„Wallenstein"
VAN TRILOGIE NAAR OPERA
Veldheren uit 17de
eeuw en prins van nu
Beurzen voor studie
aan visserij scholen
Vissers verontrust
door daling van de
aanvoer van tong
A. RUIGROK INDUSTRIE N.V.
Een bedrijfsassistente
Een stenotypiste
Een adminstr. medewerkster
jjQgppa
500
FIETSEN
200
BROMFIETSEN
van Zijp
P. DE GRUYTER ZOON N.V.
VERKOOPSTERS
LEERLING-VERKOOPSTERS
HULP-VERKOOPSTERS
LELDSCH DAGBLAD ZATERDAG 15 MEI 1965
ft Onderdeel van één der dé
cors van ..Wallenstein"de ..wa
penzaal in het slot in Eger".
Buiten sneeuwt het.
Sohiller. Nu is Sohiller een toneel
schrijver, d.e docr de grootmeester
der Italiaanse opera, in de eerste
plaats door Verdi, in de vorige eeuw
reeds danig is geplunderd. Maar hij
liet „Wallenstein" met rust. Waar
schijn1 yk terecht. Hoe kan men van
(Van onze Romeinse correspondent)
D E leden van de hoge Italiaanse adel. overtuigd dat hun tijd min „,w.
of meer voorbij is en toch ook weer niet bereid als nutteloze niets- een dr.o al toneelstukken, die 11 ak-
doeners het voorvaderlijk erfgoed langzaam op te peuzelen, ont- Ien 105 tonelen telt. een opera
dekken steeds meer beroepen, die bij hun afkomst en naam passen. maken' waarin de handeling dus
De prinsessen en gravinnen openen een zeer exclusieve ..boutique"
en ontwerpen mode. of zij organiseren opleidingscursussen voor
jonge kunstenaars, musici, beeldhouwers, enz., waarvoor zij dan
vooraanstaande leraren uit alle landen naar Rome ontbieden. De
film trekt naast een behoorlijk aantal avonturiers ook heel wat
adellijke lieden. Maar er zijn er ook. die zelf scheppende kunste
naars zijn van belang en dan denken wij niet alleen en zelfs niet
in de eerste plaats aan Luchino Cisconti, vertegenwoordiger van
de hoogste Milanese adel en één der grootste regisseurs van onze
tijd.
Veeleer denken wij aan een vooraanstaande schilder. Enrico
d Assia. die enkele weken geleden in Rome furore heeft gemaakt
met een werkelijke onvergetelijke enscenering voor een spiksplin
ternieuwe opera: ..Wallenstein" van Mario Zafred. Over die opera
over Zafred en d'Assia valt wel het een en ander te vertellen.
Jong kunstenaar
Prins van Hessen
De uiterst sympathieke jonge kun
stenaar Enrico d'Assia is een klein
zoon van Koning Victor Emanuel III.
Zyn vader is Filips Prins van Hessen,
zjjn moeder was Prinses Mafalda
van Savoia, die op 't ogenblik, waar
op Italië zich overgaf aan de geal
lieerden, bij haar zuster. Koningin
jlonanna van Bulgarije, op bezoek
i om deze te steunen op het tra-
Itache ogenblik, dat Koning Boris,
teruggekeerd van een „bezoek" aan
Hitler en waarschijnlijk door de Duit-
ters vergiftigd. plotse"ng stierf. Prin- wprpfn mo, P|,'m" hanrl ultgrvoVrd. r-eemt «n 6*1"*' eigen plaats
les Mafalda ging terug naar Rome, j I hedendaagse muziekwereld. Een kor-
NailwlfPiiriffP innl vüp te jpuSdperiode. toen hij onder in-
iidll» Kt UI I£,c dlldlN ac vloed van Sohönberg stond, daarge
laten. gaat hij dwars tegen de
De opera „Wallenstein" gaat na- i draad in. Wie voor het eerst iets
tuuriyk terug op de triologie van van hem hoort, vindt het „gemak-
van de cultuur ln die tijd, toen in
Zuid-Duitsland en in Bohemen het
„volkseigenc" zo sterk werd beïn
vloed door de hoofse zeden en de
juist ontluikende barokke kunst
vanzelf langzamer gaat en die toch
niet langer mag zijn dan ongeveer
2Vi uur?
Mario Zafred, uit Triëst geboortig,
heelt tezamen met zijn vrouw Ly-
liana, het enorme blok teruggebracht
tot een libretto ven drie akten in zes
taierelen. Het libretto is op vele
plaatsen een vrijwel letterlijke ver
taling van episoden uit Schillers
werk en is daardoor wat nuchter
voor een melodrama. Daarbij komt
nog, dat Schiller ons een nauwkeu
rige historische analyse voorzet van
de idealen en meer laag-bij-de-
grondse motieven achter het gebeu
ren va,n de dertigjarige oorlog. Ver
der is er misschien niet*helemaal on
partijdige ontrafeling van het ka
rakter van hoofdfiguur, een
uiterst ingewikkeld karakter. Het is
alles wel erg statisch en op het to
neel ziet men by na voortdurend
krijgslieden. Er zi)n maar twee
vrouwenrollen. Daarvan is alleen
Italië, moet formidabel i(jn. Ieder üb van Te:la. Wallenstein! dochter,
onderdeel was even verzorgd: de in- daldc ZÜ haar liefde tot Max Plcco-
terieurv zullen waarschijnlijk precies lr,mmi interessant, van een muziek-
zo te Pilsen en in Eger te vinden zijn <h«matisch gezichtspunt uit bekeken,
of geweest zijn. De kostuums zijn
kennelijk geïnspireerd op Nederland
se schuttersstukken (vooral Bartho
lomews van der Helst) en ook op por- j
treilen en andere schilderijen van Tro:s d"'e bdna onoverkomelijke
Velasquez. d'Assia is een zeer nauw- i moeilijkheden heeft Zafred toch een
ij heeft, wat boeiend werkstuk geleverd, dat «hoge
zeer ongebruikelijk is, vrijwel de ge
hele verwezenlijking van zijn ent
Meesterlijke muziek
*erd door de Duitsers op het Sir.t
Pietersplein, op Vaticaans gebied, ge
arresteerd en stierf in het concen
tratiekamp Buchenwald.
Haar beide zoons Maurizio en
tnrico hadden een droeve jeugd in
een volkomen vervallen kasteel in
V/urttemberg, waar zij, hoe Jong ook,
Eigenlijk gevangenen waren. Beiden
X lijn thans Italiaanse burgers en noe
men zich niet Prins van Hessen maar
ia, de Italiaanse vorm van die
naam. Het feit, dat zij Luthers zyn,
geeft aan die twee een wat aparte
in de Italiaanse adel. Maar
dit. alles is van ondergeschikt belang.
Wat werkelijk meetelt is de grote
betekenis van Enrico d' Assia als
surrealistisch schilder.
1 Toen Margaretha Wallmann, van
huis uit een Oostenrijkse, maar naar
Italië' uitgeweken in 1929 toen de an
tisemitische haatpropaganda het le-
Een in Wenen steeds meer vergiftigde
'verscheidene Jaren voor de inlijving
door Hitier), de opdracht kreeg voor
regie van de nieuwe opera, dacht
lij onmiddellijk aan d'Assia als de
meest geschikte man voor de ensce
nering en de kostuums. Margaretha
Wallmann, die, een korte onderbre-
Uhg in de oorlogsjaren daar gelaten,
ln Italië leder Jaar van 5 tot 10 ope
ra's op de planken zet, heeft in zulke
«ken een onfeilbaar gevoel en ook
ditmaal koos zij Juist.
Unieke kleuren
Jaarvergadering Ned. Vissersbond
De Nederlandse bevolking eet nog
onvoldoende vis, zo constateerde het
Tweede Kamerlid J. A. van Benne-
koni vanmorgen in een voordracht
tijdens de in Utrecht gehouden jaar
vergadering van de Nederlandse Vis
sersbond. Het vleesverbruik nam
sinds 1950 toe met ongeveer twintig
procent, maar het visverbruik bleef
vrijwel constant.
De heer Van Bennekom meent
dat een doelgerichte propaganda
noodzakelijk zal blijven. Rekening
moet evenwel worden gehouden met
de hogere eisen. die het publiek
thans stolt aan kwaliteit, verpakking
en dergelijke. Hij vroeg de byzon-
J dere aandacht van de regering voor
l d Assia had reeds enkele jaren ge- d. gociale factor ln de V18s€ry, als_
Wen. een decor ontworpen voor een mede voor het visserij-onderwijs,
i «naktor. op te voeren in Spoleto Naar zjjn mening zullen beurzen be-
flmaen, het Festival. Maar dit was schlkbaar moetan worden gestcld
voor het bezoeken van deze scholen.
Om de werfkracht te vergroten zal
het bedrijfsleven ook aandacht moe
ten schenken aan de „image" van
de visserij naar buiten.
jjtor.h nog héél wat anders. De opera
.Wallenstein" verlangde zes volledige
decors, drie toneelgordijnen, waar-
echter decorwisseling kon plaatsvin-
ij den en enkele honderden kostuums.
M zou de gehele opera verder waar
deloos zijn geweest, dan was het nog
Waarderend sprak de heer Van
de moeite waard haar op te voeren Bennekom over het visserijbeleid
»Ueen al om de enscenering. In Ro- van dft huidige minister en blij was
me zijn we op dat gebied heel erg dat de nieUwe staatssecretaris
herwend. Maar kostuums en decors j voor cultuur, recreatie en maat-
ïan dit gehalte ziet men zelfs hier schappelijk werk als Tweede Kamer-
|*hjwel nooit. hd voorzitter was van dp vaste com- j stra, die te kennen gaf dat op basis
De kleurgevoeligheid van de schil- I missie voor de visserij, waardoor hij van de huidige voorschriften geen
der is uniek. Zijn kennis van kos- I de plaats van de visserij in het re- 1100 procent resultaat is te verwach-
tuunigeschiedenis en in het algemeen 1 geiingsbeleid kan versterken. ten.
Minder tevreden was de heer Van
Bennekom over de trage voortgang
in het EEG-visserybeleid. De visse
rij in de omringende landen wordt
flink gesteund door de regeringen.
Met alle waardering voor de twee
miljoen gulden, die onze regering
voor structuurverbetering van de
visserij heeft uitgetrokken, kan eerst
een bevredigende regeling worden
getroffen wanneer op internationaal
gebied bereidheid bestaat om elkaar
te vinden.
De voorzitter van de Nederlandse
Vissersbond, de heer K. Hoekstra,
pleitte voor verbetering van de kwa
liteit van de Nederlandse vis. Hy
somde een aantal mogeiykheden
daartoe op. De Nederlandse vissers
zyn naar zyn oordeel bereid mee te
werken aan structuurverbetering,
maar daarby kan medewerking van
de overheid niet worden gemist. Er
moet iets worden gedaan aan het
tekort aan gediplomeerd personeel.
De heer Hoekstra oordeelde een
aanvulling van de bemanningsvoor
schriften noodzakelyk. waardoor de
aanwezigheid van gediplomeerde
machinisten aan boord van de kot
ters verplicht wordt gesteld.
„Men moet ons in de gelegenheid
stellen algemeen kwaliteitsverbete
rend te werken", aldus de heer Hoek-
keiyke" muziek met motieven, die
aanspreken. Niets is minder waar
dan dat „gemakkeiyk" Gaat men
zijn werk analyseren, dan biykt het
Juist uiterst ingewikkeld, maar hy is
door en door oorspronkelyk. Terwijl
vrywel alle huidige componisten.
Strawinsky misschien het meest, mo
tieven ontlenen aan hun voorgan
gers uit vroeger eeuwen en deze op
een „moderne" manier herscheppen,
of ook wel muizek schrijven, waar-
by men steeds denken moet aan die
andere muziek, waartegen zy protos-
toren, is Zafred steeds zichzelf: hy
ontleent niets, aan geen enkele voor
ganger, hoe gToot zyn bewondering
voor de latere werken van Verdi ook
moge zyn. En evenmin protesteert
hy. Behalve misschien togen de se
riële muziek, die hy verafschuwt.
Wat deze opera, z|jn tweede (vier
Jaar geleden werd zyn „Hamlet" in
Rome opgevoerd) nog betreft, ook ai
zou aan het werk ais opera geen toe- I
komst blyken te zyn beschoren, dan j
zullen ongetwUfeld de ouvertures en i
dc Intermezzi als concertstukken j
blijven bestaan. Zy zyn meesterlijk
en behoren tot het beste, wat deze
in Italië beroemde, nog vry Jonge
meester (hij werd in 1922 geboren)
tot nu toe heeft voortgebracht.
NOODSPRONG IN
DE EENHEID
„In traditioneel denkende protes
tantse kringen heerst angst. Angst
voor de eigen verdeeldheid, angst
voor de kleine en steeds verminde
rende macht. Er is angst voor het
isolement, torwyi een positieve toe
komstvisie ontbreekt. Op politiek,
maatschappeiyk en zedelijk gebied
gaat men niet meer voor, maar volgt
men al remmende de ontwik
keling". Dit zei gisteravond de heer
T. Knecht, hoofdbestuurslid van de
Vereniging Protestants Nederland,
tydens de Jaarvergadering van de
vereniging ln Rotterdam.
Deze onzekere gevoelens in met
name de traditioneel denkende pro
testantse kringen zag dc heer
Knecht vooral veroorzaakt door de
voorspelling, dat omstreeks het
jaar 2000 slechts 20% van de we-
reldoevolking zal behoren tot de
christeiyke geloofsgemeenschap. In
1900 bedroeg dit percentage nog 50.
Ondanks het feit dat de heer
Knecht de positieve elementen in het
oecumenisch streven niet wilde ont
kennen. was hy toch van oordeel,
dat het eenheidsstreven een groot
aantal negatieve kanton bezit.
In protestantse kringen bestaat
jalouzie om Rome's eenneid. Het een-
huidsstreven heeft zodoende geen
pesitieve inhoud. Het is een beweging
om de beweging geworden", aldus de
heer Knecht. Hy was voorts van
oordeel, dat het geen verbazing be
hoeft to wekken, dat zy. die vanuit
eigen angst- en onlustgevoelens een-
ft Enrico d Assia controleertpen goed zijn uitgevoerd. Naastheid met Rome zoeken, aanknopen
of de kostuums naar zijn ontwer- hem Margaretha Wallmann.
door de verminderde tong-aanvoer.
De tong is nog steeds de belangrijk
ste peiler waarop de Nederlandse kot-
tervloot steunt. Verschillende bedrij
ven kwamen tengevolge van de ver
minderde tongvangsten In financiële
moeilijkheden, vooral die bedryven,
die in de hoogconjunctuur in een te
groot optimisme op onverantwoorde
wijze hebben geïnvesteerd.
Een en ander biykt uit het Jaar
verslag van de Nederlandse Vissers
bond. De secretaris constateert ove
rigens, dat het afgelopen jaar des
ondanks voor de leden een beter Jaar
was dan 1963. Vergeleken met 1963
werden by nagenoeg alle produkton
(verse haring, tong. schol, garnalen
en mosselen) hegere opbrengsten ge
noteerd. De tongaanvoer daalde van
12.2 miljoen kg in 1963 tot 7.4 mil
joen kg. Door een styging van de ge
middelde prijs van f 2.98 tot f 5.32
bleef de opbrengst in 1964 toch nog
rond drie miljoen gulden boven die
van 1963.
By de schol werd een aanvoersty-
ging van 1,4 miljoen kg genoteerd en
by de garnalen bedroeg de aanvoer-
styging 800 ton. De strenge winter
van 1962—1963 heeft de tong vangsten
nadelig beïnvloed. De vooruitzichten
voor dit jaar zyn evenwel heel wat
gunstiger.
WERKEN VAN
JAN GOSSAERT
IN BOYMANS
Burgerconcert van
Residentie Orkest
Het Residentie Orkest heeft gister
avond in de kurzaal in Scheveningen eenheid".
bij kenmerken van de Rloms-Ka-
thoüeke Kerk, die onveranderd en
oaveranderiyk wil zyn. „Die rooms-
katbolieken, die hun kerk funda
menteel veranderen, zyn by vele
pr< testanten die toenadering zoeken
verdacht geworden", zo zei de heer
Knecht, die zyn rede uitsprak on-
öe titel „De noodsprong in de
het jaarlijks concert voor de burge
rij van Den Haag gegeven, dat het
gemeentebestuur is aangeboden uit
dank voor de verstrekte subsidies.
De burgers, die gratis het concert
konden bijwonen, werd door „hun"
orkest onder leiding van Willem van
In het Museum Boymans van Beu-
ningen in Rotterdam is gisteravond
een tentoonstelling van werken van
Jan Gossaert genaamd Mabuse (1478-
1532) geopend door Baron F. W. van
der Straeten-Waillet, ambassadeur
van België.
De directeur van het Mauritshuis,
dr. A. B. de Vries, hield daarby een
inleiding, waarin hy de figuur van van Charles de Wolff.
Jan Gossaert, die een renaissance
in de Nederlandse schilderskunst in
troduceerde. nader belichtte.
De expositie blyft tot eind juni
ln Rotterdam en gaat dan naar het
Stedelyk Museum voor Schone
Kunsten in Brugge. Beide musea
hebben by het tot stand komen van
De schol wordt een steeds belang- J doze expositie nauw samengewerkt,
rker produkt. De pryzen waren gun- Dc geëxposeerde 42 schilderijen. 28
sti gin 1964 en de vraag wordt steeds tekeningen en 10 prenten zyn van
groter. By de garnalen speelt nog her en der byeengebracht op deze
steeds het verwerkingsprobleem. Hoe- eerste tentoonstelling van het ver-
zomeld werk van Gossaert. Het mu
seum in Leningrad l'Hermitage, zond
het middenstuk van een drieluik
voorstellende de afname van 't kruis
van Christus.
Russische hulp
aan India
Premier Kosigin van de Sowjet-
Ottorloo een programma gebracht. Unie heeft gisteren drastische uit
waarvoor veel waardering werd ont- i breiding van de Russische econo-
vangen. Gespeeld werden Csaconne j mische hulp aan India beloofd,
en Fuga van Alexander Voormolen, j Hij zei dat volgens een voor-
het Concert voor klarinet en orkest lopige raming de hulp by het
in a grote terts van W A. Mozart vierde vyfjarenplan van India twee-
met als solist JoUe Hoiriede en na I maal zo groot zal zijn als de Russi-
de pauze de zevende symfonie in a sche hulp by de uitvoering van het
voorgaande plan.
Gisteren had Kosigin aan premier
Sjastri, die Moskou bezoekt, „onbe
perkte hulp" op economisch en poli
tiek gebied beloofd.
Volgens de Sowjet-Unie kan het
geschil tussen India en Pakistan over
de „rann van KoetsJ" op vreedzame
wyze worden geregeld.
Eerder op de dag had de Indiase
premier een ontmoeting met Brezj-
new, de leider van de Russische com
munistische party, die een uitnodi
ging voor een bezoek aan India aan
vaardde. Een datum voor het bezoek
zal later worden vastgesteld.
Première vioolconcert
dr. A. van der Horst
Het Noord. Fil. Orkest in Gronin
gen zal het vioolconcert ton doop
houden van de onlangs overleden dr.
Anton van der Horst, die ere-doc-
tor was van de Groninger Universi
teit. Solist is concertmeester Jacques
Meyer. Deze première vindt plaats
in een concert van eigentydsc mu
ziek, dat het NFO zal geven op
woensdagavond 26 mei in de Har
monie in Groningen, onder leiding
Weer drie keer
levenslang geëist
in München
Haagse politie
ontkent penetratie
in nozembenden
wel het doordraaien in het afgelopen
jaar niet zulke afmetingen aannam
als het jaar daarvoor, werd toch nog
562 ton garnalen doorgedraaid. De
vissers wachten in spanning op de
komst van de garnalenpelmachine. die
ln het T.N.O.-instituut in IJmuiden
wordt beproefd en verbeterd.
Aan de sterke uitbreiding van de
kottorvloot kwam in 1964 een einde
tengevolge van de geringe tongaan
voer. het bemannlngsvraagstuk, de
stygende exploitatiekosten en de in
het jaarverslag onverantwoord ge
noemde looneisen.
„De mentaliteit van hoe kan ik zo
veel mogelijk verdienen met zo wei-
(Van onze correspondent)
De Haagse politie ontkent met stel
ligheid en grote nadruk, dat pene
tratie heeft geleid tot de aanhou-
I ding van twee gevaarlijke onrust-
In het Auschwitz-proces ln Mün- stokers. „De politie heeft geen stro-
chen is gisteren tegen de 58-jarige mannen lid laten worden van de
beklaagde Oswald Kaduk en tegen de groep, om hen daarna een verklik-
62-jarige Bruno Schlage levenslange kersrol te laten spelen", deelde het
gevangenisstraf geëist alsmede ont- bureau voorlichting mee. Het mid-
zetting uit de burgerrechten. Daar- del zou erger zijn dan de kwaal.
De zyluiken. die mee hebben tot nu toe elf van de 20 Tweedracht, onrust en wantrou-
eveneens aanwezig zyn, bevonden beklaagde SS-doktors en bewakers wen zouden wellicht leiden tot zelf-
zich echter in het museum van Tole- uit het kamp Auschwitz deze straf ontbinding van de groep, maar het
do in Ohio «Verenigde Staten». Dit horen eisen. Eén van de beklaagden. gt\aar dat één of meer jongens te-
de 42-jarige Johann Schobert, moet1 recht of ten onrechte als „verrader"
volgens de openbare aanklager we- zouden worden aangezien, is zeker
gens geringe schuld van vervolging j mogelijk. Als een „deserteur" na een
worden ontheven j afstraffing al naar liet ziekenhuis
Ook togen de SS-er Franz Hofmann moet worden gebracht, dan zouden
(59) is de hoogste straf levens- ernstiger ongelukken na een zeker te
lang geëist. Hij is overigens in 1961 verwachten afstraffing van een
ook al tot levenslang veroordeeld we- „verrader" beslist niet zyn uitgeslo-
gens moord in het kamp Dachau. I ten.
betekent, dat voor 't eerst sinds 115
Jaar een altaar (tydeiyk) weer com
pleet is. Er zyn inzendingen uit het
Prado in Madrid, de National Galery
in Londen, uit Lissabon, uit Praag,
uit het Louvre, uit Berlyn, uit Italië,
drnkzy tussenkomst van prinses
Paola van België en uit de eigen
verzameling van Boymans.
Te koop in Leiden (centrum)
Grachtenhuisje
ln zeer goede en onderhouden staat.
2 grote en 3 kleinere kamen».
Vaste wastafels en telefoon aanwezig.
Na overleg leeg to aanvaarden.
Geschikt voor bewoning, praktyk of kantoor.
Vraagprijs met inbegrip stoffering f66.500,-.
Hypotheek aanwezig.
Schriftelijk te wenden onder no. 35238 bur. van dit blad.
KATWIJK AAN DEN RIJN TELEFOON 01718—3943
vraagt voor spoedige Indiensttreding
leeftyd circa 18—21 Jaar.
In verband met de zelfstandigheid der werkzaam
heden verdienen zy met ulo-niveau de voorkeur.
opnemen en uitwerken van directie- en verkooppost.
alsmede het zelfstandig uittypen van offertes en op
drachten.
Opleiding: ulo
In verband met export strekt studie Engelse en of
Duitse handelscorrespondentie tot aanbeveling.
leeftyd circa 18 jaar.
Opleiding: enige jaren ulo.
wy bieden u een prettige werkkring ln een modern
kantoor met een aan de eisen des tyds aangepast
salaris. Met vakantie-afspraken wordt uiteraard re
kening gehouden.
Bel of schryft U ons eens voor een nadere afspraak
Voor de buitengemeenten
's morgens mei bode mee,
's middags relour
vanaf f 139,75
KINDERFIETSEN
vanaf f 50,50
Solex - Berini
Puch - Gazelle
Monark - Magneet
Honda - Kreidler
Rap - Batavus
Haarlemmerstraat 295
Korevaarstraat 6
ELEKTROTECHNISCH BUREAU FOCKING
EEN JONGEDAME
voor administratieve werkzaamheden, kunnende typen.
Schrifteiyke sollicitaties: ZEEMANLAAN 51.
in LEIDEN - OEGSTGEEST - VOORSCHOTEN - USSE
SASSSENHEIM heeft plaats voor
vanaf 16 jaar.
zy zullen tot taak krygen de huisvrouw to adviseren
by haar inkopen.
WIJ BIEDEN:
een uitstekend salaris
45-urige werkweek
promotiemogeiykheden
extra korting op de Gruyter artikelen
een goede opleiding
Wy zullen U graag voor een persooniyk gesprek ontvangen
op ons kantoor Maarsmanssteeg in Leiden op dinsdag 18 mei
a s. tussen 10.00—17.00 uur. Ook kimt U solliciteren dagelijks
op de filiaaladressen.
