Aix
hoofd -
is
station op
Europese Festival - route
kunst
kadeiöoscQQP
„Deur op een kier voor
categorale vakbonden"
Van heinde en ver
stroomt men toe!
ENORME VIRTUOSITEIT VAN
ORGANIST AKKERHUIS
wees
gezellig
neem
9n
eelt te
vaderlandse
borrel
Ter dood veroordeelde
mag niet met Zweedse
vrouw corresponderen
LEIDSCH DAGBLAD
VRIJDAG SO JULI
Muziekfestival Aix en Provence (I)
(Van onze Parijse correspondent)
Terwijl de ruime meerderheid der Fransen met een forse
minderheid van de rest der mensheid deze weken van het
jaar de huisdeuren achter zich hebben afgesloten om de wijde
wereld in te trekken, hebben de muzikale Festivalgangers onder
die vakantievierders hun eigen routes uitgestippeld. Als die mu
zikale feestganger 't Europees opzet, dan vormen Bayreuth
(Wagner). Soltzburg (Boris Godoenow 'door' Karajan), Spolete
(Menotti) en Aix-en-provincie (Mozart) wel de hoofdhalteplaat
sen met zijlijntjes naar: München (Hindemith's Cardillac), Men
ton (kamermuziek) of prades Pablo Casals). Men kan de zaak
nóg breder en wijder opzetten door Griekenland, Baakbeck (Li
banon) Edinburg (Messiaen en Boulez), Helsinki (Sibelius) of
Leningrad in de reisplannen op te nemen. De Amerikaanse reis
bureaus hebben voor deze nieuwe categorie toeristen zelfs inter
nationale muzikale tours ontworpen met als voornaamste etappe
Europa, onder het motto: ..Doing europe in music".
Na-oorlogs verschijnsel
Het Internationale Muziekfestival
Is vooral een naoorlogs verschijnsel
dat zich nog altijd verder uitbreidt
en vermenigvuldigt. Bordeaux dat
ten fraai theater en, in de per
soon van Jacques Chaban-Delmas,
invloedrijk Gaullist en president der
Nationale Vergadering in Parijs, een
burgemeester met een hele arm be
zit, boekte dit jaar, met 30.000 be
zoekers, een kwart méér publiek dan
in het begin, 20 jaar geleden,
en Besa<?on. dat een eigen dirigen
ten concours aan het feest verbond,
Straatsburg dat het oudste Franse
Festival in jaren is en tenslotte A'.x-
en-Provence geven op het punt van
Nieuwe uitgaven
Vergeten straat, door Louis Paul
Boon.
Reislust, door Alfred Kossmann.
De Chinese muur, door Frane
Kafka.
De rots der struikeling, door Boeli
van Leeuwen Salamanders. Uitg.:
Em. Querido, Amsterdam.
Laat Europa kiezen, door Tijmen
Knecht. Uitg.: J. H. Kok, Kampen.
Ik ben maar een neger, door Jef
Geeraerts.
Het leven dat wij droomden, door
Maurice Roelants.
De madonna met de buil, door
Ward Ruyslinck.
Kasteel in Zweden, door Francoise
Sagan. Vert.: Remco Campert. Mar-
nix-pockets. Uitg.: Manteau, Brussel/
Den Haag.
In de greep van de kreeft, door B.
J. Kleymens. Verschenen in de serie
Zodiac Mysteries, onder redactie van
Ab Visser. Uitg.: W. van Hoeve. Den
Haag.
Spanje zou a-bom
kunnen maken
Een woordvoerder van de Spaanse
Raad voor Kernenergie heeft gisteren
verklaard, dat Spanje geen atoom
bom zal maken, hoewel het wel over
de technische kennis daarvoor be
schikt.
De woordvoerder verklaarde dit
naar aanleiding van een recente uit
lating van de voorzitter van de
Amerikaanse Commissie voor
Atoomenergie dat Spanje en elf an
dere landen in staat zijn atoombom
men te vervaardigen.
De kennis, die Spanje heeft ver
gaard bij het onderzoek over het
vreedzaam gebruik van atoom
energie, is voldoende voor de ont
wikkeling binnen een kort tijdsbe
stek van een atoombom, aldus de
woordvoerder, daaraan toevoegend
dat hij niet meende dat deze moge
lijkheid is ovenvogen of in de on
middellijke toekomst zal worden
overwogen.
toeloop een dezelfde florrissant beeld
In Aix-enProvence ls het budget
in die jaren van 5 tot 200 miljoen
de regering nu echter geen cent meer
bijdraagt) en dit jaar moest, niet ver
van het aartsbisschoppelijk paleis, in
een park een tweede openluchtpodi
um worden opgericht dat zich ook
goed voor balletvoorstellingen kan
ienen. Op de avond van mijn aan
komst werd hier onder het zware lo
ver der platanen dat een akostiek
verzekert waar weinig concertzalen
mee kunnen wedijveren. Strawinski's
opera-mime-in-zakformaat" l'His-
Ar Robert Kerns als Papageno
en Christiane Eda-Pierre
Koningin van de nacht in Mo-
zarts „Zauberflöte",
to're du soldat" door een groepje
Le Gvenier de Toulouse uitgevoerd,
waarbij van de 2500 plaatsen 1
geen stoei onbezet was gebleven.
Mozart en roulette
Aix neemt onder de Franse
zeifs Europese Festivalsteden altijd
een bijzondere plaats in. Met Divon
en-les bains en Enghien, in de stad
het gelukkige bezit van een officieel
erkend Casino waar onder grof geld
het kansspel mag worden beoefend.
En het profiteert zo tevens
wettelijke bepaling dat de winsten
van dc onderneming
deel van belastingplicht worden be
vrijd, indien de directie
part, in de kas
storten. Mozart bij de gratie de rou
lette.
Bovendien heeft Aix in 1964 al
het geluk gehad, een drietal muzi
kale leiders te vinden 'van wie thans
alleen Roger Dussurget nog in func
tie is), dat een eigen koers wist uit
te zetten, om het Festival zijn eigen
karakter te geven. Het stempel der
modelvcorstellengen van opera's van
Mozart - en enkele andere meesters
onder wie dit jaar ook weer Monte
verdi en Rossini - waardoor 's we
relds schoonste stemmen worden ge-
engageerd. Geen muziekfeest derhal
ve <x>or „nieuwlichters," maar een
Festival dat zich richt tot een pu
bliek dat de hoogste vorm van mu-
kale schoonheid zoekt temidden van
een natuur, een architectuur en een
klimaat die op diezelfde golflengte
zijn afgestet.
Genezen door muziek
Sinds het begin van het Festival,
heeft de stad Aix haar bevolking zien
verdubbelen - nu bijna 100.000 zielen
- en wanneer die groei misschien
niet uitsluitend aan de muziek valt
toe te schrijven, dan heeft Mozart
zijn deel aan de toename van het
internationale prestige toch zeker
wel iets van een muzikaal Kurort.
Van heinde en verre stroomt men
e om een acute „Mozarttose" of een
urgente,, Rossinitis" te laten behan
delen, door zich aan de eigen bron-
te komen laven. Zoals andere
jnlen aan gezwollen levers of
overbelaste embonpoints hun gene
zing komen zoeken, bij bronwater dat
hier midden op de Cours Mirabeau
zó maar van tussen de kinderhoofd
jes de lucht in spuit. Die zwerm van
lijdens aan beide kwalen, de Kur-
de Festivalgasten, heeft zich
dus wéér op Aix neergelaten.
DEN BOSCH KOOPT
SCHOUWBURG
(Van onze correspondent)
Tussen het bestuur van de vereni
ging Sociteit Casino en het gemeen
tebestuur van Den Bosch zou over
eenstemming zijn bereikt over de ver
koop van de Casino-schouwburg in
Brabants hoofdstad aan de gemeen
te.
Na bijna tien jaar onderhandelen
zou de gemeente hierdoor de handen
vrij krijgen voor het organiseren van
culturele evenementen naar eigen
inzicht en bovendien zouden hier
voor in Den Bosch eindelijk de no
dige financien beschikbaar kunnen
worden gesteld. Het beleid van het
huidige bestuur van de enige parti
culiere schouwburg in Nederland
heeft de laatste jaren steeds meer
kritiek ondervonden, een kritiek, die
steeds groter werd toen de moderne
schouwburgen van Tilburg en Eind-
n „zieltjes" begonnen te winnen
in gebieden, die vroeger altijd op
het culturele centrum Den Bosch
waren georienteerd.
Japanse schrijver
Tanizaki overleden
Junichiro Tanizaki, een van de be
langrijkste hedendaagse Japanse
schrijvers, is na een hartaanval over
zee werken van hem zijn „De
sleutel" en „Sommigen geven de
voorkeur aan brandnetels".
„Een goede jongen"
De Japanse politie heeft vandaag een
Jongen van 18 jaar gearresteerd na
een Jacht van acht uur, waarbij
twee helicopters, 200 patrouillewa
gens en 5000 politiemannen betrok
ken waren.
De politie beschuligd de jongen
wiens moeder zei „dat hij een goede
Jongen was die gek was op schie
ten" van het doodschieten van
een politieagent, het verwonden
van twee andere agenten, van wie
een ernstig en elf omstanders.
De Jongen joeg op spreeuwen in de
westelijke buitenwijk van de stad
toen een politieman hem naderde
en vroeg of hij een jachtvergunning
had. De jongen, kwaad, schoot en
vluchtte in een gestolen auto. De
politie Joeg achter hem aan, toen
hij van de ene gestolen auto ln een
andere stapte.
Ten slotte rende hij een wapenwinkel
binnen waar hij twee bedienden
als gijzelaars hield. HU greep ge
weren uit de rekken en schoot ge
durende anderhalf uur op 100 poli
tieagenten.
Forensentreinen in de nabijheid ston
den een uur lang stil uit vrees voor
verdwaalde kogels. Ten slotte
slaagde de politie er in hem met
traangas te bedwelmen en arreste-
Lijkje gevonden
op het strand
Het stoffelijk overschot van een
pasgeboren kindje is gistermiddag
gevonden op het strand in 'sGra-
venzande.
Het was ongekleed. De arts L.G.
van Rijn uit 'a Gravenzande, die een
onderzoek verrichtte, vermoedt, dat
het lijkje ongeveer drie weken ln
zee heeft gedreven.
In Triumfatorkerk
vertolking kreeg, kon men respect
krijgen voor het welgeplaatste voe-
tenspel van de concertgever. Vervol
gens liet Akkerhuis van Bach senior
nog een voorspel klinken op het ko-
Kennismaking met sonate
van Emanuel Bacil
De orgelserie „Pro Organo" van de Katwijkse Triumfatorkerk solv
eerde de adviseur van het jonge eerstejaars-orgel: Gerard Akkerhuis.
Dus was bij voortduring het trekken van de meest aangewezen registers
het Festival wil I verzekerd. O.m. in twee prachtige programmanummers is het orgel dien
tengevolge in bijzondere mate zowel welsprekend als welluidend, gewor
den in Variaties over Psalm 116 van Anthoni van Noordt Amsterdamse
kleinmeesterna Sweelinek) en Sonate 1 in D van C. Ph. Emanuel Bach
(een van de vier belangrijke componerende zonen van Sebastian Bach).
Concertorganisten maken zich nog
al eens schuldig aan verdoezeling van
de koraalstem in voorspelen en va
riaties. Niet Akkerhuis, die in Van
Noordt zyn aandacht niet beperkte
tot de speelse waarden. Overigens
kan op dit orgel niet zo erg veel ver
vagen. Van Noordt gaat in zijn Psalm
(uit Tabulatuurboeck 1659) haast
even kuhstvaardig om met zijn schit
terende wisselende figuraties op een
z:ch zelf gelijkblijvende, zij het ver
schuivende cantus firmus als Swee
linek. En Akkerhuis getuigde ervan,
zo'n werk in volledige geestelijk
eigendom te hebben verworven.
Evenals Emanuels Sonate, waar
naar onze belangstelling sterk uit
ging, omdat we deze Bachzoon nog
nooit op een orgelprogramma aan
troffen. Zijn voor klavier geschreven
sonatereeksen richten zich immers als
van nature naar cembaal en piano,
waarover het gespeelde Allegro (3de
deel) weinig twijfel liet: dit kon wel
in een sonate van Haydn staan.
Emanuel heeft „een slechte pers":
vrolijke frans, verkwister, lichtvaar
dig ten aanzien van zijns vaders mu
zikaal erfgoed. De moderne onderzoe
kers weerspreken dit evenwel. In zijn
autobiografie zegt Emanuel zelf. dat
„Sebastian de enige leraar was die
hij ooit had „en dat was in de se-
quensbouw in het eers*e deel ai af
doende hoorbaar, terwijl het „Adagio
e mesto" (met Marcello en Sebas
tian's Italiaans concert op de achter
grond) niet voor de vader onderdoet,
al klinkt alles harmonisch vrijer. Al
door bewonderde we Emanuels be
weeglijke geest.
raai ..Christum wir sollen loben
schon".
Een Voluntary in G van William
Walund (18de eeuw) bleek een
uitnemend openingsstuk. Franck's
lyrisch-contemplatieve „Cantabile",
dat na de Bachs verscheen, kan op
dit orgel feitelijk niet aan z'n ge
wenste pastelkleur komen. Een fees
telijk uitluiden met sluizen open,
evenwel niet met ontoelaatbaar ge
druis werd Vieme's „Final" uit de
lste Symfonie, waarin alles melo
disch wordt, ook de pedaal. De man
van het „Carillon de Westminster"
was er niet moeilijk in te herkennen
en Akkerhuls bewees er nogmaals
zijn vakkunde ln en ruime virtuosi
teit.
OUDE GENEVER
JONGE JENEVER™
BRANDEWIJN
CITROEN
Incident aan grens
van Israël
Een tiental Israëlische soldatenW
zijn gesneuveld of gewond toen d«
patrouille waarvan zij deel uitmaak
ten, op de weg van Birsjeba in het
Israëlische deel van de Negeb-woes
tijn op mijnen stootte, die daar door
Arabische commando's van de „As-
sifa" waren gelegd. Dit staat in een
communiqué, gisteren door de Liba
nese pers gepubliceerd.
Nadat de patrouille het mijnenge-
bied was binnengedrongen, ont
stond er een gevecht tussen de Is
raëliërs en de Arabische
do's.
Aan Arabische zijde werden drie
man gewond.
Pleidooi K.V.P. - commissie
(Van oinze parlementaire redactie)
Indien de categorale vakbonden een vierde vakcentrale zouden
willen vormen, zouden ook zij vertegenwoordigers in de Sociaal
Economische Raad kunnen aanwijzen.
Dit is de mening van een K.V.P.-commissie, neergelegd in een rapport
over de democratisering van de publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie. Het
partijbestuur van de K.V.P. onderschrijft de conclusies van het rapport.
We gewaagcen van „sequenzen",
omdat die in het voorafgegane en
zeer gemakkelijk volgbare Preludium
in de stralende D groot toonaard van
Bach senior zo naar voren traden.
In de fuga, die een zeer substantiële
De beroemde violist Jehudi Menuhin, die gisteravond in het Kurhaus
optrad met het Residentie-Orkest onder leiding van de jonge Italiaanse
dingent Olaudio Abbado, bekeek gistermiddag bij zijn aankomst op Schip
hol enige heerlijke strandfoto's, die hem in ons regenland tvel bijzonder
vreemd voorkwamen
Hij speelde met enorm succes op meesterlijke wijze en grote bezonken
heid het vioolconcert van Beethoven, dat omlijst werd door de Ouverture
Prometheus en de Zevende Symfonie van Beethoven.
Het Residentie-Orkest betoonde zich onder de leiding van Clauifo Ab
bado van zijn beste zijde.
Als toegift gaf Menuhin de prélude uit de derde solo-partita van Bach.
Heeft wurger van
Boston bekend
De verdediger van een patient, die
in een inrichting voor geesteszieken
in Boston wordt verpleegd, heeft gis
teren erop aangedrongen dat zijn
cliënt in staat van beschuldiging
moet worden gesteld ln verband met
sommige van de elf wurgmoorden,
die in Boston werden gepleegd.
De advocaat heeft dit gedaan in
een poging om zijn cliënt te kunnen
verJedigen op grond van ontoereke-
nings\ atbaarheid. De naam van de
wordt geheim gehouden. Wel
is bekend dat een rechtbank hem
enige tijd geleden twee bewakers
heeft toegewezen. Er zijn berichten
gepubliceerd dat de man reeds heeft
bekend elf vrouwen te hebben ge
wurgd in de periode tussen juni 1962
en Januari 1964.
De officier van Justitie van de
staat Massachusetts heeft echter
verklaard dat de man slechts een be
langrijke verdachte is. Sommigen
van degenen, die belast zijn met het
onderzoek, weigeren de verklaringen
van de man te aanvaarden.
In p.b..o andere
normen nodig
Rechten
De
het i
moeilijkheid, dat men onder de be
staande regeling bij een representa
tieve organisatie moet zijn aange
sloten om enige stem in het p.b.o-
kapittel te kunnen hebben. Algeme
ne verkiezingen voor de samenstel
ling van p.b.o.-organen zijn volgens
de KVP-commissie vanwege o.a.
technische en praktische bezwaren
hoogstens incidenteel mogelijk, bij
voorbeeld in bedrijfstakken, die ta
melijk uniform zijn en vele bedrijfs-
genoten tellen.
Hoge eisen
vast
commissie houdt dan ook
n het bestaande stelsel: nl.
dat het recht om bestuursleden van
schappen aan te wijze berust bij de
organisaties, die voldoen aan de ge
stelde normen van representativiteit.
Wel kan het volgens de commissie
noodzakelijk blijken deze nonnen
nader te bezien. De huidige eisen
liggen tamelijk hoog, zodat het on
waarschijnlijk is, dat nieuwe orga
nisaties kunnen worden toegelaten.
De commissie pleit voor nieuwe nor
men, waardoor „een aantasting van
gevestigde posities niet bij voorbaat
is uitgesloten". ZU denkt in dit ge
val aan mogelijkheden voor erken
ning van de categorale organisaties,
die thans samen 240.000 leden tellen.
Over de wijze, waarop de erkende
organisaties hun recht tot benoe
ming van bestuursleden voor de
p.b.o.-organen uitoefenen is de com
missie niet geheel tevreden. Zij
vindt, dat deze rechten bij voorkeur
moeten worden uitgeoefend door de
algemene ledenvergadering van
deze organisaties en niet door de be
sturen. Bovendien moet het beleid
van het betrokken bedrijfslichaam
geregeld in deze ledenvergadering
worden besproken.
Een bedrijf spar lement, dat het be
leid van het schapsbestuur beoor
deelt, ziet de commissie niet als al
gemeen toepasbaar middel om de de
mocratische functionering van de
p.b.o te bevorderen. Onder bepaalde
omstandigheden kan het nuttig zijn.
Ten slotte wordt in daarvoor in aan
merking komende gevallen ver
plichte raadpleging van consumen
tenvertegenwoordigers aanbevolen.
Rechter in Louisana bepaalt
Een federale rechter in Baton
Rouge (Louisiana) heeft bepaald dat
een staatsgevangenis h'recht heeft
de correspondentie te verbieden tus
sen een ter dood veroordeelde neger
en een blanke Zweedse huisvrouw
als het verbod maar niet op rassen -
overwegingen steunt.
Edgar La bat (41), die reeds 12 jaar
op zijn terechtstelling wacht, had een
gerechtelijke uitspraak gevraagd om
zijn briefwisseling met mevr. Solvelg
Johansson (39) in Stockholm te
mogen voortzetten.
Indien de staat het recht heeft
hem het leven te ontnemen wegens
halsmisdaad, zo bepaalde de
Amerikaanse arrondissementsrechter,
dan heeft hij ook zeker h-1 recht als
onderdeel van de hoogste straf hem
andere privileges te ontnemen.
Labat en Clifton Poret, een andere
neger, zijn in 1953 ter doodveroor-
deeld wegens aanranding van een
blanke vrouw. Hun terechtstelling
werd negen maal uitgesteld en zij
verblijven nog steeds in de gevange
nis Angola, in de omgeving van Ba
ton Rouge. In januari 1964 verbood
de gevangenis de correspondentie
welke Labat reeds drie jaar met mevr.
Johansson voerde. Aanvankelijk werd
gezegd dat geen correspondentie tus
sen verschillende rassen was toege
staan, maar later werd deze verkla
ring een vergissing genoemo Men be
toogde toen dat he* contact met ver
oordeelde gevangenen beperkt moest
blyven tot de naaste familie de ad
vocaat, dokter en aalmoezenier en
dat dit ook voor de post gold.
Mevrouw Johansson zei gisteren in
Stockholm dat zij zal proberen con
tact met haar correspondentievriend
op te nemen via zijn vijftienjarige
dochter Mercedes die in Minneapolis
woont en die Labat nooit heeft ge
zien. Voorts verklaarde zij brieven te
zullen schrijven naar president
Johnson en het Amerikaanse opper
ste gerechtshof met het verzoek toe
stemming te verlenen om de corres
pondentie voort te zetten.
