Geen prikkeldraad aan Ulbrichts
oostelijke
grenzen
Op reis door Oost-Duitsland (IV)
Laura-bestuur aan het werk
In Leimuideii
Ritje met bus
eindigt in eel
r' t
LEIDSCH DAGBLAD MAANDAG 5 Jl'LI DERDE BLAD
jerye
Re- Paardebloemen groeien in de tuinen van Cecilienhof, het vroe-
ZQgere buitengoed van keizer Wilhelms wat simpele zoon Frederik
de troonopvolger, die eens op Ameland gevangen zat. Hier
ondertekenden de grote drie in 1945 de zogenaamde verdragen
geen van Potsdam. Paardebloemen bloeien ook langs de oevers van
van de Oder en de Neisse, de oostgrens van Ulbrichts boeren- en
ko" arbeidersstaat, zoals die in Potsdam na een onafzienbaar gehar-
ver-rewar werd vastgesteld ..vorlopig", en „tot aan de komende
tslui- vredesconferentie"
Jige-
Oder
het aardse paradijs. Het gras j i
hoog en glanst in de zon Het °nze ^rresvondent m Bonn f
stille water van de rivier is ver bui
den zijn oevers getreden en dompelt
miotwilligen, populieren en vrucht-
bomen tot hun kruinen onder. De
er en eerste zwaluwen scheren langs de
;rkttdaken van de boerderijtjes. Hier
ien'geen prikkeldraad en mijnenvelden,
pre-zoals aan Ulbrichts westelijke grens,
Op het land is aan Poolse zijde van
rivieren niemand te zien. De j
'Poolse wachttorens zijn al ruim vijf f
dat jaar leeg. De weiden m J
te~ zijde liggen braak.
Poolse grens
In Wilhelm-Pieckstadt, dat vroeger
Guben heette, loopt de Poolse grens
[over de brug die beide stadsdelen
[verbindt. Het is zondag en wande-
jlaars aan Duitse zyde bekijken de
wandelaars op de Poolse oever. Uit
de Poolse ramen hangt een enkele
nieuwsgierige met een verrekijker.
Een fabrieksarbeider van ongeveer
30 jaar. die met zijn zoontje langs
de rivier loopt (die in Guben nog
Neisse heet) vertelt dat hij op zijn
8ste voor het laatst op de andere
oever is geweest. De vraag of hij als
jongen met zijn vrienden, uit louter
avoniurenzucht en gedreven door de
geheimzinnigheid van de verboden
overzyde, niet eens op een stille of
doorwaadbare plaats op Pools gebied
is geweest, schijnt de man niet te
I begrijpen.
Er zijn nauwelijks nog Duitsers in
het Poolse Guben, vertelt hij hoewel
de kern van de stad op nu Pools
gebied ligt. Voor een bezoek aan deze
schaarse familie moet de westelijke
Gubenaar over Frankfort aan de
Odrr reizen. Dat betekent, van de
ene kant van de brug naar de andere
in de praktijk een afstand van ruim
hcnderd kilometer. Toch schijnt een
re-s naar Polen sommige moedigen
nog aan te lokken. Het is gemakke
lijker om van Warschau naar Parijs
te komen (voor de Ulbricht-afvallig
dan van Guben naar West-Berlijn,
zo verzekert men.
Onze correspondent in Bonn
heeft van de Oostduitse auto
riteiten toestemming gekre
gen een reis van acht dagen
door de DDR te maken.
Daarbij werden hem geen
beperkende bepalingen op
gelegd. Onze correspondent
heeft derhalve in tal van
plaatsen met verscheidene
personen kunnen spreken.
..Geen prikkeldraad aan Ul
brichts oostelijke grenzen
■is het vierde artikel in een
de plaats waar vroeger het veer naar
de overkant aanlegde. Op een kar
tonnen bord staat te lezen: „grens
gebied, verboden te fotograferen". De
paardebloemen zijn hier groter en
geler, het gras vetter, de boomkrui
nen weelderiger dan waar ook.
Westelijke grens
Hier vloeit de Neisse in de Oder.
Beide rivieren zijn Pools. Ratzdorf
ligt precies aan de noordpunt van
een driehoekig gebied, dat ten westen
door de westelijke Neisse, ten oosten
door de Oder en ten zuiden door de
oostelijke Neisse wordt begrensd.
Toen de geallieerde grote drie in de
oorlog overeenkwamen dat Polens
westelijke grens langs de Oder en de
Neisse zou lopen, hadden zij zoveel
andere zorgen aan hun hoofd, dat
ze vergaten dat er twee rivieren zijn
die Neisse heten. Churchill verzette
er zich later tot het uiterste tegen
dat de Poolse grens langs de weste
lijke Neisse zou verlopen. De toen
malige Britse premier vond het niet
nodig dat de Polen zich „een indiges
tie aan land zouden vreten", terwijl
de in het omstreden gebied (van
13.042 km2) wonende drie miljoen
Duitsers in de armen van het uitge
putte Westen zouden worden gedre
ven, en er een nieuwe haard van on
rust zouden kunnen
Toegestemd
et
Ratzdorf
Het Duitse Guben dat nu Wilhelm-
C'1 Pieckstadt heet, is ingeslapen. De
grens met het verboden rijk bestaat
en uit dertig meter water, en in de zo
mer zandbanken. Toch overschrijdt
niemand deze Rubicon, De geheim-
gj zinnige overzyde heeft immers nog
minder te bieden dan Ulbrichts har-
:in de werkelijkheid. Tussen Guben en
lit Frankfort aan de Oder voert een
jji smalle asfaltweg naar het dorpje
re Ratzdorf. Behalve wat kippen, een
en kind en een in het zwart geklede
ng oude boerenvrouw is er niemand op
og! straat. Aan de oever van de rivier,
die hier Oder heet, staat een een-
voudig café, dat vroeger „lm Wissen
ie Boss" heette en nu „Konsum Gast-
ie
Maar als Churchill na de voor hem
zo dramatische afgelopen parle
mentsverkiezingen van 1945 door
de socialist Attlee is opgevolgd, krij
gen dr Russen hun zin. Als hun mi
nister van Buitenlandse Zaken, Molo-
tov. bij de Amerikaanse president
Truman en diens minister van Bui
tenlandse Zaken, Byrnes, blyft aan
dringen, stemmen deze er, moe en vol
heimwee naar de States, in Potsdam
in toe dat Polens grens langs de wes
telijke Neisse en Oder zal verlopen
(.voorlopig" en „tot aan de komende
vredesconferentie"). Maar alle bijna
drie miljoen Duitsers in het omstre
den gèbied hebben dan al lang voor
de aanstormende Russen de benen
genomen of zijn door de Polen hard
handig over de rivier gezet.
Boers-diplomatiek
Als ik de samenvloeiing van de ri
vieren en de paardebloemen" heb be
wonderd, komt uit de „Konsum
Gststatte" een aangeschoten Ratz-
dorfer op me af. Nadat hij me boers-
diplomatiek heeft uitgehoord, kijkt
hij me dreigend aan en bekent lid
van de hengelaarsvereniging en voor
zitter van de sportvereniging van
Ratzdorf te zyn. Als ik deze stoere
bekentenis voor kennisgeving wil
lemen, haalt de man een in
goedkoop plastic gebonden document
te voorschijn, dat herinnert aan mijn
vroegere padvinders-lidmaatschap-
boek, waarin óók alle behaalde insig-
konden worden opgetekend. De
Ratzdorfer legt me dan somber uit
dat de eerder gemelde functies hem
verplichten „alle verdachte personen
langs de staatsgrens onmiddellijk te
•apporteren". Terwijl hij probeert me
echt in de ogen te zien, bijt hij me
oe: „Sofort weg, het is hier ge-
aarlij k". Als ik geen krimp geef en
doe of ik deze plotselinge wending
der zaken niet begrijp, slaat hy om.
Groeten
„Ik zal u wat zeggen", bekent de
hengelaar-spion. „Ik heb een zoon in
rover wonen en ook een klein
kind van anderhalf jaar. Dat heb
ik neg nooit gezien. Weet u waar de
eigenaar van de Konsum-Gaststat-
te woont? Hier, ik geef u het adres,
het is bij Hannover, doe hem myn
groeten".
De mannen die eerst om ons heen
stonden hebben haastig de benen ge
en toen mijn spionnenvanger
zyn partijboek voor de dag haalde.
neem daarom aan, dat hij mis-
:hien toch meer narigheid kan ver
oorzaken dan aangenaam is. Als ik de
auto start, is de man met moeite
het portier ta slaan.
„Ik zal u wat zeggen", gaat hij ver
der. „Daar aan de overkant is al drie
keer gezaaid en nog niet één keer
geoogst". Als ik de deur dichtklap
voegt hy er nog vlug aan toe: „en
Oplossing nabij
in San Domingo
In San Domingo acht men het mo-
gelijk dat deze week begonnen wordt j
met de vorming van een voorlopige
Dominicaanse regering. Uit officieu-
ze bron wordt vernomen, dat Caa- j
mamsten en Imbertisten erin heb- i
ben toegestemd dat de leiding van I
het nieuwe kabinet wordt toever
trouwd aan een van de volgende
personen: de advocaat Garcia Go-
doy van de hervormingspartij van
oud-president Balaquer, de partijlo
ze arts Goico en de advocaat Alba
de Moya van de Dominicaanse re-
volutienaire partij van ex-president
Bosch. Godoy heeft verklaard, dat
„de voorlopige oplossing" zeer nabij
is en dat het enkel nog om detail
kwesties gaat. De secretaris-generaal
van de Organisatie van Amerikaan
se Staten. Mora, liet zich wat gere
serveerder maar toch ook optimis
tisch uit.
President Johnson heeft zaterdag
trekking van 1400 Amerikaanse
republiek bevolen.
Door deze maatregel wordt het
aantal Amerikaanse militairen inde
Dominicaanse Republiek terugge
bracht tot 10.900.
WILHELM PIECKSTADT
hier zijn de aardappelen nog niet g
eens in de grond". g
Het blijft een open vraag of hij
het partijbestuur van Ratzdorf nog j 1
op de hoogte heeft gesteld.
TROS vraagt
nu s
poedig
Subsidie van Anjerfonds
voor „Litteris Saerum"
De Kon. Ver. „Litteris Sacrum"
heeft van het Anjerfonds een sub
sidie verkregen van ruim f. 1100.
voor de aanschaffing van toneelgor
dijnen en een regelapparatuur ter
uitbreiding van de verlichting, zulks
in verband met het 110-jarig bestaan.
zendvergunning
C C
De TROS is van plan een zendver
gunning voor radio- en televisie aan
te vragen, zodra de plannen van mi
nister Vrolijk voor een nieuw om
roepbestel zijn goedgekeurd. Dat
heeft ir. H. Minderop, gedelegeerd
bestuurder van de uit de REM voort
gekomen omroepstichting meege
deeld.
De TROS rekent er op door mid
del van een doeltreffende propagan
dacampagne binnen korte tijd de
honderdduizend leden te kunnen ver
zamelen, die nodig zijn om als een
volwaardige omroeporganisatie in
het nieuwe omroepbestel te kunnen
meedraaien. Dat ledental wordt in
de nota van minister Vrolijk over
het omroepbestel genoemd als cri
terium voor tweeëneenhalf uur zend
tijd per week. Volgens de nota zal
de TROS zijn leden tenminste vijf
gulden contributie moeten vragen.
Tot dusver betaalden de leden van
de stichting slechts een gulden per
jaar. De Tweede Kamer begint mor
gen met de openbare behandeling van
de omroepnota.
Verdienstelijk AVRO-lid
Tijdens de zaterdag in Maastricht
gehouden algemene vergadering van
de AVRO is de heer E. de Jong uit
Leidschendam tot lid van verdienste
benoemd. Vanaf de oprichting van
de AVRO in 1924 maake de heer
De Jong deel uit van de AVRO-lei-
rimg en gedurende 35 jaren had hij
zitt»ng in het dagelijks bestuur van
de vereniging. Het nieuwe lid van
verdienste was o.m. ondervoorzitter,
welke functie thans wordt bekleed
door mr. W. Hoekstra, burgemeester
van Haskerland in Joure.
7.06 uur
9.00 uur
10.30 i
10.55 1
11.00 i
Nieuws in het kort
Barend de Beer
Kenmerk, kerkelijke informatierubriek
Huckleberry Hound
Journaal en weeroverzicht
Libellen, film
The cold old days, film
Terugkeer onmogelijk, film
De Tweede Wereldoorlog, documentaire
Journaal
Tour de France
i NEDERLAND II K.R.O.
8.00 uur
9.00 uur
Nieuws in het kort
Waauw, dansen
De eerste eeuwen van het Christendom, doe.
Muziek op kasteel Pommersfelden
Onze man in Londen
H RADIO
HILVERSUM I
6.20 uur
9.00 uur
1 HILVERSUM II
Toen de VPRO een half Jaar
geleden het filmpje „Blind kind"
op Nederland II had uitgezon
den, heb ik er na mijn bewon
dering voor te hebben uitgespro
ken de smeekbede aan verbon
den dit voortreffelijke filmpje zo
snel mogelijk via Nederland I
aan alle kijkers te vertonen. Dat
is nu dus geschied, en iedereen
heeft kunnen zien dat de jury
die onlangs tijdens het filmfes
tival in Arnhem een eervolle
vermelding aan „Blind kind"
toekende gelijk had met te stel
len dat Joan van der Keuken
zijn onderwerp op „beheerste en
onsentimentele wijze" had be
naderd. zonder daarbij „in de
rouw van een door medelijden
oewogen toeschouwer" te verval
len. zodat zijn „onthullende en
vaak dramatisch werkende beel
den" tot een „intens doorleefde
en humane film" hadden geleid.
Treffend was vooral het tweede
gedeelte van zijn film, waarin
hij eerst de hardlopende blinde
kinderen verlangzaamd op het
scherm brengt en daardoor dat
„accent op de geestkracht en het
niet te stuiten doorzettingsver
mogen" (juryrapport) op een
onnavolgbare wijze weet uit te
beelden, en daarna een paar
kinderen op hun tastende tocht
door drukke stadsstraten volgt,
waarbij zijn afwisselend gebruik
van pianomuziek en de cacofo-
nie van geluiden zonder zicht
bare bron, de beelden uiterst
doeltreffend onderstreept.
Museum in Israël
Op Nederland I zorgden Ed en
Gerda van der Elsken voor een
korte reportage van de opening
van het nieuwe Israëlische mu
seum in Jeruzalem, waaraan jhr.
Sandberg als adviseur verbon
den is (zoals inderdaad bleek de
doeltreffendste manier om op
goedkope wyze dure kunstwer
ken te verwerken. Van der Elks-
sen had ook fyn aangevoeld dat
na het speechen van Broadway-
miljonair en grootste schenker
van het museum Billy Rose een
aantal militaristische beelden
niet ongepast was: Rose zei im
mers, dat hij had aangeraden de
kunstwerken bij een eventuele
overval van de aangrenzende
Jordaniërs, niet te verbergen
maar om te smelten tot kogels).
Het Russische poppentheater
viel daarna tegen. Knap van uit
voering natuurlijk, maar nogal
a-poëetisch en weinig origineel g
van opzet. Op Nederland II zag
men precies het tegenovergestel-
de bij een Amerikaans teken-
filmpje. Hier weer veel te veel
pretentie, een overdaad van
ideetjes, een surplus aan artisti-
citeit, maar een warhoofdig to-
taal dat zelfs geen aanspraak
meer kon maken op de betiteling j|
experimenteel, avantgardistisch
of zoiets.
Schipperend 1
Brandpunt
Zaterdagavond baarde Brand-
punt enig opzien met beelden
van de mislukte kranslegging
door énkele studenten by het j|
monument op de Amsterdamse
Dam. waarbij de cameraman
van Brandpunt van de Dam
werd weggeslagen, zodat we de
aardigste beelden moesten mis-
sen. Brandpunt verzette zich bij
monde van Frits van der Poel
krachtdadig tegen de beschuldi- =5
ging van een inspecteur van po- =1
litie, alszou Brandpunt de
kranslegging georganiseerd heb-
ben, een van die onjuistheden
waarvan Vara-quizmaster Joop
van Tyn ook ernstig te lijden j=
heeft gehad. Brandpunt bereik- j|
te, dat na het nogal willekeurig
noemen van Van Tijns naam in EE
de uitzending, het aantal boos-
aardige telefoontjes naar zijn
adres vervyfvoodigde. De „hou- SE
ding in de tijd" die Brandpunt
in deze hele affaire innam was g
overigens weinig duidelijk. Men M
schipperde zo'n beetje tussen gj
sympathie en niet-sympathie f§
voor de demonstranten door, H
maar eindigde wel met de op-
merking dat het enige wat tij- 1
dens de intocht van Beatrix en g{
Claus aan de Duitse bezetter g
had doen denken, het optreden g
van de Amsterdamse politie was
geweest
Johau Heesters
De televisieoperette „Die lus- H
tige Witwe" van Johan Heesters
in de rol van Danilo („Jij bent
myn beste Danilo geweest",
placht Léhar tegen Heesters te
zeggen), was uiteraard een feest M
voor oog en oor. Heesters ver- 1
telde in het interview vooraf dat g
Léhar als gast-dirigent by zyn g
eigen opera de tempi te lang- g
zaam placht te nemen. Het zij g
hem vergeven. In het juiste ff
tempo gespeeld, blijft de weduwe
een „ha rtvero verende dame". 1
1 V
Een nachtelijke dronken
rit met een autobus van de N.V.
n Kroon is in de poli-
Roelof arendsveen ge-
Maar se
tiecel vo
eindigd.
In de nacht van zaterdag op
zondag hadden twee jeugdige
personen, die te diep in het
glaasje hadden gekeken, zich
in een leegstaande autobus ge
nesteld. Zoals gewoonlijk staan
de autobussen Js nachts op het
garageplein naast het Groene
Kruis gebouw, Nachtwaker Wal
let constateerde plotseling dat
één van deze autobussen in be-
weging kxeam en dat de rech
ter richtingaanwijzer werd uit
gezet. Dit wekte grote verwon
dering bij de heer Wallet, om
dat op een dergelijk laat tijdstip
nooit een autobus vertrekt. De
verwondering werd nog groter,
toen de autobus in plaats van
rechtsaf te slaan naar links
reed. De nachtwaker sloeg on
middellijk alarm. Politieman
nen zetten weldra met een per
sonenauto de achtervolging in.
In Rijnsaterwoude strandde de
bus op de brug over de Leidse
Vaart. Er was een behoorlijke
materiële schade. De twee
praalrijders konden worden
aangehouden en werden over
gebracht naar de politiepost
Alkemada in Roelof ar endsveen.
-den-
beeld. 23.40 Het Evangelie ln Esperan-
23.55-24.00 Nws.
VARA: 18.00 Nws. 18.15 Van harte
19.30 Voor de werkende vrouw. 19.50
Parlementair overz. 20.00 Nws. 20.05
Tour de France, nabeschouwing. 20.10
23.55-24.00 N'
GRAMMOFOONPLATEN!' ROG R AM M A
DRAADOMROEP
Over (le 4e iyn van 18-20 uur
I. Wolfgang Amadeus Mozart. 1. Sym-
phonle nr. 33 in Bes gr. t. KV 319. Al
legro assai. Andante moderato. Minuet-
Ook dit jaar zullen de aan de Laura
deelnemende politiegroepen, dank
zij de welwillende medewerking van
het gemeentebestuur, tijdens de
Lauraweek worden ondergebracht
in het voormalige bejaardenhuis
aan de Oudshoornseweg.
Doordat dit tehuis echter gedurende
het gehele jaar, sinds de laatste
Laurarit, leeg heeft gestaan en
praktisch ook niet gelucht is, was
van een verantwoorde huisvesting
geen sprake.
men en het gebouw van boven tot
beneden een goede beurt gegeven.
Ook hier had, zoals bij alle Laura-
gebeurtenissen, de voorzitter, de
heer P. Groenhart, weer de leiding
en toen het middaguur zaterdag
sloeg was er een fris gebouw te
voorschijn gekomen.
Het aantal inschrijvingen is inmid
dels de 350 reeds gepasseerd, zodat
het bestuur verwacht, dat morgen
weer eenzelfde aantal als voor
gaande jaren van de partij zal zijn,
ondanks het afwrijven van enkele
reeds jaren deelnemende groepen.
Vanavond om acht uur wordt de
18de Laura officieel by het raad
huis door burgemeester Bruins
Slot geopend. Daarbij zal het tam
boer- en pijperkorps van de Rotter
damse politie een taptoe blazen.
Morgen wordt er vanaf zeven uur
vanaf het Thorbeckeplein bij^ het
Nutsgebouw gestart voor de eerste
rit. Deze gaat in westelijke rich
ting, naar de kust en bollenstreek.
Via Rijnsaterwoude komen de deel
nemers over de Herenweg en Oranje
Nassauplein weer naar het Nuts
gebouw, waar zy om half vier wor
den verwacht.
(Foto Leidsch Dagblad)
Jochum. 2. Concert
i C gr. t. KV 467. Allegro 1
Mozarteum; Dirigent en solist: Geza
II. Ludwlg
19. Allegro
Molto allegro. Emil Gllels, plano; Or-
brio. Adagio. Rondo.
Allegro. Trio. Allegro molto. Kon. Phil-
harmonlsch Ork. o.l.v. Sir Thomas Bee-
YOOR DINSDAG 6 JULI
Hilversum I. 402 m.
KRO: 7.00 Het levende Woord, me
ditatie. 7.05 Ouverture: reportages en
comm.. wegeninformatie en lichte
gram. (7.30-7.40 Nws.; Plm. 8 00 Over
weging). 8.30 Nws. 8.40 Lichte gram.
met toeristische tips en informatie
voor de vrouw. <9.00 Weeroverz.). 9.35
Waterstanden. 9.40 Sextuool. gei
chansons. 13.30
Lichtbaken, lezing. (Tussen 15.30 en
17.00 kan het progr. onderbroken wor
den voor reportages van de Tour de
France en Tour de l'Avenir) 15.20 Mu-
siësta. gevar. muz.progr. 16.00 V. d.
zieken. 16.40 Onderweg, een program-
de oudere luisteraars. 17.00
Henk Dennert.
uit de Ned. Antillen. Spr.'
AVRO: 7.00 Nws. 7.10 Ochtendgym.
7.20 Lichte gram. VPRO: 7.50 Dag
opening. AVRO; 800 Nws. 8.10 Lichte
door dhr. J. M. Lodewijks)
ngsoliete. 12.27
de landbouw. 12.40 Licht c
solist. 13.00 Nws. 13.10 Act. en gram
13225 Beursber. 13.30 't Muzikantenuur:
klass. muz. 14.30 Klndermuzlek. 15.00
Logboek 1931. 15.40 Lichte gram (Om
16.00 Nws). 16.30 V. d. Jeugd.' 17.30
Lichte gram. v. d. Jeugd.
TELEVISIEPROGRAMMA'S
Nederland I: NTS: 18 30 Weekjourn
r gehoorgestoorden. 19 00 Nieuws ln
ding onder voorbehoud). 19.33 Engelse
les. 20.00 Journaal VARA: 20.20 Ach-
ter het nleu vs. NTS: 20 O Sextet,
amus.progr. VARA: 21.3C Doping, do- I
..Grote Beer"
bracht 800
studenten
Vanmorgen is de „Grote Beer"
weer in Rotterdam aangekomen met
aan boord 800 Amerikaanse studen
ten. Deze reizen staan onder auspi
ciën van het Nederlandse Bureau
voor Buitenlandse Studentenbetrek -
kingen (NBBS). Aan boord wordt ge
durende de overtocht onder meer een
uiigebreid programma van lezingen
en „panel discussions" verzorgd. Een
staf van een tiental zorgvuldig ge
selecteerde Amerikaanse en Europese
sprekers belicht diverse aspecten van
de beide continenten. Hiernaast zorgt
een NBBS-staf, bestaande uit een
klass'-eke-muziek- en een jazz-gezel-
srfcap en technici ervoor, dat de ont
spanning niet wordt vergeten.
De stichting „Atlantisch Studen
tenprogramma", opgericht door het
Ministerie van Onderwijs en Weten
schappen en het NBBS. heeft ook dit
jaar weei kans gezien het ss „Grote
Beer" voor de zomermaanden te
charteren.
actuele sportprobleai
urnaal. 22.20 Filmver
..ance. 22.30-23.00 Samt .vbuuik n.a-
merdebatten (uitz. onder voorbehoud)
Nederland II: NTS: 20.00 Nieuws in
het kort. 20.01 Detective Bureau Lynx:
Om een wagenlengte, TV-fllm NCRV:
20.25 Hoe bestaat het. 20.55 Jazz ln
