^illy
ooral
Brandt richt zich indonesie
tot niet-stemmers
Merkwaardig gehalte van
Italiaanse commentaren
Encycliek heeft veel
stof doen opwaaien
een aanvallen op
rhard en de CDU
Op encycliek van Pans
Kordate posthoudster
verdreef overvaller
Kerk moet haar eigen
woord spreken
LEIDSCH DAGBLAD DINSDAG 14 SEPTEMBER 1965
-« 1 1 Twee kranten in
Verstandige tactiek
„Niet meer praten over het verle
den", predikt Willy Brandt en hij j
volgt daarmee een tactiek, die lijn
recht tegen die van zijn tegenspeler j
Ludwig Erhard in gaat. Dat is van de j
socialisten verstandig gezien.
De houding van de SPD tegenover
de grote beslissingen, die de regering-
Adenauer in de zich langzaam vor- j
mende jonge. Bondsrepubliek te ne- I
men had, werd bepaald door de oude j
garde onder leiding van Kuit Schu
macher, die niet tijdig inzag dat in
het voor-oorlogse socialisme van na
Duitslands capitulatie de bakens I
moesten worden verzet. Gehandicapt
door de tic van vele socialistische
partijen, de angst dat ze niet „natio- j
naai genoeg" zouden zijn, bleef de I
SPD bij de realiteit jarenlang ten
achter. Ze zei dan ook neen tegen tal j
van grote beslissingen waarmee Ade- I
nauer West-Duitsland binnen het I
Westelijk bondsgenootschap manoeu
vreerde en het land zijn zelfstandig-
heid terug gaf.
gewaarschuwd
De autoriteiten in Djakarta hebben
twee kranten een waarschuwing ge
geven naar aanleiding van artikelen,
die naar hun oordeel het gezag zou
den kunnen ondermijnen en ver
deeldheid veroorzaken tussen het
leger enerzijds en de politieke par
tijen en massaorganisaties ander
zijds. Het christelijke dagblad „Sinar
Harapan" 'Straal van hoop) publi
ceerde verleden week een artikel
waax-in het „de toenemende misdaad,
de omhoogvliegende prijzen en de ge
vallen van corruptie en machtsmis
bruik" weet aan het ontbreken van
een werkelijk revolutionair bewind.
„De hoge heren behoeven beslist
niet te roepen: maak een einde aan
corruptie en knoeierij, zolang zijzelf
een luxueus leventje leiden terwijl de
bevolking noodkreten liet horen we
gens de enorm stijgende rijstprijs,
aldus het blad. De „Soeloeh Indone
sia", het orgaan van de nationalis
tische partij PNI, bracht op 3 sep
tember een bericht volgens welk een
voorvechter van de belangen van de
boeren door mannen in uniform was
doodgeschoten. Volgen de autoritei
ten werd de boerenleider per ongeluk
getroffen toen twee leden van het
burgerverdedigingskorps een stengun
beproefden.
(Van onze Romeinse correspondent)
Paus Paulus' encycliek over de verering van de eucharistie, heeft
veel stof doen opwaaien in Rome. Speciaal de veroordeling van
een aantal praktijken, die in Nederland in zwang zouden zijn. heeft
opschudding verwekt.
Advertentie
Avondje uit? DROSTE pastilles altijd welkom!
„Niet tegen Nederland
uerieht"
tiek aan te pakken en er niet onmid
dellijk op te reageren. Over enkele
weken, wanneer de storm wat zal
zijn geluwd, zal de tfjd gekomen zijn
De Italiaanse pers kwam met een om precies uit de doeken te doen
aantal vaak fantastisch klinkende «aar de verschillen liggen,
veroordelingen van de praktijken die in ieder geval zijn de sterke woor-
in Nederland heersen. Inmiddels den die de Italiaanse pers gebruikt,
heeft de Nederlandse kardinaal die zelfs schrijft over een Nederlands
Alfrink al laten weten, dat hij van schisma, misplaatst. Wat de toe
mening is, dat de Paus zich in zijn spraak van de capucijn Luchesius
encycliek niet zozeer keert tegen het Smit betreft, deze heeft later zijn
standpunt van Nederlandse r.-katho- niet al te gelukkige formulering van
lieke theologen. de vergelijking van de communie der
Kardinaal Alfrink, zondag in Rome gelovigen met het drinken van een
aangekomen, heeft laat in de avond kopje chocolade bij een tante ver-
de Nederlandse journalisten ontvan
gen. Daarbij was ook de bekende
Belgische theoloog prof. Schillebeeck
aanwezig. Deze gaf een uiteenzetting
over de encycliek „Mysterium fidei"
en meende dat deze op zichzelf het
standpuftt van de Nederlandse en
Belgische theologen niet zozeer ver
werpt. Wat hij en de kardinaal het
ergste vonden was de uitleg, die de
Italiaanse pers aan de zaak heeft
gegeven. Daarin komen in sterke
mate de meest conservatieve opvat
tineen van het merendeel der
Italiaanse concilievaders naar voren
worpen. Het is unfair, dat bepaalde
Italiaanse persorganen daarop thans
nog terugkomen, aldus kardinaal
Alfrink.
BILLY GRAHAM
WEER GEOPEREERD
De evangelist Billy Graham heeft
gisteren in verband met een bloeding
opnieuw op de operatietafel gelegen.
De behandelende artsen achten de
toestand van Graham, die jongstle
den donderdag een operatie onder
ging. volkomen bevredigend.
(Van onze correspondent in Bonn)
de luidsprekerwagen klinkt een opgewonden stem: ,,Der
•ist gelandet' Een knarsige grammofoonplaat zet een
(mars in. Kinderen zwaaien met papieren vlaggetjes, maar
tren verwikken of verwegen niet. alsof ze zich voorbereiden
slechte namaak-sinterklaas.
in Bottrop in het Roergebied, de klok wijst twee uur in de
Kort tevoren is uit de vuilgele wolken, die hier als een
':S' rookgordijn tussen de zon en de mensen hangen, een heli—
jnet veel misbaar van wieken naar beneden gezakt. Kandi-
hdskanselier Willy Brandt voert de verkiezingscampagne
(Amerikaans. Van Frankfurt naar Saarbrücken, van Heidel-
ar het Bodenmeer. van Hamburg tot het Roergebied legt
illy" in 26 dagen 20.000 km af. Hij bezoekt in die tijd 44
leden en houdt in totaal 250 toespraken en 75 grotere rede-
►n. Als de kiezers 19 september hun stem zullen uitbrengen,
zes miljoen van hen kandidaat-kanselier Willy Brandt ge-
tjubeld of uitgefloten.
^ge beloften
K)r toekomst
len van de publieke hersenspoeling,
maar ze wijst slechts op de „burger
plicht".
En omdat de uitslag van de verkie
zingen, zoals immer, beslist wordt in
de dichte bevolkingscentra van het
land. bestrijken Willy Brandts verkie-
zlngsreizen hoofdzakelijk het Roerge
bied. het industriegebied tussen Main
en Rijn, en grote steden als Mün-
chen, Hamburg, Stuttgart en Frank
furt.
Opvallend bü Brandts oraties is
ook dat doorgaans de klassieke uit
vallen naar de tegenpartij, in casu de
christen-democraten van Ludwig Er-
hard, ontbreken. Ook dit is het resul
taat van diepgaand overleg. De socia
listen richten het oog op „de toe
komst", die onder leiding van hun
aanvoerder („jong en door het rege
ren nog niet verbruikt") „grootser en
rijker aan beloften" zal zijn dan ze
het onder een „vermoeide" CDU-lei-
ding worden kan.
IN NEDERLAND HEERST ONBEHAGEN
Dat Paus Paulus het nuttig heeft geacht in een encycliek de
rooms-katholieke kerkelijke leer over de eucharistie nog eens krach
tig te onderstrepen, is op zichzelf beschouwd niet verbazingwek
kend. Het wordt in elk geval de theologen, die zoeken naar een
m moderne, meer aangepaste formulering van het leerstuk der eucha-
Kerkelljk Leven ristie wat gemakkelijker gemaakt.
wil zijn dan een brevet van onver
mogen voor de Nederlandse bisschop
pen? Met enige zorg vragen vele
Nederlandse r. katholieken zich af,
wat in feit de bedoeling is van deze
zegslieden, die kennelijk opzettelijk
voorhij gaan aan het feit, dat de
Paus zijn uitdrukkelijke goedkeuring
hechtte aan het Nederlandse herder
lijk schrijven over de eucharistie-
leer thans via de wereldpers de
indruk pogen te wekken dat het
vaderlands episcopaat aan het hoofd
staat van een „naar een schisma
drijvende" Nederlandse kerk. Het is
niet teveel gezegd, dat men momen
teel wel enige reden ziet om aan
een „edele bedoeling" te twijfelen.
Irandts aankomst in Bottrop
van die verkiezingsdagen,
minuut van het pro-
[van tevoren geregeld is. Dit
is natuurlijk ook gesten-
de leden van het konvooi
L Van de spontane bloemen-
5et de „generale staf" pre-
Jwelke hoek van welke straat
tijdstip ze plaats zullen
[De boeketten lijken ook op-
I op elkaar: dieprode an-
•zichtig plastic.
Irandt in Bottrop per heli-
arriveert, wacht die avond
Iserlohn zijn verkiezingstreiu
en de rit door het Roergebied
(gelegd in de speciale Mer-
^300 - cabriolet, waarvan de
er indertijd ook een aan Paus
s XXIII cadeau heeft ge-
auto is een speciale belich-
allatie aangebracht, die de
ien 's avonds met een kleur
verkiezing belichten kan.
Elizabeth van Engeland, die
recente bezoek aan de Bonds-
t van dezelfde auto gebruik
liet zich rood beschijnen,
njrandt vond geel-wit mooier
chauffeur kreeg, voor hij
ondere Mercedes hanteren
at in de fabriek een speciale
einig enthousiasme
0 middag rijdt Brandt in zijn
|ke cabriolet langzaam door
tomeraat van beroete woon-
dat zich onafgebroken tus-
1 en Sauerland uitstrekt. I
het hier om een betrouwbare
gaat, toont de be-
weinig enthousiasme. Waar
Irjjdende podium staat opge-
i plankier dat gemonteerd ia
volkswagenbüsjes, dromt de
wel bijeen, maar in de einde-
Wen geldt het vriendelijke
van de verkiezingskandidaat
•ongedwongen niet meer dan
&me kleuter met een feest
een voorttrippelend fabrieks-
het hoog opgestoken haar.
ijn toespraken brengen Willy
toehoorders niet in vervoe-
zÜn zo vaag en abstract, dat
[ingestroomde afbeiders er
"w aan vast kunnen knopen,
het woord huurverlaging
w gereid te applaudisseren
tandt „grotere verkeersveilig-
uitzicht stelt, en „meer wo-
Maar de belangrijkste vraag,
zijn kiezers voorhoudt, is,
september in elk geval naar
'bussen te gaan. Dit is meteen
«lformule voor de hele socia-
verkiezingscampagne.
Niet ompraten
SPD-hoofdkwartier in Bonn
tón namelijk de volgende ge-
igang ls leidraad genomen:
kiezers die hun stem bij de
•^toezingen niet hebben uit
gebracht vormt een „partij" op zich
zelf, die na de CDU en de SPD op de
derde plaats zou komen.
Deze partij is zelfs groter dan de
(liberale) FDP. De meeste van deze
niet-stemmers zijn arbeiders, dus in
aanleg socialist. Wanneer nu deze
groep naar de stembus kan worden
gebracht, is de overwinnig verzekerd.
De verkiezingspropaganda is er dan
ook bij de SPD niet op gericht wan
kelmoedige kiezers om te praten, of
te verleiden met alle moderne midde-
Veerpont gezonken
na aanvaring
In het Zwolle-IJsselkanaal in
Zwollekerspel, is gisteren een pontje,
na een aanvaring met een tankschip
omgeslagen en gezonken. De twee
opvarenden, schipper G. Bosch en
een passagier bleven ongedeerd. De
passagier had de tegenwoordigheid
van geest op het ogenblik van de
aanvaring op de tanker over te
springen, maar de pontschipper was
in de stuurhut en kon die niet tijdig
verlaten. Hij bleef in de hut tot
deze vol water was gelopen en zwom
toen naar de oppervlakte, waarna
hij aan boord van de tanker werd
getrokken.
GEREF. KERKEN.
J. v. Duinen) J. P. Kakes te
gedam. Te Rheden-De Steeg J. Snel
te Harlingen.
Aangenomen naar Vorden Th. P. v.
Belzen te Mariënberg (O.).
Bedankt voor Hoogkerk en voor
Zuidhorn G. Sinia te Ee (Fr.).
CHR. GEREF. KERKEN.
Beroepen te Bunschoten J. Keunlng
te Veenendaal.
Bedankt voor Drachten H. W Eer-
land te Amersfoort. Voor Nieuw-Ven
nep R. Slofstra te Harldnigen. Voor Rot-
terdam-Z., M. de Boer te Aimterdam-
N.
I.V.V.C. naar concilie
Het Internationaal Verbond voor
Vrijzinnig Christendom en geloofs
vrijheid, IWC, zal bij de vierde zit
ting van het concilie in Rome, ver-
genwoordigd worden door prof. dr. L.
J. van Holk, als eerste waarnemer en
door dr. A. W. Cramer, executief
secretaris van het IWC als tweede
waarnemer. Dr. H. Faber zal prof.
Van Holk vervangen tijdens diens
afwezigheid van half oktober tot half
november.
Prof. George Williams van de Har
vard University in Cambridge (VS)
is toegelaten als vierde IVVC-verte-
genwoordiger voor de openingszitting
op de daarop volgende veertien da
gen.
Advertentie
Krijgt u oppas? DROSTE pastilles altijd welkom!
Geld f 16.000,-bleef in het laatje
(Van onze Bredase correspondent)
In het dorpje Zegge, onder de rook van Roosendaal heerste gis
termiddag consternatie door een roofoverval op het plaatselijke
postkantoortje. Kort na 2 uur werd de posthoudster, mevr. J. Tak-
Verstraaten, toen zij terugliep naar het loket, nadat zij de buiten
deur voor het publiek had opengesteld, verrast door een lange man
van middelbare leeftijd, zijn gelaat verscholen achter een donkere
zonnebril en een revolver in zijn hand.
BUITEN PAUS OM
STEMMING KWEKEN
Dat deze encycliek in Neder
landse r.-katholieke kringen
nogal wat opzien heeft gebaard,
houdt dan ook niet zo zeer ver
band met de inhoud daarvan als
wel met het merkwaardige ge
halte van de commentaren,
waarmee de Italiaanse pers de
strekking van 's Pausen betoog
meen" te moeten verduidelijken.
Het heeft in Nederland enig on
behagen gewektdat nagenoeg
alle Italiaanse bladen meteen
wisten te melden, dat de ency
cliek voornamelijk gericht was
tegen ,,de ontsporingen van Ne
derlandse theologen"
Want uitgaand van het feit dat
tot nog toe niemand de gehiemzin-
r.ige bron heeft genoemd, waaruit
dit nieuws in de kolommen der Ita
liaanse dagbladpers kon vloeien,
beeft men zich gezien het verle
den moeilyk kunnen onttrekken
aan de vraag, of deze encycliek,
waarin de Paus geen enkel land,
auteur of theologische stroming
noemt, door sommigen conservatief
getinte Italiaanse of Nederlandse
hoge kerkelijke figuren in Rome niet
misbruikt wordt om buiten de Paus
om een stemming te kweken tegen
sen groep vooruitstrevende Neder
landse theologen, die zich moeite ge
ven oprecht te zoeken naar een meer
aangepaste formulering van de wij
ze, waarop men zich de werkelijke
tegenwoordigheid van Christus onder
de gedaante van brood en wijn zou
kunnen voorstellen. Het is in ieder
geval frappant, dat de Italiaanse
pers zo vlot kon beschikken over
citaten uit met name Nederlandse
theologische artikelen.
Houding van bisschoppen
In r. katholieke kring is op grond
hiervan een zeker niet denkbeeldige
vrees gerezen dat de suggestie, als
zouden bepaalde Nederlands-theolo
gische opvattingen „rieken naar
ketterij" veleens van grote invloed
is op de houding van vele bisschop
pen, die binnenkort bij de komende
voorstellen, die vooral op Nederland
se aandrang agendapunt werden, en
waarvan de realisatie door de con
servatieve groepering op het con
cilie als ontoelaatbare wordt be
schouwd.
Deze gedachtengang wordt nog
aannemelijker voor wie zich herin
nerd. dat precies vier maanden gele
den het Nederlands episcopaat aan
dezelfde kwestie, die de encycliek be
handelt. een uitvoerig herderlijk
schrijven heeft gewijd, dat de
persoonlijke waardering en instem
ming van de Paus kreeg. Hebben de
onbekende zegslieden, die de Itali
aanse bladen inspireerden tot het
nieuws dat de encycliek uitdrukkelijk
gericht was tegen Nederland, hier
mee willen suggeren, dat „My
sterium Fidei" in feite niets anders
De Werkgemeenschap van protestantse christenen in de PvdA
heeft in een ota haar visie neergelegd inzake de positie van de gees
telijke verzorger in de krijgsmacht. Zij werd hierbij geïnspireerd
door de gebeurtenissen rondom de ontvangst van het zgn kern
wapenrapport van de generale synode der N.H. Kerk.
De groep concludeert, dat h.i. de regering kritische begeleiding
van de kerk bij het overheidswerk moet accepteren
DE GEESTELIJKE
VERZORGER IN DE
KRIJGSMACHT
Daar in het hartje van het onge
veer 1500 zielen tellende plaatsje het
leven gewoon doorging, kreeg de 54-
jarige posthoudster in de besloten
ruimte de raad zich stil te houden
en met f. 16.000, die zich op dat
ogenblik in het kantoortje bevonden
voor de dag te komen.
Vechtpartij
In plaats daarvan, sloeg de struise
posthoudster flink van zich af, en na
een fikse vechtpartij, waarbjj zij en
kele kleerscheuren opliep, en waarbij
geen stoel overeind bleef staan, nam
de roofovervaller de benen naar een
verderop staande grijze auto en
verdween in de richting van de
Rijksweg.
De posthoudster meent zich te
herinneren dat ongeveer een half
jaar geleden een tamelijk lange man
zich aan het kantoortje vervoegde
om geld te storten. Daarna zag ze
hem nog enkele malen voor het
loket. Voor de laatste keer kwam hij
om postzegels. Ook weet zij zich te
herimieren dat het steeds op maan
dag was dat de onbekende in Zegge
kwam. Enkele uren voor de overval
zou hij zich er trouwens ook van
hebben vergewist, of mevrouw Tak
alleen thuis was. Dit was het geval.
Een beeld van de ravage op zijn val een kleinere (van 5 ton)
de werf van Wilton Feijenoord mee. De materiële schade is
in Schiedam. Gisteren viel een 1 groot. Er deden zich geen per-
veertig meter hoge kraan ver- soonlijke ongelukken voor.
mogen -10 ton) om en sleurde in I
Zij dient bovendien te waarborgen,
dat de kerk het recht heeft over alle
vraagstukken, ook van militaire of
buitenlands-politieke aard, haar eigen
woord mag spreken.
De kerk behoort in alle vrijheid
geestelijke verzorgers voor de krijgs
macht aan te wijzen. Deze zijn geen
ambtenaren of dienaren van de
krijgsmacht en behoren, ondanks
uniform, geen militaire rang te
hebben.
Naar de mening van de werkge
meenschap dient de overheid kosten
van personeel, pensioenregeling en
gebouwen voor de geestelijke verzor
ging aan de kerk te vergoeden.
De overheid moet rekening houden
met de verschillende denominaties in
de protestantse wereld.
Ofschoon in deze nota het Huma-
j nistisch Verbond terzijde blijft, wordt
CONCILIE VOOR
KERSTMIS GEREED
Het concilie, dat vandaag voor zijn
laatste zitting is bijeengekomen kan
voor Kerstmis beëindigd worden, zon
der de vrjjheid der vaders in het ge
drang te brengen, zonder te forceren
en zonder in de klem te raken, aldus
heeft kardinaal Döypfner, de aarts
bisschop van München en een van de
vier „moderators" van het tweede
Vaticaanse concilie, op een perscon
ferentie aan de vooravond van de
aanvang der vierde zitting gezegd.
Htt concilie had toch al veel lan
ger geduurd dan was voorzien. De
Paus zou later de nodige beslissingen
kunnen nemen en de curie zou na
het concilie beter de haar rakende
problemen onder de ogen kunnen
zien.
Over de nog te behandelen sche
mata sprekende zei de kardinaal, dat
de tekst over de joden zodanig zou
zijn, dat alle dubbelzinnigheid is uit
gesloten zowel wat de leerstellige in
houd betreft als de betekenis van het
decreet in de wereld en in het bij
zonder in de Arabische wereld.
Wat de kwestie van de geboorte
regeling betreft verwees de kardinaal
naar de hiervoor ingestelde pause
lijke commissie maar, zo zei hJJ,
dienaangaande is geen enkele voor
spelling te doen en evenmin wat be
treft de kwestie van het gemengde
huwelijk.
duidelijk als eis van democratie ge
steld, dat humanistische geestelijke
verzorging eenzelfde plaats als ker
kelijke verzorging behoort te hebben.
De nota gaat uit van de overwe
ging, dat „wanneer de overheid
jonge mensen oproept om in de
krijgsmacht te dienen,zij niet alleen
de lichamelijke verzorging van de
opgeroepenen op zich te nemen heeft,
doch ook voor hun geestelijk welzijn
voorzieningen moet treffen.
De daadwerkelijke geestelijke ver
zorging, welke deel uitmaakt van de
zorg voor het geestelijk welzijn kan
en mag niet door de overheid ge
schieden. De overheid is daarom ge
houden het eigen recht van de ker
ken om haar leden geestelijke ver
zorging te verlenen onvoorwaardelijk
te erkennen en alle beletselen weg te
nemen, die een goede uitvoering van
deze taak zouden beknotten of ver
hinderen".
CONCILIE IS
HERVAT
(Van onze Romeinse correspondent)
Scherp afstekend tegen de felblauwe
lucht, waaruit een stralende septem-
berzon neerkeek op Rome, wachtte de
Sint Pieter vanmorgen op de bis
schoppen uit de wereld, die voor de
vierde zitting van het concilie waren
toegestroomd.
De dag van vandaag bracht hen
nog bijeen in gebed en grote plech
tigheid. Morgen evenwel zullen de be
sprekingen worden hervat.
Het klokgelui, dat vanochtend om
negen uur weerklonk over de straten
en huizen van de oude stad. vertelde
de Romeinen en de ontelbare toeris
ten, dat de beslissende fase van deze
gigantische kerkvergadering was in
gegaan. Binnen, op de tribunes van
Sint Pieter, hadden ongeveer 2500
bisschoppen, abten, apostolische pre
fecten en generaals van de verschil
lende geestelijke ordes hun zitplaat
sen Ingenomen.
Precies om negen uur betrad een
lange stoet het middenschip van de
kerk: kardinalen en patriarchen, ver
volgens de prelaten die samen met de
Paus de mis van concelebratie op
droegen.
