„CATALAANS PASSIESPEL"
IS VIJF EEUWEN OUD
De verrassing van de Paashaas
Feest der Opstanding
Droomkeukensi
„SEMANA SANTASPANJE
Fascinerend meeleven
met het lijden
LEIDSCH DAGBLAD ZATERDAG 17 APRIL 1965
VIERDE BLAD
Spanjaard met volle overgave beleefd.
Zoals hü zich in de indrukwekkende,
kleurrijke en dikwijls bizarre boe
teprocessies met ketenen rond zijn
enkels en met stukgelopen onge
schoeide voeten, door de straten van
zijn stad kan voortslepen, zo laat hij
zich ook in extase brengen door de
vertolking van de passie van de Heer,
want het mysterie van het lyden
fascineert hem hevig. Hij wil er met
zyn volle persoon aan deelnemen.
Hij kan niet anders, al zingt en bidt
en foltert hij zichzelf, ook al weet
hij dat hü het ganse jaar daarna
het interieur van geen enkele kerk
meer zal zien. De Semana Santa, met
al haar uitbarstingen van hevig ge
loof, is de Spanjaard heilig en daar
om houdt hij vast aan alle tradities
die in de rijke Spaanse historie met
betrekking tot deze week zyn ge-
Versierde palmtakken horen bij het paasfeest in Spanje
(Van onze correspondent)
P het Plaza de Catalana, in het hart van Barcelona, is een
klein hypermodern theater gebouwdwaar gedurende alle
n van de goede week. de "Semana Santa", momenten uit het
lijdensverhaal" worden opgevoerd door een kleine groep toneel-
pelers. Dit bescheiden passiespel is slechts een van de vele. die
\jdens de Semana Santa in de Spaanse landstreek Catalonië wor-
Men opgevoerd. In meer dan 30 Catalaanse steden en dorpen tre-
Men in de goede week de gelovige inwonerrs voor het voetlicht in
en poging de Passie te vertolken. Zij volgen daarbij een traditie
ie in verschillende plaatsen bijna 500 jaar oud is. En in al die
lol iren is er weinig aan veranderd.
Bij de gratie
van overlevering
b Ir zün dorpen, waar het spel ge-
r eld wordt naar een tekst, die al-
I n maar bij de gratie van de over-
ering bestaat en nooit is op-
I schreven. Daar leren de vaders
d in zonen de schoonste zinnen uit
r t lijdensverhaal, die ze op hun
II urt weer doorgeven aan hun kin-
ren. Iedereen kent dus de tekst
jaren lang en geen rol is de spé
él is vreemd. Van jongsaf aan heb-
idi li zij immers meegedaan. De klei-
ia beginnen mee te juichen bij de
J tocht in Jeruzalem en groeien met
.e[ jaren naar een apostel- of fari-
te eërsrol.
Het beurt echter nogal eens dat de
ol latselijke geestelijkheid tijdens de
Luizen in
rozen?
Wittevlieg
en luis op
kamerplanten
fcefinespuP
Basudine Spuitbus
veilig, doelmatig,
fraai verpakt.
Verkrijgbaar: 3 formaten
bij zaadhandel, bloemist
en drogist.
Tevens voor Uw tuin
Pesco 18-15 spuitbus
tegen onkruid in gazons.
Gesal stuifkoker tegen
schimmels en insecten
op sierplanten.
Gesatop strooikoker
tegen onkruid op paden.
Produkten van
N.V. ORGACHEMIA
BOXTEL
voorstelling al te geestdriftige spelers
tot de orde moet roepen, omdat zij
in de hartstocht van hun spel de
ene godslastering op de andere sta
pelen.
Doordat de spelen sterk aan de
streek gebonden zijn, hebben zij al
leen waarde voor de dorpen waar zij
worden opgevoerd. Tijdens het
Eucharistisch Congres van Barcelo-
thans 12 jaar geleden heeft men
getracht het Spel van Olesa in de
Catalaanse hoofdstad Barcelona op
'oeren. Het werd een enorm fias-
Er bleef niets van over. De tekst
is samengesteld in de taal van het
eenvoudige volk, in het Catalaanse
dialect.
In de dorpen verbaast niemand
zich erover als Christus voor het
laatste avondmaal tot zijn apostelen
zegt: „Kom jongens, laten we een
stukje gaan etenen evenmin als
hü daar het bekende Spaanse gebaar
bij maakt door met zijn duim naar
zijn mond te wijzen, hetgeen drin
ken betekent. Maar als men dat doet
en indrukwekkend theater in
Barcelona tüdens een nog indruk
wekkender congres is, alle devote be
doeling ten spijt, het succes op zijn
minst schamel.
Grootse montage
In vele plaatsen vindt de opvoe
ring plaats in de openlucht, met als
decor de bergen, akkers er
vol olijfbomen. Elders heeft
ciale theaters gebouwd,
Esparraguera met 2100 plaatsen
wel het grootste is. De Catalaanse
Passiespelen, die geenszins vergele
ken kunnen worden met de grootste
montages en ensceneringen van bijv.
Oberammergau en Tegelen, zijn sim
pel Toch hebben de spelen van Cer-
Olesa de Montserrat, Esparra
guera, Sabadell en Palau grote be
kendheid gekregeh en trekken jaar
lijks honderdduizenden toeschou-
De spelen van Olesa zyn de groot-
,e van Catalonië en dateren uit 1642,
het jaar waarin de roem van Lopez
de Vega ten top gestegen was. Aan
vankelijk improviseren de spelers en
naarmate zü minder bijbelvast
bleken, gingen zü zich te buiten aan
bizarre ketterden. Vooral het geme
ne volk, wanneer dat te hoop was
gelopen om Christus uit te jouwen,
maakte het nogal bont. In 1792
heeft toen de abt van de beroemde
abdü van Montserrat de tekst op
schrift gezet. Later trok men naar
buiten .naar een van de vele hoven
met olijven die Olesa rijk is. In de
negentiende eeuw werd hier het eer
ste theater gebouwd door Pablo Ca
sals. Het telde 600 plaatsen.
Hoewel het een mooi theater was,
bleek een gedeelte van de inwoners
Olesa de voorkeur te geven aan
opvoeringen in de open lucht. Men
richtte daarom een concurrerende
groep Passiespelers op. die jarenlang
bleef bestaan. Totdat de christelüke
geest van saamhorigheid overwon en
de beide groepen gingen samenwer
ken, voornamelijk met de bedoeling
een nieuw theater te bouwen: het
huidige, dat 1600 plaatsen telt.
Hier spreken de apostelen alle ta
len van de wereld, evenals dat tü
dens de eerste prediking het geval
Al moet gezegd dat minder
sprake is van een speciale werking
van de Heilige Geest dan van de
moderne techniek. Verantwoordelük
hiervoor is een groep talenkenners,
die met veel acteertalent via koptele
foons het spel voor de buitenlandse
toerist verstaanbaar maakt. In hun
AS PA-LEI DEN NV
Italianen grootste
broodeters
Veruit de grootste broodeters in de
E.E.G. zün de Italianen, met een ge
middeld hoofdelük verbruik van 104
kg per jaar. Voor de andere landen
in de E.E.G. is dit 96 kg voo,r Frank-
rük; 93 kg voor Luxemburg: 89 kg
voor België: 86 kg. voor Nederland
en 71 kg voor Duitsland Wü ontle
nen deze cüfers aan een studie van
de E.E.G.-commissie. Dekken de Ita
lianen hun behoefte aan calorieën
voor 50 tot 60 pet. met brood in de
ardeie landen van de E.E.G. is dat
28 tot 37 pet. In het algemeen ver
toont het brood verbruik een dalende
tendens, wat men in verband brengt
met de toenemende welvaart. Een
stüging vertoont het verbruik van
cake. beschuit, biscuits, wafels en
o.a. ontbijtkoek. Het verbruik daar
van loopt in de landen van de Ge
meenschap uiteen van 2,91 kg per
hoofd van de bevolking bü de Itali
anen tot 10.84 kg in Nederland, aldus
„Boer en Tuinder".
„Zeker, nujnheer Haas" zei de la
kei deftig en bracht hem naar de
troonzaal waar de koning al zat te
(vachten.
„Beste Paashaas", begon de ko
ning, „mün dochtertje is erg ver
drietig, omdat ik haar geen dier wil
geven en mün vrouw vindt het ook
niet leuk. Nu had ik zo gedacht: ik
geef haar met Pasen een büzonder
ooi en bijzonder prachtig paasei
i ik wil graag dat u dat paasei voor
haar maakt." „Nou majesteit", ant
woordde de Paashaas, „dat zal wel
gaan. Ik zal m'n best doen en dan
laat ik u het ei wel brengen." „Har-
telük dank, hartelük dank. beste
Paashaas, ik dank u wel zeer" sprak
de koning en bracht de Paashaas
naar de deur.
PASEN feest der Op
standing.
Voor de gelovigen let
terlijk, voor anderen symbo
lisch.
Wie verheugt zich niet
over de opnieuw schijnende
zon, waarvan de stralen elke
dag warmer worden, of over
de aan alle kanten openbar
stende knoppen, waardoor de
natuur van dag tot dag weel
deriger wordt?
Het is een wonder zoals
datgene, wat voorgoed ver
loren leek, nu na maanden
van bestorven-zijn de
mens weer toevalt, als een
welkom geschenk.
ET leven en de wereld
Ê-t zijn in deze paastijd
onderhevig aan een
nieuwbouwvan zeldzame
kracht.
Een ieder zal daarvan met
volle teugen willen genieten,
de ogen wijd openen, om ge
tuige te zijn, van al hetgeen
rond hem gaat groeien en
bloeien, tot alles tot rijpe
wasdom gekomen is. Mens en
dier, bloem en plant: alles is
onderhevig aan dit ontstuit-
bare regeneratie-proces, dat
elk jaar weer tot verbazing
dwingt.
JUIST tijdens de komende
paasdagen zullen wij ex-
tra-gelegenheid vinden
dit wonder der Opstanding te
overdenken.
Ons bewust worden van de
vernieuwende impulsen, die
ziel en lichaam verkwikken
en met onverminderde ener
gie voortgaan op de levens-
roeg, die voor een ieder toch
ook zoveel zorg en druk te
(Foto Leidsch Dagblad)
overwinnen geeft. Doch ivie
de natuur tot voorbeeld
neemt, komt nimmer bedro
gen uit
Zij ontworstelt zich gesta
dig aan de haar opgelegde
beklemming gedurende de
verstarrende wintermaanden
die welhaast stilstand bete
kenden.
T\ OCH zoals voor haar een
U nieuwe hoop en nieuw
uitzicht intrad, is dat
ook het geval voor de mens.
Althans voor diè mens, wiens
vertrouwen in de toekomst,
ondanks alle wereldse com
plicaties rond hem, niet ver
loren ging.
Mogen tallozen in die geest
het „feest der Opstanding"
beleven. Dan zullen het goe
de Paasdagen zijn!
FANTASIO
Boetprocessie
apostolische üver schrikken de Span
jaarden nergens voor terug.
Overvloedig
Avondmaal
In Esparraguera spelen ruim 300
inwoners in het Passiespel mee. Men
heeft de beschikking over een speci
aal theater waar 2200 mensen een
plaats kunnen vinden. Er wordt ge
speeld op alle zondagen van de vas
ten en alle dagen van de' Goede
Week en meer dan 100.000 mensen
hebben het vorig jaar deze spelen
bezocht. Om tien uur 's morgens
houdt de Christus zün intocht in
Jeruzalem. Om half een verenigt hü
zich met zün apostelen voor het
Laatste Avondmaal. Dan acht ie
dereen de tüd gekomen om ook zelf
te gaan eten en stroomt de zaal leeg.
De spelers blüven rustig op het to
neel want dit avondmaal is overvloe
dig, er is voldoende brood en vis en
rijst en wün voor iedereen. Tegen
half drie is men uitgetafeld en ko
men ook de toeschouwers weer bin-
Om zes uur is het spel geëindigd.
Judas heeft zich opgehangen, ter-
wül baarlüke duivels rond de boot
dansen. Hij is uitgejouwd door de
toeschouwers die zo gefascineerd zün
dat het meermalen is voorgekomen
dat de Judasvertolker na afloop van
de voorstelling op de vuist werd ge
nomen. Handtekeningenverzamelaars
zullen bü hem nooit aankloppen,
wel bij Jezus, Maria en Johannes, die
na afloop bladen vol moeten schrij-
Uitbarsting van
hevig geloot
Als de Christus op het toneel sterft,
heerst in de zaal een diepe versla
genheid. Tranen vloeien en iedereen
is hevig bewogen. Want zoals alle
plechtigheden van de Goede Week,
worden ook de Passiespelen door de
,.Een dier?" zei de koning en
keek verbaasd naar het prinses
je. „Waarom wil je nou ineens
een dier hebben?"
„Nou gewoon, om te knuffe
len". zei prinses Annemarie, „om
te vertroetelen en om mee te
spelen. Hè vader, toe nou, eentje
maar. Een hond of zo".
..Een hond?" riep de koning.
,,Zo'n beest komt aan m'n hoofd
staan blaffen als ik aan het rege
ren ben en wat moet er dan van
het land worden? Stel je voor,
een hond. hoe verzin je 't".
,,Een kanariepietje dan", zei
het prinsesje, ,,een kanariepietje
blaft niet".
,,Nee, maar een kanariepietje
fladdert. Huh" rilde de koning.
,,Nee kind, er komt niets van in.
hier komen geen blaffende en
fladderende dieren In huis".
Prinses Annemarie barstte in tra
nen uit en liep snikkend naar haar
moeder. Die vond het erg zielig, maar
ja, in een paleis is de koning de baas
en de koning wilde geen dier in huis
hebben.
Maar 's avonds, toen Annemarie
naar bed was, zei de Koningin tegen
de Koning: „Zeg man. waarom mag
dat kind eigenlük geen dier heb
ben?" „Luister es", zei de koning „ik
wil niet dat er iets tegen me staat te
b.'affen of tegen me aan komt flad
deren. Het gebeurt niet en daarmee
uit." Maar toen begon de koningin
ook een beetje te huilen en daar
kon de koning niet tegen. „Nou stil
maar", bromde hü „hou nou maar
op, ik zal wel iets verzinnen. Anne
marie krijgt wel iets anders van me
waar ze ook heel büj mee zal zün.
Huil nou maar niet meer."
De volgende dag, voordat hü begon
te regeren, ging de koning een uur
tje zitten denken en toen de koningin
hem een kopje koffie kwam brengen,
had hü iets gevonden. Hü stuurde
een la kei naar het hu ie van de
Paashaas om te vragen of die naar
het paleis wilde komen.
De Paashaas was druk aan het
eieren verven, want het was gauw
Pasen en alle kinderen wilden na
tuurlijk een mooi gekleurd ei hebben.
Maar toen hü de boodschap van de
koning kreeg hield de Paashaas op
met werken, want het gebeurt niet
elke dag dat een haas bü de koning
moet komen. Hü waste de verf uit
z'n haar, trok z'n paasbeste kleren
aan en ging op weg naar het paleis.
Hü klopte aan en zei tegen de la
kei die open deed: „Mün naam is
Haas en ik hoor dat de koning me wil
spreken".
En toen het Pasen was, stond er
*s morgens naast het bordje van
prinses Annemarie een büzonder
moei en büzonder prachtig paasei,
dat het knechtje van de Paashaas de
vorige avond met een kruiwagen
had moeten brengen, zo groot was
het. Zo'n mooi paasei had Annemarie
nog nooit gezien en ze bedankte haar
vader hartelük. Ook 's middags stond
het e: naast het bordje van het
prinsesje en 's avonds mocht het
naast haar bedje staan.
Maar toen de koningin haar een
nachtzoentje kwam geven, fluisterde
het. prinsesje zachtjes: „ik had toch
veel liever een diertje gehad". En
toen het prinsesje daaraan dacht,
moest ze weer een beetje huilen en
Maar midden in de nacht werd
Annemarie wakker. Ze had een ge
luid gehoord in de donkere kamer.
Ze knipte het licht aan en toen hoor
de ze het weer. Krak, krak,
krrrraaak. Het kwam uit de hoek
waar het paasei stond. Het paasei,
oooh. het paasei ging kapot. Met gro
te ogen keek Annemarie naar het ei
dat langzaam brak. En toen de stuk
ken op de grond lagen, zat daar een
lief klein kuikentje verbaasd om zich
heen te lojken. Annemarie nam het
kuikentje voorzichtig in haar hand
jes en holde er mee naar haar ouders.
„Papa, mama, kük eens, kük toch
eens wat er uit het ei is gekomen,
j Foor de
kleintjes
t
wat een schattig kuikentje. O papa,
wat lief van u om het m het paasei
te verstoppen", riep Annemarie en
viel haar vader om de hals.
„Ja hum, hoor es. eh ja. het eh.
het is een heel lief kuikentje", zei de
konmg, „niet te danken, hoor". En
zo kreeg het prinsesje, dank zü de
Paashaas, toch een knuffeldiertje
van haar vader.
