m
De Boulevard is nu dood,
maar levede musical
*5?
kunst
kalei öoscoQp
CITROENGENEVER
v
Speciale eisen aan
artiesten gesteld
„Arena" presenteerde
De schilderij enoorlog
Chique
Max
collectie hij
Heymans
September
October
November
December
Gronheid
LETDSCH DAGBLAD MAANDAG 13 SEPTEMBER 1965
VEROVERING IN PARIJS
E
(Van onze Parijse correspondent)
en royaal deel van Frankrijks beroemde en minder bekende
acteurs en actrices heeft de afgelopen vakantie grotendeels
besteed aan het leren van noten-lezen en andere elementaire sol-
fège-exercities en vooral aan stem-oefeningen. Muzikale voor
studies, die nodig waren om hen tenminste enige notie bij te bren
gen van de eisen die door de nieuwe versie van hun emplooi
vandaag worden gesteld. Een acteur of actrice die de moderne
tijd verstaat, moet nu eenmaal óók kunnen zingen of tenminste
..chansonneren" een techniek die door de klassieke opleiding
van toneelcursussen en -scholen niettemin nog altijd verwaar
loosd wordt.
De tijd overleefd
Er ontstaat zo een nieuw soort
acteur die naast zijn vroegere ba
gage aan mimiek, techniek en re
pertoirekennis zich nu ook nog de
verworvenheden, zo niet talenten,
van een zanger (of tenminste een
cabaretiermoet zien eigen te ma
ken. Want op het moderne toneel
wordt nu niet enkel meer gesproken
en geacteerd, maar ook gezotigen
en zelfs gedanst. De musical van
Amerikaanse import heeft zijn zin
nen nu ook op Parijs gezet, en een
zwaar-georkestreerd, in letterlijke
en vooral figuurlijke zin, offensief
kondigt zich voor het komende sei
zoen al aan. De musical die het
oeroude Boulevardtoneel nu steeds
verder sblijkt terug te dringen in zijn
hoek. Alle Parijse directeuren en
directrices die zelfs in de meer
derheid zijn getuigen 't in koor:
het toneel onzer groot- en betover
grootouders, de burgerlijke Boulev-
vard met zijn ranzige bed-scènes,
onderbroeken en beha's, zijn be
trapte minnaars en overspelige
echtgenoten, heeft zijn tijd in onze
dagen finaal overleefd.
De boulevard is dood.
Leve de musical!
Men heeft de
smaak te pakken
Nu Is het waar dat de muziek voor
het toneel en de film toch al even
in de lucht hing. En het is frappant,
hoe vele vermaarde en mindere go
den en godinnen van planken en
doek, de laatste jaren zich geroepen
voelden zich in levenden lijve of via
de grammofoon ook eens aan een
chanson tc wagen. De lijst is lang
en men treft er de namen op van een
Yves Montand naast een Brigitte
Bardot een Annie Girardot die zo-
juiri door het Festival van Venetië
tot de beste actrice van het jaar
werd uitgeroepen naast Jean Ma
rais, en Bourvil zogoed als Christi
an Marin of Jeanne Moreau.
Die onweerstaanbare aantrekkings
kracht die het chanson mitsgaders
de auteursrechten der grammofoon
platenmaatschappijen thans op
het toneel en de film blijkt uit te
oefenen, vormt uiteraard wel een
gunstige factor in de richting van
die nieuwe contacten die nu tussen
de kunsten van het besproken en van
het gezongen woord moeten worden
gelegd. Beslissend voor deze nieuwe
oriëntering van het Parijse toneel is
vermoedelijk nog wel het grandioze
succes geweest, dat vorig jaar door
de musical van Amerikaanse oor
sprong „Hoe, zonder inspanning in
zaken te slagen" werd geoogst
Massale toeloop
Paris weliswaar toch ook weer niet
voor een forse financiële strop
van ten half miljoen nieuwe fran
ker. weten te behoeden, maar
zelfs dat materiele échec heeft de
pret, of althans de hoop en het op
timisme, toch nog niet gedrukt. Het
belangrijkste is dat ook het Parijse
publiek de smaak van de musical nu
te pakken heeft, en voor de rest
niocl de tering dan maar bij de
nering worden aangepast. Op Broad
way „loopt" een geslaagde musical
soms ettelijke jaren en kan voor een
produktie best 2 a 3 miljoen franse
(ranken worden uitgetrokken.
Parijs zal hooguit met een tiende
deel van zo'n bedragje moeten zien
uit te komen, en machtige orkesten
en koren en balletten zullen daarom
wel achterwege dienen te blijven.
Daarentegen bevat het Parijse recept
voor een levensvatbare musical wèl
de namen van populaire starren die
in hun eentje al voor een volle of
minstens halve zaal kunnen zorgen.
Het zijn dan ook vooral die vedettes
cl trekpleisters die deze, zo nodige,
privé-spoed-lessen-in zang hebben
genomen.
Eigen werk van
Aznavour
Ondanks de pogingen van Roland
Petit en, later, Michel Legrand, om
de basis te leggen voor een eigen
Franse musical, hebben de meeste
directies 't toch maar voorzichtiger
gevonden zich voorlopig voorname
lijk tot de Amerikaanse import te
beperken. De vermaarde en ge
vreesde televisie-regiseur, Jean-
Christc<phe Averty die, geflankeerd
door de Nederlandse choreograaf
Dirk Sanders (bekend ook van het
TV-Magazine „Rendez vous Paris),
vorig seizoen zijn debuut maakte met
een eigen revue in het Alhambra-
theater, heeft nu de mise en scène
voor zfjn rekening genomen van
Sandy Wilson's onverslijtbare „Boy
friend", die in de Antoine-schouw-
burg, die zich tot dusver vooral in
Sartre's oeuvre specialiseerde, zal
worden opgevoerd. Voor het Theatre
de Paris, waar het musical-offensief
vorig seizoen dus een eerste Roger
Pierre en Jean-Marc Thibault Hus-
son's getapte „Cuisine des an ges"
als spel van zang en dans herschapen
Aznavour zelf de „lyrics" compo
neerde. Aznavour heeft trouwens
samen met de bedreven detective
schrijver Frederic Dard, ook nog
een eigen musical of operette ge
componeerd, die voor het Chatelet
is bestemd en waarin hijzelf de
hoofdrol zal vertolken.
In kamt-rstijl
Volgens Robert Manuel, een
der vroegere steunpilaren van
Ook Jeanne Moreau leerde
zingen
lil
VHB
k
*11
A
*$0
W
li V Bi
j
n
jj 8
i ;i
vj
i i
ra
1 i
11'lÉÉfi|0
ym
de Comedie-Frangaise, die on
langs van de gemeente Parijs
als directeur het gerestaureerde
Marigny-theater overnam, is de
musical in oorsprong een Frans
produkt, en zou de ..Bourgeois-
Gentilhome" van Molière en
Lully eigenlijk als stamvader
van het genre worden aange
merkt. Niettemin heeft hij zijn
eerste keuze op een Italiaans
voortbrengsel laten vallen in de
vorm van ,,De dag van de
schildpad", waarin Annie Gi
rardot en Philippe Nicaud de
Molière als Bourgeois Gen-
tilhomme": stamvader van de
musical
beide hoofdrollen zullen spelen.
Michel Legrand, de triomfator
van de zangfilm ,,Les parapluies
de Cherbourg", draagt tenslotte
zijn steentje bij met een musical-
in-kamer-stijl die ,,Mig et Pug
zal heten, doch waarvan het li
bretto dat weer burlesk belooft
te worden, intussen nog niet ge
schreven is.
Voor ouders en kinderen:
(Van onze kunstredactie)
..De schilderijenoorlog" van Jan Staal is een aanwinst voor de
Nederlandse toneelliteratuur. Dat klinkt misschien vreemd voor
een stuk dat oorspronkelijk is geschreven voor kinderen van 12 jaar
en ouder, maar bij de première door ..Arena", zaterdagmiddag in
het Haagse Diligentia bleek dat dit stuk zoveel kwaliteiten heeft,
dat het voor de ouders een genot is hun kinderen naar de voor
stelling te begeleiden.
Najaarsconcert
Katwijk
in
Het orgelcomité Katwijk organi
seert woensdag 15 september
kerkconcert waaraan de Chr. zang
vereniging „Pendrecht" uit Rotter
dam o.l.v. Hans van Oudheusden
de bekende organist Jan Bonefaas uit
Gorinchem hun medewerking zullen
verlenen.
Het chr. gemengd koor „Pen
drecht" is nog een jong koor, het is
in 1958 opgericht, en heeft onder lei
ding van Hans van Oudheusden in
vrij korte tijd al een uitstekende
putaüe gekregen.
Het concert zal in de Nieuwe Kerk
aan de Voorstraat worden gegeven.
Het orgelcomité heeft voor dit laat
ste concert de entreeprijs zeer laag
gesteld, opdat zoveel mogelijk bezoe
kers aanwezig zullen zijn.
Het programma luidt als volgt: 1.
orgel, Symfonie IV, allegro moderato
- andante-gavotte, W. Boyce; 2. or-
choralvorspielle, Wer nur den
lieben Gott lasst walten", „Wirglau-
ben all' an einen Gott", J. S. Bach;
koor: Wat God doet, dat is welge
daan, J. S. Bach; 4. koor: Deutches
Hochamt (6 delen) M. Haydn; 5. or
gel: Trois préces, prelude-cantllene-
scherzando, G. Pierné; 6. orgel: Va
riation de concert, J. Bonnet; 7. koor:
Vervolg Deutches Hochamt, 5 delen;
8. jcoor: Die Ehre Gottes ous der
Natur, L.v. Beethoven; 9. orgel: Im
provisatie, Jan Bonefaas.
Nieuwe uitgave
werken
van Erasmus
De N.V. Noordhollandse Uit
geversmaatschappij in Amster
dam heeft een contract getekend
betreffende een nieuwe critische
en geannoteerde uitgave van de
complete werken van Erasmus.
Voor deze uitgave is een in
ternationale redactie samenge
steld onder voorzitterschap van
prof. dr. J. N. Bakhuizen van
den Brink in Leiden. Het werk
zal bestaan uit ongeveer 35 de
len van 600 pagina's elk. Het
eerste deel zal in 1969 verschij
nen ter gelegenheid van de her
denking dat het 500 jaar geleden
was dat Erasmus in Rotterdam
werd geboren.
Expositie van
Johan Buning
Onder auspiciën van de Titia
Buning-Brongers-Stichting zal var
18 september tot 9 oktober bij kunst
handel M. L. de Boer In Amsterdam
een expositie worden gehouden van
schilderijen, gouaches en aquarellen
van de twee jaar geleden overleden
Johan Buning, oprichter van ge
noemde stichting.
De Stichting stelt zich ten doel
steun te verlenen aan jonge talent
volle Nederlandse schilders door
middel van geldelijke bijdragen het
zij ter leniging van stoffelijke noden,
hetzij voor de financiering van een
buitenlandse reis nodig voor de ont
wikkeling van de kunstenaar. Voor
dit doel biedt de stichting de nage
laten werken van Buning ter ver
koop aan.
Auteur Michener
tiaar ziekenhuis
Geen gemoraliseer
Jan Staal heeft zich verre gehou
den van alle gemoraliseer. Hoewel de
hoofdpersoon een weesmeisje is, legt
hij nergens het accent op het „zie
lige" daarvan. Het is een blij toneel
spel geworden, met een wat weemoe
dige ondertoon, die het plezier extra
relief geeft.
Jannie Koperslager, het ontwape
nende weesje, is in huis bij twee tan
tes. Een die hard werkt in haar win
keltje, de andere, die het poëtische
element inbrengt, doet weinig anders
dan schilderen. Niemand neemt die
tweede tante helemaal ernstig, tot
een gladde handelsreiziger ontdekt
dat haar werk geld waard is. De
schilderende tante wil echter geen
afstand doen van haar werkstukken
en ze vlucht, met Jannie en de oude
soldateske huisknecht, Michael. Als
tenslotte de beide tantes elkaar gaan
waarderen om hun menselijkheid,
wordt de vrede getekend.
Romance
Daar doorheen heeft Jan Staal de
romance geweven van de arbeidzame
tante Dora met de vertegenwoordi
ger. Een romance die op niets uit
loopt als de schilderijenhandel niet
doorgaat, maar die de auteur de ge
legenheid geeft een menselijk wezen
van deze toneelfiguur te maken, een
niet meer zo jonge vrouw die achter
haar masker van koele, hard werken
de winkelierster, hunkert naar wat
genegenheid. Deze nuance is een van
de middelen waarmee Staal dit spel
heeft uitgetild boven wat doorgaans
aan kindertoneel wordt gepresen
teerd.
Geestige vondsten
Met veel scène-wisselingen, die door
décorontwerper Herman van Elteren
prachtig zijn opgevangen, en een le
vendige dialoog, waarin vaak gees
tige vondsten, houdt Jan Staal de
aandacht vast. In die eerste scène bij
het graf van de ouders van Jannie
heeft hij een kind van elf jaar waar
schijnlijk onderschat. Het achteloze
gebabbel van het meisje daar, maak
te een wat geforceerde indruk. Maar
dan ook het enige waartegen
aan te tekenen is.
James A. Michener, (58)
van de Pullitzer prijs, is naar
ziekenhuis vervoerd nadat hij
hartaanval had gekregen.
Zijn dokter, Charles Bermeister, zei
dat Michener in bevredigende toe
stand verkeert.
Michener won de Pullitzer prijs
voor zijn „Tales of South Pacific",
dat als toneelstuk en film en als mu
sical (South Pacific) beroemdheid
verwierf.
Hij schreef ook „Sayonara", „The
bridges of Toko-ri", „Hawai",
laatste bestseller „The source
historische roman over Israël.
Advertentie
T-
Drink uit of thuis die opwekkende Bootz Citroen-
genever. Gezoet of niet gezoet: kiest u maar.
Per hele liter f.1,25.
Een overweldigend aantal mo-
deminnende dames heeft in
eigenlijk veel te klei
ne salon van de Amsterdamse
couturier Max Heymans van ech
te haute-couture kunnen genie
ten. Zijn nieuwe najaars- en win
tercollectie was n.l. beter dan
ooit. Ook deze keer slaagde Heij-
mans er in zijn modellen wel op
de nieuwste Parijse modelijn af te
stemmen, maar er toch een vol
komen eigen karakter aan te ge
ven.
Geen opwindende creaties, maar
chique en bijzonder draagbare tail
leurs, mantels en ensembles maakt en
Heymans' show tot een van de best
geslaagde van het Nederlandse mode
seizoen. In zijn nieuwe najaars- en
wintercollectie voerde lichtgrijs de
boventoon, maar hiernaast had de
Amsterdamse couturier ook zwarte,
witte, beige en cognackleurige stof
fen uitgezocht.
Voor het komende seizoen biedt hij
zijn exclusieve klanten, onder wie
Mary Dresselhuys, Merel Laseur,
Conny Stuart en Charlotte Kohier,
een enorme keus uit werkelijk mag
nifiek afgewerkte tailleurs. Op Nina
Rlcci, Patou en Balmain geïnspi
reerde mantelpakjes met veel rol-
kragen, dubbelknoopssluitimgen en
korte met zakjes gegarneerde jasjes
kregen een hartelijk applaus evenals
Hèymans' meesterlijk gesneden Ja
ponnen. Creaties waarbij hij de geo
metrische lijn accentueerde door ge
ruite en gestreepte stoffen bijzonder
geraffineerd tegen elkaar in te ne-
Zijn tot op de lende reikende geren
de en klokkende rokken voorzag de
couturier aan de voorzijde van grote
Sibeliusprijs voor
Benjamin Britten
De Sibeliusprijs is dit jaar toe
gekend aan de Britse componist
Benjamin Britten. De prijs be
draagt ongeveer 25.000 dollar en
zal volgende maand in Helsinki
uitgereikt worden.
Eerder werd de prijs toege
kend aan Jean Sibelius (1953),
Paul Hindemith (1955), Sjosta-
kovits (1958) en Igor Strawins-
ky (1963).
Ter gelegenheid van de hon
derdste geboortedag van Sibe
lius werd een tweede prijs van
25.000 dollar toegekend, te delen
tussen de Finse componisten
Erik Bergman, Oski Merilainen
en Eino Raautavaara.
In 9s-Hertogenbosch:
Viorica C ortez-Gugu ianu
wint vocalistenconcours
WILLY CARON
openspringende plooien. De wat
sieke wijd vallende mantels gamee
Max Heymans met chinchilla
nerts, die deze creaties
chique, maar ook erg kostbaar i
ten.
Voor de namiddag en avond 1
hij het op kanten en brocaat-zjj
tailleurs en ensembles, die hij afj"
toe van een décolleté voorzag. Ave
japonnen ontbraken merkwa
genoeg geheel in de collectie,
na de cocktailkleding
drapeerde witte brocaat-s
bruidsjurk de bijzonder
show besloot.
Militaire attach)
van Irak moet
Londen verlaten
Engeland heeft het vertrek
zocht van de Iraakse militaire i
ché in Londen, luitenant-koloj
Chalid Farid, zo Is nit wellngelii
Britse bron vernomen. Het
was kortgeleden gedaan, m
was geen tijdlimiet gesteld. Engels)
had Irak laten weten, dat overpbj
sing van Farid de verhouding tui
beide landen ten goede
Al eerder is een militaire vic(
taché van Irak in Londen,
Abdoel al-Abbasi .overgeplaatst,
geland liet kortgeleden ook Egjj 1
weten dat de aanwezigheid
militaire attaché in de Britse t
stad, generaal-majoor Hodeib,
langer op prijs gesteld werd. Al dj
attaché's zijn genoemd in de i
te spionagezaak betreffende de 1
se sergeant Percy Allen, die 1
deeld is wegens het verstrekken
geheime gegevens aan amba;
van Arabische landen in Londen.
Egyptische regering heeft inmidil
gereageerd met het tot onget
persoon verklaren van de Britse
litaire attaché in Cairo,
generaal Bartholomew. Ig
E
**5 j
ehooi^
Advertentie
Wieteke van Dort was een heel
pienter meisje dat haar omgeving
scherp observeert, Mart Gevers en
Truus Dekker zetten overtuigend de
twee tantes neer. Frans Koppers deed
als de handelsreiziger wat erg aan
Ko van Dijk denken, maar daarvan
afgezien gaf hij Bobby Slijmen wel
het bravour dat Jan Staal bedoeld
moet hebben. Regisseur Berend Bou
de wijn maakte van de vele mogelijk
heden die dit spel biedt dankbaar en
goed gebruik. Kleinere rolletjes wer
den gespeeld door Coby Stunnenberg,
John Soer, Joop van der Donk, Bob
Goedhert en Cor Stedelinok. Als ge
heel een voorstelling en een stuk
waar Arena" trots op kan zijn.
EERVOL
VERMELD
(Van onze correspondent)
De Roemeense mezzo-sopraan
Viorica Cortez-Guguianu, die
vocaal en qua interpretatiekunst
met kop en schouders boven al
haar concurrenten uitstak, is eer
ste geworden in de afdeling al
ten en mezzo-sopranen van het
internationale vocalistenconcours
1965. dat in Den Bosch is ge
houden.
tijdens de feestelijke slotbijeenkomst,
die zaterdagavond na afloop van de
druk bezochte finale in de Stads
schouwburg werd gehouden. Een
landgenote van de winnares Eline
Cotrubas kreeg de eerste prijs bü
de sopranen. De Duitser Siegfried
Nimsgern een zanger met een for
midabele techniek kreeg ondanks
zijn minder goede uitspraak van het
Italiaans de eerste prijs bij de bas-
baritons. In het internationale gezel
schap van zangers en zangeressen,
waarvan de kwaliteit over het alge
meen enigszins teleurstellend was,
kwamen twee Nederlanders tot goede
prestaties, die werden gehonoreerd
met aanmoedigingspdijzen. De tenor
Willy Caron kreeg bovendien een eer
volle vermelding. De goedgeschoolde
Joke Kramer met haar Intelligente
voordracht kreeg ln de afdeling so
pranen de tweede Nederlandse aan
moedigingsprijs.
Woensdag zullen de prijswinnars-
en winnaressen samen met het Bra
bants Orkest een openbaar concert
geven in de Bosse Casino-Schouw
burg. Dit concert betekent dan het
officiële einde van het ook dit jaar
weer bijzonder geslaagde internatio
nale vocalistenconcours in Den Bosch.
Een evenement, dat in de internatio
nale muziekwereld steeds meer aan
belangrijkheid begint te winnen.
Voor al die
maanden
ook de donkere
zijn er nu al
rijke, warme
stoffen in vele
kwaliteiten en
dessins bij ons
te zien.
En iedere week
Maak er een gewoonte
van, steeds even
te kgken bij
Botermarkt 18, Leiden.
Oude langendijk 13-16, Delft.
