Residentie-Orkest naar
Duitsland en Italië
Vijf gastdirigenteii;
concerten
105
stijl
ws
I swiocifc
kunst
SADLER'S WELLS - OPERA
IN ,THE RAKE'S PROGRESS'
kaleiöoscoQp
Mevr. Dabrowska in
Warschau overleden
rcnajfSMfiTU
A. A. M. Stols
Lia Dorana enige
tijd op non-actief
WENST NA DRUKKE JAREN RUST
Piasticolor halen!
Kees Holierhoek
STEENVOORDEN WEER
DE BOERHAAVEZAAL
REALITEIT VAN ANDERE ORDE
LEIDSCH DAGBLAD VRIJDAG 21 MEI 1965 VIJFDE BLAD
Het Residentie-Orkest gaat het volgend jaar een toernee door
Duitsland en waarschijnlijk door Italië maken. In Duitsland wordt
van 7 tot en met 14 maart geconcerteerd in Koblenz, Duisburg,
Hannover, Hamburg, Celle, Viersen en Leverkussen, waarna in
:i in München wordt gespeeld in de Musica Viva serie. Daarna
hoopt het orkest in Italië op te treden, waarover nog wordt onder-
landeld.
IN HET KOMEND SEIZOEN
Dit is gisteren in Den Haag op een
ersconf eren tie meegedeeld waar
og eens werd vermeld, dat het or-
est- na de tweede tournee by het af-
jieid van Amerika voor een derde
oncertreis werd uitgenodigd, welke
ivitatie in principe is aanvaard. In
«t seizoen van 20 september t/m
mei zal het orkest 105 concerten
eraorgen, waarvan 74 onder de
gen dirigent Willem van Otterloo.
iehalve de concerten in het buiten-
wordt 38 keer in 13 Neder-
ndse steden buiten de residentie
concert gegeven,
t komende seizoen zullen 83
©posities worden gespeeld: acht
oor-klassieke werken, 23 klassieke,
romantische en 27 moderne wer-
Van deze composities zijn 15
ijken nieuw voor het Residentie
Orkest. Het Orkest zal voorts koren
begeleiden: Excelsior, Toonkunstkoor
Den Haag, het r.-k. Residentiekoor,
De Stem des Volks en de Ned. Bach-
vereniging (Naarden).
In de tweede helft van april en
de eerste helft van mei wordt een
Strawinsky-cyclus gegeven, waarin
de muziekliefhebber een beeld gege
ven wordt van de verschillende
stijlperioden van Strawinsky. De
cyclus omvat vijf concerten, waar
van drie onder Van Otterloo en twee
onder leiding van Bruno Maderna.
Solisten zijn David Oistracht, (viool)
en Nikita Magalow, (piano).
Gastdirigenten zijn in de concert
series: Karl Böhm, Gennady Roshe-
destwensky, Kort Thomas, Alberto
Erede en Luigi Sagrestano. Solisten:
piano Emil Gilels, Robert Casadesus
Eduardo del Pueyo, Theo Bruins, Da
niel Wayenberg, Hans Henkemans,
Bruno Gelber, Martha Argerich, Pe
ter Frankl, Moura Lympany en Toos
Onderdenwijngaard, viool Wolfgang
Schneiderhan, Zino Francescatti,
Theo Olof, Samuel Asjkenase, Yehu-
di Menuhin, Adrienne de Smet en
Franco Gulli, Cembalo Rafael Puya-
na, zang Gerard Souzay, Ingeborg
Reichelt, Aafje Heynis, Helmut
Kretschmar, Peter van der Bilt, Za-
ra Daloua Hanova, Helen Erwin,
Barry McDaniel, Kerstin Meyer en
Ernst Haflinger. Het Ned. Kamer
koor en het Toonkunstkoor Den
Haag zullen eveneens meewerken
aan concerten.
Ere-expositie
De indertijd alom bekende uit-
fver A. A. M. Stols werd op 28
nuari j.l. 65 jaar. Stols, die de
atste jaren werkzaam was als
iiltureel attaché in Mexico heeft
ch in ons land meer dan 40
ar gewijd aan het ontwerpen,
ukken en uitgeven van boeken,
verwierf hiermee, ook al
)r de grote kunstzin, waarmee
te werk ging, een grote re-
atie.
onderscheidde zich door een
ander selectief vermogen, speciaal
bibliofiele boeken trokken steeds
[rootste aandacht. Aan het hoogst
ngrijke aandeel, dat hij had in
ontwikkeling van de typogra.fi-
kunst in ons land, wordt van
mei af een ere-tentoonstelling ge
in het museum Meermanno-
(reenianum in Den Haag.
de middag van die dag zal de
Stols gehuldigd worden. Daar-
is een ere-comité opgericht,
irvan minister Luns president is.
hebben in dit comité zitting
twintigtal ambassadeurs. Voorts
een beschermcomité onder voor
erschap van mr. H. J. Reinink,
■cteur-generaal voor de kunsten
buitenlandse betrekkingen, een
oerend comité onder voorzitter-
van prof. dr. G W. Ovink
een tentoonstellingscomité onder
iing van de heer M. B. B. Nijkerk.
et voornemen bestaat de heer
s, die zich metterwoon met zijn
Igenote in Spanje gaat vestigen,
passendeh erirthering aan te bie-
in de vorm van een sierglad,
een door S. L. Hartz gecalli-
eerde tekst.
In Apeldoorn
estival werkende
eugd geopend
;(Van onze correspondent)
ipeldoorns burgemeester, mr.
L. des Tombe, heeft gister
gen in de schouwburg ,,Or-
iis" het festival voor de wer-
de jeugd 1965 geopend. Er
76 deelnemers meest
sjes uit alle delen van het
1. „Dit aantal is niet te klein"
iis mr. Des Tombe, „omdat
doel van het festival beter
dt bereikt met een kleine
slaagd zou hij het festival willen
ten, wanneer twee doelstellingen
en verwerkelijkt: de ontmoeting
et leggen van vriendschapsban-
tussen de deelnemers en de ont-
elmg van het gevoel voor het
Jan Michels, uit 'Arnhem,
dc Culturele Raad Gelderland,
wat teleurgesteld, zoals hij in
praatje over kunst in het alge-
vertelde: „Ik mis diegenen,
ün de draaibank staan", waar
bij maar wilde zeggen, dat juist
jeugd die men gedacht heeft te
esseren voor dit festival, is weg-
iven. Toch rekende hij op drie
igoed festivallen: „Ik hoop dat
de gespreksleiders stevig te lijf
i gaan", aldus Michels, „opdat
achter die dingen komen waar.
unst ontstaat". Er wachten de
Kmers drie interessante dagen,
terdag wordt de culturele prijs
de gemeente Apeldoorn uit-
Het belangrijkste is zonder
tl het „gesprek", zoals Jan Mi-
Look opmerkte; daartoe is ruim-
its gelegenheid. Bekende kunste-
i zullen als gespreksleiders fun-
t Onder hen zijn Enny Mols-de
we, Bernard Droog, Marius van
Cas Brugman en mevrouw
(Van onze correspondent)
Hoewel aangekondigd was,
dat Lia Dorana ook weer voor
het volgende seizoen aan het
Nieuw Rotterdams Toneel ver
bonden zou zijn, schijnen er zich
omstandigheden voor te doen die
uitvoering van het contract on
mogelijk maken. De actrice
wenst enige tijd rust, om na
drukke jaren weer wat op haar
verhaal te komen.
Daar heeft zij stellig
recht op. Maar het ziet er nu
naar uit, dat de rust, die
wenst, wel eens een jaar zou
kunnen duren, omdat de onder
handelingen over de rollen die
men haar zou aanbieden zijn
vastgelopen en andere gezel
schappen zo'n „ster" niet op stel
en sprong in hun produktiesche-
ma kunnen inpassen.
Lia Dorana is de ster geweest in
musicals als „Irma la douce" en
Kiss me Kate" en zulke produkties
stampt men niet uit de grond. Daar
naast heeft de actrice geschitterd in
rollen van het klassieke en moderne
repertoire, als „Kimbelijn" van
Shakespeare en „De Kaukasische
krij tiering" van Bertold Br echt, maar
ook dat waren kostbare manifesta
ties en het kan wel eens zo uitvallen,
een gezelschap plannen ontwik
kelt waarin voor een figuur van haar
formaat enige tijd zelfs geen „Ma
dame Sans-Gene" of een produktie
van dien aard in het vooruitzicht
kan worden gesteld. Met haar be
hoefte aan enige tijd rust, die zij in
Zuid-Frankrijk wil doorbrengen,
dient zoals gezegd ook terdege reke
ning te worden gehouden en daarom
is een vrij lange periode van non-
actief wel wat er nu voor Rotterdam
-in schijnt te zitten. De directie van
het Nieuw Rotterdams Toneel, die
berrokken is bij de eindexamens van
de toneelschool in Maastricht, moest
zich nog op de situatie beraden. Een
officieel bericht over de kwestie is
harerzijds dus nog niet te geven.
Maar intussen heeft Lia Dorana zelf
al te kennen gegeven, dat -zij het
jammer vindt het Rotterdamse pu
bliek, dat haar lief is geworden, te
leur te moeten stellen, omdat uitvoe-
Peen wonder- géén amenkaa
ui
Rijp,v°l
Nationaal Ballet
naar Zurich
Advertentie
kreeg Maatstafprijs
De 23-jarige Leidse schrijver Kees
Holierhoek heeft gisteravond in het
RAI-gebouw in Amsterdam uit han
den van prof. dr. S. Dresden onder
grote belangstelling de Maatstafprijs
ontvangen. De prijs bedroeg f 250,
Het literaire blad „Maatstaf" heeft
de prijs dit jaar voor het eerst toe
gekend. Het is een publieksprijs, dat
wil zeggen dat de lezers van Maat
staf hebben beoordeeld wie de prijs
zou ontvangen.
In zijn dankwoord zei Kees Holier
hoek, die het vorig jaar de Reina
Prinsen Geerligsprijs ontving, dat het
schrijverschap te vergelijken is met
een religieuze roeping. Misschien is
het schrijverschap de profanering er
van. Hij bestreed de pogingen van
Van het Reve, om er een „gewoon
beroep" van te maken.
De eerste verhalenbundel van Ho
lierhoek, die in Leiden Nederlands
studeert, is dezer dagen verschenen.
De titel is: „Hanen in de klooster
tuin" In het VPRO-programma
„Ronduit" wordt vanavond om zeven
urn- aandacht besteed aan deze nieu
we literaire prijs en aan de
Teruggezonden Scorel
Het Nationaal Ballet vertrekt
vrijdag 28 mei uit Amsterdam met
55 leden naar Zurich, waar in het
kader van het juvi-festival van Zu-
richt, twee voorstellingen gegeven
zullen, worden in het Opernhaus met
ruig van het contract naar haar I begeleiding van het Tonhalleorkest
geest vooralsnog niet meer mogelijk onder leiding van André Presser.
blijkt. In dit verband dient men ook Uitgevoerd zullen worden op 29
de veiantwoordelijkheid in aanmer- i mei, „Suite en blanc", „Aimez-vous
king te nemen, die op de zakelijke Bach" en „De groene tafel" en op
leiding van het Nieuw Rotterdams 30 mei, „Vier temperamenten",
Toneel rust. Een rusten dat weinig „Nacht eiland", „Shirah" en „Gra-
auders is dan sterk staan in strijd, duation Wall".
Geen brandende actualiteit
(Bijzondere medewerking)
Of Strawinsky's opera "The rake's progress" in 1951 bij de we
reldpremière op het Venetiaaanse Festival terecht of ten onrechte
is uitgekreten, laat zich nog niet ten volle bezien. Ook niet gister
avond bij de voortreffelijke opvoering door de opera in de Amster
damse Stadsschouwburg als tweede muziek-dramatische manifes
tatie van de Britse week.
Wij herinneren aan de opvoeringen Bellini, Donizetti
van deze opera in het Holland-Festi
val van 1957. Strawinsky vond men
niet meer zo progressief, hij verwerk
te immers stijlen van oude compo
nisten als Baoh, Mozart, Pergolese,
Verdi! Het ver-
de dirigent Colin Davis van de Sad
ler's Opera by ons reeds bekend
door zijn grammofoonplaten en voor
de komende winter gearrangeerd als
gastdirigent voor het Concertgebouw-
Orkest een muzikaal geaccentueer
de interpretatie.
Natuurlijk mag men niet van hem
verlangen, dat hij een muzikaal ant
woord geeft op de vragen die bij ons
rijzen. Waarom ineens een da capo-
aria, waarin recitatieven met klave
cimbel en dan Rossrni-imitaties uit
diens Figaro? Doet Strawinsky als
haal was bovendien ook al uit de j Picasso door de ene dag te suggere-
oude tijd, n.l. naar William Hogarth, ren dat hij „grappig" wil zijn en de
de Engelse schilder uit de 18e eeuw, andere dag zijn muzikaal inzicht te
die met penseel en tekenpen van leer prediken? Duidelijk is geworden, dat
trok tegen de mistoestanden in die vooral de interpretaties de opera doet
dagen. Hij deed dat met sarcasme, genieten. Dit deed Colin Davis bij-
ook wel met moraal in een reeks te- zonder goed, steeds met élan en met
keningen, die hij The Rake's Pro-1 niet minder muzikale stuwkracht,
gr ess noemde. Auden en Kallman De regie van Glen Byam Shaw
schreven daarna het libretto voor was goed. De solisten deden hun
Strawinsky's gelijknamige opera. werk bekwaam maar conventioneel.
Het verhaal met vleugjes uit de zodra de ensembles er bij te pas kwa-
Faustlegende en Peer Gynt brandt
niet van actualiteit. De Italiaanse re
censent Renza Rosselini vergeleek 14
jaar geleden in zijn krant deze opera
literair en muzikaal met een zak
spaanders, bijeengevoegd na de res
tauratie van antieke meubelen.
Bekwaam
maar conventioneel
xs
écht"
De politie in Rome heeft meege
deeld, dat Italiaanse deskundigen
verklaard hebben dat het schilderij
van Scorel echt is: Het schilderij dat
door een „kunstvriend" teruggezon
den werd ,is het origineel en niet
vals, gelijk deze in een brief uitvoerig
heeft uiteengezet.
„Deze kunstenaar ziet een werke
lijkheid achter de werkelijkheid, hij
heeft als het ware een extra-retina,
waarmee hy méér zit dan de „nor
male mens". Zo karakteriseerde prof.
dr It. F. Beerling gisteravond in de
Boerhaavezalen, in een inleidend
woord voor een groot aantal belang
stellenden, het werk van de jonge
Noordwykse kunstschilder Ab Steen
voorden, die daar tot 30 mei expo-
Er zijn, aldus prof. Beerling, glo
baal gesproken drie groepen beel
dende kunstenaars: zij die zich hou
den aan de voor iedereen kenbare
realiteit, voorts degenen die zich
kleinere of grotere „vrijheden" ver
oorloven en dan tenslotte de catego-
van hen, die „hun eigen werke
lijkheid" uitbeelden. Prof. Beerling.
die overigens niet de pretentie had
het werk van Steenvoorden door en
door te kennen, plaatste diens
oeuvre „tussen twee en drie", zijn
bewondering uitsprekende voor de
wijze waarop Steenvoorden gestalte
geeft aan dat wat „fantasie" lijkt,
maar in wezen hallucinair is: reali
teit van een andere orde.
Deze tweede eenmanstentoonstel-
ling, die Steenvoorden in Leiden
houdt zijn vroegere werk is reeds
enige malen in onze kolommen be
sproken" omvat als hoofdschotel
enige tientallen aquarellen, fyn van
kleur en teer van lijn, waarin het
wordingsproces in velerlei vorm bij
herhaling tot uitdrukking is gebracht.
Maar naast veelzeggende titels als
„Klemkracht", „Ontstaan" en „Be
vruchting" zijn er andere „onder- gi
werpen", die deze kunstenaar hebben I nauwe"binding is met de omringende
beziggehouden. „Kosmisch drama", werkelijkheid. Toch aarzelt hij niet
iNibelungen en „Elementen". Een 100|- (jje werkelijkheid op eigen wyze
Een van Steenvoordens
relief structuren
(Foto L.D./Holvast)
Een nieuw element in zijn kunst
wordt gevormd door de experimenten
waarin hij „schildert" met gips en
daarin fraaie resultaten bereikt.
In abstracte vorm realiseert
hy zijn behoefte om in deze
bijzondere vorm uitdrukking te
geven wat er in hem leeft. Zijn eer
lijkheid blijkt uit de afwezigheid van
titels: géén suggestie dus, dat er een
derde motief is de wereld van de
verstilling. „Duindroom, „Fata Mor
gana" en „Tijdloos". Uit deze ty
perende motieven spreekt een dui
delijk verruiming van zijn belang-
stelljiig. die zich in de eerste expositie
voornamelijk op het duinlandschap
concentreerde. Die bredere visie heeft
zijn eigen, karakteristieke zeggings
kracht onaangetast gelaten. Steen
voorden is zichzelf gebleven in zijn
gevoelige kleuren, die soms aan sub
tiele Japanse prenten herinneren,
maar niettemin volkomen Ne
derlands van toon zijn.
vorm te geven in zijn geestige „Fa
milieportretjes", die, veelal onder
de titel „Een familie", duidelijk her
kenbare gestalten te zien geven.
Deze expositie van een zich ont
plooiende jonge kunstenaar is da
gelijks van 3 tot 10 uur te bezichtigen.
Ad Int.
men. Het décor van Motley was sub
tiel in de vrij drakerige scène, waarin
de hoofdpersoon als een gebroken
man krankzinnig wordt. Vooral
Alexander Young heeft als vertolker
van de hoofdrol zéér goed gezongen
en opmerkelijk levendig geacteerd.
Met hem noemen we Ottokar Krauss,
die als een ware duivel zijn partij
van Nick Shadow weergaf.
Heather Thomson als Anne True-
love was niet alleen mooi in haar
zangkunst, maar evenzeer in haar ac
tie.
Zo ook vallen de andere solisten
vertolking door de Ned. Opera onder j in hun rollen te waarderen, niet in
leiding van Erich Leinsdorf in ons het minst Edith Coatee's, de bordeel-
land zagen. Nu, 8 jaar later maakte houdster.
Bekend Pools
Mevrouw Maria Dabrowska,
vooraanstaand Pools schrijfster,
die kritisch stond tegenover de
culturele politiek van het regime,
is gisteravond in Warschau
overleden.
De Poolse schrijversbond deelt
mee, dat zij zaterdag een staats
begrafenis zal krijgen. Zij zal
bijgezet worden op het katholie
ke kerkhof van Warschau.
Mevrouw Dabrowska (75),
stierf te harer huize buiten War
schau na langdurig lijden aan
nieren en hart.
Advertentie
Kaar literaire carrière reikt tot
voor de eerste wereldoorlog. Zij werd
door schrijvers, intellectuelen, stu
denten en de communistische rege
ring toegejuicht als de „grande da
me" van de literatuur.
Haar meest bekende werk is
„Nachten en dagen", een epos ge
schreven in 1932 over de overgang
van het leven op het platteland naar
de stad van de betere stand.
Zij kreeg Staatsprijzen in 1943 en
1945, maar haar collega's zullen zich
haar vooral herinneren vanwege
haar scherpe kritiek in de laatste
maanden van haar leven op de be-
letterkundige
perkingen die het regime aan de in
tellectuele vrijheid oplegt.
Zy was een van de 34 auteurs en
studenten die de staatscensuur en de
controle op het papiergebruik ver
oordeelden in een brief van maart
1964 aan premier Jozef Cyrankie-
wicz.
Zij dwong eerbied af
Haar laatste daad in het openbare
leven was het krachtig volhouden
van een protest in een opwindende
rede tot de Poolse schrijversbond op
12 juni 1964, kort voordat zij ziek
werd.
Zij stelde de beperkingen die de
Poolse schrijvers opgelegd worden als
schadelijk aan de kaak voor de ont
wikkeling van de nationale cultuur
en beschuldigde communistische ele
menten ervan te proberen dat wat
ais een fatsoenlijk protest bedoeld
was, te verdraaien.
Zij kreeg een staande ovatie van
de meer dan 500 aanwezige
schrijvers. De tengere oude vrouw
dwong eerbied af van communisti
sche en niet communistische schrij
vers. Zij steunde vaak de socialisti
sche zaak maar sloot zich niet aan
bij de communistische partij.
Mevr. Dabrowska, weduwe, werd in
Russow, Centraal Polen, geboren Zij
studeerde aan de universiteit in
Lausanne. Later woonde zij in
Frankrfjk en Engeland waar zij over
de Poolse emigranten schreef en was
correspondente voor Poolse bladen.
