LEIDSCH
DAGBLAD
SCHIET NOU OP EN KOM TERUG!
Opgewonden ruimte kwajongen
wilde niet in gareel lopen
White dartelde tweemaal de
toegemeten tijd door de ruimte
OPWINDEND SUCCES NA REEKS
VAN TEGENVALLERS IN BEGIN
ONTMOETING
Q MISLUKT
Koningin Juliana
onvermoeibaar
DUITSERS UIT
OOST-EUROPA
NAAR WESTEN?
Televisie op schip
voor Britse kust
Kinderbijslag 5 cent
per dag omhoog
DESSO
TRAP- EN
GANGLOPERS
3.20
alles
Vlieland
(9ud Qlu
—Opgericht 1 maart 1860
VRIJDAG 4 JUNI 1965
No. 31582
Directeur: E, A B. van Dlsboeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f.10.05 per kwartaal, f. 3.35 per maand. f. 0.78 per week
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Witte Singel 1. Leiden - Giro no 57055
9 „Kom terug jó, schiet op
SB „Nee, ik ga nog niet naar binnen, het is hier
Veel te mooi".
Dat waren flarden van een gesprek in de
limte, waarnaar gisteravond talloze miljoenen
iensen over de gehele wereld gespannen
luisterden. Na tegenslagen bij de lancering en
et eerste deel van de Gemini-ruimtevlucht van
'ier dagen was het „uitstapje" van de Ameri
can White een opwindend en onvergetelijk
oogtepunt in de ontwikkeling van de jonge
ruimtevaart.
White had toestemming om tien minuten bui
ten de cabine te blijven. Het werden er twintig,
en er was overredingskracht van zijn mede-
ruimtevaarder Mc. Divitt en zijn collega Gris-
som in het controlestation op de grond voor
nodig, om hem weer naar de veilige beslotenheid
van de Gemini terug te halen. Dat lukte nog net
op tijd. Even nadat het luik in de cabine weer
gesloten was, dook de Gemini in de schaduw
van de aarde
Met een kwajongensachtige flair hebben White en Mc. Divitt zich in en
Iten hun Geminicapsule van hun taak gekweten, en de hele wereld heeft
van genoten. Het zag er aanvankelijk niet zo best uit met deze vier
daagse ruimtevlucht. De start zou om 3 uur (Nederlandse tijd) plaats
vinden: het werd kwart over vier, om precies te zijn 16.16 uur. In de eerste
twee omwentelingen zou men trachten de laatste trap van de ianceerraket
te benaderen: het lukte niet. In de laatste periode van de tweede omwen-
^Jteling, bijna drie uur na de start, zou White zijn cabine verlaten: hjj was
echter niet gereed met de voorbereidingen en hij moest zijn uitstapje uit-
itellen tot de derde omwenteling.
Maar toen werd het ook allemaal weer goedgemaakt, niet alleen doordat
alles toen technisch gesmeerd bleek te lopen, maar bovenal doordat iedereen
die dat wilde kon horen, hoe het eenzame tweetal in de ruimte dit op
windende experiment beleefde.
van White dat geprojecteerd was in
het laatste gedeelte van de tweede
onwenteling om de aarde. White zou
de cabine verlaten wanneer dez. zich
boven de omgeving van Hawaii zou
bevinden, maar enkele minuten voor
dien deelde Mc. Divitt aan de con
trolestations op aarde mee, dat Whi
te niet gereed was met de voorbe
reidingen. Het was de derde teleur
stelling van deze vlucht, en de ge
spannen wereld, die eerst via televi
sie en later via de radio de gehele
onderneming had kunnen volgen,
kreeg de indruk dat de vlucht een
aaneenschakeling van mislukkingen
dreigde te worden.
me maakte waarvan hij zelf zei, dat
de kwaliteit niet bijzonder goed zou
zijn. Op zijn beurt trachtte Mc. Di
vitt foto's te maken van White, maar
Met moeite
teruggehaald
Door een technische storing ten
fi fevolge waarvan de starttoren niet
ÜJdig kon worden weggehaald, vond
■■fle start van de 2de met 2 man be-
handc 3420 kg. wegende Gemini IV
Oiet om 15 uur Nederlandse tijd
haar 16.18 uur plaats. De Titan-11-
faket joeg de capsule naar een baan
h de ruimte waarvan het laagste
bunt 165,7 kilometer en het hoogste
189,7 kilometer boven de aarde lag.
Dit was ongeveer zeven kilometer ho-
fer dan in de bedoeling heeft gele
ien.
Direct na de lancering, tijdens
irclke zich geen enkele moeilijkheid
foordeed, heeft Mc. Divitt de Gemini
imgekeerd, zodat hij de uitgebrande
laatste trap van de Ianceerraket in
het oog kon krijgen. Deze van knip
perlichten voorziene raket bleek ver
der weg te zijn dan men had ver
pacht, namelijk ongeveer 800 meter.
Het was de bedoeling, de raket te
liaderen zodat White tijdens zijn
Uitstapje in de directe omgeving van
het acht meter lange en 2000 kg. we
gende gevaarte zou kunnen komen.
Bij manoeuvres van de Gemini in
|e richting van de raket werd echter
joveel brandstof verbruikt, dat men
besloot van dit „rendez vous" af te
den, waarmee een van de specta
culaire experimenten van de vlucht
rerd afgeschreven. Mc. Divitt slaag-
Ie er in, zijn ruimetecapsule tot
lOO meter van de raket te brengen,
haar daarmee was het afgelopen.
Bovendien bleek een ontmoeting niet
lan te bevelen, omdat de raket snel
ler in zijn baan om de eigen as bui-
lelde dan was voorzien.
Niet klaar!
De ruimtevaarders hadden in hun
blslukte pogingen om deze ruimte-
Ontmoeting tot stand te brengen niet
alleen veel brandstof maar ook veel
Hjd verloren, zodat ook het tweede
spectaculaire experiment in het ge
lrang begon te komen: het uitstapje
Avontuur in de ruimte
Het tegendeel bleek het geval te
zijn.
In zijn derde omwenteling opende
White, nadat de ruimtepakken van
de beide astronauten in orde bevon
den, en de cabine luchtledig was ge
maakt, het luik waardoor hij zich
naar buiten zou begeven. Hij verliet
het ruimtevaartuig om 20.45 uur voor
zijn omzwervingen bij de cabine,
hij verbonden was door een
ïn meter lange kabel. Deze
vergulde lijn bevatte zuurstofleidin
gen, telefoonlijnen en leidingen voor
het koelsysteem van het rüimtepak.
White hanteerde een speciaal „gas
pistool", waarmee hij zich door de
ruimte kon verplaatsen. Dit was een
primeur. De Rus Leonow, die op 18
dergelijk uitstapje maak
te, had geen eigen voortstuwingsap-
paratuur bij zich.
Op zijn pistool was een camera
bevestigd met 30 meter 16mm kleu
renfilm, waarmee hij talloze opna-
Vergezeld van enkele vriendin
nen heeft Prinses Beatrix giste
ren in het oude centrum van de
Oostenrijkse hoofdstad gezellig
gewinkeld.
White bleef gedurende zijn gehele
verblijf in de ruimte doorpraten als
een opgewonden schooljongen, en hij
weigerde aanvankelijk, toen de hem
toegemeten tien minuten verstre
ken waren, naar de cabine terug te
keren. Mc. Divitt, de commandant
van het ruimtevaartuig, maakte
voortdurend grapjes met hem, en
men kon via de radio horen, hoe
de twee ruimtevaarders af en toe
lachten om eikaars opmerkingen. De
conversatie was door storingen op
aarde niet geheel te volgen, en ook
de controlestations hadden daar
moeilijkheden mee.
De ruimtevaarder Grissom (die
twee ruimtevluchten heeft gemaakt)
begon zich na tien minuten in het
controlestation in Houston kennelijk
wat bezorgd te maken toen de ruim
tevaarders blijkbaar niet reageerden
op zijn opdracht, dat White nu weer
terug moest naar de cabine. Elders
geven wy een aantal flarden van
Het ruimtepistooldat White
hanteerde om zich tijdens zijn
uitstapje te verplaatsen. De ca
mera op het pistool is bedoeld
om de bewegingen van White
nauwkeurig te registreren.
het opwindende ruimtegesprek, dat
gisteravond miljoenen over de gehe
le aarde heeft geboeid. Na heel
wat overredingskracht lukte het,
White weer naar binnen te loodsen,
waarbij zich nog enkele technische
moeilijkheden voordeden. Om 21.05
uur was ook deze operatie achter de
Koningin Juliana heeft gistermid
dag een bezoek gebracht aan het
ruilverkavelings- en recreatiegebied
Maarsseveense plassen. Ze toonde
ztch daarbij onvermoeibaar. Het ge
zelschap, ojn. bestaande uit de com
missaris van de Koningin in de pro
vincie Utrecht en de burgemeester
van Utrecht, reed per bus naar het
gebied. De Koningin moest ook nog
overstappen in een auto, en het
gezelschap in volkswagenbusjes,
want men ging over een lang, bochtig
en bijzonder mul zandpad naar een
uitkijkpost De Koningin beklom twee
heuvels en keek vol belangstelling
naar de plassen, itranden, vaarten
en weilai den.
Daarna reden ae hofauto's naar
Utrecht voor een bezoek aan „De Uit
hof", het nieuwe universiteitscentrum
Aarzelend werd toen gevraagd of de
Koningin de sterrentoren nog wilde
bekijken, en ja, voor de derde keer
die dag beklom de vorstin een hoge
ttap.
P.uim een half miljoen Duitsers, die
als minderheden in Oostbloklanden
leven, willen graag een nieuw leven
in de Westduitse bondsrepubliek be
ginnen, aldus de minister voor vluch
telingenzaken Ernst Lemmer. Hij
onthulde, dat er kans was op spoe
dige emigratie van 300.000 personen
van Duitse afkomst in Roemenië.
be kansen voor Emigratie van da
Duitse minderheden in de Sowjet-
Unie, Tsjecho-Slowakye en Hongarije
zijn echter slecht, zei hy. In de
algelopen 15 jaar, aldus de regering,
zyn 536.700 Duitsers uit Oost-Europa
naar de bondsrepubliek terug
gekeerd.
De radio- en televisieonderneming „Radex-t.v.", die door een
aantal rijke Amerikanen wordt gefinancierd, is voornemens van de
zomer te beginnen met uitzendingen gericht op Engeland.
Volgens een zegsman van de Radex
zal het station twaalf uur per dag
televisie-uitzendingen verzorgen, ge
richt °P Londen en zuid-Engeland.
De radio-uitzendingen zullen dag en
nacht voortduren.
De zenders zullen op een schip in
het Kanaal worden geïnstalleerd. De
ruim 40 meter hoge mast zal zo wor
den bevestigd dat deze niet heen en
weer kan gaan.
Zes piraten-radiozenders zenden
reeds van schepen buiten de Britse
territoriale wateren programma's uit
naar Engeland.
Jim de Gray, de 48-jarige directeur
van Radex, zei dat zijn piratenzen
der ook reclame zal maken voor ta
bak Binnenkort zullen dergelijke
reclameteksten voor de Britse televi
sie verboden zyn.
Ongeveer 90 procent van de pro
gramma's zullen op film of band uit
Amerika komen".
Kanaal
Het Kanaal, waarop Radex gaat
zenden, is door de regering toegewe
zen aan het radio astronomisch ob
servatorium van Cambridge, waar
het ruimteonderzoek van de regering
wordt gevoerd.
Professor M. Martin Ryle de direc
teur van het laboratorium heeft ver
klaard
„Als dit station in de lucht komt,
wanneer wij werken, kunnen wy ge
woonweg niet opereren.
Wy gebruiken twee grote radio
telescopen en een zou dan buiten
werking worden gesteld".
rus. White had tweemaal zo lang
in de ruimte vertoefd als het plan
was geweest en ook tweemaal zo lang
ais indertijd Leonow. Zyn eerste op
merking na terugkeer in de cabine:
„Dit is het droevigste ogenblik van
mijn leven".
Hoofddoel:
lange vlucht
Na dit uitstapje werd de vlucht nor
maal voortgezet. Het hoofddoel van
de vlucht is na te gaan, hoe een
mens een langdurig verbiyf in de
ruimte, in het bijzondere een lang
durig schynbare gewichtsloosheid,
doorstaat. Het ligt in ie bedoeling,
dat de Gemini eerst maandag mid
dag in de Atlantische Oceaan zal
landen.
Het is evenwel mogeiyk, dat de
vlucht eerder wordt afgebroken, na
mely k wanneer zich moeilykheden
zouden gaan voordoen of wanneer
zou blyken dat de manoeuvres in
de ruimte de baan te ongunstig heb
ben be invloed of te veel brandstof
hebben gevergd. Telkens zou na de
derde, vyfde, 16e, 20e, 31e, 46e en
50e omwenteling een beslissing over
voortzetting of afbreken van de
vlucht genomen worden.
De beide ruimtevaarders hebben
vannacht enige uren geslapen, waar
bij White nogal onrustig bleek te
zyn. Zy hebben ook gegeten, maar
minder dan men had verwacht. Men
vermoedt dat dit het gevolg Is van
de opwinding van de experimenten
tydens de eerste omwentelingen om
de aarde.
SER adviseert:
WEERBERICHT
Het KNMI verwacht van heden-
lot morgenavond overwegend zonnig
tfeer met hogere middagtemperatu-
ren. Tameiyk koude nacht en weinig
Hnd.
11.15 uur).
5 JUNI
Zon op: 4.23 uur; onder: 20.54 uur
Haan op: 10.36 uur; onder 1.19 uur
Hoogwater te Katwyk te 7.19 en 19.56
Uur, laagwater te 2.59 en 15.28 uur.
bestaat uit 24 pagina's
(Van onze Haagse correspondent)
De Sociaal-Economische Raad
heeft minister Veldkamp (So
ciale Zaken) geadviseerd de
kinderbijslag ingaande 1 juli
voor het tweede tot en met het
zevende kind te verhogen met
5 cent per dag en voor het ach-
ste en volgende kinderen met
een kwartje. Deze kinderbijslag-
verhoging is een compensatie
voor het feit, dat men minder
van de belastingverlaging profi
teert naarmate men meer kinde
ren heeft. Zij kost f 34 miljoen
extra.
De raad heeft dus een andere ver
hoging gekozen dan die minister
Veldkamp al geruime tyd geleden
zelf had genoemd. De minister wilde
de volgende verhoging geven: voor
het vierde en vyfde kind 15 cent, voor
zesde en volgende een kwartje, een
en ander ingaande 1 april.
Dialecten-plaatje
Het dialectenbureau van de „Ko-
ninklyke Nederlandse academie van
wetenschappen" in Amsterdam heeft
een grammofoonplaatje uitgegeven,
waarop vyftien fragmenten van
streektaalopnamen staan, die in de
afgelopen jaren in Zuid-Holland zyn
gemaakt.
Advertentie
Fijn tuinieren
met Pinksteren
op uw akkertje - lekker. Goed
en genoeg materiaal? Vlieland
heeft alles. Voor vader, moeder
en spruit. Schoppen, een serie
van 17.70 tot 4.95. Harken, 6 tot
14 tands, ook met essesteel van
8 10 tot 2.55 compleet. Schoffels,
14-16-18 cm ook met essesteel
van 7.10 naar beneden tot, com
pleet.
De SER heeft, met de Intussen be
kend geworden voordeelcijfers van de
belastingverlaging In de hand, de op
lossing van 5 cent en een kwartje
de rechtvaardigste geacht. De Raad
ziet geen enkele reden om de hogere
kinderbijslag eerder te laten ingaan
dan de eerste portie belastingverla
ging, namelijk 1 Juli.
De kinderbijslagcompensatie geldt
overigens al voor de héle belasting
verlaging, dus ook de tweede helft
die nog komen moet. Dit omdat de
SER rekening moest houden met het
fedt, dat in één keer het belasting -
vrye loon is opgetrokken, wat Juist
by grote gezinnen merkbaar is.
Nieuwe Rijn 50, Tfn 2 08 24 (0 17 10)
Haarlemmerstraat
172 - 174 - 179
Midza
teuwo
j) Uit het Leidsch Dagblad van
t 6 Junij 1865:
t Z.Af. heeft tot gewoon t
J hoogleeraar in de faculteit t
if van wijsbegeerte en letteren
aan de Leidsche hoogeschool t
benoemd Dr. H. Kern, thans t
in Engelsche dienst bij de t
Sanskriet school te Benares, t
Vrijdagmorgen is de nieu- t
we St.-Jansbrug aan de
Donker steeg voor de publieke
J passage opengesteld. De ont- t
werper verdient alle lof. t