IS VALKENBURG WEL OF NIET
LEVENSKRACHTIG GENOEG
VADERDAG
NOLET'S
Minister Smallenbroek vraagt zich van Antwoord ^lj~
„Dringende noodzaak voor
Leidse grenswijzigingen
is duidelijk aanwezig
BOOM
GRATIS TIJGERSPELDJES
F. WAREMAN HAAGWEG LEIDEN
LEIDSCH DAGBLAD VRIJDAG 18 JUNI 1965 TWEEDE BLAD
Ook al zal Valkenburg als gevolg van uo voorgestelde weidse grenswij
zigingen niet aan levenskracht inboeten, toch is de minister van Binnen
landse Zaken, Smallenbroek, niet zonder twijfel ten aanzien van de vraag
of deze in de Randstad Holland gelegen gemeente met haar 2400 inwoners
wel voldoende krachtig kan worden genoemd.
De minister lieeft Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland verzocht hem
daaromtrent nader voor te lichten. Indien zou blijken, dat voor opneming
van deze kleine Zuidhollandse gemeente in een groter bestuurlijk geheel
aanleiding bestaat, zal hij bevorderen, dat een daartoe strekkend voorstel
in voorbereiding wordt genoemen.
DU staat te lezen in de Memo
van Antwoord op het voorlo
og verslag aan de Tweede Kamer
ier het ontwerp van wet tot wij-
ging van de grenzen van de ge
vente Leiden en van een aantal
biggende gemeenten.
Het indertijd bij de Tweede Ka
ler der Staten-G ener aal inge-
ende wetsontwerp beoogt onder
peer toevoeging van gebiedsdelen
Leiden van Zoeterwoude,
J oorschoten, Wassenaar en
egstgeest.
Wat deze grenswijzigingen betreft,
de bewindsman van mening, dat
het ogenblik moet worden vol-
&n met een uitbreiding van Lei-
n, welke voor deze gemeente toerei-
^nd is en welke anderzijds de aan-
izende gemeente niet meer dan
odzakelijk aantast.
Dringende noodzaak
^Minister Smallenbroek schrijft in
Memorie van Antwoord onder
N eer, dat de vaste commissie voor
menlandse zaken in de aanhef van
verslag terecht opmerkt, dat een
ingende noodzaak voor een herzie-
van de grenzen van de gemeen-
Leiden duidelijk, aanwezig is.
In een gesprek, dat de minister
(Advertentie)
gouden verlovingsringen
Constant, Love, Anjer, Desiree.
Juwelier v. d. WATER heeft ze.
Haarlemmerstraat 181
Zeer grote keuze. Op het
graveren kunt U wachten en
zonder kostenverhoging.
ALTIJD VOORDELIG.
met het gemeentebestuur van Leiden
heeft gevoerd, heeft het college er
op gewezen, dat de ruimtenood, in
het bijzonder voor de woningwet -
houw, inmiddels zo hoog is gestegen,
dat het contingent voor 1965 niet
meer geheel binnen de grenzen van
Leiden zal kunnen worden verwezen
lijkt. Het gemeentebestuur heeft
daarom op een spoedige aanvaarding
van het voorstel, zoals het thans
luidt, aangedrongen. Het vreest na
melijk, dat een eventuele wijziging
daarvan in die zin, dat de gemeente
Leiderdorp geheel of grotendeels aan
loeiden zou worden toegevoegd
waarvoor uiteraard de tijdrovende
procedure, die door de gemeentewet
wordt geëist, alsnog ten aanzien van
Leiderdorp zou moeten worden toe
gepast een vertraging van de ge-
1 >iedsverruiming zou betekenen, wel
ke met name voor de volkswoning-
houw noodlottige gevolgen zou heb
ben.
Op eigen groei
Het gaat bü dit wetsvoorstel, dat
door de minister bü zün optreden
ten departemente werd aangetroffen,
vonmamelük om de vraag een
vraag van principiële aard of de
gebiedsuitbreiding van de gemeente
Leiden alleen op de eigen bevolkings
groei dan wel mede op het onder
brengen van een aanzienlyk deel van
de zogenaamde overloop van de
Haagse agglomeratie moet worden
afgestemd. Zoals uit de Memorie van
Toelichting blükt, hebben achtereen
volgens zowel Gedeputeerde Staten
van Zuid-Holland als de ambtsvoor
ganger van minister Smallenbroek
voor een uitbreiding van het Leidse
territoir tot eerstbedoelde omvang
gekozen. De minister acht deze keuze
juist. Immers, de huisvesting van
hen, die tot de Haagse overloop moe
ten worden gerekend, is stellig niet
een specifiek Leidse aangelegenheid.
Voor deze personen zullen tydig en
in voldoende mate woningen moeten
worden gebouwd en (mede) te hun
nen behoeve zullen van overheids
wege de nodige andere voorzieningen
rtneten worden getroffen. Een en
ander speelt zich voornamelyk af op
het grondgebied van Leiderdorp. Door
de zorg van het terzake diligente ge
meentebestuur zijn in deze gemeente
Haags ove!
rloop"
is géén Leidse
aangelegenheid
plannen voor woningbouw op grote
schaal in verschillende stadia van
uitvoering. De verwezenlijking van
deze plannen zal door overdracht van
het. betreffende gebied aan Leiden
niet worden bespoedigd. De minister
is dan ook met Gedeputeerde Staten
van oordeel, dat de opheffing van de
gemeente Leiderdorp geen bijdrage
zou leveren tot een versnelde oplos
sing van het huisvestingsprobleem
ln de Leidse agglomeratie.
„Van binnen uit"
Het probleem van Leiden is niet
het onderbrengen van enige tiendui-
eenden „Hagenaars", doch het ge
brek aan ruimte voor een gezonde
ontwikkeling „van binnen uit". Op
basis van de natuurlijke bevolkings
aanwas moet worden verwacht, dat
Leiden in de periode 1980-1985 een
inwonertal van ongeveer 120.000 zal
bereiken. Daarnaast rekening hou
dende met de noodzakelijke sanering
van het huidige woningbestand en
met enige gezinsverdunning, moet
het aantal te bouwen woningen wor
den gesteld op ruim 10.000 Binnen
de bestaande grenzen van Leiden is
daarvoor, als gezegd, niet voldoende
ruimte beschikbaar. Uitgaande van
e;n gemiddelde bezetting van 25 wo-
Advertentie)
WIJ MAKEN ER EEN LEUK
GESCHENK VAN.
WIJNHANDEL-SLIJTERIJ
Kraaierstr. 1 - Leiden
TELEFOON 20229
Het raadhui van Valkenburg
met rechts op de voorgrond het
bekende paardenmarktmonu
ment. Hoe lang zal Valkenburg
zijn zelfstandigheid nog behou
den?
(Foto LD/Holvast)
nlngen per ha, zal met de bouw van
10.000 woningen een gebied van 400
ha zijn gemoeid. Het voorstel voor
ziet hierin ruimschoots, waarbü
overigens moet worden bedacht, dat
niet het .gehele volgens het voorstel
naar Leiden overgaande gebied voor
woningbouw zal kunnen worden be
nut. Zo zal het gebied, dat thans
tot Zoeterwoude behoort, in hoofd
zaak voor recreatieve doeleinden
worden gebruikt, terwyl het gebied,
dat thans van Oegstgeest deel uit
maakt, grotendeels voor uitbreiding
van de rijksuniversiteit is bestemd.
De minister schenkt na de inlei
dende beschouwing omtrent de strek
king van het wetsvoorstel, aandacht
aan enkele in het voorlopig verslag
ter sprake gebrachte punten van
meer algemene aard, die de opzet
van het wetsvoorstel raken.
Huisvestingsbelang
De ln het verslag gestelde vraag,
I of het huisvestingsbe^ng van Lei-
I den niet als een belangrijk deel van
het huisvestingsbelang van de Leidse
agglomeratie moet worden gezien,
beantwocfrdt de minister bevestigend.
Hü voegt daar evenwel aan toe, dat
omgekeerd het huisvestingsbe
lang van de randgemeenten niet
minde» belangrijk is. Wü hebben
hier te doen met een vraagstuk, al
dus de minister, dat zich bepaald
niet tot de Leidse agglomeratie be
perkt. Zoals bekend, is het werken
en wonen, over en weer, in de stad
en haar randgemeenten, een dage-
lüks in omvang toenemend ver-
schünsel. De minister is van oordeel,
dat er weliswaar naar moet worden
gestreefd, dat in principle zo veel mo
gelijk elke gemeente, voor wat be
treft aantallen en typen van wonin
gen overeenkomstig de sociale gele
ding van de bevolking, tot het tot
stand brengen van een ook in maat
schappelijk opzicht gezonde bevol
kingsopbouw ruimtehjk in staat moet
zijn en dat elke gemeente voor het
onderbrengen van haar eigen be
volkingsgroei binnen haar grenzen
over voldoende ruimte moet kun
nen beschikken, doch dat praktisch
gesproken de volkshuisvesting in deze
tyd veelal niet (meer) per gemeente
kan worden bezien en beheerst.
Daartoe heeft het forensisme overal
in het land, ook in Leiden en om
geving, een te grote vlucht geno
men. In zo verre kan de minister
instemmen met de in het verslag
gesuggereerde conclusie, dat het
huisvestingsbelang een agglomerati -
belang vormt, dat slechts op agglo
meratieniveau evenredige behariging
kan vinden. Een andere kwestie is
evenwel, of een zodanige behartiging
van belangen uitsluitend door instel
ling van een büzondere (wettelüke)
bestuursvorm kan worden gewaar
borgd. Naar het inzicht van de mi
nister zal dat soms wel en soms niet
het geval zün. In de Leidse agglo
meratie bestaat tussen de gemeenten
een vrü willige vorm van samenwer
king voor de onderlinge verdeling
en de uitvoering van het aan de ag
glomeratie toegewezen woning-con
tingent. Leiden, dat in afwachting
van de voongestelde gebiedsuitbrei
ding in ruimtenood verkeert, en Lei
derdorp hebben voorts een regeling
getroffen, krachtens welke uit het
Leidse contingent in Leiderdorp ten
behoeve van Leidse ingezetenen (wo
ningwetpremie- en vrüe sector) wo
ningen worden gebouwd.
Bestuursvorm
Blijkens een recent onderzoek van
Gedeputeerde Staten acht het me
rendeel van de colleges van burge
meester en wethouders van de ge
meenten in de agglomeratie geen re
denen aanwezig tot instelling van
een bijzondere bestuursvorm voor de
aglomeratie. Mede daarom is ook het
provinciaal bestuur van mening, dat
de tijd daarvoor nog niet is ge
komen. De minister, die onder meer
van Gedeputeerde Staten van Zuid-
Holland nog bericht wachtende is
omtrent de door zün ambtsvoorgan
ger aan de provinciale besturen ge
vraagde informaties omtrent de mo
gelijkheid en noodzaak van het in
het leven roepen van bijzonder
(wettelüke) bestuursvormen even
tueel dus ook voor de Leidse agglo
meratie beschikt niet over gege
vens, waarop hü een tegengesteld
oordeel zou kunnen doen steunen.
De minister zal evenwel in het kader
van de bedoelde enquete aan dit
-raagstuk nog nader aandacht
schenken.
Niet meer dan nodig
Al met al is de bewindsman van
mening, dat, in overeenstemming
met zün hiervoor omschreven opvat
ting in algemene zin, thans moet
worden volstaan met een uitbreiding
van Leiden, welke voor deze gemeen
te toereikend is en welke anderzüds
de aangrenzende gemeenten niet
meer dan noodzakelük aantast. In
dien van dit beginsel zou worden af
gestapt, zou zich geen ander alter
natief voordoen dan een toevoeging
van het (vrijwel gehele) territoir
van de randgemeenten aan Leiden.
Voor een grenswijziging op andere
wüze dan is voorgesteld, zün name
lijk geen reële mogehjkheden aan
wezig. Behalve aan Oegstgeest moet
daarbü niet name aan Leiderdorp
worden gedacht. De woningbouw ten
behoeve van de import van buiten
de agglomeratie zal zich voorname-
lü'k in deze gemeente voltrekken.
Voorlopig moet op een groei van Lei
derdorp van ongeveer 40.000 perso
nen worden gerekend. Zoals reeds is
gezegd zal Leiderdorp deze groei niet
uitsluitend of hoofdzakelük aan ves
tiging van Leidenaars te danken
hebben en is deze in het büzonder
een gevolg van de overloop van de
Haagse agglomeratie. De daarmee
verband houdende vraagstukken vor
men niet een Leids probleem en bü
de oplossing daarvan waarmee
Leiderdorp reeds een eindweegs is
gevorderd behoeft Leiden niet te
worden betrokken, althans niet in
die zin, dat een toevoeging van Lei
derdorp aan Leiden in overweging zou
moeten worden genomen. De minis
ter gaat in de Memorie van Ant
woord nader op de positie van Lei
derdorp in en schrijft o.m., dat hü
een toevoeging van Leiderdorp, ge
heel of gedeeltelük, aan Lelden moet
ontraden.
Ernstige aderlating
De voorgestelde gebiedsafstand
vormt inderdaad voor Oegstgeest een
ernstige aderlating. Dat betekent
evenwel niet, dat de gemeente in
haar bestaansmogelijkheden wordt
aangetast. Na de grenswüziging zal
Oegstgeest met zün inwonertal nog
boven de 13.000 blüven. De opper
vlakte zal groter zün dan die van
ongeveer 80 andere gemeenten. Ook
al zün dat merendeels wat betreft
inwonertal kleine plattelandsge
meenten, daarbij worden toch ook
gemeenten aangetroffen als Benne-
broek (ruim 5000 inwoners), S assen-
heim (ruim 10.000 inwoners),
Schaesberg (15.500 inwoners) en
Voorburg (plm. 46.000 inwonersl,
waar het forensisme, evenals in
Oegsgeest, een bekend verschünsel
is. Ook zouden kunnen worden ge
noemd Blaricum (6400 inwoners),
Bussem (42.000 inwoners) en Heem
stede (26.500 inwoners), welker op
pervlakte die van Oegstgeest nau-
welijks overtreft. Daar komt bij, dat
Oegstgeest niet tengevolge van de
grenswüziging van mogelükheden
voor huisvesting van de eigen be
volkingsaanwas verstoken zal raken.
Binnen de grenzen is (blüft- ruim
te aanwezig voor een groei tot rond
20.000 inwoners. Wel zal het zo zün,
dat Oegstgeest bij de huisvesting van
hen, die zich, van elders komende,
binnen de Leidse agglomeratie ves
tigen, in de toekomst geen rol van
betekenis (meer) zal kunnen spelen.
Dat zou echter evenzeer het geval
zün, wanneer de grenzen van de
gemeente onaangetast zouden blü
ven. Ook dan zouden de ingevolge
het voorstel naar Leiden overgaande
gebieden voor huisvesting van (thans
nog) Leidse ingezetenen moeten die
nen, tenzü Oegstgeest die terrei
nen voor het onderbrengen van im
port yan buiten de agglomeratie zou
willen benutten. In beide gevallen
moet het, teneinde ontwrichting van
de volkshuisvesting in Leiden te
voorkomen, noodzakelük worden ge
acht, de betreffende gebieden bin
nen de grenzen van Leiden te bren
gen.
F orensengemeente
Toevoeging van geheel Oegstgeest
aan Leiden heeft geen zin, aldus de
minister. In de eerste plaats heeft
Leiden niet aan het bebouwde doch
van (een deel van) het onbebouwde
gebied van Oegstgeest behoefte. In
de tweede plaats zou er geen enkel
belang mede worden gediend, indien
Oegstgeest met zün straks ruim
13.000 inwoners, dat als forensenge
meente een specifieke funtie vervult
en kan blüven vervullen, zijn zelf
standigheid zou worden ontnomen.
In het voorlopig verslag waren
verscheidene leden tot de uitspraak
gekomen, dat het ontwerp het leven
laat aan na de grenswüziging niet
meer levenskrachtige gemeenten.
Het is niet duidelük, waaraan dit
vermeende tekort aan levenskracht
zou moeten worden toegeschreven.
Gebrek aan ruimte voor uitbreiding
van de kernen is niet aanwezig en
kan dus niet zün bedoeld. Ook de
inwonertallen vormen geen indica
tie. Na de grenswüziginging zullen
de gemeenten aan inwoners tellen:
Leiderdorp circa 10.000, Oegstgeest
ruim 13.000, Rünsburg ongeveer
780, Valkenburg rond 2400, Voor
schoten plm. 15.500, Wassenaar om
streeks 26.000 en Zoeterwoude niet
veel minder dan 5700.
Voldoende krachtig
Naar inwonertal is Valkenburg de
kleinste. Ook al zal Valkenburg, nu
het inwonertal met ongeveer 180
stügt. niet als gevolg van de grens
wüziging aan kracht inboeten, toch
is de minister niet zonder twijfel
ten aanzien van de vraag, of deze
in de Randstad Holland gelegen ge
meente met haar nog geen 2500 in
woners, wel voldoende krachtig kan
worden genoemd. Hij heeft Gedepu
teerde Staten van Zuid-Holland ver
zocht. hem daaromtrent nader voor
te lichten. Indien zou blijken, dat
voor opneming van Valkenburg in
een groter bestuurlijk geheel aan
leiding bestaat, zal hij bevorderen,
dat een daartoe strekkend voorstel
in voorbereiding wordt genomen.
Definitief beloop
omliggende gemeenten een defini
tief beloop te geven. Inderdaad zal
Leiden, aldus de bewindsman naar.
aanleiding van opmerkingen in het
voorlopig verslag, indien deze ge
meente tot de voorgestelde omvang
is uitgebreid, na verloop van tüd op
nieuw „vol" raken. Dat geldt even
wel evenzeer voor de randgemeen
ten Oegstgeest, Voorschoten en Was
senaar.
Leiderdorp heeft aanzienlük meer
ruimte, doch de groei zal hier, naar
verwacht wordt, binnen enkele jaren
dermate snel gaan, dat op de duur
ook daar een tekort aan bouwruimte
zal ontstaan. Dat houdt in, dat in
de periode 1980-1985 de bouwmoge-
lükheden in de aggloremeratie vrij
wel zullen zün uitgeput. In dat geval
heeft het uit een oogpunt van
volkshuisvesting vanzelfsprekend
geen zin, de onderlinge grenzen tus
sen de agglomeratiegemeenten te
wüzigen. Op welke wüze in het tegen
die tüd te verwachten tekort aan
ruimte voor woningbouw en bijbeho
rende voorzieningen zal moeten wor
den voorzien, kan thans nog niet
worden gezegd. Uiteraard zal daar
voor tüdig een oplossing moeten
worden gevonden. Ook dit is echter
weer niet een op zichzelf staand
vraagstuk. Verschillende andere ag
glomeraties verkeren in beginsel in
dezelfde omstandigheden. Het betreft
hier een probleem van nationale al
lure, dat een tüdige en diepgaande-
studie vereist.
Niet zo somber
Voor wat de Leidse agglomeratie
betreft is het beeld evenwel niet zo
somber, dat op korte termijn ge
brek aan ruimte voor woningbouw
dreigt. Naast de uitbreidingsmoge
lijkheden voor ongeveer 40.000 per
sonen in Leiderdorp, zal in Leiden,
Oegstgeest en Voorschoten nog ruim
te kunnen worden gevonden voor
meer dan 30.000 personen. Bovendien
zullen ook Rijnsburg, Valkenburg en
Zoeterwoude nog een bijdrage kun
nen leveren, al moet worden aange
tekend, dat in laatstgenoemde ge
meente weliswaar een uitgestrekte
ruimte voor handen is, doch dat het
provinciaal bestuur een beperkte uit
breiding van de bebouwing ter plaat
se voorstaat.
Wegens enorm succes
bij ESSO BENZINE STATION
Tegen inlevering van deze advertentie ontvangt iedere cliënt
1 GRATIS SPELDJE.
ZESTIG jaar
kapperswinkel
Het was gisteren zestig jaar gele
den, dat wülen de heer A. Smitte-
naar sr. aan de Hooigracht een klein
kappersbedrüf begon.
Het kapperswinkeltje ls in de loop
der jaren uitgegroeid tot een moder
ne dameskapsalon, waar de heer A.
Smittenaar jr. de leiding heeft. Sinds
19C5 is het pand achtmaal verbouwd
en uitgebreid. Bovendien is met In
gang van de jubileumdag aan dit
kappersbedrijf een schoonheidssalon
verbonden. De heer Smittenaar heeft
gistermiddag tüdens de Jubileumre
ceptie heel wat gelukwensen en ge
schenken in ontvangst mogen ne
men. Namens de Kamer van Koop
handel gaf de heer C. P. Meerpoel
van zün belangstelling blük.
Prestatiediploma's
voor leerlingen
Telderskadeschool
Een groot aantal leerlingen van de
Pestalozzischool (Telderskade) heeft
gistermiddag vaardigheidsproeven
voor de prestatiediploma's afgelegd.
Puim 120 meisjes en jongens pro
beerden op de vier onderdelen (60
meter hardlopen, kastiebalwerpen,
behendigheidsloop en hoogspringen)
zo goed mogelük uit de bus te ko
men. Drie meisjes behaalden het
zware E-diploma (Elly van Ton
geren, Ineke Vink en Ellen Tege
laar). Vüftig leerlingen slaagden
voer het D-diploma, 52 behaalden
het C-diploma, 12 het B- en 8 het
A-diploma j
Botsing tussen
twee brommers
Op de Kanaalweg heeft zich gis
terochtend omstreeks kwart over ze
ven een botsing voorgedaan tussen
twee bromfietsers. Een van de brom
fietsers, een 54-jarige inwoner van
Zoeterwoude, reed op de secundaire
weg komende uit de richting van de
Hoge Ründük. De andere bromfiet
ser. een Voorschotenaar, naderde op
het fiêtspad uit tegengestelde rich
ting. Op het moment, dat de brom-
fictsberijder uit Zoeterwoude de se
cundaire weg verliet om het fietspad
op te rijden ontstond de botsing. De
Zoererwoudenaar brak daarbü zün
rechterbeen op vier plaatsen. De an
dere bromfietser liep geen letsel op.
Beide bromfietsen werden zwaar be
schadigd.
Overg,
angsexamens
„Endegeest"
Bü de overgangsexamens ln de
Psychiatrische Inrichtingen Ende
geest c.&., in Oegstgeest slaagden de
volgende leerling-verplegenden.
Voor het eerste overgangsexamen:
zr. A. M. Apeldoorn, zr. J. E.
Bogaard, zr. O. M. Bronsgeest, zr.
M. Bnnjns, br. P. C. R. J. Dewulf, zr.
B. H. Gros, zr. S. E. Jacobs, zr. A. J.
Joosse, zr E. J. Kroon, zr. Y. G. J.
Klein, zr. C. Lems, zr. E. C. ter
Maaten, zr. J. Mandemaker, zr. M.
A. Hagen. zr. G. A. C. Meilof, zr. M.
B. van Meizen, zr. J. Scheffers, zr.
T. C. M. Slata, br. W. U. M. Soen, zr.
N. Rüsdam, zr. K. v. d. Wetering,
zr. S. M. Willems.
Voor het weede overgangsexamen:
zr. M. C. J. Audoor, zr. J. Bolland,
zr. M. L. L. Breedijk, br. C. Dibisa-
ran, zr. J. L. G. Egberink, br. A. P.
Guldentops, zr. A. J. Jaquemün, br.
A. H. A. Kuijte. zr. G. A. Lamers, zr.
R. J. van Och, zr. M. Post. br. A. G.
Vandenbussche, zr T. J. A. Vorsten-
bosch.
(Advertentie)
ZONDAG 20 JUNI
DUS NAAR
HERENMODEMAGAZIJNEN
BOTERMARKT 8—9
Zeer grote sortering
WEEKEIND- EN
VAKANTIESHIRTS
OVERHEMDEN
Tricot nylon - Bel-O-Fast -
Kerko - Fablo - Kenmore -
Trenco
TREVIRA DASSEN
