GEBROEDERS KENNEDY
WATERMETER
„Levende godin":
M
BADEN EN BIDDEN
IN INDIA
eenzaam klein meisje
Bijzondere plaats
HOE
WERKT
HET
De Koemari van Katmandoe: tot
puberteit in tempel gevangen
Zaterdag 24 juli 1965
Pagina 2
Wekelijks bijvoegsel Uw Wereld
Op 22 november 1963 vond de jeugdige
en in talrijke opzichten briljante president
John F. Kennedy de dood door moorde
naarshand. Vele van de door hem gepropa
geerde ideeën vindt men terug bij zijn
broers, Robert en Edward, die vastberadeu
aan hun politieke toekomst bouwen.
(Van onze correspondent in Washington)
De van huis uit Ierse familie Kennedy neemt in het Amerikaanse
leven een hoogst bijzondere plaats in. Ten eerste natuurlijk omdat
zij een president: John Fitzgerald Kennedy voortbracht, die op
22 november 1963 de dood vond door moordenaarshand.
Maar daarnaast heeft de familie Kennedy nog meer recht op
roem. Twee jongere broers van de vermoorde president zijn nu
senatoren. Eén van zijn zwagers. Sargent Shriver. is hoofd van
het anti-armoedeprogramma en het Vredeskorps en een andere
zwager, Stephen Smith, is één van de handigste politieke en finan
ciële manipulators, die Amerika bezit.
En tenslotte, en dat is niet het
minst belangrijkste aspect van de
Kennedy's, is de familie als geheel
een toonbeeld van loyaliteit, samen
hang, vastberadenheid en doelbe
wustheid, waarbij het doel, wellicht
typerend voor Amerikanen met
Ierse achtergrond, botweg als „po
litieke macht" zou kunnen worden
omschreven.
De ogen van Amerika zijn vooral
gericht op de twee broers van
Kennedy, de nu 39-jarige Robert F,
bijgenaamd Bobby, die senator is
voor de staat New York en de nu
33-jarige Edward M, bijgenaamd
Teddy, die de staat Massachusetts
in de senaat vertegenwoordigt. Hun
particuliere leven wordt in de pers
beschreven als bij een koninklijke
familie, hun vakanties gaan niet
ongefotografeerd voorbij, hun
feestjes worden uitvoerig uit de
doeken gedaan.
Geen bezwaar
De Kennedy's zouden geen politici
in hart en nieren zijn als zij tegen
al deze publiciteit bezwaar hadden.
Dat hebben zü helemaal niet. Zij
weten dat hun naam, hun ver
wantschap met de zo tragisch ver
moorde, jeugdige en in veel op
zichten briljante president John F.
Kennedy van het allergrootste be
lang is voor hun eigen politieke am
bities. Zij beseffen maar al te goed
dat al deze publiciteit hun de kans
geeft markantere politieke gezich
ten te ontwikkelen dan één van
hun collega's in de senaat ls ver
gund.
Zij laten die kans niet voorbijgaan.
Sinds Amerika's nieuwe parlement
van dit jaar zijn zittingsperiode
aanving, hebben Bobby en Teddy
in de senaat al heel wat gedaan dat
in alle kranten is gerapporteerd en
dat heeft bijgedragen tot het poli
tieke gezicht van de vroeger in de
schaduw van John Kennedy staan
de broers.
Redevoeringen
Robert heeft bijvoorbeeld al twee
grote redevoeringen gehouden,
waarin hij een standpunt in de
buitenlandse politiek bleek te heb
ben dat enigszins afweek van zijn
machtige partijgenoot Lyndon B.
Johnson. In mei kritiseerde Robert
nl. de interventie in de Domini
caanse republiek en het gebrek aan
overleg tussen de regering in Wash
ington en de Latijnsamerikaanse
staten in deze kwestie.
En op 23 juni kwam hij op de
proppen met een hoogst interessan
te rede over de noodzaak van on
middellijke initiatieven om de ver
spreiding van kernwapens in de we
reld tegen te gaan. Het befaamde
kemstopverdrag, waarover presi
dent Kennedy in 1963 met de Rus
sen overeenstemming wist te berei
ken. noemde hij maar een eerste
stap en een tweede was volgens
hem nu van primaire betekenis.
Bovendien zei hij uitdrukkelijk
dat ook communistisch China bji
overleg over kernwapens betrokken
zou moeten worden, waarmee hii
ruw een Amerikaans heilig huisje
omverschop te, nL dat Peking over
al buiten moest worden gehouden.
Deze rede van Robert Kennedy,
was vooral boelend, omdat men er
uit kon opmaken dat de Kennedy's
teleurgesteld zijn over het naar de
achtergrond verdwijnen van de
ontspanningspolitiek tegenover de
communisten, waaraan hun broer
in zijn laatste levensmaanden al
zijn energie gaf. Robert lijkt te zeg
gen, en daarmee volgt hij senator
Fulbright en een aantal andere
progressieve senatoren, dat het ge
rommel in Vietnam en het getouw
trek in San Domingo dreigen te
doen vergeten dat het primaire doel
van de Amerikaanse buitenlandse
politiek zou moeten zijn: het zoe
ken naar overeenkomsten met de
communisten, die het gevaar voor
een kernoorlog verminderen.
Erfgenamen
Daarmee stapte Robert F. Ken
nedy heel duidelijk in de schoenen
van zijn vermoorde broer en maak
te hij nog eens duidelijk dat hü
zichzelf en zijn Jongere broer Ed
ward beschouwt als erfgenaam van
diens politieke visie en beleidslijn.
Voor het buitenlandse veld bete
kent het hameren op ontspanning,
op binnenlands terrein strijd tegen
discriminatie van minderheden en
tegen armoede.
Wat de rasse nsitua tie betreft
heeft vooral Ted Kennedy zich in
de afgelopen maanden ijverig ge
toond. Handig en met verbluffende
tact heeft hij kans gezien steun van
een groot aantal senatoren te krij
gen voor een amendement op de
kiesrechtwet van de regering (be
doeld om discriminatie van negers
aan de stembus onmogelijk te ma
ken), waarbij stem belasting ln heel
Amerika en voor alle soorten ver
kiezingen onwettig zouden worden
verklaard.
ROBERT KENNEDY
Dit amendement, uiteraard vooral
van belang voor de sociaal en eco
nomisch verdrukte neger in het
zuiden, haalde in de senaat welis
waar net geen meerderheid, maar
de zaak hangt nog en zou op een
overwinning voor Ted Kennedy uit
kunnen draaien.
Maar ook indien dit niet gebeurt
heeft het amendement nut gehad.
Het heeft Edward de mogelijkheid
gegeven op te staan en zich na
drukkelijk te identificeren met het
burgerrechtenprogramma van de
vermoorde president en het heeft
den volke getoond, welk een kun
dig, tactvol en begaafd man de
jonste telg van de familie Kennedy
is.
Opvallend
De hier opgesomde activiteiten
van de Kennedy's hebben natuur
lijk een opvallend ding gemeen:
zij spelen zich af onafhankelijk
van het Witte Huis en betekenen
ln feite vaak kritiek op het beleid
van president Johnson. Natuurlijk
heeft dit allerlei opgewonden com
mentatoren er el toe verleid Wash
ington te beschrijven als een slag
veld. waarop de aanhang van de
Kennedy's en die van Johnson el
kaar niets ontziend te lijf gaan.
Daarvan is evenwel geen sprake.
De Kennedy's zijn veel te intelli
gent en uitgeslapen om een vete te
cultiveren met de man, die op dit
moment enorme macht in handen
houdt, die de democratische partij
beheerst en die waarschijnlijk nog
Tenslotte is er nog een frappant
punt in de creatie van het politieke
gezicht van de Kennedy's, zoals die
door de broers Robert en Edward
wordt bedreven, nL de onvervalste
progressieve trekken ervan. Terwijl
John Fitzgerald Kennedy als lid
van het Huis van Afgevaardigden
en later als senator er steeds op uit
was een gematigde middenfiguur te
blijven, die meestal met de vooruit
strevende senatoren meestemde,
maar soms ook met de conserva
tieve, neigen de huidige senatoren
Kennedy naar markante progres
sieve standpunten.
Dit typeert overigens de verschil
len tussen de positie van de am
bitieuze senator John F. Kennedy
in de jaren vijftig en die van de
even ambitieuze senatoren Kenne
dy nu.
Tien jaar geleden was John F.
Kennedy een senator, wiens am-
EEN
Ergens diep in een put of
kelder verscholen zit de
meter voor de meest on
misbare der openbare
voorzieningenhet water.
Bij de droogbpende meters wordt de
(in de waterkamer reeds vertraagde)
draai ing van de vleugelas op een, buiten
het water gelegen telwerk,overgebracht.
De meeste huishoudwater-
meters zijn vleugelradme-
ters, waarin een door het
water in draaiing gebracht
schoepenwieltje het telwerk
oondnjft.
Door de wr f/vmg in de pakkingbus
<s de droogloper onnauwkeurig
b-j ger?ng gebruik Daarom heeft I
men nat lopers Ingevoerd waarbij 1
ook het telwerk in het water ligt
j vertraging en telwerk(nat)
j vleugelrxx
Ll
Voor grote gebruikers als
fabrieken e.d. heeft men
zgnWoltmannmeters met
een,axiaal in de leiding liggend,
schoepenrad.
tot 1972 de boven ledereen uit
torende politicus zal zijn.
Persoonlijk mogen zei weinig
sympathie hebben voor Lyndon uit
Texas (nog dezer dagen is weer uit
voerig gepubliceerd hoe Robert in
1960 heeft geprobeerd de nomina
tie van Johnson als vice-president
tegen te houden) maar het is on
waarschijnlijk dat zü zich door deze
gevoelens ooit zullen laten verlei
den tot het bouwen van een werke
lijk vijandig front tegen Johnson.
bities voor het hoogste ambt de na
delen van een jonge leeftijd, een
rooms-katholiek geloof en een iso
lationistische vader moesten over
winnen. Daarvoor moest hü, om
enige kans te hebben de nomina
tie te krügen, wel zorgen goede
maatjes tc zün met al zün colle
ga's in huls van afgevaardigden en
senaat. Hü deed er zelfs een paar
concessies voor aan de racistische
democraten uit het zuiden.
Als president bleef hü aanvan
kelijk even voorzichtig en in het
midden van alle politieke posities
omdat zijn stembusoverwinning zo
benauwd was geweest. Pas in het
laatste jaar van zijn presidentschap
riskeerde hü controversen met zün
ontspanningspolitiek tegenover de
Russen, zijn wetgeving over de bur
gerrechten. zün voorstel over de
belastingverlaging enz.
Warm houden
Voor de broers en politieke erf
genamen echter is het nu minder
noodzakelijk en wellicht ook on-
mogelük om terug te keren naar
voorzichtige gematigdheid in Se
naat en elders. Hun toekomst ligt
in het warm houden en verder in
spireren veil al die miljoenen, die
ln president Kennedy's stül en
vooruitstrevende visie van zün laat
ste Jaar hun politieke idealen be
lichaamd zagen.
Daarbij zullen Bobby en Ted zich
wel realiseren dat Amerika's elec
toraat zich permanent verjongt en
dat in 1972 maar liefst 35 van
de kiezers tussen de 21 en 35 jaar
zal zün, vier procent meer dan nu.
En van deze jonge kiezers zullen
dz broers Kennedy, die in principe
overigens allebei het Witte Huis
zouden kunnen bereiken, het voor
al moeten hebben met hun eigen
jeugdige, progressieve politieke
Ideeën.
""N
Voor het aanbreken van de
dag trekken de vrome Hin
does van het Indiase platte
land naar beken en rivieren,
terwül hun geloofsgenoten in
de steden naar de badhuizen
gaan. Dan is namelük de tüd
aangebroken voor het weg
wissen van de zonden door
een ingewikkeld en al-oud
ritueel. Een uur lang trekt de
Hindoe zich uit de wereld
terug door zijn oren en zün
geest te sluit en voor alles
behalve zün gebed.
„Ram. Ram (God, o God»",
biedt hü. „reinig mü van
mün zonden". Het baden is
in India veel meer dan een
lichamehjke reiniging. Het is
een tüd van gebed, van gees
telijke verfrissing een tüd,
waarin de Hindoe zijn God
en zijn voorouders dankt en
hun goddelüke zegen af
smeekt voor zichzelf en zijn
kinderen.
Het gebed begint op het
zelfde ogenblik, waarop de
Hindoe het water aanraakt
en duurt nog voort nadat het
bad is geëindigd. Heel die tijd
wordt adembeheersing, de
sleutel tot alle Indiase oefe
ningen, met inbegrip van
yoga, toegepast.
Bü voorkeur baadt men in
stromend water een uur voor
zonsopkomst. Stromend wa
ter symboliseert beweging,
vooruitgang en zuiverheid.
Een vüver of een plas sym
boliseert stilstand en onzui
verheid.
Vrome lieden baden in hei
lige rivieren zoals de Ganges
en de Yoemna, zelfs in de
winter, als de temperatuur
tot onder het vriespunt ls ge
daald. Sadhoes (heilige man
nen) in het hoge Himalaja-
gebergte baden voor het aan
breken van de dag in üskoud
water.
De zon wordt vereerd vanaf
het ogenblik, waarop zü zich
als een zichtbare belichaming
van God boven de horizon
verheft.
Hoopvol kan de Hindoe
bidden als hü tot de lende
nen in het water staat. Hjj is
dan in lichamelük contact
met alle drie de manifestaties
van de godheid: het water,
de lucht en de zon.
De Hindoe bidt altüd hard
op om te voorkomen dat ge
luiden van buiten het geeste
lijk evenwicht verstoren,
maar de gebeden moeten
worden verricht zonder dat
de tong wordt bewogen.
Indiase medische deskun
digen zeggen, dat het gere
geld volgen van dit Hindoe
ritueel gezondheid van geest
en lichaam bevordert. Zü
zeggen dat de morgengebe
den ertoe büdragen om dui
zenden Hindoes voor te be
reiden op de tegenslagen van
het dagelükse leven in het
verarmde India.
De meeste Hindoes herha
len het gehele ritueel bü het
ondergaan van de zon. Dit
betekent, dat zü dagelijks
meer dan twee uur wüden
aan gebeden. Vrouwen, die
haar huishoudelijke bezighe
den moeten verrichten, doen
dit gewoonlük niet.
Niets zal een vrome Hindoe
afhouden van zün dagelükse
gebeden. In de achterbuurten
van de grote steden zelfs kan
men het water van de stort
baden met volle kracht horen
lopen, tegelük met het:
„Ram, Ram, reinig mü van
mün zonden".
.J
Frappant
Voor zeer klein gebruik is de
schijfmeter, die direct de
doorgelaten hoeveelheid
ter meet in draaiende kamers, I
het nauwkeurigst.
Zü is een „levende godin", maar
zij moet een van de eenzaamste
kleine meisjes ter wereld zün, de
zesjarige Koemari van Katman
doe, een slank kind met een ern
stig gezicht, dat door duizenden
NepaJezen als godin wordt ver
eerd.
Zü ls weinig meer dan een gevan
gene, leidt een kluizenaarsleven
en wordt in overeenstemming
met een oude godsdienstige wet
opgesloten gehouden in een stof
fige oude tempel ln de nabüheid
van het Dubarr-plein in Kat
mandoe, gescheiden van haar fa
milie en afgezonderd van de we
reld.
Soms kan men de Koemari („le
vende godin") uit een raam hoog
in de Hindoetempel zien küken
naar lachende kinderen, die op
het plein beneden spelen. Maar
zü ls zo vlug als water: als te
veel ogen zich op haar venster
richten of iemand naar een ca
mera grüpt, is zü verdwenen.
De Koemari mag nooit spelen en
zelfs niet op het binnenhof wan
delen. Haar wereld zün de sche
merdonkere binnenkamers van
de tempel, waar zü door diena
ren en de altüd aanwezige goe-
rr.ema (moeder-lerares) wordt
beschermd tegen de wereld en
haar bederf.
Enkele malen per jaar, tijdens be
langrijke godsdienstige feesten,
wordt de Koemari gekleed in
prachtige gewaden en een kost
bare hoofdtooi op een palankün
gezet en op de schouders van
sterke mannen door de straten
gedragen.
Maar zelfs dan, buiten haar tem
pel-gevangenis, kan zü niet han
delen als een klein meisje. De
Koemari moet netjes zitten en
zonder te glimlachen de luldge-
sproken gebeden aanhoren van
degenen die haar vereren.
l)e oorsprong van dit Nepalees ge
bruik verliest zich in de scha
duwen van het verre verleden,
maar er is een Koemari geweest
zolang dit koninkrijk in het Hi-
ledere Koemari wordt op ongeveer
driejarige leef tüd gekozen en re
geert tot het intreden van de pu
berteit. Als de zetel vacant wordt,
trekken de Nepalezen, büzonder
gebrand op de eer om de ge
meenschap een niéuwe „levende
godin" te mogen verschaffen
met hun dochtertjes naar Kat
mandoe.
Priesters van de tempel bü het Du-
bar-plein scheiden de kinderen
voor het eerst van haar moeders
en brengen ze in een donkere ka
mer, gevuld met de bloederige
keppen van geofferde buffels,
geiten en kippen. De priesters
maken een schrikbarend lawaai
met zware trommen en blazen
op hoorns.
Zij zeggen, dat dan alle meisjes op
een na van angst in tranen uit
barsten. De uitzondering, zeggen
zij, is kennelük de nieuwe Koe
mari, omdat zij kalm, beheerst
en onbevreesd is .ofschoon zij pas
drie jaar is.
De huidige Koemari is ny drie jaar
in de tempel, drie jaar, waarin
zü niet heeft mogen hollen, niet
heeft mogen lachen en zelfs niet
heeft mogen huilen. Want als
een Koemari zou huilen, zou Ne
pal getroffen worden door een
of andere grote ramp, onheil, zo
gelooft men, zou afdalen van het
Himalaja-gebergte.
De 20ste eeuw heeft in Nepal, dat
honderden jaren een afgesloten
koninkrük is geweest, veel ver
anderd, maar het geloof van de
Nepalezen in de Koemari is niet
geschokt en zü blijven haar
angstvallig bewaken.
Kort geleden heeft een journalist
geprobeerd, de tempel bü
het Dubarr-plein binnen te gaan
om de Koemari te fotograferen.
Het in het (geluk aanbrengen
de) rood geklede kleine
meisje had haar bleke gezichtje
achter een venster in de hoogte
getoond.
„Wü willen de Koemari fotografe
ren", riep een tolk naar boven,
maar onmiddellük klonk met
nadruk de stem van haar hoed
ster, de goeroema: „Dat sta ik
niemand toe, zelfs de koning
niet".
Daarop keek de donkerogige goe
roema, die evenals alle Nepale
zen ook donker haar heeft, even
eens naar buiten en zei: „De
blauwe ogen van de vreemdeling
zijn verschrikkelük, breng hem
weg. Ik ben bang".
„Is de Koemari ook bang?", vroeg
de tolk. „Huilt zij?" En het min
achtende antwoord luidde: „Hoe
kan een levende godin huilen?"
ALS U DE DEUR
ACHTER U SLUIT!!
Tips alvorens u op vakantie gaat.
uit het stopkontakt.
<ijk of gas licht enwa
ter zijn afqesloten
Bericht buren en lever,
anders van uw vertrek
Denk om uw ijskast
etensresten, verwar.
minq etc.etc.!!!
de verzorging, van
plantenen huisdieren
Geef iema^d^^^
sleutel van uw huis
apparaat, paspoort,
medicijnen etc.
)enkj>m nota's
iantie kunnen komer
