór de maaltijd en vóór
het slapen gaan een glas
versterkende bloedwijn.
Niet een willekeurig merk,
maar Pléegzuster bloedwijn:
het merk met ervaring in.
goede zorg. Pleegzuster
bloedwijn - even innemend
als versterkend - voor wer
kers van vandaag!
rode pleegzuster bloedwijn
de smaak-volle energiedrank
Kandidaat voor Franse presidentschap
(Van onze Parijse correspondent)
De liberale oud-minister van Bin
nenlandse Zaken, Francois Mitter
rand, die zich onlangs op eigen ini
tiatief als pionier der linkse krach
ten kandidaat stelde voor het presi
dentschap der republiek, heeft gis
teren in die nieuwe kwaliteit In Pa
rijs zUn eerste officiële persconferen
tie gehouden, waarvoor onder de
binnen- en buitenlandse journalis
ten grote belangstelling bestond.
Na oen kritische en scherpzinnige
analyse van het gaullisme en het
persoonlijke regime van generaal De
Gaulle, lichtte Mitterrand zijn poli
tieke en sociale opvattingen over een
moderne republiek omstandig toe.
Verbetering van het onderwijs
noemde hij een der dringendste ta
ken waarvoor Frankrijk zich mo
menteel ziet geplaatst. In de bui
tenlandse politiek toonde hij zich
een voorstander van goede betrek
kingen in alle richtingen, terwijl hy
generaal De Gaulle verweet met bij
na iedereen ruzie te willen zoeken.
Met het huidige staatshoofd was hij
het niettemin eens, dot de Noordat -
lantische verdragsorganisatie (NAVO)
op de helling moet, ofschoon hij De
Gaulle's agressieve dwingelandijen,
waardoor hij dat doel poogt de for
ceren, met nadruk van de hand wees.
Eveneens kantte Mitterrand zich met
kracht tegen de obstructie, waarmee
De Gaulle de E.E.G. ondermijnd zon
der voor Frankrijk enig ander alter
natief te stellen dan een nationalis
tisch isolement, dat niet alleen voor
zijn land maar Moor heel Europa
slechts de donkerste perspectieven
opent.
Toen de kandidaat de vraag gesteld
werd hoe zijn houding tegenover de
communisten was, haalde Mitterrand
een brief uit zijn zak, die hij zojuist
van de secretaris-generaal der com
munistische party, Waldeck Rochet
had ontvangen. Mitterrand vertelaar
de dat hy by geen enkele party om
steun zou bedelen, maar dat alle
stemmen der linkse stromingen hem
welkom waren. Het communistische
partybestuur zal deze week zyn hou
ding tegenover de kandidatuur-Mit-
terrand bepalen en in zyn brief ver
zocht Waldeck Rochet de kandidaat
zyn programma nader toe te willen
lichten.
Mitterrand antwoordde, over de
hoofden van de journalisten heen,
dc communistische leider, dat een
president der republiek geen gede
tailleerd programma behoefde te pre-
sentere.i. De taak van het staats
hoofd ligt eerder, zo betoogde Mit
terrand. in de arbitrage. Een minis-
I er-president moet regeren en het
is dus aan hem te zijner tjjd een
regeringsprogramma te formuleren.
is.
Wèg pijn
Als u J
WITTE KRUIS
poeders
kiest!
Toxopeus en
Witte veen
tut in de
Kanier
ils nieuwe leden van de Tweede
®tr zyn gisteren beëdigd de heren
•J. Hogen dorp (PvdA), mr. E. H.
topeus (VVD) en prof. dr. H. J.
"ween (VVD). De heer Hogen-
P treedt in de plaats van mr. M.
der Stoel, die benoemd is tot
Wssecretaris van Buitenlandse Za-
t De heren Toxopeus en Witte-
0 nemen de plaatsen in van mevr.
1 Kuiper Struyk en ir. L. G.
Unbanning, die beiden oniriag
geno.nen.
^Tweede Kamer heeft verder het
kngs overleden vroegere kamerlid
Schilthuis herdacht. De heer
Uithuis was van 1935 tot 1956 lid
'de Kaniei. Tot zijn belangrykste
taaamheden behoorden het voor-
^rschap van de parlementaire
luètecommisie, die een onderzoek
Relde naar het regeringsbeleid in
oorlogsjaren. Kamervoorzitter
10 Thiel beschreef de heer Schilt-
ls een man van grote yver en
minder grote bekwaamheid,
luster Vondeling noemde hem een
"beeldig burger en een hard wer-
kamerlid, die voor menig minis-
ïe*n betrouwbaar adviseur is ge
it
Onthulling van de Neiv ork Herald Tribune
(Van onze Paryse correspondent)
Een bericht van de „New York
Herald Tribune" dat generaal De
Gaulle van plan zou zjjn de Ameri
kaanse bases in Frankrijk onder
Franse controle te plaatsen, Is gis
teren in Parys door officiële woord
voerders bevestigd noch ontkend.
Generaal De Gaulle zou, volgens het
Newyorkse dagblad, die cis onlangs
hebben gesteld toen de Amerikaanse
Vice-minister van Buitenlandse Za
ken, George Ball, hem in Parys be
zocht. „De „New York Herald Tri
bune" lanceerde dit nieuws gisteren
als „het nieuwe plan van De Gaulle
voor 1966"
In hetzelfde plan zou ook zyn
voorzien, dat de Franse troepen in
Duitsland aan het opperbevel van de
NAVO onttrokken werden. Parys
Zuid-Afrika uit
de ITU gestoten
De conferentie van de internatio
nale Telecommunicatie-Unie heeft
gisteren by een geheime stemming
met 59 tegen 27 stemmen en 22 ont
houdingen besloten Zuid-Afrika uit
de vergadering te stoten. Zuid-Afri
ka werd in Montreux vertegenwoor
digd aoo; het hoofd van zyn poste
ryen. Antony G. Bates, die niet di
rect commentaar leverde op de be
slissing.
Vrydag was op de conferentie het
besluit genomen dat deze niet com
petent was een delegatie uit te slui
ten. De 36 landen van de Organi
satie voor Afrikaanse eenheid stel
den dc zaak gisteren echter opnieuw
aan ne orde en tenslotte zei voor
zitter Hustav Wettstein geen andere
oplossing te zien dan de kwestie in
stemming te brengen, zoals de Afri
kaanse landen vroegen.
zou wel bereid zyn met Washing
ton tweezydige militaire akkoorden
te sluiten, waarby bevoegdheden der
NAVO-autoritei ten dan echter ra
dicaal zouden moeten worden uitge
schakeld.
De bedoelingen die De Gaulle nu
worden toegedacht, liggen in elk ge
val wèl in de lyn van zyn militaire
en politieke doelstellingen, die gericht
zyn op een geleidelyke onttakeling
van de NAVO en op verslapping der
banden tussen Europa en Amerika.
In politieke kringen in Parys neemt
men het bericht van het Amerikaan
se dagblad dan ook zeker wel ernstig.
Het is echter waarschynlyk dat ge
neraal De Gaulle dit nieuwe plan
liever geheim had willen houden tot
na de presidentsverkiezingen, omdat
door zyn anti-Amerikaanse politiek
in rechtse kringen toch al ruim vol
doende weerstanden worden opge
wekt. Men mag dan ook aannemen
dat van de onthulling van de „New
York Herald Tribune" op het Elysée
met weinig geestdrift is kennis ge
nomen.
Helder inzieht
Mitierrands antwoord aan de com
munisten getuigde niet slechts van
een helder inzicht in de juiste ver
houdingen. die tussen staatshoofd
en regeringschef moeten heersen, ook
uit tactisch oogpunt gezien, gaf hy
dc communisten het enige antwoord
Beslag op
vliegtuig
opgeheven
Aviolanda heeft met de actie tegen
de Spaanse chartermaatschappij Tas-
sa in zoverre succes geboekt, dat de
Spanjaarden gisteren de f 15.000 heb-
j ben betaald die de Nederlandse vlieg-
j tuigfabriek voor reparaties aan dit
toestel van de eigenaar te vorderen
j had. Die eigenaar is volgens de pa
pieren een Amerikaan in Miami, al
was de machine in gebruik by Tas-
sa.
j Nu de vordering op de DC-6 is vol
daan is het beslag terstond opgehe
ven. Nog gisteravond keerde de be
manning met het toestel leeg terug
naar Palma. Intussen biyft de vor-
dering ten bedrage van f 35.000 van
Avlolanda voor reparaties aan de an
dere toestellen, die voor rekening en
op naam van Tassa zyn uitgevoerd,
dat hy onder de huidige politieke
omstandigheden verst rekken kón. Elk
overleg met de communisten om hun
stemmen te verwerven zou hem op
zyn *echterflank minstens evenveel
stemmen kosten. De communisten
beginnen deze harde waarheid nu
trouwens ook zelf in te zien. Het
communistische partybestuur is
thans in twee kampen verdeeld, doch
secretaris-generaal Rochet moet de
kandidatyur-Mitterrand eerder wel
gezind zyn.
Rochet is, niet ten onrechte, be
vreesd da' door een eigen kandida
tuur zou blijken hoeveel stemmen de
communisten de laatste jaren ook in
I I rankryk verloren hebben. Door zijn
aanhangers op te wekken om op
Mitterrand te stemmen zouden de
werl elijke krachtsverhoudingen tus
sen de linkse partijen dus kunnen
worden gecamoufleerd.
Volksfront
Het is dus de grote verdienste van
Mitterrand geweest, dat hy gisteren 1 daat zal stellen.
de epubliekeinse Idealen wist te
plaatsen, zonder al te vaag te zijn
maar ook vooral zonder onnodig de
nadruk te leggen op de tegenstellin
gen lussen de communisten en de
overige linkse partyen. Men had na
zijn persconferentie dan cok wel de
indruk dat Mitterrand nu een rede
ly ke kans maakte na de officiële
steun der socialisten deze week ook
de zegen der communisten te kun
nen krygen. In dat geval zal voor
het eerst sedert dertig jaren, sinds
de dagen van het Volksfront van
Loon Blum de eenheid van het link
se Frankrijk, althans electoraal, zyn
hersteld En men mag niet vergeten,
da' by de jongste gemeenteraads
verkiezingen de linkse partyen
tesainen ruim 45 procent der
stemmen verwierven. HPt is echter
ook waar dat generaal De Gaulle
zich toer» afzydig heeft gehouden,
terwy! het nog steeds waarschyn
lyk biyft, dat hy by de komende
verkiezingscampagne zichzelf kandi-
Samenstelling van
Noorse regering
nog niet bekend
In Noorse parlementaire kringen j
verluidde gisteren dat de samenstel
ling van de nieuwe niet-socialistische
coalitieregering van Noorwegen niet
voor oktober bekendgemaakt zal
woiden De vier partyen, die de so
cialistische regering van minister
president Elnar Gerhardsen op 13
september gewipt hebben, blijven
zwyger over alle besprekingen met
betrekking tot de samenstelling van
het nieuwe coalitiekabinet.
Gerhardsen biyft hoofd van het
zakenkabinet tot het Storting op 1
oktober opnieuw byeenkomt.
Olc-v Solumsmoen, woordvoerder
voor de minister-president, zei dat
Gerhardsen zal aanblyven totdat
de begTOting-1966 (die door zyn re
gering werd voorbereid) op 9 of 11
oktobei aan het nieuwe parlement
is voorgelegd. De samenstelling van
de nieuwe regering zou voordien niet
bekendgemaakt worden.
Een consortium van Britse auto
fabrikanten heeft 150.000 pond be
taald voor een uitvinding welke het
benzineverbruik van auto's byna
zou halveren. Aan de uitvinder, ir.
William Scott is verder een jaariyks
bedrag van 75.000 pond in het voor
uitzicht gesteld Indien zyn uitvinding
aangenomen wordt.
Scotts uitvinding maakt de carbu
rator, de brandstofpomp en de lucht
en benzinefilters overbodig. Hierdoor
zouden de produktiekosten van een
gemiddelde Britse auto met 20 pond
verlaagd worden. In 40 minuten zou
een oude auto voorzien kunnen
worden van het aieuwe type benzi
netank, waarvan de kosten 12 pond
zyn. De nieuwe tank trekt lucht aan,
welke benzinedamp in een tweede
tank stuwt waaruit de damp recht
streeks aan de motor toegevoerd
wordt
Scott (54». die de tank gebouwd
heeft in zyn werkplaats in de tuin
van zyn woning even ten zuiden
van Londen, zegt dat de voordelen
van zyn uitvinding zyn: geen ver
spilling van benzine meer by het
choken om de motor in koud weer
aan de gang te krygen; een hogere
topsnelheid; minder vervuiling van
de motor: minder slytage van de
motor; een schonere uitlaat.
Nadat hy zyn uitvinding in zyn
Britse Ford aangebracht had was het
benzineverbruik gedaald van één li
ter per 8.8 km tot één liter per 15 km.
(Van onze parlementaire redactie)
De Eerste Kamer heeft gistermid
dag met 53 tegen 15 stemmen haar
goedkeuring gehecht aan de mynwet
Belgisch verzet
tegen Leemans
De Belgische afdeling van de
„Unie van verzetsstryders voor een
verenigd Europa" heeft gisteren in
Brussel geprotesteerd tegen de kan
didatuur van de Belgische senator
Victor Leemans voor het voorzitter
schap van het Europese parlement
ln Straatsburg. Leemans heeft zich,
aldus het protest, door zyn pen,
woorden en gedragingen een trouwe
steun getoond van het nationaal-
socialisme van de jaren *30 tot de
ineenstorting van Hitiers macht.
Dor zyn boek „Politieke sociologie"
1937 heeft hij de universitaire
jeugd trachten te vergiftigen. Dat
Leemans na de oorlog niet veroor
deeld werd wordt toegeschreven aan
tekortkomingen van de rechtspraak.
Leemans verklaarde gisteravond
naar aanleiding van de tegen zyn
kandidatuur ingebrachte bezwaren,
dat er na de oorlog een onderzoek is
geweest over zyn functie van secre
taris-generaal van Economische Za
ken, die hy tydens de oorlog be
kleedde. Tot 1947 was hij enige ma
len verhoord over zyn eigen zaak en
tientallen malen over andere. Daar
na werd hy buiten vervolging ge
steld. „Ik ben dus onschuldig be
vonden", aldus Leemans, die verder
verklaarde, dat hy niet wilde dis
cussiëren over citaten, die slechts
ln hun verband op de Juiste wyze
kunnen worden beoordeeld.
voor het continentale plat, die de
oliewinning op de Noordzee regelt en
het de Staat mogeiyk maakt daarin
deel te nemen.
Tegen het wetsontwerp stemden
behalve de VVD en de CH ook de
PSP en twee KVP'ers, te weten de
heren Thurlings en Gooden. De an
ti-revolutionairen, die de vorige week
ernstige bezwaren hadden tegen het
wetsontwerp, stemden nu voor.
In zyn stemmotivering zei profes
sor zyistra. dat de AR-fractie zich
uit politieke overwegingen niet tegen
't wetsontwerp zal verzetten, hoewel
karakter, doel en omvang van de
daarin mogeiyk gemaakte staatsdeel
neming in de oliewinr haar goed
keuring allerminst egdragen.
Hy liet echter blyku le behan
deling van de algerr,... maatregel
van bestuur, die straks de winnings-
voorwaarden moet regelen, opnieuw
op de zaak te zullen terugkomen.
Ook de KVP, die naar ir. Raedts
zei, over de plannen van minister
Den Uyl verantrust is. zal zich te
zijner tyd kritisch opstellen. Dat de
VVD en de CH zouden tegenstem
men, viel te verwachten, maar waar
om de PSP precies hetzelfde deed
werd uit hun stemmotivering niet
duideiyk.
Mr. V an Thiel weer
kamervoorzitter
(Van onze parlementaire redacteur)
Mr. F. J. F. M. van Thiel (KVP)
is gisteren, aan het begin van het
nieuwe zittingsjaar van de Tweede
Kamer, herkozen als voorzitter. Tot
eerste en tweede vice-voorzitters
werden gekozen de heer J. Bommer
(PvdA) en mevrouw mr. J. M. Stof
felsVan Haaften (VVD), die ook
in de vorige zitting deze functies be
kleedden.
