LEIDSCH ilSfe DAGBLAD
IK KAN U VERZEKEREN: HET IS GOED
Koningin maakt voor radio en televisie verloving bekend:
BEZWAREN
MOGEN NIET
OPWEGEN
TEGEN HUN
LIEFDE
■WFFRBFRÏCHT
Overwegend
droog weer
VERLOOFD PAAR
NAAR LEIDEN?
Tv morgen
(§ud &/7ei/wo
Een vrije middag
Nooit gedaehl
aan afstand
Opgericht 1 maart 18G0
MAANDAG 28 JUNI 1965
No. 31601
Directeur: e; A. el vao Dishoeck DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
HoofdredacteurJ. Brouwer f 10.70 per kwartaal, f 3.55 per maand, f0.83 per week Witte Singel 1. Lelden Giro no 67055
Koningin Juliana heeft
9 vanmiddag voor radio en
tii televisie het Nedelandse
"volk offcieel in kennis
.'•gesteld van de verloving
van prinses Beatrix met
"de heer Claus von Am s-
berg.
De landsvrouwe deed dit met de
tolgende woorden:
..Het is voor mijn man en mij
11 '.en grote vreugde u nu zelf
- de verloving aan te kondigen
- ian onze dochter Beatrix met de
- ieer Claus von Amsberg.
Wij zijn heel gelukkig, dat zij
leze keus heeft gedaan, die de
eus van haar hart is. In mense
lijk opzicht menen wij, dat die
'.en uitstekende is.
De keus van haar hart was. we-
ierkerig, vrij gauw gemaakt. Bei-
\en hebben die evenwel zorgvul-
lig getoetst met het verstand en
iet geweten en dit heeft hun
eel tijd gekost.
u Hoeivei Claus, zoals ook zijn
v amilie volstrekt tegen het nazi-
i egime gekant is geweest, waren
leide jonge mensen, evenals wij
„e//. zich heel duidelijk de twijfels
o, n zelfs de weerstanden bewust,
ie hun "-verloving bij menigeen
onden oproepen, in het bijzonder
then, die de oorlog hebben
orleefd. Toch hebben zij uit-
indelijk gemeend de bezwaren
iet te mogen laten opwegen te
en hun liefde. Zij weten immers,
oor uit te moeten zien. Zij zijn
ich bewust van de opdracht te
treven naar een toekomst van
egrip en samenwerking. Zij wil-
m hun leven richten op een sa-
ienleving, die steeds positiever
aar een Europees en een wereld
erband toe groeit.
Wij verwachten, dat onze aan-
taande schoonzoon, door zijn
ersoonlijkheid, voor Beatrix een
rote steun zal zijn in haar vaak
veeleisende leven ook dan,
anneer zij eens geroepen wordt
*1 ij op te volgen - naar ivij hopen,
'ns in verre toekomst.
c Dat het voor Claus een heel
ai loeilijke beslissing was, zijn zelf-
ekozen werk en zijn levensbe-
emming te gaan aanpassen aan
lte levensopdracht van Beatrix,
il iedereen begrijpen, en ook dat
et een diepgaand besluit vergde.
ic/i om te schakelen op ons land
1 i ons ivel en wee. Ik verwacht
at hij spoedig nuttig en boeiend
erk zal vinden in ons midden.
ei Kortom, als ouders hebben wij
\zcht 't vertrouwen dat de verbin-
0! mis van deze twee mensen in
Ale opzichten gelukkig zal zijn.
kan u verzekeren: het is g o e d
'Z Laten wij het jonge paar alle
'luk toewensen in hun verdere
I ven".
Mr. Cals
Onmiddellijk daarna nam de mi
nister-president mr J. M. L. Th. Cals
lö it woord voor het uitspreken van
,a^ :n gelukwens. Hij richtte zich in de
irste plaats tot Koningin Juliana.
[Jw woorden bewijzen andermaal op
elk een gelukkige wijze in u samen-
te lan de moeder, wier vreugde bestaat
i het geluk van haar eigen gezin
De Bilt verwacht tot dinsdagavond
rond: Overwegend droog weer met
u en dan wolkenvelden, zwakke tot
latige, langs de Wadden tijdelijk vrij
rachtige westelijke wind. Weinig
erandering in temperatuur.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
29 JUNI
Zon op: 4.23 uur; onder: 21.04 uur
aan op: 4.13 uur; onder: 21.53 uur
Hoogwater te Katwijk te 2.50 en
i.22 uur, laagwater te 11.04 en 23.29
ir.
Vandaag: „de kaartjes zijn er"
en de vorstin, wier zorgen zich uit
strekken tot heel haar volk". Weest
ervan overtuigd, dat de volken van
ons koninkrijk van harte in deze
vreugde delen", zo verzekerde mr.
Cals. Ook hij sprak over de verschei
denheid van gevoelens. „Die verschei
denheid is temeer begrijpelijk, omdat
verreweg de meeste Nederlanders nog
met de gelegenheid hebben gehad de
verloofde van uw dochter te leren
kennen. Ik had die gelegenheid wèl
en het verheugd mij te kunnen ver
klaren, dat het kabinet, evenals uw
majesteit en uw koninglijke hoog
heid. ook vanuit het landsbelang ge
zien de komende verbintenis van uw
dochter met groot vertrouwen tege
moet zien".
Verantwoordelijkheid
Tot de kroonprinses zei de minis
ter-president o.m. „Uw verantwoor
delijkheidsgevoel heeft u geleid bij de
beslissing de stem van uw hart te
volgen en u te verloven met de heer
Von Amsberg. Verheugd over de lief
de. die u is ten deel gevallen, wensen
wij u oprecht en van ganser harte
geluk".
Ook tot Claus von Amsberg richtte
mr .Cals zich in het Nederlands. „Ik
weet, dat u mij verstaat en wat
meer is begrijpt. In de afgelopen
weken ben ik onder de indruk geko
men van de ernst en de nauwgezet
heid, waarmee gij u verdiept hebt in
Prinses Beatrix en haar verloofde
Claus von Amsberg /uilen vrijdag
een bezoek brengen aan het West-
duitse Hitzacker en aan Uien. De
prinses en Claus zullen daar de moe
der van Von Amsberg bezoeken die
in net ziekenhuis van Uien ligt als
gevolg van een verkeersongeluk..
Koningin Juliana zal donderdag op
het Pieterskerkhof in Leiden de be
werking door Hugo Claus van het
toneelspel „Tijl Uylenspiegel" bijwo
nen int stuk wordt opgevoerd in het
kader van de lustrumfeesten
van de Leidse universiteit. Het is
waarschijnlijk, dat deze voorstelling
zal worden bijgewoond door prinses
Beatrix en Claus von Amsberg. De
Rijksvoorlichtingsdienst kon ons dit
laatste echter niet bevestigen.
P ecies een week geleden moch
ten wij op deze plaats de
verloving aankondigen van
Ii.K.H. Prinses Beatrix. Vandaag
is het zover: hedenmiddag om 1
uur heeft Hare Majesteit via ra
dio en televisie het Nederlandse
volk kennis gesteld van het
voorgenomen huwelijk van haar
oudste dochter met de Westduitse
diplomaat Claus von Amsberg.
Ga oen wij in ons vorige hoofd
artikel ons standpunt weer ten
aanzien van deze toekomstige
verbintenis, het is interessant om
onze motieven en conclusies van
er» v eek geleden te toetsen aan
reaches van andere zijde en aan
heren sindsdien van officiële
j zijde is bekend gemaakt. Wij her-
\inncren eraan dat de bezwaren,
welke tegen deze verloving wer-
I den ingebracht, drieërlei waren:
\le. de toekomstige echtgenoot is
Dn tier van geboorte2e. hij
maakte deel uit van de Hitier
1 Jvgend en 3e. hij diende in de
tweede wereldoorlog in de Duitse
Wehrmacht.
Geen van deze bezwaren is
voor tegenspraak vatbaar en wij
hebben er ook niet de minste be
hoefte aan daartoe een poging te
ondernemen.
De gedachte evenwel, dat
iemand alleen al op grond van
zijv nationaliteit niet in aanmer
king zou komen als huwelijks
kandidaat. is dermate absurd,
dat wij ons niet kunnen voorstel
len. dat enig weldenkend mens
dit standpunt bij nader inzien
zou durven handhaven, gesteld al
da* hij het in een spontane op
welling en in een sfeer van emo
tionaliteit aanvankelijk zou heb
ben ingenomen. Een dergelijke
discriminatie ware eenvoudig on
denkbaar.
Z! oals officieel is bekend ge
maakt. heeft de regering een
diepgaand onderzoek inge
steld naar de antecedenten van
de heer Von Amsberg. Niet alleen
beueffende de omstandigheden
waaronder de 13-jarige Claus zijn
lidmaatschap van de Hitier Ju-
gend vervulde en op 16-jarige
leeftijd in militaire dienst trad,
maar naar alles wat op zijn privé-
leyen, milieu en relaties betrek
king had. Dit onderzoek werd
r.iet gevoerd langs de weg van
ambassades of autoriteiten, doch
door gebruikmaking van tal van
persoonlijke contacten.
Het bracht aan het licht, dat
de heer Von Amsberg geen en
kele politieke activiteit heeft ont
wikkeld noch aan enige gevechts
handeling heeft deelgenomen. Dit
laatste mede als gevolg van het
feit. dat hij eerst in een zeer laat
stadium van de oorlog aan het
Italiaanse front werd ingezet, n.l.
in april '45, waarna hij in mei
krijgsgevangene werd gemaakt.
Dit onderzoek leverde derhalve
voor de regering geen enkele
aanwijzing op, welke voor haar
een reden zou kunnen zijn om
niet mede te werken aan de tot
standkoming van een goedkeu
ringswet voor het huwelijk van
Prinses Beatrix met Claus von
Amsberg. Integendeel, de ver
schalende rapporten en informa
ties gaven een uitermate gunstig
beeld te zien, een beeld dat nog
versterkt werd door de uitsteken
de indruk, welke gesprekken met
Von Amsberg bij diverse over-
heidsfiguren en vooraanstaande
Nederlanders achterlieten.
Gesteld voor de primaire vraag:
Zijn er redenen van gewichtig
staatsbelang, welke een beletsel
vormen voor dit huwelijk?" heeft
de ministerraad deze vraag una
niem ontkennend beantwoord.
De vertrouwelijke voorlichting
van het Seniorenconvent von on
ze volksvertegenwoordiging door
de minister-president had tot re
sultaat dat van de tien politieke
partijen acht fractievoorzitters
zich uitspraken ten gunste van
een goedkeuringswet en tenslotte
besloot de Rijksministerraad in
gelijke zin.
Spraken wij reeds de vorige
week de oprechte hoop uit,
dat de ontwikkeling zou zijn,
zoals ze tot dus verre geweest is
en dat deze zou leiden tot een
gelukkig en harmonisch huwelijk,
de afgelopen weken hebben toch
wel bewezen, dat de instemming
niet onverdeeld is. Velen blijven
het een moeilijk verteerbare zaak
vinden, dat straks, wanneer het
De Koningin en Prins Bern-
tard met het verloofde paar tij
lens het interview, dat door
elevisie en radio vanmiddag
verd uitgezonden.
huwelijk voltrokken zal zijn, op
nationale plechtigheden rondom
ae Bevrijdingsdag, naast Prinses
Beatrix een man zal staan, die
eens hetzelfde uniform droeg als
ae armee, welke 25 jaar geleden
ons land verraderlijk overviel en
het Nederlandse volk tot de rand
van de afgrond bracht.
Moeilijk inderdaad, maar niet
alleen voor ons. als Nederlanders.
Wanneer Von Amsberg inderdaad
de man is zoals hij door tot oor
delen bevoegde instanties en per
sonen wordt geschetst en wan
neer hij inderdaad de karakter-
tigenschappen bezit, welke hem
worden toegeschreven dan zullen
deze momenten voor hem min
stens even pijnlijk zijn als voor
ons.
Hij zal zich dan ongetwijfeld
bewust zijn, dat het niet alleen
zijn plicht is zijn echtgenote tot
steun te zijn en haar gelukkig te
maken, maar dat hij ook heel veel
heeft goed te maken jegens het
Nederlandse volk. waartoe hij
sinds kort is gaan behoren.
Hij zal zich zijn plaats als
Prins-Gemaal door zijn gedrag en
optreden waardig moeten be
tonen. zoals ook zijn aanstaande
schoonvader dat heeft gedaan. Hij
zal zich zijn plaats temidden van
ons volk moeten veroveren, maar
hij heeft er dan ook recht op, dat
dit volk. na het uiterst serieuze
onderzoek dat omtrent zijn ver
leden is ingesteld hem met ver-
iro twen L egemoet treedt. Zijn
gedrag zal van beslissende bete
kenis zijn voor het herstel van de
eenheid onder het Nederlandse
tolk, welke eenheid ontegenzegge
lijk onder deze gang van zaken
heeft geleden. Van hem zal een
grote mate van tact en beschei
denheid worden gevraagd, begrip
voor de houding, welke een aantal
Nederlanders tegenover hem in
neemt en het geduld en het door
zettingsvermogen om deze men
sen niet tegenover zich te laten
staan, maar naast zich te krijgen.
Wij hopen van harte dat Claus
von Amsberg over al deze kwali
teiten zal blijken te beschikken.
In dat geval zien wij met ver
trouwen de toekomst tegemoet.
Moge dat voor het aanstaande
bruidspaar (naar wij vernamen
niet vóór 1966) een heel gelukkige
toekomst zijn...
De gebeurtenissen in Den Haag op
morgen, dinsdag, zullen vanaf 14.15
uur door de televisie worden uitgezon
den. De uitzending begint met op
namen van de tweede-kamerzitting.
Om ongeveer kwart voor drie be
gint een rechtstreekse reportage van
de ontvangst door de regering ln de
Treveszaal.
De ontvangst door de Staten-Gene-
raal en het grootste deel van de ry-
tour door Den Haag inclusief de
ontvangst op het stadhuis worden
eveneens door de tv gevolgd.
i Uit het Leidsch Dagblad van t
J 29 Junij 1865:
f Te N.-York hebben de da-
f mes een allerliefste mode in
f zwang gebragt. Zij dragen
f kleine ronde hoedjes van wit 4
f kant, die den naam dragen 1
van sneeuwvlokken.
i(Advertentie) Zomerzorg
Vrijdag 30 junij 1865. Het.
vierde der zomer concerten
onder Directie van den Heer 4
H. Völlmar. Aanvang 's
avonds ten half zeven ure.
Voor de scholen
De verloving van prinses Beatrix
ls voor de staatssecretaris van On
derwijs en Wetenschappen en de
minister van Landbouw en Visserij
aanleiding de leerlingen van de
Rijksscholen morgen, dinsdagmiddag,
met ingang van 12.00 uur vrij te
geven.
De bewindslieden verzoeken de be
sturen van de gemeentelijke en bij
zondere scholen eveneens hun leer
lingen op die middag vrij te geven.
De eindexamens moeten echter
normaal doorgaan.
onze kroonprinses gelukkig maakt,
kan immers geen enkele Nederlander
onberoerd laten".
In het laatst van zijn toespraak zei
mr. Cals „God geve u, prinses Bea
trix. dat gij tezamen met uw verloof
de mede moog werken aan een toe
komst, die ons allen de kwade scha
duwen, van het verleden met een ge
rust hart kan doen vergeten".
Toen mr. Cals op het scherm ver
scheen liet de techniek even afweten.
Er was een geluidsstoring. Na 2Vt mi
nuut was het euvel verholpen, waar
op de minister-president adrem rea
geerde.
Nadat mr. Cals zijn gelukwens had
uitgesproken en prins Bernhard een
warm pleidooi voor zyn aanstaande
schoonzoon had gehouden, sprak
Claus in opvallend goed Nederlands
een kennelijk tevoren ingestudeerd
woord tot het Nederlandse volk.
Daarna had Herman Felderhof een
zeer openhartig gesprek met de ver
loofden, dat in feite een herhaling
was van het interview, dat zij in de
ochtenduren aan de binnen- en bui
tenlandse pers hadden toegestaan.
Een humoristische noot ontbrak er
niet aan, want toen aan Beatrix
werd gevraagd, waar zü na het hu
welijk zou gaan wonen, antwoordde
zij lachend: „In Drakesteyn, maar
dan laat ik de tuin wel wat dichter
beplanten
(men zie elders)
Prinses Beatrix en haar ver
loofde Claus von Amsberg. Deze
officiële verlovingsfoto werd ge
maakt door de fotograaf Max
Koot.
In een interview met de BBC-tele
visie, dat ook op het Nederlandse
beeldscherm verscheen, vroeg een
verslaggever, of de verloving ook er
gens samenhing met de wens van de
Koningin om afstand van de troon
te doen. Hij zei, dat dergelijke be
richten in buitenlandse dagbladen
waren verschenen.
De Koningin antwoordde hierop,
dat ze zich niet kan voorstellen hoe
dergelijke berichten in de wereld zijn
gekomen. Het is nonsens. Hare ma
jesteit zei, dat ze er nooit van ge
droomd heeft afstand van de troon
te doen. Ze zei dat ze zich fit voelt
en dat ze haar taak bijzonder inte
ressant vindt.
