■TWEE AMERIKANEN GAAN
RUIMTE-RECORDS BREKEN
ermg
al te vrij
beraadt zich op
chartervervoer
Zij zag het
met eigen ogen
Op zoek naar een „schoffie
tijdens achtdaagse vlucht
Jk
I uurgevecht nabij
Meer van Galilea
Geen rijksgoedkeuring
voor verdere bouw van
liet Provinciehuis
PROBLEMEN VOOR GOEDKOPE VLUCHTEN
Geen
muis.
maar een
Wereld records
man:
LEIDSCH DAGBLAD VRIJDAG 13 AUGUSTUS 1965 VIERDE BLAD
(Van onze redacteur ruimtevaart)
Volgende week hopen de Amerikaanse ruim-
vaarders Gordon Cooper en Charles Conrad
starten voor een ruimtevlucht van op enkele
inuten na 8 etmalen, waarmee zij enkele ruim-
records zullen verbeteren en de Amerikanen
•oorsprong geven op de Russen in man-uren
•ing in de ruimte. Tot dusver staat de lang-
rigste bemande ruimtevlucht op Russische
aanvankelijk in april 1961 voor rekening
in Gagarin, laatstelijk sinds juni 1963 voor
fkening van Bikowski die in 4 etmalen, 23 uur
21 minuten 81 omwentelingen om de aarde
■IEER MAN-UREN DAN DE RUSSEN
|Bo vendien zullen de Amerikanen (tot dusverre 259 uur en 42 minuten
•en-ervaring in de ruimte) na de vlucht hun totaal man-uren op
lm 642 hebben gebracht tegen „slechts" ruim 510 man-uren van de Rus-
n. Dit laatste zou ondubbelzinnig bevestigen, dat er van een Amerikaanse
hterstand in de bemande ruimtevaart geen sprake meer is, zoals uit
dere gegevens reeds geruime tijd minder spectaculair was gebleken.
maakte. De Amerikanen Grissom en Young
maakten in juni j.l. een vlucht van 4 etmalen,
1 uur en 57 minuten, waarmee zij wel het duur-
record voor meermans-vluchten van de Russen
overnamen, maar het absolute duurrecord net
niet evenaarden.
Wanneer de Russen niet vóór don
derdag (wanneer de Amerikanen starten) een
nieuw bemand ruimtevaartuig lanceren, zal een
geslaagde Amerikaanse vlucht voor het eerst dit
absolute duurrecord voor Rusland verloren doen
gaan.
vlucht van de Gemini VI, die voor
oktober a.s. is vastgesteld en tijdens
welKe Walter Schirra en Thomas
Stafford zullen trachten hun ruim
teschip vast te koppelen aan een
andere satelliet.
Cooper eerste
„echte" veteraan
(oor de Amerikaan Gordon Cooper
dit een bijzondere vlucht zijn.
i wordt de eerste astronaut van
st of oost, die voor de tweede maal
anceera is voor een ruimtevlucht
een baan om de aarde, en zal bij
gen van de poging van volgende
els houder van het absolute duur-
ord van ruimte-ervaring zijn. In
i 1963 maakte hij als laatste Mer-
ry-piloot een vlucht van één et-
al, 10 uur en 21 minuten, tijdens
Ike hy 22 omwentelingen om de
"de maakte. Na die vlucht werd
Mercury-programma beëindigd
plaats te maken voor de Gemini-
.i chten met twee ruimtevaarders.
Geminivlucht van volgende week
M de derde met bemanning zijn
ai officieel Gemini-V heten in
tband met de experimentele lan-
lh
'luxe kilometers
angeboclen voor de
^nj>rijs van „gewone"
j)dra iemand een auto aanschaft,
irdt hy consument van kilometers,
herti zal afwegen wat hem voor welke
bu|ometerprys geboden wordt aan
Imte, comfort, snelheid, enz.
1 inèel verschil zit daar doorgaans niet
fo Wie een bepaalde km-prijs in ge-
Aikhten heeft, kan slechts kiezen uit
T» beperkt aantal wagens in een
«paalde prysklasse.
faH is echter één uitzondering, een
Pr spectaculaire uitzondering! Wie
JV1 van plan is ca. 30.000 km per jaar
fil( rijden kan kiezen uit enkele be-
heiden wagens van 7000 a 8000 gul-
«1, maar er komt ook een grote
lueuze klassewagen van de dub-
ie prijs binnen Uw bereik. Dat is
Mercedes-Benz Diesel, groot en
•resentatief, maar met een km-prijs
Uk aan die van bovengenoemde
scheiden benzinewagens.
")or de ambitieuze automobilist
rekenen kan, is het een uitge-
.kte zaak: hy kiest de luxe-kilo-
de Mercedes-Benz Diesel.
c;
dealer ROOYAKKERS,
Oegstgeest.
proefrit. Deze dealer
indien gaarne uitleggen hoe U
[entueel de aanschaffingsprys kunt
iHffeiden. By de Mercedes-Benz Die-
p gaat de cost voor de baet uit -
[aar als U hem eenmaal hebt, is
flfc kilometer pure wiusk!
cering van twee onbemande Gemi
ni-capsules.
Cooper :s evenwel niet de eerste,
die tweemaal in de ruimte zal zyn
geweest. Virgil Grissom, die deel uit
maakte van de bemanning van de
eerste „echte" Geminivlucht in
maart jl., was voordien in de ruimte
geweest bü de tweede ballistische
vlucht met een Mercurycapsule in
juli 1961, welke vlucht slechts 17 mi
nuten duurde.
Cooper zal wel de eerste mens zyn,
die tweemaal voor vluchten om de
aarde wordt gelanceerd. Na de ge
slaagde vlucht van volgende week zal
Cooper een ruimte-ervaring hebben
van ruim 226 uur tegen slechts 119
van de Russische recordhouder van
dit moment Bikowski. Cooper zal dan
in die 226 uur 22 omwentelingen al
leen en 121 omwentelingen om de
aarde in gezelschap van Conrad heb
ben gemaakt, samen 143 omwentelin
gen.
Slaagt de vlucht van de twee Ame
rikanen, dan bhjkt tevens, dat de on
heilspellende uitlatingen van de Bel
gische ruimtevaart-geneeskundige
F lor kin onjuist waren. Hy verklaar- i
de afgelopen lente, dat de mens niet j
zonder fatale gevolge voor zyn li-
chameUjke en geesteiyke conditie
langer dan vyf etmalen in de ruim-
ou kunnen verbiyven.
Cooper en Conrad zullen hun ren-
des-vous-satelliet met zich meene
men. Hy zal verpakt worden in een
speciale ruimte in de romp van de
Gemini V. De satelliet heet officieel
REP (Radar Evaluation Pod).
Terwyl de Gemini V zyn tweede
omwenteling maakt, 2 uur en zeven
minuten na de lancering, zal Cooper
op een knop drukken waardoor de
34.01 kilo wegende REP in een af-
zonderlyke baan zal woorden ge
stuwd naast de Gemini V.
Daarna zal gezagvoerder Cooper de
koers van de Gemini V dusdanig
wijzigen dat deze geleideiyk aan een
achterstand van ongeveer 83 kilome
ter afstand op de satelliet krygt.
ue astronaut Charles Conrad
(links) en zijn collega-veteraan
Gordon Cooper achtergrond
tijdens een training en controle
op de lanceerbasis Kaap Kenne
dy.
Met gebruik van een radar sys
teem en een computer aan boord van
de Gimini en straalaandryving zal
Cooper in de ruimte een achtervob
ging van d© REP inzetten. Als zich
geen onverwachte moeilykheden
voordoen moet hy hem tydens de
vierde omwenteling inhalen en tot
op zes meter benaderen.
De Gemini Y zal dan bijna een
uur lang naast de REP blijven cir
kelen om foto's vanuit verschillende
hoeken te maken.
Het radar-systeem,
dordelen zowel in het ruimteschip
als in de REP zitten, is identiek
aan dat waarmee Schirra en Staf
ford hun koppelingsmanoeuvre met
de Gemini VI zullen maken.
Zelfde duur
als maanvlucht
Na de voltooiing van het rendez
vous zullen Cooper en Conrad een
lange tocht door de ruimte maken
een vlucht die even lang zal duren
als de voorgenomen eerste reis van
Amerikaanse ruimtevaarders naar
de maan!
De vlucht zal 191 uur en 53 mi-
uten duren op enkele minuten
a acht dagen en zal eindigen
met een landing in het westen van
de Atlantische Oceaan, op ongeveer
800 kilometer ten zuidwesten van
Bermuda.
Cooper, die luitenant-kolonel by
de luchtmacht is en marine-luite
nant Conrad zullen 121 omwentelin
gen orn de aarde maken.
Schadevergoeding
voor dragers
Davidsster
Wie tydens de nazi-periode een
Davidster heeft gedragen of zich aan
deze discriminatie door onderduiking
ttrok, kan van de Duitse Bondsre
publiek schadevergoeding verlangen.
Dit heeft een rechter van het hoog
ste gerechtshof in Karlsruhe, giste-
j ren vastgesteld. Hy legde deze ver-
j klaring af in verband met een uit
spraak die het college vorige week
deed en die veel stof deed opwaaien.
Het hof kende toen een Roemeen-
I se jood rechten op schadevergoeding
voor een periode van slechts zeven
maanden toe, omdat dit de periode
j was waarin hy wezenlyk de ster had
gedragen. Volgens het gerechtshof
I was de toestand in Roemenië toen- j
j tertyds anders. De autoriteiten aldaar
zagen na korte tyd van het verplich
te karakter van hun voorschrift af.-
Oud-premier Ikeda
(65) overleden
Op 65-jarige leeftijd is vandaag in
Tokio overleden Hajato Ikeda, voor
malig eerste-minister van Japan. Na
op 4 augustus aan een gezwel in de
keel te zyn geopereerd kreeg Ikeda
een longontsteking, die hij niet meer
te boven is gekomen.
Ikeda, die in juli 1960 eerste-mi
nister was geworden, trad op 9 no
vember van het vorig jaar om ge
zondheidsredenen af.
Ikeda was de zoon van een rijk
koopman. Hy studeerde rechten aan
de Kioto-universiteit en trad in 1925
iu dienst van het ministerie van Fi
nanciën. Naderhand begaf hy zich
in de politiek.
Hy was mede verantwoordehjk
voor de wonderhjke groei van de Ja
panse economie in de jaren zestig en
hy was minister voor Internationale
Handel en Industrie toen hy werd
geroepen aan het hoofd van de rege
ring zyn land te dienen.
Verbaasd keek mevr. AM. Frans-
sen, Haansberg 36Brunssum
naar haar was. Zij had altijd gedacht
dat die niet witter kon. Maar nu
zag zij met eigen ogen dat het Sunil-
team haar was nog witter kreeg.
Hoe kan datvroeg zij, "het Sunil-
team wast net als ik". Het antwoord
op haar vraag is: Sunil. Alleen door
Sunil werd haar was witter. En üw
was? Gebruik de eerstvolgende keer
Sunil. Uzult 't zien: Sunil met ultra-
waswerking geeft het hoogste wit.
Vier doden en aantal gewonden
Bij de plek waar de Jordaan in
het Meer van Galilea stroomt, heb
ben Syrische en Israëlische troepen
elkaar gisteren beschoten.
Het „representatieve" gedeelte van
het nieuwe Provinciehuis in Den
Haag zal tegen alle verwachting in,
de eerste jaren niet zo representa
tief zyn als het is bedoeld: de bouw
mag niet verder gaan dan nu. Dat
betekent dat er zeker drie, misschien
wel vyf jaar, een betonnen souter
rain ligt dat een paar meter boven
de grond uitsteekt.
De provincie Zuid-Holland, die re
dely k vlot de eerste twee fasen van
het complex verwezeniykt zag, ver
wachtte in aansluiting de derde en
laatste fase te kunnen bouwen. De
minister van Volkshuisvesting en
Ruimteiyke Ordening heeft de com
missaris der Koningin in Zuid-Hol
land echter te verstaan gegeven, dat
zeker de eerste drie jaar geen
ry ksgoedkeuring zal worden gegeven.
Rekening wordt ermee gehouden, dat
niet eerder dat over 5 jaar zal
kunnen worden verder gebouwd.
Om het onvoltooide bouwsel te be
schermen tegen verval gedurende de
wachttyd, zal een nooddak worden
geconstrueerd. Kosten: twee ton. On
danks het uitblyven van de ryks-
goedkeuring van het laatste gedeelte
het Provinciehuis, kon toch het
souterrain worden gebouwd, dat
had praktische redenen. Door het be
malen van de bouwput liepen de
Dierentuin en de kelder van huizen
aan de Haagse Jan van Nassau-
straat schade op. Het bleek daarom
gewenst, in afwachting van het mi
nisteriële fiat, de kelders van de
laatste vleugel te bouwen. Daardoor
kon het grondwater weer op nor
maal peil komen, zodat het gevaar
voor de aangrenzende gebouwen was
bezworen.
De hoop, dat nu het gebouw voor
een deel klaar was, er ook wel goed
keuring zou komen voor de rest, is
echter door minister Bogaers in de
grond geslagen door zyn mededeling
aan de provincie. Het laatste deel
van het gebouw zou van nog gro
ter allure moeten zyn dan de werk-
gedeelten, die er nu al staan.
Zelfs van de zijde van de staten
leden is eens de opmerking gemaakt,
dat het in deze tyd, nu er zo zuinig
moet worden omgesprongen met
bouwcapaciteit, beter zou zyn te
wachten met het representatieve ge
deelte. De provincie zou het voor
beeld moeten geven. Het dagelyks
bestuur van de provincie bleek daar
echter niets voor te voelen.
Hoogterecord
De Amerikanen hopen ook hun
eigen hoogterecord te kunnen verbe
teren en brengen op 352 kilometer,
is 69 kilometer hoger dan de
Amerikanen ooit zyn geweest. De
Russen behouden ook dan nog hun
absolute hoogterecord, nameiyk 495
kilometer, gevestigd door Beljajew
Leonow in de Woschod II op 18
maart jl.
ilgens de Nasa zal de ruimte
vlucht a.s. donderdag om 15.00 uur
Nederlandse tyd beginnen vanaf
Kaap Kennedy, met een Titan II
als stuwraket. De eerste omwentelin
gen worden gemaakt in een baan
waarvan de hoogte boven de aarde
varieert van 160 tot 352 kilometer.
Ontmoeting
De grootste spanning en opwin
ding by de komende vlucht zullen te
beleven zyn in de eerste periode van
de lancering, wanneer de twee ruim
tevaarders een poging zullen doen
om het eerste rendezvous in de ruim
te te maken met een satelliet, die
zy de „Little Rascal" (Schoffie)
noemen.
Deze ontmoeting met de Little
Rascal zal een oefening zyn voor de
(Van onze Haagse correspondent)
Rijksluchtvaartdienst en ministerie van Verkeer en Waterstaat
beraden zich op mogelijkheden om bepaalde uitwassen van het
vlieg-vakantievervoer tegen te gaan. Met name bezint men zich op
de vraag of men bij voortduring moet toestaan, dat reisorganisa
toren, die zich bedienen van goedkope chartervluchten, met hun
„alles inbegrepen"-tarieven steeds verder zakken onder de tarieven
die de bonafide luchtvaartmaatschappijen alleen al voor de vlieg
reis moeten berekenen.
Volgens een woordvoerder van het
Israëlische leger brak het gevecht
uit toen Syriërs met machinegewe
ren en tankkanonnen begonnen te
schieten op een Israëlische tractor,
waarmee aan de Iaraëlische kant
van de Jordaan ten noordoosten van
het dorp Almagor geploegd werd. De
Israëliërs hadden het vuur beant
woord.
In Damascus werd een andere le
zing van het incident gegeven. Is
raëlische tractors waren de gedemili
tariseerde zone binnengedrongen,
waar met ploegen begonnen werd on
der dekking van tanks. Via waarne
mers van de VN had men de Is
raëliërs laten weten dat zy zich terug
moesten trekken. In plaats daarvan
had de vyand het vuur geopend op
Arabische boerenarbeiders, die werk
ten aan het „omleidingsproject"
het Syrische project voor de omlei
ding van het Jordaanwater en op
Syrische versterkingen aan de grens.
Syrische troepen hadden toen terug
geschoten. Daarna waren waarne
mers van de VN tussen beide geko
men. De Israëliërs hadden zich ech
ter niets hiervan aangetrokken en
waren biyven schieten met tanks on
veldartillerie. Dit vuur was beant
woord door Syrische veldartillerie en
tanks.
In Tel Aviv werd later meege
deeld dat het artillerieduel twee uur
beeft geduurd. Drie Arabische
meisjes en een Arabische vrouw die
in Israël woonden, waren hierby
om het leven gekomen en twee Is
raëlische soldaten werden zwaar ge
wond. De Israëlische artillerie had
drie Syrische tanks in brand gescho
ten.
Een woordvoerder van de Syrische
regering zei in Damascus, dat vier
Syrische soldaten en twee arbeiders
by het gevecht gewond werden. De
Syrische artillerie had de Israëlische
battery en en tanks zware schade
toegebracht.
Deze problematiek is niet van van
daag of gistéren. Al geruime tyd
wordt in de „Epropean civil aviation
conference", overlegsorgaan van de
regeringsinstanties op luchtvaartge
bied, aandacht geschonken aan dit
chartervervoer voor vakantiedoelein
den. Enerzyds bestaat de vrees dat
onverantwoord goedkope vliegaan-
biedingen de veiligheid en de goede
naam van de luchtvaart zullen aan
tasten, anderzyds dat zy de vliegtui
gen van de IATA-luchtvaartmaat-
schappyen die aan een strenge tari-
fiëring onderworpen zyn, zullen leeg
zuigen. Steeds meer komt het voor,
dat zakenmensen bijvoorbeeld voor
een dienstreis naar een land dat toe
vallig ook goed in de vakantiemarkt
ligt, een alles-inbegrepen reis kopen,
de reisorganisator het logies-met-
ontbyt cadeau doen en dan toch nog
goedkoper uit zyn, dan wanneer zy
een normaal vliegretour by de KLM
hadden gekocht. Jaarlyks terugke
rend zijn ook de berichten over reis
organisatoren die hun klanten slecht
verzorgen of zelfs op hun vakantie
bestemming, hoe zonnig ook, ln de
kou laten staan omdat er voor de
terugreis een kink in de kabel is ge
komen.
Wat het Europees overleg over deze
zaken zo bemoeilijkt is, dat elk land
over deze materie weer anders denkt.1 chartermaatsehappuen In eieen land
..Ontvangende" landen als Grieken- j "Ie< was «oeeestaan. kon wel vanuit
freren van vakantietrips met alleen
maar logies en ontbyt, gekoppeld aan
het vliegretour. Om de bovenom
schreven „vluchtweg" voor zaken
lieden te blokkeren, is daar vooruit
betaling van eei
prijs voor de
verplicht.
Unieke positie
Nederland neemt met Luxemburg
in deze zaken een unieke positie in,
omdat wij volledige vryheid voor het
luchtverkeer voorstaan, een stand
punt dat Is voortgekomen uit onze
zeevarende traditie en dat méér werd
gehuldigd om landingsrechten voor
de KLM te kunnen claimen dan om
chartermaatschappijen aan te moe
digen hun gang te gaan. Maar het
boemerangeffect van deze bepaling
valt niet te ontkennen: wat Engelse
voorbarig nu reeds te zeggen, dat het
vakantie-luchtvervoer volgend Jaar
durder zal zijn. Want al komt er
regeling uit de bus, dan zullen c
gangsbepalingen er toch voor waken
dat bestaande contracten tussen reis
bureaus en chartermaatschappijen
niet worden aangetast.
land, Italië en Spanje zien de vakan
tiegangers het liefst by drommen te<
geiyk komen, op welke manier doet
er minder toe. Skandinavië, Engeland
en in mindere mate ook Nederland
daarentegen willen toch wel enige
lyn in de wanorde op toeristisch ge
bied. In Engeland is het de charter
maatschappijen verboden pry zen te
calculeren die lager liggen dar. de of
ficiële IATA-tarieven op hetzelfde
traject. Skandinavië verbiedt het of-
Nederland en dus brachten handige
Britten hun clientèle eerst met de
nachtboot naar Nederland om ze
vervolgens van Zestienhoven of
Schiphol goedkoop naar het zonnige
zuiden te vliegen.
Staatssecretaris Posthumus is na
mens de Nederlandse regering belast
met de deelneming in het overleg.
Naar welke kant een mogelijke oplos
sing zal gaan is nog niet bij benade
ring te zeggen. In ieder geval is het
Tydens de Engelse zwemkampioen-
schappen, die in Blackpool worden
gehouden, is gisteren voor de tweede
maal in enkele dagen een wereldre
cord verbeterd. De Canadees Dan
Sherry zwom de 110 yards vlinder
slag in 58,1 seconden, waarmee hy
0,9 sec. sneller was dan de Australiër
Kevin Berry, die op 12 januari 1963
in Sydney tot 59 sec. kwam. Het we
reldrecord op de 100 meter vlinder
slag heren is met 57sec. in handen
van de Argentyn Luis Nicolao.
Tijdens de Amerikaanse zwemkam-
pioenschappen, die in Toledo (Ohio)
worden gehouden, heeft Patty Ca-
retto haar eigen wereldrecord op de
1500 meter vrye slag dames verbe
terd en gebracht op 18 minuten en
23,7 seconden. De Amerikaanse
zwemster was daarmee 6,8 sec. snel
ler dan een jaar geleden, toen zy in
Los Altos tot 18.30,5 kwam.
Een jonge Noordwijkse schone
maakte dezer dagen een angstig
en vreemd avontuur mee. Toen zij
zich 's avonds na een vermoeien
de dag ter ruste begaf en zich net
onder de dekens had neergevleid,
hoorde zij geritsel op haar kamer.
Daar reeds eerder een muisje
in de appartementen van de wo
ning gesignaleerd was, knipte zij
het licht aan en speurde zij van
uit het veilige bed naar het sto
rend ongedierte.
Wie beschrijft haar schrik,
toen zij onder het ledikant keek
en daar geen muis zag, maar
een man, gehuld in pyjama. Te
verbouwereerd om te gillen, in
formeerde zij kordaat wat hij
daar te maken had. De jongeman
gaf echter taal noch teken en
verdween ijlings door de kamer
deur.
Toch echter niet zo snel of de
kamerbewoonster had in hem een
Duitse gast herkend, die in het
zelfde huis logeerde en zich die
dag „krank" had gemeld. Deze
moest zich over zijn escapade bij
de recherche verantwoorden en
werd daarna door zijn zeer ver
ontwaardigde hospita prompt
met zijn hebben en houden op
straat gezet.
De vreemde en nogal arrogante
gast voerde ter verontschuldiging
aan geen ervaring te hebben met
meisjes en dat hij daarom op
deze ivijze contact had gezocht.
Inmiddels heeft hij een enkele
reis gekregen naar de oostgrens.
Om eerst wat meer en beter er
varing op te doen
