LOSSER
BESTAAT
iepten op rijin van 1600 jaar geleden
De burgemeester
lijdt niet
zichtbaar
onder de
discriminatie
en zijn hele gemeente zijn van de kaart. De burgemeester: dat is de heer
v. d. Sandt. Zijn gemeente: het Twentse Losser. Maar let welze zijn letterlijk
kaart. En dat nemen ze niet. Ze willen even fier als alle gemeenten in de nabije
rre omtrek op
indkaarten en
naslagwerken
vermeld.
mmminger qua kern, inwonertal
meestal wel zijn
Het behoeft geen betoog
INC deze ongelijke behandeling
z>en wij niet anders kunnen
11\ een discriminatie in er-
betreuren. Wij achten de
l situatie hoogst onbevredi-
niet te zeggen onaanvaard-
prep meer, daar telkenjare bij
van periodieken opnieuw
Losser niet is vermeld.
'.ge stelt daarom alle pogin-
it werk om de gemeente die
geven, waarop zij in alle
e id aanspraak mag maken,
zover dit voor u al nodig
jn vermelden wij, dat Los-
gemeente is met een inwo-
cm bijna 18.000 en een op-
e<e heeft van rond 10.000 ha.;
omvat het hoofddorp
9000 inw.), alsmede de dor-
pree n
pen Overdinkel (4000 inw.) en De
Lutte (3000 inw.) zijnde de belang
rijkste buurtschappen. Naast het
feit, dat de gemeente een grote rijk
dom bezit aan natuurschoon en
derhalve voor de recreatie zoeken
den aantrekkelijk is heeft de
kern Losser zeer goede verbindings
wegen met Enschede, Oldenzaal en
Gronau (Did.). Met deze gegevens
hopen wij u in korte trekken een
(beter) beeld te hebben verstrekt
van deze gemeente.
„Gelet op het vorenstaande doen
wij een dringend beroep op u bij het
uitkomen van kaarten e.d. met on
ze opmerkingen rekening te houden.
Opdat onze „actie" het meeste ef
fect zal sorteren hebben wij deze
aanschrijving gericht aan alle uit
gevers, die naar onze mening daar
voor eventueel in aanmerking ko-
Gaarne vertrouwen wij dan
ook, dat de plaatsnaam „LOSSER"
'ifcPTEN in versvorm zouden een welfbrne
(1 ijing vormen met de huidige, meest onlees-
ëtabbels van de overwerkte huisarts. Volle
oeAmers en veel te grote praktijken rusten
•va]s een loodzware last op onze geneeshe-
hebben geen minuut tijd meer, om hun
°P therapeutisch gebied in elegante
jjjst te leggen,
fa was dit gesteld bij de boeddhistische
die 1600 jaar geleden hun medische ken-
it het oude Voor-Indië uitdroegen over ge
draal- en Oost-Azië. Hun recepten zijn
maar voor een zeer klein gedeelte be-
jebleven. Pas na vele eeuwen is men in de
wereld hiermee in aanraking gekomen,
-Ifs in vakkringen is deze literatuur nog
[onbekend.
zij dr. C. Nieman. directeur van het Cen-
itituut voor de Dropverwerkende Industrie
ferdam. is thans een gedeelte van deze oude
aan de vergetelheid ontrukt,
het eind van de vorige eeuw werd een
inig beschadigd, in verzen geschreven ma-
ontdekt. De Britse luitenant Bovver kreeg
landen in 1890. Het was afkomstig uit een
nirieen koepelvormig heilig monument bij de
,a-(rottenstad Qum Tura, niet ver gelegen van
|^pvaanknooppunt Kuchar. Het bestond uit 56
fijWOrkebast, bijeen gehouden door een koord
^hreven in wat later een Indotartaars Sans-
Neek te zijn. Op grond van de gebruikte let-
irsj®horend tot het zgn. Gupta-alfabet, kon het
In ca. 360 n. Chr. gedateerd worden.
De inhoud van het handschrift bleek bijzonder
interessant. Van de zeven delen, waarin de tekst
uiteenvalt, zijn er drie van medische inhoud, te
zamen meer dan tweederde van het geheel.
De grootste van de drie medische teksten be
vat 1.119 therapeutische verzen met recepten en is
getiteld „Nèvanitaka", hetgeen „room" of „quin-
tessens" betekent. De inhoud is dan ook kennelijk
een geselecteerd uittreksel uit oudere Sanskrietwer-
ken en gaat daarom zeker tot ver vóór de christe
lijke jaartelling terug.
Hoewel vele medicinale gewassen van de rijke
Aziatische flora genoemd worden komt zoethout en
het daaruit gewonnen extract (de drop) het meeste
voor. Het komt voor in een vijfde deel van de bij
na 400 recepten, die het Bower-manuscript bevat.
Men zou dus met recht van een 16 eeuwen oud
„droplied" kunnen spreken.
De recepten, waarin zoethout voorkomt, worden
tegen verschillende kwalen aangewend, o.a. hoest,
hik, astma, koorts, zweren, huidziekten, kwellende
dorst en andere ziekten.
Nu is bij drop het interessante, dat sommige van
ouds overgeleverde heilzame werkingen inderdaad
gebleken zijn een kern van waarheid te bevatten.
In dit verband kan herinnerd worden aan de Ne
derlandse ontdekking, dat zoethoutextract genezen
de invloed heeft op maagzweren. Een nog recente
re toepassing, momenteel in ontwikkeling in Enge
land en Italië, is de verwerking van zoethoutcom
ponenten in huidzalven tegen ontstekingen. Ook van
dit effect heeft de oude boeddhistische geneeskunde
reeds geprofiteerd!
voortaan wordt aangegeven. Voor
uw medewerking in deze aangele
genheid zijn wij u ten zeerste erken
telijk".
„Discriminatie" en .betreuren"
en „onaanvaardbaar": het is alle
maal zeer duidelijk. Maar ondanks
deze taal hoeft men de stemming in
Losser niet èl te zwaar te nemen:
een snelle visite aan het doxp wijst
uit dat alles er in landelijke rust
is en dat men nog geen aanstalten
maakt om gezamenlijk uiteraard
via de nauwe E-8 op te marche
ren naar de uitgeverijen.
Vergeten
„Ach", zegt mevrouw Postma,
echtgenote van de hervormde pre
dikant, „vroeger schijnt de gemeen
te niet zo'n beste naam te hebben
gehad. We zitten hier nu al zestien
jaar en in die tijd is het enorm
veranderd. Toen we kwamen was er
zelfs nog geen waterleiding. Maar
de burgemeester heeft er in die ja
ren na de oorlog org veel aan ge
daan. Of Losser vergeten wordt?
Héél Twènte wordt erg vergeten!"
De huisarts G. van Blanken: „Ik
ben in Delft geboren, ik heb in Lei
den gestudeerd, in Rotterdam en
Amsterdam gewerkt, en ik zou
voor geen geld uit Losser weg wil
len. De randstad ligt me niet meer.
De praktijkvoering hier ligt me
best; geen trappen lopen en zo. Ik
voel me niet zo achtergesteld in
Losser! Maar in vroeger jaren heeft
Losser nooit zo'n goede naam ge
had. In de jaren van de malaise
kwamen uit andere streken gezin
nen hierheen, omdat er hier in de
textielindustrie nog wel wat cent
jes waren te verdienen. Maar sinds
dien is het aanmerkelijk beter ge
worden. Wel constateer ik dat bij
de kinderen hier de reactiesnelheid
en het intelligentiepeil wat lager
dan het gemiddelde liggen: men is
hier echter ook kalmer en rustiger
van aard. Maar ook dat intelligen
tiepeil verbetert net als de finan
ciële omstandigheden".
Indruk
Burgemeester v.d. Sandt blijkt
ook zelf de zaak van de discrimina
tie laconieker op te vatten dan zijn
brief zou doen vermoeden. Hij laat
het allemaal over aan de indruk die
zijn dorp op de bezoeker maakt; en
die indruk is opperbest. Losser, het
hoofddorp van de gelijknamige ge
meente, is breed opgezet, ruim en
fris van uiterlijk. Het bestaat goed
deels uit splinternieuwe bebouwing,
doorspikkeld met kleine en grote
gebouwen die jaartallen van
eeuwen her dragen, en die in noeste
samenwerking met Monumenten
zorg zijn gerestaureerd. Een schuil-
kerkje; een oude toren; en een
„bleekwachtershuisje", herinne
rend aan het gemeenschapsgroen
waarop in oude tijden de Losserse
vrouwen hun schone was spreid
den. De burgemeester die hier
reeds 18 jaar vadert schept op
redelijke wijze nog wat op over
zijn vele honderden hectaren na
tuurschoon, „met schrale, gele
n Jnduiding:
is hebben wij herhaaldelijk
constateren, dat de plaats-
:anLOSSER" niet voorkomt op
in atlassen, zakagenda's
fwijl andere (omliggende)
zoals b.v. Denekamp, Oot-
u Delden en Lonneker, hoe-
DOOR LOEK ELFFERICH
Links; Lossers zeer grote rooms-katho-
lieke kerk; bovenaan en hieronder: het rui
me centrum; rechts: de burgemeester en
het „bleekwachtershuisje"; rechts onder
aan: er is middenstand-nieuwe-stijl èn
middenstand van wat oudere datum.
zandgrond en vliegdennen" en over
de vele mooie landgoederen, waar
van een aantal wordt bewoond door
Twentse textielmagnaten. Hij uit
de wens dat hij nog best wat indus
trie zou kunnen herbergen en signa
leert het feit dat als onderdeel van
de schitterende verbindingen met
de rest van het land, nog om
kwart over twaalf 's nachts een
laatste bus de Lossenaren (of heten
ze Lossers?) in Enschede oppikt om
ze terug te brengen naar hun lande
lijke rust.
En dan voert hij de bezoeker
graag even per auto door zijn ge
meente, met wat stops op markan
te plekken. Het nieuwe zwembad;
de plek waar ijs en weder en
rijksgoedkeuringen dienende aan
stonds het nieuwe gemeentehuis
gaat verrijzen; en het al vermelde
bleekwachtershuisje. Dat is zowaar
bewoond: door een employé van
een Enschedees museum en diens
vrouw. Het jonge stel had gehoopt
zo iets „echt ouds" te kunnen gaan
bewonen; zij en de vaderen van Los
ser hebben elkaar wél gevonden.
In het huisje is het een wonderwe-
reldje van oude binten, verrukke
lijk dof tin en nauwe venstertjes;
en wat achteloos op een klassieke
stoel neergeworpen textiel, zo te
zien lingerie in de edelste tradities
van de Twentse industrie, beklem
toont nog het versctil tussen heden
en verleden.
Bijenkorf
Stellig gezegd: Losser is een fleu
rige, vriendelijke gemeente. En nog
stelliger: degeen die dit oord van
rust, van goede wegen en van ple
zierige woningen meer in de be
langstelling gaat trekken, die
maakt goede kans dat hij een oase
verliest en een bijenkorf erft. Trou
wens, luister naar wat dokter Van
Blanken zegt: „Sinds vorig jaar
voert de Twente-route van de
ANWB door Losser, hier voor m'n
deur. Nou, zondags bij mooi weer is
het gewoonweg een processie van
auto's. Nee, over belangstelling heb
ben we niet te klagen". Het is die
zelfde dokter die kennelijk met wat
spijt zegt dat er van het echte oude
Twente niet veel meer over is.
Maar wie er ook néér Losser
trekt, vlak voorts de trek u i t Losser
niet uit. Daarover zegt ds. Sj. Post
ma: „Onze eigen jeugd trekt naar
de steden. Van de 246 jongeren die
er onder mijn leiding lidmaat van
de Hervormde Kerk werden, wonen
er nog maar 83 in Losser. En de
jonge gezinnen, die hier komen wo
nen?: die zijn min of meer losge
slagen, voelen zich na soms ja
ren inwoning heerlijk vrij; ze
zijn alleen nog maar in néém aan
gesloten bij een kerk; niemand ia
de omgeving kent ze, dus.
Maar anderzijds signaleert hij
lieve trekjes van oecumenische ver
standhouding in deze gemeente,
met 70% rooms-katholieke inwoners.
Was er niet de actie „hand-in-han<f*
samen met de katholieken voor de
bouw van een protestantse kerk?
En de dominee komt net van de ka
pelaan vandaan, met wie hij nu
weer andere dingen aan het uit
broeden is.
Duidelijk
Nee, Losser bestéét heel duide
lijk. Van de autoverhuurder die
Bagchus heet tot en met de inwo
ner die employé is van de „NV
Spaarkas voor Belegging in Rooms-
Katholieke Kerkelijke Leningen".
Zoiets is eenvoudig niet te verzin
nen, evenmin als al die mensen van
vlees en bloed met klassieke
Twents-Saksische namen als EuL-
derink en Elferink en Boerrigter;
déze spant in het telefoonboek de
kroon: J. Verduyn Olde Boerrigter.
Losser is geen fantasie; wie zou
trouwens dit kunnen bedenken:
scheffer k g leid twentse jazz
boys kruidenierswaren galant
en
scheffer n leid orig twentse jazz
boys cafet
Raar maar waar: zo luiden twee
opeenvolgende opgaven in de afde
ling Losser van het interlokale te-
telefoonboek (tussen twee haak
jes: dat is dus in ieder geval één
naslagwerk waarin de gemeente
wis en zeker voorkomt). Het stel
opgaven kan overigens duiden op
een orig Lossers drama, ronder
een galant trekje.
Hoe dit ook zij. Lossers bestow
wil zijn rechtmatige plaats hebben
op de kaart; en B. en W. weten
zich bij hun streven kennelijk ge
schraagd door de leden van de
raad (12 RK, 2 PvdA, 2 CH/AR,
1 CPN).
Ze hebben in ieder geval be
reikt met hun brief dat Losser
vast vermeld staat in de jaar
gangen van dit dagblad, voor
nu en straks. Wij drukken im
mers geen losse gedachten
(maar ditmaal wèl Los
sers gedachten).
resten des lands went aan
geluiden uit de Twentse con-
- denk maar aan de luid-
0T E-8-actie, die de eerste
K>g niet zal verstommen.
Ht geluid van Losser is hele-
Icuw. En aangezien het duidt
f-Twentse jaloezie, moeten
westerlingen goede nota van
eI- Ichijnsel nemen. Ziehier dan
gemeentebestuur van dat
w het uiterste randje Neder-
oosten Enschede aan alle
uitgeverijen heeft ge-
