Waarom roken
steeds meer mensen
juist Hunter Filter
t.P.D. wil verkiezingen
over vier jaar winnen
Synode van bisschoppen
„De vraag of Brandt kanselier
wordt is niet zó belangrijk
Omdat Hunter Filter dé sigaret is voor rokers
die geen filter willen proeven maar 'n sigaret.
Probeer gerust alle filtersigaretten, ook komt
terecht bij Hunter Filter.
PAUS TIJDENS HEROPENING CONCILIE
Om Paus en curie te helpen
bij bestuur der kerk
EENHEID VAN
ALLE MENSEN
Sergeant bedreigd
bij schietoefening
EIS VIER JAAR
VOOR POGING
TOT DOODSLAG
Schüle ontkent
Première ,.Marat"
Haagsehe Comedie
LEIDSCH DAGBLAD WOENSDAG 15 SEPTEMBER 1965
Advertentie
(Van onze correspondent in Bonn)
Adenauer in zijn verkiezingstoespraken voortdurend aan
olitieke successen van zijn regeringsperiode herinnert en
d herhaaldelijk van zijn grote tevredenheid laat blijken over
Hiomische resultaten, die hij als ..Wirtschafswundermann"
bereikt, hebben de socialisten daarop weinig te zeggen. Al
waar, dat juist de laatste jaren op het politieke terrein het
ief niet zelden op hen was overgegaan.
jocialistische herstel is het digen. Dan immers is de banvloek
in de grote man op de ach-
j, de oud-communist Herbert
Hü is de ontwerper van het
mde „Godesberger-program"
waarby de SPD aan de
tyd werd aangepast. Van
ment af streefde de SPD er
te komen van het stigma
erikaal", „pro-communis-
„klasse-partij" te zijn.
tëlte getroostte men zich het
an „schrik der burgerij" te
en door dat van „volkspar-
1s de CDU er een is. Daar-
te de SPD het recht voor zich
de andere „volkspartijen" op-
worden in een „burger -
oalitie.
Banvloek
de socialisten zijn de verkie-
dan ook al gewonnen, als zij
ar één minister in het nieuw
nen kabinet kunnen afvaar-
k e 1 ij k L e a e n
NED. HERV. KERK
m te Warmond (toez C. v.
Tricht te Stad aan 't Ha- j
(toez.) L. G. Zwanenburg te I
e te Oost- en Midwoud
j. J. E. Tlgchelaar. kand. te
te Sleen (toez.) W. de
•org. Ned. Prot. Bond te Bus-
ankt voor Soest (buitengew.
in wording) (toez.) C. den
Slledrecht voor Ingen j
M. Boogert te Aarlander-
roor Poortvliet (toez.) S. de
oHuten (U.) voor Benne-
Wijlen P. J. F. Lamens) J.
irman te Schoonhoven.
GEREF. KERKEN
nomen naar Kralingen Prins
srstad) P. Rlemersma te Leeu-
W. Bedankt voor Papendrecht
te Glessen-Rijswijk.
HR. GEREF. KERKEN'
"s-Gravenzande M. Vliet-
Umulden. Aangenomen naar
rn-Kralingen W. de Joode te
steinde. Bedankt voor Haar-
Boersma te Onstwedde.
GEREF. GEMEENTEN
ONKERE WEEK"
lie van r.-katholieke studen-
Nederland heeft zich in een
rief tot het Nederlands epis-
gericht om hen, aan het be
de vierde en waarschijnlijk
conciliezitting, te verzekeren
steun en waardering van de
ilieke studenten in Neder-
verbroken die hen tot de eeuwige
oppositie had verdoemd, een opposi
tie van gevaarlijke „Sozis", zoals zij
vroeger werden genoemd.
De vraag of Willy Brandt het tot
kanselier zal brengen of niet, is voor
heeft de Berlijnse burgemeester
de socialistische „brain-trust" in
Bonn dan ook niet zo belangrijk. Er
zijn zelfs figuren binnen de SPD
die het geen ramp zouden vinden
als Brandt het niet haalde. Voor hen
zijn plicht gedaan als hij de SPD
binnen het kabinet heeft gebracht.
Daarna kan hij als uithangbord
worden ingehaald, en staan vol
gens deze mening bekwamere
krachten gereed om de feitelijke
macht over te nemen.
Het getheoretiseer over Brandts
eventuele capaciteiten in zijn rol van
Bondskanselier zal wel gedoemd zijn
in eindeloze hypothesen te verstik
ken. D$ kans dat de SPD zo'n écla
tante overwinning behaalt dat de
partij ook de kanselier aanwijst,
wordt in Bonn heel gering geacht.
Afkomst
soonlijke en bovendien (bij vriend
en vüand) van zakelijke aard. De
party van Erhard en Adenauer wil
maar niet vergeten dat Brandt als
het natuurlijke kind Herbert Karl
Frahm in een uiterst bescheiden mi
lieu ter wereld kwam.
Duidelijk stuurt de CDU-adverten-
tiecampagne in de grote geïllustreer
de weekbladen daarop aan als zij
stelt: „U kiest tussen Brandt en pro
fessor (voluit geschreven) Ludwig
Erhard". Op een andere fase in
Brandts leven zinspeelt Erhard als
hij vertelt: „Ik werkte al aan de ge
zondmaking van de mark toen
Brandt het Duitse grondgebied nog
niet eens betreden had".
Brandt had als vurig socialist
Duitsland al in 1933 verlaten en
woonde sindsdien in Noorwegen en
Zweden. Om by de Duitse inval in
Noorwegen aan de Gestapo te ont
komen, trok hij het Noorse uniform
aan en werd een onopvallende krijgs
gevangene. Later vluchtte hij naar
het neutrale Zweden. Van rechtse
zijde stelt men het nu graag voor
alsof Brandt „in vreemde krygs-
dienst de wapenen tegen landgenoten
zou hebben opgeheven". Afgezien
van de vraag of dit te veroordelen
zou zijn, de verdachtmaking klopt
gewoon niet met de werkelijkheid."
De SPD heeft nu trouwens een
brief van Erhard uit 1945 gepubli
ceerd waaruit blykt, dat deze aan
de „gezondmaking van de mark" in
opdracht van de Hitleriaanse
„Reichsregierung" werkte. De brief
is met „Heil Hitier" ondertekend. Nu
in het verkiezingsjaar de mark op
nieuw dreigt te kelderen, bedient
Brandt zich aan de leuze: „een zach
te kanselier kan geen harde mark
maken". Hij vergelijkt Erhard bij
gelegenheid met een slappe pudding
die heen en weer drilt als er tegen
gestoten wordt.
Maar juist de zakelijke argumen
ten tegen Brandt, ook van socialis
tische zijde, komen er op neer dat de
Berlijnse burgemeester in tyden van
rust <ook al» te winig besluitvaardig
heid ten toon spreidt. Dit was ook de
tendens van een groot artikel in het
invloedrijke weekblad „Der Spiegel",
waarvan hoofdredacteur Augstein in
een later nummer bekende zijn stem
op de vrije democraten van Erich
Mende te zullen uitbrengen.
Is Willy Brandt vaak dronken?
Is hij te veel verwikkeld in „vrou
wengeschiedenissen? De vraag is niet
meer van zo'n groot belang nu de
partij duidelyk het oog al op een
verdere toekomst heeft gericht dan
die waarover Brandt het in zijn ver
kiezingstoespraken heeft. De SPD
belooft zijn kiezers nu al de „ab
solute meerderheid" voor 1969, daar
bij een nabye debacle optimistisch
overspringend.
En ook Brandts opvolgers staan al
klaar: misschien de tweede man
naast Wehner: de brillante ijskoude
Erler. Maar Erlers plaats wordt al
ernst bedreigd door een nieuwe
ster: de Hamburgse senator Hel-
muth Schmidt, knap uitziend, goed
van de tongriem gesneden en met 'n
groot drang tot daden.
In zijn in het Latijn gehouden openingstoespraak tot het Concilie
na de eredienst en het gebruikelijke huldebetoon met handkus
van kardinalen, patriarchen en bisschoppen kondigde Paus Pau-
lus, zoals reeds verwacht was. de instelling aan ..overeenkomstig
de wensen van het concilie" van een ..synode van bisschoppen om
hem en de curie te helpen bij het bestuur van de kerk".
|n brief zegt de heer P. N.
van de Unie, dat
rgdheid van vele r.-katholie-
aanvang van de concilie
vooral te wyten is aan de
enissen tijdens de z.g. „don-
tek". (de laatste week van de
conciliezitting'. Deze be-
Tijdens het concilie waren van
vele zijden hiertoe reeds sugges
ties gedaan. Deze synode zal
voornamelijk bestaan uit bis
schoppendie door de nationale
bisschoppenconferenties met toe
stemming van de Paus zullen
ld heeft hem ertoe bewogen worcjen aangewezen. De synode
temming te betuigen met de
Nederlandse bisschoppen ge- 23.1 door de Paus bijeengeroepen
gèdragslijn. worden ..overeenkomstig de be
tome gaat hij in op enkele hoef ten van de kerk. voor raad
de beslissingen, die geno- geving en samenwerking wan
neer dat ons voor het algemeen
welzijn der kerk noodzakelijk
voorkomt"
«ten worden als over
it geloven en niet geloven,
port tot de aard van het ge
it het alleen groeit in de vrije
van de menselijke ontmoe
st de heer Stokman.
De synode van bisschoppen kan.
over de joden en de kwestie I aldus de Paus „op een bijzondere
t gemengde huwelijk vraagt I manier van nut zyn bij het dage-
waaraan wij zoveel dank verschul
digd zyn voor haar doeltreffende
hulp. Juist als de bisschoppen in
hun diocesen hebben ook wij altijd
de curie nodig voor het uitoefenen
van onze apostolische verantwoorde
lijkheden".
Tijdens deze vierde zitting zullen
de nadere regelingen voor de syno
de bekend gemaakt worden.
Paus Paulus noemde het conci
lie een teken van de eenheid van
alle mensen en van de liefde voor
alle mensen. Het zou de wereldge
schiedenis ingaan als „de hoogste, de
prachtigste en meest menslievende
bevestiging van een verheven gods
dienst die niet door mensen uitge
vonden maar door God geopenbaard
is".
„In de onrust van de huidige ge
beurtenissen in het onweerstaan
bare streven van de volkeren naar
vereniging, moeten wij de eenheid
verwezenlijken die ons allen tot een
gezin en tot tempel van God en my
stiek lichaam van Christus maakt",
aldus de Paus. die opnieuw aandrong
Idelyke uitspraken.
iyks werk van de Romeinse curie op eenheid van alle christenen.
De Paus zei verder, dat de kerk
en het concilie bereid moesten zyn
voer de naam van Jezus smaad te
ondergaan. Velen werd op onrecht
vaardige wijze deelneming aan het
concilie verhinderd. Dat was een be
wijs, dat er nog een harde onder
drukking bestaat welke in niet wei
nige landen de R.K. Kerk benauwt
en waarmee men met berekenend
despotisme probeert haar te verstik
ken en te doen verdwijnen, aldus de
Paus, die hier aan toevoegde dat de
kerk zich voor het gehele mensdom
verantwoordelijk voelt.
Dringende oproep
tot vrede
Zonder het conflict tussen India en
Pakistan met name te noemen deed
de Paus een dringende oproep tot
vrede. „En dat de wede onder de
mensen moge zegevieren, de vrede
die juist in deze dagen bloedig is
verstoord door bittere conflicten van
volkeren, die de vrede zozeer nodig
hebben".
De Paus ging niet nader in op nog
door het concilie te behandelen
kwesties omdat hij geen afbreuk
wilde doen aan de vrijheid van be
slissing der concilievaders. Hij beëin
digde zyn toespraak met de apostoli
sche zegen voor alle gelovigen en de
gehele wereld.
President Johnson
heeft de
astronauten
Conrad en Cooper
(midden) onder
scheiden met de
nedaille voor
'mitengewone
erdiensten.
Je korte plechtig
heid in het
Witte Huis werd
ook bijgewoond
loor de
echtgenoten van
het ruimte-duo en
drie van Conrads
kinderen
achter het bureau
•an de president).
Nadat met het zingen van het Ve-
ni Creator de bijstand van de Hei
lige Geest was afgesmeekt en gebe
den waren uitgesproken voor het
welslagen van het concilie, legden
enkele vaders die voor het eerst aan
de vergadering deelnemen (Bisschop
pen dus die in de loop van dit Jaax
door de Paus zyn benoemd) hun ge
loofsbelijdenis af. Tenslotte maakte
de secretaris-generaal van het con
cilie, mgr. Felici, bekend, dat van
daag de 128ste algemene congrega
tie zal werden gehouden, waarop men
zich zal bezighouden met de verkla
ring over de gosdienstvrijheid.
Paus slechts één
dag naar V.N.
Een van de naaste medewerkers
van Paus Paulus VI heeft verklaard,
dat het bezoek van de Paus aan de
herenigde Naties niet langer zal du
ren dan een dag ondanks de aan
drang die er door sommigen in het
vat.icaan op de Paus wordt uitgeoe
fend om zijn bezoek te verlengen.
„Het programma voor het bezoek
van een dag is niet overladen en niet
te inspannend", verklaarde hij. „In
feite zou een tweedaags bezoek ver
moeiender zijn dan een eendaags
omdat de Paus dan nog minder ge
legenheid zou krijgen om te rusten.
Als er over een verlenging wordt ge
sproken, kan ik u wel zeggen dat
degenen die de voorbereidingen voor
de reis treffen hiervan niets, maar
dan ook niets afweten".
IN HOGER BEROEP HALF JAAR
GEËIST TEGEN SOLDAAT
Leeruitspraken
paradijsverhaal
De generale synode van de Geref.
Kerken in Lunteren heeft gisteren
besloten tot de instelling van een
commissie ad hoc, die in 1966 ad
vies zal moeten uitbrengen over de
vraag of de binding aan de leeruit
spraken van de generale synode van
Assen 1926 inzake de historici
teit van het paradijsverhaal uit Ge
nesis 2 en 3 nog moet worden ge
handhaafd, te meer omdat deze bin
ding in de Geref. Kerken niet meer
functioneert.
In dit verband behandelde de sy
node tevens een schrijven van dr. J.
J. Buskes, prof. dr. E. L. Smelik en
ds. P. S. Vermeer, die destijds als
Jonge predikanten door deze leer be
slissing in moeilijkheden en buiten
de Geref. Kerken waren geraakt en
thans om eerherstel vragen.
De synode nam haar besluit na
enige uren aan deze zaak te hebben
besteed, waarbij zowel voor- ais
tegenstanders van opheffing der
binding hun standpunten uiteenzet
ten.
(Van onze Haagse correspondent)
Een jonge dienstplichtig soldaat van het regiment Intendance,
die na nauwelijks twee weken ervaring met de militaire maat
schappij tijdens een schietoefening in woede een geladen pistool-
mitrailleur op zijn instructeur had gericht, hoorde gisteren voor
het Hoog-Militair Gerechtshof een straf van een jaar gevangenis
met aftrek, waarvan zes maanden voorwaardelijk en terbeschik
kingstelling van de regering, tegen zich eisen.
De krijgsraad had hem op vier
augustus wegens poging tot doodslag
verotrdeeld tot twee jaar en terbe
schikkingstelling.
De soldaat had de sergeant-in
structeur met zijn wapen bedreigd,
toen hij na vijf volledig gemiste
schoten de eerste ln zfjn pas 14
dagen oude militaire loopbaan te
horen had gekregen, dat hij ervoor
moest zorgen bij de volgende serie
wél treffers te plaatsen, omdat hem
„anders zaterdag wel zou worden ge
leerd hoe hij moest richten".
Woedend
Nu viel die zaterdag in het vrye
'paasi weekeinde van de soldaat, de
eerste keer dat hy naar huis zou
mogen. De jongeman
Vier jaar gevangenisstraf met af
trek van voorarrest heeft de officier
van Justitie bij de rechtbank in Am
sterdam. mr. H. G. van Everdingen,
geëist tegen een 29-jarige werktuig
bouwkundige, afkomstig uit Surina
me, wegens poging tot doodslag van
de 40-jarige portier E. H. Tosch,
eveneens uit Suriname.
Op 6 juli van dit jaar loste de ver
dachte in de omgeving van de Zee
dijk op korte afstand drie schoten
op de portier: één daarvan trof de
hand van de heer Tosch, een tweede
vond hij een medische aanpak op i drong in zijn rechterzij, terwijl een
zyn plaats, hoewel hy het voor een derde iaatete kogel werd
.dergelijke labiele figuur" zeer
heilzaam achtte dat hij zou erva
ren dat de maatschappij zulke da
den niet tolereert.
Onverantwoordelijk
De laadsman van de inmiddels
uit de dienst ontslagen soldaat, mr.
M. Thoolen, achtte het onverant-
woordelyk, dat een jongeman met
een dergeiyk gezichtsvermogen zon
der bril heeft moeten schieten. Hij
lichtte toe, dat de soldaat ook links
had moeten schieten hoewel hy
rechtshandig is- omdat hy zyn lin
keroog niet kan dichtknijpen. Vol
gens hem had de jongen niet het
voornemen om te doden, maar
van overtuigd dat hij de volgende het wapen door de slag van de ser-
schoten weei zou missen, omdat hij j geanc afgegaan. Het Hof doet op 5
volgens de artsen eigenlijk een bril oktober uitspraak,
zou moeten dragen de militaire
kwa.iticatie van zyn gezichtsvermo-
gen was z3- en de schietschyf nam
hy daardoor slechts waar als een
vage vlek. In blinde woede richtte
hij toen zijn Uzi-pistoolmitrailleur
op de sergeant, die de loop van het
wapen opzij sloeg, waarna het schot
afging.
„Poging tot doodslag", zei de audi
teur militair, die er by het stellen
van zyn eis rekening mee hield dat
de soidaat zyn wapen zonder toe
stemming had geladen, kenneiyk had
gespannen en ook de handgreepvei-
llgheid moet hebben ingedrukt. Op
grond van het psychiatrisch rapport
Erwin Schüle, de Westduitser, die
de leiding heeft van het onderzoek
naar oorlogsmisdaden, heeft ontkend
dat hy zelf schuldig is aan verschei
dene oorlogsmisdaden, zoals door de
Sowjet-UnJe is gezegd.
„Ik bevestig officieel dat deze aan-
tygingen onwaar zyn", heeft Schüle
verklaard in een bekendmaking, die
is verspreid door justitiële autoritei
ten in Stuttgart. „Als bewys hiervoor
operatief verwijderd.
Tussen verdachte en het slachtof
fer bestond al sinds enige tyd een
vete, die ontstaan zou zyn toen de
vrouw, met wie de verdachte in con
cubinaat leeft, tydens een gesprek
met het slachtoffer aan een bar per
ongeluk een gaatje in het colbertjasje
van de portier brandde. Na verdach-
tes weigering de schade te vergoeden
zou de gespannen verhouding ten
slotte zyn geresulteerd in het begane
feit.
Zaterdagavond 25 september vindt
in dc Kon. Schouwburg in Den Haag
ce première plaats van het toneel
stuk van Peter Weiss „De vervolging
van en de moord op Jean Paul Ma-
rat. opgevoerd door de verpleegden
van het krankzmnigengesticht van
Charenton onder leiding van Mar
kies de Sade"
De opvoering wordt gegeven door
de Haagsehe Comedie, de regie be
rust by Joris Diels.
ringen van andere voormalige leden
van mijn divisie".
Schüle is met vakantie. Hy zal vol
gende week zyn taak weer opvatten
te Ludwigsburg bij Stuttgart, waar
kan ik verwyzen naar getuigenverkla-zyn bureau is gevestigd
