Duizenden
in zonnige
langs route
Residentie
„Volk West-Irian wil
Indonesië als vader"
Bijna helft van sterfte gevolg
van hart- en vaatziekten
PRINSJESDAG 1965
Al vroeg
Aap van burgemeester
„Snellius" terug van
Atlantische Oceaan
Scheidsrechter is
belangrijkste man
Hartstichting wil patiënten leren
met hun ziekte te leven
Als gevolg van aandoeningen van de coronairvaten (hart- en
A «atziekten) is er een algemene oversterfte van mannen, welke
oversterfte het grootst blijkt te zijn voor de leeftijdsgroep 40 tot 54
jaar. Tegenover honderd vrouwen in deze leeftijdsklasse over
leden bijvoorbeeld in de periode 1950-1962 niet minder dan 750
mannen aan deze aandoeningen. Er zijn ook opmerkelijke ver
ft schillen in het aandeel van de sterfte onder de mannen van af-
jonderlijke beroepen en beroepsgroepen ten gevolge van coronair-
landoeningen.
LBfDSCH DAGBLAD DINSDAG H SEPTEMBER 1665
Verschillen in
beroepen
Blijkens cijfers van het Centraal
Bureau voor de Statistiek is, In de
periode van 1959-1961, dertig procent
van de overleden employees en amb
tenaren en van de groep personen
vrij beroep In de leeftijds
klasse van 40 tot 64 jaar gestorven
aandoeningen van de
coronairvaten. Voor overleden be-
553 Mjfshoofden was dat met 25 percent
OT geval. Voor alle andere beroeps-
jroepen bleef het percentage beneden
de twintig en dit percentage was het
tlMgst voor personen met een beroep
)n de agrarische sector, zowel wat be-
ig, i reft de beroepsgroepen bedrijfshoof-
in de landbouw en de landarbei-
Uit de verkregen cijfers blijkt voorts
toenemende sterfte als gevolg
hart- en vaatziekten. In ons
vol ind b.v. is 46 percent van alle sterf-
2 «vallen te wijten aan hart- en vaat-
- lekten, terwijl dit
(ren geleden 38 bedroeg,
j jiijnsel van de toename van de
'•JJj erftegevallen als gevolg van aan
bod jeningen van de ooronairvaten doet
ook In de ons omringende lan-
voor. „Het is schrikbarend en on-
istbarend", aldus dr. A .C. Arntze-
hoofd van de polikliniek cardio-
(gle van het Academisch Ziekenhuis
Lelden. Naar zijn mening wijzen
getallen der sterftecijfers er op,
>U'wil^t hart- en vaatziekten als groep
w het doodsoorzakenpatroon veruit
grootste groep is en dat dus deze
;hU' loep van doodsoorzaken te beschou-
en is als volksvijand nummer één.
„Allerminst een bijkomstige bedred-
de grootste oorzaak van
invaliditeit en dood", aldus
cardioloog. H ij is lid
'lijks bestuur
allergrootste orde. Maar ook weet hij,
hoeveel „een nauwe samenwerking
van deskundigen en geïnteresseerde
leken kan bereiken bij het scheppen
van nieuwe mogelijkheden voor le
vensgeluk van hartpatiënten". Aan 1 programma van 35 minuten
de hartpatiënten immers kan geleerd vraagstuk van de hart- en vaatziek-
worden, hoe zij met hun hartziekte ten aan de orde wordt gesteld.
kunnen leven ale volwaardige leden
van de maatschappij.
„We zien er een gat in", aldus deae
cardioloog, die de revalidatie van de
hartpatiënt ziet als een proces met
twee kanten. Enerzijds beoogt men
met deze revalidatie de patiënt tot
een zo groot mogelijke lichamelijke
inspanning te brengen en anderszijds
wil men proberen te komen tot het
aanpassen van 't werk en/of het ver
voer naar het werk aan de mogelijk
heden van iedere patient. „Daar
zien wij enorm veel in", aldus dr.
Amtzenius. Ook met de bevordering
van het wetenschappelijk onderzoek
Juist op ddt terrein houdt de Neder
landse Hartstichting zich bezig.
Aan deze stichting tot bestrijding
van hart- en vaatziekten zal donder
dagavond as. aandacht worden ge
schonken in het nieuwe televisie
programma „confontatie", in welk
Turken staken
Onder de Tnrtm wertaxeners bfl de
N.T. befcnfabrfak de Meteor tn De
Steeg Ie gisteren een wilde staking
uitgebroken. Vannacht en ook van
ochtend heeft de steking rich uitge
breid. Thans hebben ongeveer 160
Turken het werk neergelegd.
Gisteravond keerde een aantal sta
kers zich tegen hun werkwillige land
genoten. Zy werden uitgejouwd en er
ontstonden heftige debatten.
De reden van de staking ls, dat de
directie van de Merteor het eenjarige
arbeidscontract van één der Turken
niet heeft verlengd wegens onge
schiktheid. Thans keren de stakers
zich ook tegen de Turkse tolk in wie
zij geen vertrouwen meer hebben. De
ontslagen Turk was lid van de Turk
se fabrlekscommlssie. Zijn mede
commissieleden sloten zich bij hem
aan. Zijn gedrag heeft ertoe geleid,
dat ook zy door de directie van de
Meteor zijn geschorst. Vandaag zou
een lid van de Turkse ambassade
trachten te bemiddelen in het geschil.
De staking geeft de Meteor een ern
stig produktieverlies.
w~
INDONESISCHE MINISTER:
De Indonesische minister voor Westirlaanse Zaken, Soetdjipto. jdPg T1I^<^ser,^r^l^iaren
heeft verklaard, dat de bevolking van West-Irian geen volks-
llt 4 stemminq wenst. Op een studentenbijeenkomst in Semarang zei
minister, da, de bewoners van West-Irian een volksstemming
over het lot van hun land met betrekking tot Indonesië zullen
afwijzen vanwege de vooruitgang die er gemaakt was sinds Indo
nesië (in 1963) het gebied overnam. „Het volk van West-Irian
wil Indonesië als zijn vader en president Soekarno als zijn grote
leider van de revolutie", aldus de minister.
Men is van plan op West-Irian een
nieuw onderwijsstelsel te beproeven,
waarbij het lager andenvijs zal be
staan uit een cursus van negen jaar
in plaats van zes jaar. In de ver
lenging van drie jaar wordt onder
wijs gegeven dat tot dusver op de
middelbare school werd verstrekt.
Een groep Franse deskundigen
voert op het ogenblik in Djakarta
besprekingen over het delven van
is ua vadi net uraniumerts, dat op Borneo en West-
de Nederlandse ï™"1 viIlden 2011 zl>n- Zoals ge'
G tótstichting, de Nederlandse stich-
i. 1 ng ter bestrijding van hart- en
P1* latziekten.
Research en
voorlichting
De Nederlandse Hartstichting wil
B1 mgeren als representatief lichaam
p het gebied van de bevordering van
s et wetenschappelijk onderzoek ten
ehoeve van het bestrijden en het
1 lorkomen van hart- en vaatziekten,
lit leren de doelstellingen van de
j Dg jonge stichting, die zich met na-
h!2f« zal bezig houden op het terrein
de voorlichting, van het bevol-
abjngsonderzoek en van de research.
Deze voorlichting wordt zeer be-
L"'f Ingrijk geacht om bij de bevolking
igrip te kweken voor de problemen,
tot e de hart- en vaatziekten stellen
m lom belangstelling te wekken voor
a oepsonderzoek. Ook wordt het van
Jaonder belang geacht, dat door
S)Wdel van dit groepsonderzoek bij
x.j. *Hlv®n en bevolking naspeuringen
ïluin i hartziekten worden gedaan. Ten
tlij nde te komen tot een doeltreffende
iprel reventle, zowel bij de bevolking als
z( de individu, immers is meer ken-
h0U(i ivan de oorzaken van de hart- en
li atziekten van het allergrootste be-
31 ng. Bovenden wordt nog gestreefd
sar de oprichting van adviesbureaus
hartpatiënten, waar hun licha-
lelijke en psychisch geschiktheid tot
verrichten van arbeid wordt ge
meld heeft president Soekarno al
eerder aangekondigd dat spoedig de
eerste Indonesische atoombom zou
worden beproefd. De mogelijkheid is
geopperd dat het dan in feite de der
de Chinese atoombom zou betreffen,
waarmee „onder Indonesische vlag"
zou worden geëxperimenteerd.
Rijstprijzen
De rijstprijzen zijn de afgelopen
weken weer onrustbarend gestegen in
Indonesië. Volgens het in Djakarta
Geduldig wachten achter de
hekken. Met een breiwerkje
wordt de tijd bekort.
(Van onzee Haagse correspondent)
Tienduizenden zijn vandaag in Den Haag op de been gekomen voor d
boden hun winkels aan anderen over v[er[ng van Prinsjesdag '65. Zij waren op deze zonnige derde dinsdag i
te dragen. Volgens een weekblad m september getuige van het altijd weer fascinerende schouwspel: de gouden
Djakarta hadden de Indiërs Italiaan- en de staatsiekarossen, omringd door schitterende uniformen,
se scnepen gebruikt om bun rijkdom ]deurrijke erewachten en het gedaver van saluutschoten, van het paleis del van het Korps Mariniers t
h1 r+tf t krijgen. Intussen aan Lange Voorhout op weg naar de Ridderzaal. vtu onder het baldakijn voor de in
de Indiase'^gTe^te'te£en Pakistan ••Drooe en overwegend zonnig" meldde De Bilt en dat heeft ongetwijfeld van de Ridderzaal ™hten tot
voort. velen ertoe gebracht deze keer Prinsjesdag zelf mee te beleven. Bovendien haar ouders, die even later
Het pro-communistische blad rr"""il Den Haa? het tonder de traditionele rijtoer doen, lodat alle belane- goud.enrJ°fte •Et^p"n' waren
stelling zich concentreerde op de koninklijke stoet, al kwamen er daardoor 2f.eia- r°?r luiasPfe^ers
verschijnende blad „Zondagsnieuws"
hadden „contra-revolutionairen" gro
te hoeveelheden rijst opgekocht om
met enorme winsten te verkopen. Op
deze wijze zouden zij willen aanto
nen dat de regering niet in staat is
de rijstprijzen in de hand te houden.
De prijs van de rijst is van 150 roè-
pia per kg in het begin van het jaar
gestegen tot 800 roepia.
President Soekarno heeft op een
bijeenkomst van Indonesische econo
men verklaard dat men economische
leerboeken uit het buitenland, zoals
van Engelbrecht, Keynes en anderen,
in zee moest gooien. Hij vond dat
Indonesische economen „nieuwe theo
rieën en opvattingen over de opbouw
van het socialisme moet vormen".
India
De politie in Djakarta heeft op de
ruiten van talloze gesloten Indiase
winkels mededelingen geplakt, waarin
wordt gezegd dat de winkels
staat toebehoren. In de bekendma-
„Warta Bhakti" heeft geëist dat de
correspondent van „Agence France
Presse", een Indiër, uit het land zou
worden gezet. De man bleek echter
al sinds april niet meer in Indonesië
te werken.
minder
de Residentie dan in de afgelopen jaren.
Al vroeg hadden sommigen
de tien en vijftien Indonesische pa- £<**1 plaatsje gezocht achter de af-
raohutisten afgelopen vrijdag werden i zettingshekken, maar de grote drukte
gedood bjj het neerstorten van een begon toch pas tegen één uur toen
i indonesisohe transportvliegtuig bij de i de komst van lege rijtuigen bjj het
grens met Maleisische Borneo. Paleis aan het Lange Voorhout de
gebeurtenis aankondigde.
Militair en
wetenschappelijk
onderzoek
li.;
zijn de doelstellingen van de
naajfcehting, die zuster-organisaties kent
ike i I Engeland en in Amerika en bo-
ndlen nog in Canada, Australië,
o0 Wand en India. Dit aantal van zes
Ltlonale stingen zal, zo mag wor-
pn verwacht, op zeer korte termijn
a «rden vermeerderd met ruim twin-
sttt stichtingen elders
Vrlf De Nederlandse stichting werkt in-
gp< *r nauw verband met de wereld-
11 Hmdheldsorganisatie (WHO) en
ia^ er onlangs is te Instanboel beslo-
,N om meer geld beschikbaar te stel-
M n voor de research en vooral ook de
auifiördinaf.le tussen de landen onder
lig te verhogen.
Revalidatie
De Nederlandse Hartstichting zal
k. in het bijzonder ook gaan rich-
op het terrein van de revalidatie.
tfr-x de bestudering van de revalida-
di» Mogelijkheden is een commissie
Ga»" P&ericht, waarvan dr. C. L. C. van
Eeuwen huizen voorzitter is. In deze
L jkhtlng zijn o.m. opgenomen het
'p Werlands Instituut voor Preventie'
Geneeskunde te Leiden, arbeids-
-iundigen, de bedrijfsvereniging
and* detailhandel en ambachten en
5tvereniging van bedrijfsartsen.
Maatschappelijk
vraagstuk
Hvès Zowel door hun omvang als hun
l1' "hl beïnvloeden de hart- en vaat-
g Vkten in belangrijke mate de ge-
's Mdheid en de produktiviteit van de
polking. Deze stelling van dr. G. M.
Veldkamp, minister van Sociale
en wordt ge-
SLï onderschreven door dr. Amtze-
Ku8- Hy noemt de invaliditeit als ge-
van hart- en vaatziekten
Deze orang oetan-baby toont zijn
aanhankelijkheid jegens Rotterdams
burgemeester W. Thomassen. De
nog geen jaar oude Chrisje is, met
zijn ouders, door de burgemeester
aangeboden aan diergaarde Blij-
dorp. Dit ter compensatie van de
verliezen, die de Rotterdamse orang
"^•«onomisch probleem van de oetanfamüie in het afgelopen jaar
ondervond, toen een fatale ziekte
onder de mensapen in Blijdorp
huishield.
Nu moet er direct bij worden ver
teld, dat burgemeester Thomassen
geen apen fokt. Hij had de drie die
ren gekregen van een modemaga
zijn.
Na in totaal tien oversteken over de
Atlantische Oceaan, tussen 22 graden
en 49 graden noorderbreedte, is het
opnemingsvaartuig „Snellius" van de
marine dezer dagen in Een Helder
binnengekomen met een schat van
gegevens over het noordelijk deel van
deze Oceaan. Sinds het in november
van het vorige jaar vertrok heeft het
schip 75.000 km of twee maal de aar
de rond afgelegd, waarvan het 207
„zeedagen" maakte en 78 dagen in 23
verschillende havens doorbracht.
De Snellius, die deelnam aan het
zogeheten Navado-project (waarin
Amerika, Engeland en Nederland sa
menwerken om de atlantische Oceaan
althans een deel van z\jn geheimen
te ontnemen) heeft gedurende die
bocht 22 wetenschapsmensen aan
boord gehad. Commandeur ir. W.
Langeraar, chef hydrografie van de
marine, vertelde tijdens een perscon
ferentie in Den Haag dat deze groot
ste oceanografische expeditie sinds de
tweede wereldoorlog van groot belang
geweest is, onder meer voor de on-
derzeebootbestrijding. Bekend is dat
bij de detectie van onderzeeboten,
kennis van de gedragingen van wa-
terlagen in de oceaan aan groot nut
is. De Snellius is met veel gegevens
over deze materie naar huls terug
gekeerd.
Maar niet alleen gegevens die voor
de militairen van belang zijn heeft de
Snellius mee naar Nederland ge
bracht. Ook wetenschappelijke in
stellingen als de universiteiten van
leiden en Utrecht, de Vrije Universi
teit in Amsterdam, de afdeling geo
desie van de T.H. in Delft en het
KNMI benevens de universiteiten van
Cambridge en Londen beschikken nu
over nog nader te analyseren
materiaal dat uniek genoemd mag
worden.
Wat de Snellius alzo gedaan heeft?
De topografie van de oceaanbodem
onderzoeken, diepzeefoto's maken (er
!s bijvoorbeeld een plaat gemaakt van
een vis op 2500 meter diepte), water
temperaturen meten, zwaartekracht
metingen verrichten, het aardmagne-
t»flch veld bestuderen, het zoutgehalte
meten etc. etc. Om een voorbeeld te
geven; tijdens z(jn trip heeft het
schip 55.000 zwaartekrachtmetingen
verricht met behulp van een nieuw
ontwikkelde gravimeter; dat is het
drievoud van wat prof. Vening Mei-
nesz in z(jn gehele leven heeft kun
nen doen. Alleen al hierom meent de
marine dat de zesduizend gulden die
het schip per dag gekost heeft plu6
de bijna een miljoen gulden die aan
extra kosten uitgegeven zijn (overi
gens niet alleen door Nederland maar
ook door Amerika en Engeland ge
dragen) goed besteed zijn. Evengoed
in de stromingen,
venduizend zijn er inmiddels
twaalf terug.
Behalve de normale apparatuur
van de Snellius had dit opnemings
vaartuig tijdens de jongste expeditie
voor bijna twee miljoen gulden aan
extra apparatuur aan boord. Bijzon
der goed noemde commandeur Lan
geraar de resultaten die bereikt zijn.
Het schip heeft namelijk ondanks vrij
veel slecht weer 80 tot 85 procent van
ae voorgenomen waarnemingen en
observaties kunnen uitvoeren,
jes overboord gezet zijn. Van die ze-
Correspondentie
Abonnee sinds 1919 De minister
president heeft het door u onder
streepte aangehaald om de onbe
trouwbaarheid van het Franse blad
te laten uitkomen.
De toejuichingen waren niet van
de lucht, toen de Prinsessen Beatrix,
Margriet en Christina (die voor het
eerst meereed) in de crème calèche
met postiljonbespanning stapten en
het koninklijk paar plaatsnam in de
gouden koets. Om één uur vertrok de
stoet van het Lange Voorhout, over
het Schelpenpad in de richting van
de Kneuterdijk.
De stoet had ook dit jaar de tra
ditionele volgorde.
Terwijl de gouden koets voortrolde
door de statige Haagse straten, bege
leid door de toejuichingen van dui
zenden, speelden tal van militaire
korpsen, die tussen de afzettingen
waren opgesteld.
later uit de
gepas-
op het
Binnenhof kwam enkele minuten
later het zo vertrouwde stemgeluid
van de Koningin: „Leden der Sta-
ten-Generaal"
Even na half twee ontrolde zich
hetzelfde beeld, maar toen in om
gekeerde volgorde. Opnieuw waren er
de toejuichingen voor de klegrige
stoet, het gedaver van de saluutscho
ten en de plechtige muziek.
In rood fluweel
De Koningin was gekleed in een
roodfluwelen japon met een zwart
met kraaltjes geborduurd bovenstuk-
je en een driekwart rood fluwelen
jas. Zij droeg daarbij een roodfluwe-
Sallllltschoten len hoe(* met al?ret,tes dezelfde
kleur, zwarte handschoenen en
Op het Malieveld werd een batterij, schoenen. Evenals de Prins, ditmaal
bestaande uit zes stukken, bediend
door mannen van de 11de afdeling m het generaalsuniform der Garde
rijdende artillerie. Elke minuut vuur- Grenadiers, droeg de vorstin het
den zij een saluutschot af: vertrouwd Grootd€r Qrde van de Neder-
geluidsdécoi van Prinsjesdag. De I
landse leeuw.
minuutschoten klonken zolang de
stoet onderweg was naar de Ridder
zaal, onder het uitspreken van de
troonrede en tijdens de terugtocht
naar het paleis aan het Lange Voor
hout.
Topdrukte was er op het Binnen
hof. waar nabij de Ridderzaal de ere
wacht was betrokken door ïeventig
man van het Korps Mariniers. Hier
speelde ook de Mariniers-kapel. Hier daarbij
ook kregen de toejuichtingen het ka- j en blauw
raxter van een ovatie.
Omgekeerd
Prinses Beatrix was gekleed in
een japon van brokaat met Perzi
sche motleven, in verschillende kleu
ren. De manchetten van de japon
bestonden uit grijskleurlge zijden
blaadjes met daarbij tule.
Prinses Margriet was gekleed in
effen groen zijden Japon met
hoedje van groene, w.itte
veertjes.
Prinses Christina droeg een japon
van gele geborduurde organza met
een bijpassend hoedje.
De drie Prinsessen droegen ook het
Grootkruis der Orde van de Neder
landse Leeuw.-
Mr, J. J, de Jongh voor C0VS
(Van één
verslaggevers)
„De taak van de scheidsrechter is de
laatste jaren sterk veranderd. De
arbiter ls meer en meer het mid
delpunt geworden. Hij is de belang
rijkste man in het veld. En dat ls
te danken of tè wijten aan
het betaalde voetbal
De voorzitter van de Afdeling Leiden
mr. J. J. de Jongh legde gister
avond in Zomerzorg in zijn lezing
voor de COVS Afdeling Leiden
vooral de nadruk op de grote
macht, die de scheidsrechter de
laatste jaren heeft gekregen. Een
macht, die hij echter geenszins mag
misbruiken.
„Sinds de invoering van het (semi)-
profvoetbal zo'n tien Jaar geleden,
is de scheidsrechter van een „dood
element" een man geworden. Hij
telt mee. Zodra er immers premies
op het spel staan, wordt alles be
langrijker. Ook de arbiter. En dat
wordt steeds erger, naar mate het
belang van een wedstrijd groter
wordt. Als die belangen tè groot
worden, gaat het meestal mis."
zijn de zevenduizend lege bierflesjes „Voor de Afdelingsscheidsrechter ligt
besteed, die, om een inzicht te "-rijgen de zaak gelukkig nog wat an
ders. Dar staat nog steeds (in het
bijzonder bij de Jeugd) het leiding
geven voorop. De opvoedende taak
is primair. Voetbal is niet alleen
tegen een bal trappen voetbal is
een teamsport. En dat ls één van
de grote verdienste. Maar ook de
scheidsrechter in de Afdeling heeft
de laatste jaren steeds meer macht
gekregen. Met de afschaffing van
de protesten is zijn beslissing zelfs
onherroepelijk geworden. Hij mag
zijn macht echter niet misbruiken
hij mag beslist géén dictator
gaan spelen
Na de pauze van de eerste bijeen
komst van de COVS-Afdeling Lei
den. die door o.a. de vice-voorzitter
van de Afdeling Leiden P F. S.
Biegstraaten werd bijgewoond, ver
toonde mr. J. J. de Jongh een film
over het bondswerk.
„De RUnkllevers" Wedvlucht
vanaf St. Ghislain H. In concours 222
duiven. 1. J. de Pan, tijd 10.17.53, 2.
9. A. G. Holland. 10 19.34. 3. 4. Gebr.
Kok 10.20.11; 5. J. Brantenaar 10.16 41
6. L. Klein 10.21 26; 7. M. Jongeleen
10.21.33; 8. F. Hoogervorst 10.21.52;
10. Chr. v. d. Pluym 10.23.57.
Kanaalzwemnien
In recortijd
weer thuis
Ted Erikson, een 37 jaar oude
fysiotherapeut uit Chicago is van
morgen vroeg in St. Margaret's Bay
aan land gegaan na het Kanaal in
recordtijd in beide richtingen te heb
ben overgezwommen. Erikson, de
eerste kanaalzwemmer die zijn koers
door een computer liet bepalen, was
30 uur en 10 minuten na zijn ver
trek uft Dover weer thuis.
Erikson is de tweede man, die ooit
het kanaal in beide richtingen heeft
overgezwommen. De eerste, die deze
prestatie leverde, was de Argentijn
.rintunio Albertond© in 1961. Alber-
tondo's tijd was 43 uur en 5 minuten.
De 28-jarige Edgar Lopez uit Gua
temala is vandaag het kanaal over
gezwommen van Frankrijk naar En
geland Hy had 16 uur en 45 mi
nuten nodig.
Ron Cohen, een 27-jarige fruit
handelaar uit Alma (Philadelphia)
was minder succesvol. Hij gaf gister
avond zijn poging op het Engelse
Kanaal over te zwemmen.
BRIDGENIEUWS
D.D.S. De uitslag van de eerste
wedstrijd in de parencompetitie
luidt: 1. Brouwer—Eichhorn 209; 2.
v. d. Meer—Verboog 198; 3. dames
Verboog—Van Zijp 192; 4. Van Heus-
den jr.—Mekking 179; 5. Leenhouts—
Kuilman 171; 6. dames Den Holder
Verstraaten 160; 7. echtpaar Kruk
154; 8. mevr. Van HeusdenStapel
153; 9. Langemeyer—Plouvier 151;
10. dames Van Berge Henegouwen
150; 11. dames Van der Meer—Vis
ser 144; 12. Dames Brouwer—Eich
horn 138; 13. dames Van Alphen
Seis 133; 14. ParmentierVan der
Voort 128: 15. dames Kuilman—Na
gel 127; 16. mevr. Beek—Kluit 119;
17. mej. Schneider—Tellekamp 112,
