LEIDSCH DAGBLAD SCHIET NOU OP EN KOM TERUG! Opgewonden ruimte kwajongen wilde niet in gareel lopen White dartelde tweemaal de toegemeten tijd door de ruimte OPWINDEND SUCCES NA REEKS VAN TEGENVALLERS IN BEGIN ONTMOETING Q MISLUKT Koningin Juliana onvermoeibaar DUITSERS UIT OOST-EUROPA NAAR WESTEN? Televisie op schip voor Britse kust Kinderbijslag 5 cent per dag omhoog DESSO TRAP- EN GANGLOPERS 3.20 alles Vlieland (9ud Qlu —Opgericht 1 maart 1860 VRIJDAG 4 JUNI 1965 No. 31582 Directeur: E, A B. van Dlsboeck Hoofdredacteur: J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f.10.05 per kwartaal, f. 3.35 per maand. f. 0.78 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 Witte Singel 1. Leiden - Giro no 57055 9 „Kom terug jó, schiet op SB „Nee, ik ga nog niet naar binnen, het is hier Veel te mooi". Dat waren flarden van een gesprek in de limte, waarnaar gisteravond talloze miljoenen iensen over de gehele wereld gespannen luisterden. Na tegenslagen bij de lancering en et eerste deel van de Gemini-ruimtevlucht van 'ier dagen was het „uitstapje" van de Ameri can White een opwindend en onvergetelijk oogtepunt in de ontwikkeling van de jonge ruimtevaart. White had toestemming om tien minuten bui ten de cabine te blijven. Het werden er twintig, en er was overredingskracht van zijn mede- ruimtevaarder Mc. Divitt en zijn collega Gris- som in het controlestation op de grond voor nodig, om hem weer naar de veilige beslotenheid van de Gemini terug te halen. Dat lukte nog net op tijd. Even nadat het luik in de cabine weer gesloten was, dook de Gemini in de schaduw van de aarde Met een kwajongensachtige flair hebben White en Mc. Divitt zich in en Iten hun Geminicapsule van hun taak gekweten, en de hele wereld heeft van genoten. Het zag er aanvankelijk niet zo best uit met deze vier daagse ruimtevlucht. De start zou om 3 uur (Nederlandse tijd) plaats vinden: het werd kwart over vier, om precies te zijn 16.16 uur. In de eerste twee omwentelingen zou men trachten de laatste trap van de ianceerraket te benaderen: het lukte niet. In de laatste periode van de tweede omwen- ^Jteling, bijna drie uur na de start, zou White zijn cabine verlaten: hjj was echter niet gereed met de voorbereidingen en hij moest zijn uitstapje uit- itellen tot de derde omwenteling. Maar toen werd het ook allemaal weer goedgemaakt, niet alleen doordat alles toen technisch gesmeerd bleek te lopen, maar bovenal doordat iedereen die dat wilde kon horen, hoe het eenzame tweetal in de ruimte dit op windende experiment beleefde. van White dat geprojecteerd was in het laatste gedeelte van de tweede onwenteling om de aarde. White zou de cabine verlaten wanneer dez. zich boven de omgeving van Hawaii zou bevinden, maar enkele minuten voor dien deelde Mc. Divitt aan de con trolestations op aarde mee, dat Whi te niet gereed was met de voorbe reidingen. Het was de derde teleur stelling van deze vlucht, en de ge spannen wereld, die eerst via televi sie en later via de radio de gehele onderneming had kunnen volgen, kreeg de indruk dat de vlucht een aaneenschakeling van mislukkingen dreigde te worden. me maakte waarvan hij zelf zei, dat de kwaliteit niet bijzonder goed zou zijn. Op zijn beurt trachtte Mc. Di vitt foto's te maken van White, maar Met moeite teruggehaald Door een technische storing ten fi fevolge waarvan de starttoren niet ÜJdig kon worden weggehaald, vond ■■fle start van de 2de met 2 man be- handc 3420 kg. wegende Gemini IV Oiet om 15 uur Nederlandse tijd haar 16.18 uur plaats. De Titan-11- faket joeg de capsule naar een baan h de ruimte waarvan het laagste bunt 165,7 kilometer en het hoogste 189,7 kilometer boven de aarde lag. Dit was ongeveer zeven kilometer ho- fer dan in de bedoeling heeft gele ien. Direct na de lancering, tijdens irclke zich geen enkele moeilijkheid foordeed, heeft Mc. Divitt de Gemini imgekeerd, zodat hij de uitgebrande laatste trap van de Ianceerraket in het oog kon krijgen. Deze van knip perlichten voorziene raket bleek ver der weg te zijn dan men had ver pacht, namelijk ongeveer 800 meter. Het was de bedoeling, de raket te liaderen zodat White tijdens zijn Uitstapje in de directe omgeving van het acht meter lange en 2000 kg. we gende gevaarte zou kunnen komen. Bij manoeuvres van de Gemini in |e richting van de raket werd echter joveel brandstof verbruikt, dat men besloot van dit „rendez vous" af te den, waarmee een van de specta culaire experimenten van de vlucht rerd afgeschreven. Mc. Divitt slaag- Ie er in, zijn ruimetecapsule tot lOO meter van de raket te brengen, haar daarmee was het afgelopen. Bovendien bleek een ontmoeting niet lan te bevelen, omdat de raket snel ler in zijn baan om de eigen as bui- lelde dan was voorzien. Niet klaar! De ruimtevaarders hadden in hun blslukte pogingen om deze ruimte- Ontmoeting tot stand te brengen niet alleen veel brandstof maar ook veel Hjd verloren, zodat ook het tweede spectaculaire experiment in het ge lrang begon te komen: het uitstapje Avontuur in de ruimte Het tegendeel bleek het geval te zijn. In zijn derde omwenteling opende White, nadat de ruimtepakken van de beide astronauten in orde bevon den, en de cabine luchtledig was ge maakt, het luik waardoor hij zich naar buiten zou begeven. Hij verliet het ruimtevaartuig om 20.45 uur voor zijn omzwervingen bij de cabine, hij verbonden was door een ïn meter lange kabel. Deze vergulde lijn bevatte zuurstofleidin gen, telefoonlijnen en leidingen voor het koelsysteem van het rüimtepak. White hanteerde een speciaal „gas pistool", waarmee hij zich door de ruimte kon verplaatsen. Dit was een primeur. De Rus Leonow, die op 18 dergelijk uitstapje maak te, had geen eigen voortstuwingsap- paratuur bij zich. Op zijn pistool was een camera bevestigd met 30 meter 16mm kleu renfilm, waarmee hij talloze opna- Vergezeld van enkele vriendin nen heeft Prinses Beatrix giste ren in het oude centrum van de Oostenrijkse hoofdstad gezellig gewinkeld. White bleef gedurende zijn gehele verblijf in de ruimte doorpraten als een opgewonden schooljongen, en hij weigerde aanvankelijk, toen de hem toegemeten tien minuten verstre ken waren, naar de cabine terug te keren. Mc. Divitt, de commandant van het ruimtevaartuig, maakte voortdurend grapjes met hem, en men kon via de radio horen, hoe de twee ruimtevaarders af en toe lachten om eikaars opmerkingen. De conversatie was door storingen op aarde niet geheel te volgen, en ook de controlestations hadden daar moeilijkheden mee. De ruimtevaarder Grissom (die twee ruimtevluchten heeft gemaakt) begon zich na tien minuten in het controlestation in Houston kennelijk wat bezorgd te maken toen de ruim tevaarders blijkbaar niet reageerden op zijn opdracht, dat White nu weer terug moest naar de cabine. Elders geven wy een aantal flarden van Het ruimtepistooldat White hanteerde om zich tijdens zijn uitstapje te verplaatsen. De ca mera op het pistool is bedoeld om de bewegingen van White nauwkeurig te registreren. het opwindende ruimtegesprek, dat gisteravond miljoenen over de gehe le aarde heeft geboeid. Na heel wat overredingskracht lukte het, White weer naar binnen te loodsen, waarbij zich nog enkele technische moeilijkheden voordeden. Om 21.05 uur was ook deze operatie achter de Koningin Juliana heeft gistermid dag een bezoek gebracht aan het ruilverkavelings- en recreatiegebied Maarsseveense plassen. Ze toonde ztch daarbij onvermoeibaar. Het ge zelschap, ojn. bestaande uit de com missaris van de Koningin in de pro vincie Utrecht en de burgemeester van Utrecht, reed per bus naar het gebied. De Koningin moest ook nog overstappen in een auto, en het gezelschap in volkswagenbusjes, want men ging over een lang, bochtig en bijzonder mul zandpad naar een uitkijkpost De Koningin beklom twee heuvels en keek vol belangstelling naar de plassen, itranden, vaarten en weilai den. Daarna reden ae hofauto's naar Utrecht voor een bezoek aan „De Uit hof", het nieuwe universiteitscentrum Aarzelend werd toen gevraagd of de Koningin de sterrentoren nog wilde bekijken, en ja, voor de derde keer die dag beklom de vorstin een hoge ttap. P.uim een half miljoen Duitsers, die als minderheden in Oostbloklanden leven, willen graag een nieuw leven in de Westduitse bondsrepubliek be ginnen, aldus de minister voor vluch telingenzaken Ernst Lemmer. Hij onthulde, dat er kans was op spoe dige emigratie van 300.000 personen van Duitse afkomst in Roemenië. be kansen voor Emigratie van da Duitse minderheden in de Sowjet- Unie, Tsjecho-Slowakye en Hongarije zijn echter slecht, zei hy. In de algelopen 15 jaar, aldus de regering, zyn 536.700 Duitsers uit Oost-Europa naar de bondsrepubliek terug gekeerd. De radio- en televisieonderneming „Radex-t.v.", die door een aantal rijke Amerikanen wordt gefinancierd, is voornemens van de zomer te beginnen met uitzendingen gericht op Engeland. Volgens een zegsman van de Radex zal het station twaalf uur per dag televisie-uitzendingen verzorgen, ge richt °P Londen en zuid-Engeland. De radio-uitzendingen zullen dag en nacht voortduren. De zenders zullen op een schip in het Kanaal worden geïnstalleerd. De ruim 40 meter hoge mast zal zo wor den bevestigd dat deze niet heen en weer kan gaan. Zes piraten-radiozenders zenden reeds van schepen buiten de Britse territoriale wateren programma's uit naar Engeland. Jim de Gray, de 48-jarige directeur van Radex, zei dat zijn piratenzen der ook reclame zal maken voor ta bak Binnenkort zullen dergelijke reclameteksten voor de Britse televi sie verboden zyn. Ongeveer 90 procent van de pro gramma's zullen op film of band uit Amerika komen". Kanaal Het Kanaal, waarop Radex gaat zenden, is door de regering toegewe zen aan het radio astronomisch ob servatorium van Cambridge, waar het ruimteonderzoek van de regering wordt gevoerd. Professor M. Martin Ryle de direc teur van het laboratorium heeft ver klaard „Als dit station in de lucht komt, wanneer wij werken, kunnen wy ge woonweg niet opereren. Wy gebruiken twee grote radio telescopen en een zou dan buiten werking worden gesteld". rus. White had tweemaal zo lang in de ruimte vertoefd als het plan was geweest en ook tweemaal zo lang ais indertijd Leonow. Zyn eerste op merking na terugkeer in de cabine: „Dit is het droevigste ogenblik van mijn leven". Hoofddoel: lange vlucht Na dit uitstapje werd de vlucht nor maal voortgezet. Het hoofddoel van de vlucht is na te gaan, hoe een mens een langdurig verbiyf in de ruimte, in het bijzondere een lang durig schynbare gewichtsloosheid, doorstaat. Het ligt in ie bedoeling, dat de Gemini eerst maandag mid dag in de Atlantische Oceaan zal landen. Het is evenwel mogeiyk, dat de vlucht eerder wordt afgebroken, na mely k wanneer zich moeilykheden zouden gaan voordoen of wanneer zou blyken dat de manoeuvres in de ruimte de baan te ongunstig heb ben be invloed of te veel brandstof hebben gevergd. Telkens zou na de derde, vyfde, 16e, 20e, 31e, 46e en 50e omwenteling een beslissing over voortzetting of afbreken van de vlucht genomen worden. De beide ruimtevaarders hebben vannacht enige uren geslapen, waar bij White nogal onrustig bleek te zyn. Zy hebben ook gegeten, maar minder dan men had verwacht. Men vermoedt dat dit het gevolg Is van de opwinding van de experimenten tydens de eerste omwentelingen om de aarde. SER adviseert: WEERBERICHT Het KNMI verwacht van heden- lot morgenavond overwegend zonnig tfeer met hogere middagtemperatu- ren. Tameiyk koude nacht en weinig Hnd. 11.15 uur). 5 JUNI Zon op: 4.23 uur; onder: 20.54 uur Haan op: 10.36 uur; onder 1.19 uur Hoogwater te Katwyk te 7.19 en 19.56 Uur, laagwater te 2.59 en 15.28 uur. bestaat uit 24 pagina's (Van onze Haagse correspondent) De Sociaal-Economische Raad heeft minister Veldkamp (So ciale Zaken) geadviseerd de kinderbijslag ingaande 1 juli voor het tweede tot en met het zevende kind te verhogen met 5 cent per dag en voor het ach- ste en volgende kinderen met een kwartje. Deze kinderbijslag- verhoging is een compensatie voor het feit, dat men minder van de belastingverlaging profi teert naarmate men meer kinde ren heeft. Zij kost f 34 miljoen extra. De raad heeft dus een andere ver hoging gekozen dan die minister Veldkamp al geruime tyd geleden zelf had genoemd. De minister wilde de volgende verhoging geven: voor het vierde en vyfde kind 15 cent, voor zesde en volgende een kwartje, een en ander ingaande 1 april. Dialecten-plaatje Het dialectenbureau van de „Ko- ninklyke Nederlandse academie van wetenschappen" in Amsterdam heeft een grammofoonplaatje uitgegeven, waarop vyftien fragmenten van streektaalopnamen staan, die in de afgelopen jaren in Zuid-Holland zyn gemaakt. Advertentie Fijn tuinieren met Pinksteren op uw akkertje - lekker. Goed en genoeg materiaal? Vlieland heeft alles. Voor vader, moeder en spruit. Schoppen, een serie van 17.70 tot 4.95. Harken, 6 tot 14 tands, ook met essesteel van 8 10 tot 2.55 compleet. Schoffels, 14-16-18 cm ook met essesteel van 7.10 naar beneden tot, com pleet. De SER heeft, met de Intussen be kend geworden voordeelcijfers van de belastingverlaging In de hand, de op lossing van 5 cent en een kwartje de rechtvaardigste geacht. De Raad ziet geen enkele reden om de hogere kinderbijslag eerder te laten ingaan dan de eerste portie belastingverla ging, namelijk 1 Juli. De kinderbijslagcompensatie geldt overigens al voor de héle belasting verlaging, dus ook de tweede helft die nog komen moet. Dit omdat de SER rekening moest houden met het fedt, dat in één keer het belasting - vrye loon is opgetrokken, wat Juist by grote gezinnen merkbaar is. Nieuwe Rijn 50, Tfn 2 08 24 (0 17 10) Haarlemmerstraat 172 - 174 - 179 Midza teuwo j) Uit het Leidsch Dagblad van t 6 Junij 1865: t Z.Af. heeft tot gewoon t J hoogleeraar in de faculteit t if van wijsbegeerte en letteren aan de Leidsche hoogeschool t benoemd Dr. H. Kern, thans t in Engelsche dienst bij de t Sanskriet school te Benares, t Vrijdagmorgen is de nieu- t we St.-Jansbrug aan de Donker steeg voor de publieke J passage opengesteld. De ont- t werper verdient alle lof. t

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1965 | | pagina 1