Beeldenexpositie „Keukenhof"
IN BONN ZIT MEN OVERAL
OP OUD-ROMEINSE
6.95
kunst
kAleiöoscoQp
Muziek... en niet het
woord op voorgrond!
KASTEN
Opgericht 1 maart 1860
Vrijdag 26 maart 1965
Vijfde blad no. S1526
Prof. Lionel Trilling
spreekt in Utrecht
Prof. Lionel Trilling: van de Co
lumbia University in New York zal
woensdag 31 maart in de aula van
de Rijksuniversiteit in Utrecht een
lezing houden over „Aspects of the
American cultural tradition".
Prof. Lionel Trilling is een van
de belangrijkste en invloedrijkste
lituraire critici in de V.S. Op vakge
bied werd hij o.m. bekend door zijn
standaardwerken „Matthew Arnol"
en „E. M. Forster". Zijn letterkundi
ge opstellen zijn gebundeld in „The
liberal imagination" „The opposing
self" en „The gathering of fugitives".
Tot zijn recente werken hoort o.a.
„Freud and the crisis of culture". Dit
jaar is prof. Trilling als gasthoog
leraar in de Amerikaanse literatuur
aan de Universiteit van Oxford,
Baliol College, verbonden.
Geen twijfel over
nieuw gebouw
voor Opera
Mr. Th. H. Bot, minister van O. K.
en W., zal 30 maart a.s. de Keuken
hof officieel openen. De dag da,
kunnen de eerste bezoekers worden
verwacht. Gelukkig zal de Keuken'
hof dan reeds veel fleurigs te bieden
heibben.
Er zal tevens een expositie te zien
zijn van Franse en Nederlandse
beeldhouwwerken
De Franse collectie omvat: Miguel
Berrocal: „ViaAppia"en „Caballero";
Martine Boüeau: „La fin de lhiver";
César: „La vénus de villetaneuse" en
„Marseille"Louis Ohavignier„La
magicienne"; Leonardo Delfino
„Sculpture"Eugène Dodieigne„Bon-
dues" en „Mère"; Esther Gentle: „La
plus belle des pouibelles"; Etienne
Hajdu: „Ouranos II": Ipousteguy:
„Monument" en „Crabe et oiseau";
Lipsi: „Hiéros"; Claude Mercier: „Sé-
Japanse kunst uit
particulier bezit
Mr. R. de Bruyn, voorzitter
de vereniging voor Japanse grafiek
en kleinkunst, heeft gisteravond in
het museum voor land- en volken
kunde in Rotterdam een tentoonstel
ling geopend van „Japanse kunst uit
particulier bezit".
Met deze tentoonstelling maakt de
directie van het museum een begin
een serie exposities van parti
culier bezit van kunst uit een
paald land of groep van landen. De
volgende tentoonstelling zal gewijd
aan Indonesië en Oceanië. De
tentoonstelling omvat voornamelijk
houtsneden, theeceramiek lakwerk,
netsuké's, zwaardsieraden, wapens,
schabionen en voorbeelden van de
Kasuri weefselversieringstechniek.
naar gestreefd een algemene
kennismaking met het onderwerp
mogelijk te maken.
SPORTSHIRTS
in gemêleerde kleurencom
binaties. Voor weekends,
hobbies en luieren. Krimp-
vrij. In 3 maten S..M.en L
Normale prijs 8.-
nu voor
Haarlemmerstraat
172-174
Herenstraat 9
MIDZA
paration des eaux"; Alicia Penalba:
„Hommage a vallejo" en „Grande
ailée"; Pierluca „Lacerazione-51" en
„Grande lacerazione"; Stahly: „La
fête"; Claude Visuex: „Univalves".
De Nederlandse collectie bestaat
uit de navolgende stukken: Teo J.
Besemer: „Labiel massief": Berend
Bodenkamp: „Lichaam met orgaan":
Jan W. v. Dijke: „Kompositie"; Rob
ElderenJbos: „Kompositie"; Adriaan
Engelman „Staande figuur": John
Grosman: „Bol"; Ben Gumtenaar:
„3 Torso's": Leendert Karazée„Spa
ce Bulbs"; Egbert Joosten: „Impuls":
C. Knelmam: „Icarus"; David van
der Kop: „B 12"; Gustave Kulche:
„Rust"; Jef van Leeuwen: „Kompo
sitie"; Simon Levy: „Totem"; Rien
Maat: „Kompositie"; Jakob Meijer:
„2 Torso's"; Jan van Munster: „Wor
ding"; Theo Niermeyer: „Komposi
tie"; P. Perlmutter: „Signaal"; Ian
J. Pieters: „Plaats in de zon"; Cor
nelius Rogge: „Monument voor een
tetrach" en „Magise beeltenis"; Joop
van Rijs: „Groeizwaard"Gust Ro-
mijn: „Wachter"; W. R. Schild -
meyer: „Groei"; P. A. M.
„Industrie"; C. N. Visser: „4
LEONARDO DELFINO:
Sculpture
pelde elementen"; André Volten:
„Horizontale konstruktie"Leo de
Vries: „Paar"; E. Waskowskij: „Plas
tiek"; Jos Wong Lun Hing: acht
De Amsterdamse wethouder
de Kunstzaken mr. R. van den Bergh
heeft gisteravond bij de begrotings
behandeling in de gemeenteraad,
naar aanleiding van desbetreffende
vragen, ieders twijfel over het al dan
niet doorgaan van de bouw van een
operagebouw in Amsterdam wegge
nomen. Hjj bracht de toezegging in
herinnering die B. en W. gedaan
hebben tijdens de operadebatten, dat
geprobeerd zal worden zo snel moge
lijk een „muziektheater" te bouwen.
Er hoeft geen twijfel te bestaan aan
■de wil van het college dit gebouw
op het terrein van het oude RAI-
gebouw te laten verrijzen en ook niet
aan de vraag of de neuwe Opera
stichting er in gevestigd zal zijn"
aldus de heer Van den Bergh. Hy
wees er verder op dat de bouw en
de voorbereiding na gereedkomen
van het ontwerp dat reeds vrij dui
delijke vormen heeft aangenomen,
minimaal rijf jaar zal vergen.
Belgische acteurs
dreigen met staking
De Belgische acteurs en actri
ces hebben aangekondigd op 9
april in staking te zullen gaan in
dien hun eisen over de werkvoor-
waarden niet worden ingewilligd.
Zij wensen, gesteund door hun
vakbonden, een standaardcontract,
waarin de sociale voorzieningen wor
den vastgelegd. Ook willen zij, dat
de minimum-gage wordt gebracht
op een basisbedrag van 5.000 frank
per maand (f 360)
Geen nieuwbouw zonder archeologie
Koblenzerstrasse was eenmaal
de „Via Appia" van Bonna
Weliswaar is Bonn de jongste hoofdstad in Europa en ook een
van de kleinere. Echter slechts weinig hoofdsteden kunnen zich er
op beroemen op zo traditierijke grond te zijn gebouwd. De regering
van Bonn zit zogezegd op oud-Romeinse grond". Wanneer
Bondskanselier Erhard zich 's avonds in zijn nieuwe bungalow te
ruste begeeft, slaapt hij op een Romeinse pottenbakkersoven, waar.
in bijna tweeduizend jaar geleden ambachtslieden potten en pannen
voor de soldaten van het Romeinse legioen aan de Rijn hebben ge
brand.
dius nog een grote militare vesting
werd gebouwd, heerste in Bonn al
veel bedrijvigheid. Tijdens'n muiterij
brandde de vesting die in die dagen
uit houten huizen met er om heen
aarden wallen af. Rome liet een
nieuwe vesting uit stepn opbouwen
en stuurde een nieuw legioen.
Voorzover thans bekend is heeft
deze vesting tot aan het einde van
de Romeinse heerschappij dat is tot
omstreeks 450 na Christus bestaan en
telde 10.000 soldaten.
In de buurt van het Parlements
gebouw lagen Romeinse boerderijen.
De ministeries van Financiën en
Binnenlandse Zaken staan vlak bij
voormalige Romeinse legerplaatsen.
Een ook het „Pentabonn", gebouwd
op de heuvels buiten de stad staat
op een voormalig exercitieterrein van
de Romeinse legionnairs. Eens was
de Koblenzerstrasse waarlangs nu de
regeringsgebouwen staan, de „Via
Appia" van het Romeinse Bonna.
Hier lagen ook de Romeinse kerkho
ven. Iedere keer als men bij bouw
werkzaamheden hier gaat graven
vindt men Romeinse graven of graf
stenen.
100.000 voorwerpen
in tien jaar
Sedert Bonn in 1949 de voorlopige
zetel van de regering werd, heeft de
grond bij alle nieuwe bouwprojecten
overblijfselen uit de Romeinse tijd
vrijgegeven. Alle vondsten zijn in het
Rijnlands Museum in Bonn bijeenge
bracht en bij ieder bouwproject in
de stad zijn teams van oudheidkun
digen betrokken In de afgelopen
tien jaar heeft men meer dan 100.000
voorwerpen uit de Romeinse tijd op
gegraven.
Het is sedert het begin van ele ne
gentiende eeuw bekend, dat Bonn
van de belangrijkste Romeinse
nederzettingen aan deze zijde van
Alpen is geweest. Goethe bewon
derde in zijn tijd al de eerste vond
sten: een paar duizend Romeinse
munten, die in de buurt van de voor
malige Romeinse kazernes werden
gevonden.
Bonn ontstond toen de Romeinen
zich aan de Rijn vestigden om van
daar uit het onbekende Germanië
binnen te trekken. Omstreeks 15 voor
de Christelijke jaartelling beveiligde
Drusus het Rijnfront met 150 kas
telen en vestigingen, waartoe ook
Bonna behoorde. In 1954 vond men
bij werkzaamheden aan het mooie
Rococoraadhuis de grondmuren van
het Drususkasteel. Toen later, ver
moedelijk ten tijde van Keizer Clau-
Ook burgerlijke
nederzettingen
Tijdens opgravingen in de afge
lopen jaren kwamen van deze vesting
waarvan de hoofdstraat nog altijd be
staat en „Römerstrasse" (Romeinen
straat) heet niet alleen kazernes, hu-
zen van officieren, badgelegenheden
en andere gebouwen voor de dag,
maar ook graanpakhuizen, ambachts-
bedrijven, smederijen, glassmelterijen,
het militaire hospitaal en zelfs een
hospitaal voor paarden en de kerker
waarin de legionnairs hun straffen
in nauwe cellen moesten uitzitten.
Naast en rond deze vesting lagen de
burgerlijke nederzettingen, ongeveer
ter hoogte van de huidige Rijnbrug.
Pas een paar weken geleden werd
bü de verbouwing van het stedelijke
overdekte zwembad ontdekt, dat daar
ook Romeinse ambachts bedrijven
hadden gestaan alsmede een kleiner
hulp-bastion op de plaats van de
Drususvesting, hetgeen bewijst hoe
belangrijk dit steunpunt was.
Een dergelijk kasteel voor hulp
troepen bestond voorzover men weet
nergens anders in de oude Romein
se nederzettingen. Verder zuidelijk,
in de richting van het huidige Bad
Godesberg lag de „Via Appia". Hier
;n ook de Romeinse landerijen.
Het schijnt dat het Romeinse Bonna
ongeveer 4 kilometer langs de Rijn
uitgestrekt was een uitbreiding die
Bonn pas weer in deze dagen onder
ging.
Ook werden pottenbakkersovens
gevonden waar volgens prof. von
Petrikovits, de directeur van het
het Rijnlands museum „dood
gewoon aardewerk voor de soldaten"
werd vervaardigd.
Het burgerlijke Bonn met zijn
stadskern rondom de Munster en de
markt heeft zijn wortels in het vroe
ge Christendom. Onder de huidige
Munster-basilika werd in 1928 een
Cella Memoria ontdekt, waarin de
graven van de martelaren Cassius
en Florentinus, de plaatselijke heili
gen van Bonn. Men neemt aan, dat
dit bouwwerk dat omstreeks 250 jaar
na het begin van de christelijke
jaartelling ontstond, het oudste tot
dusver bekende Christelijke bouw
werk ten Noorden van de Alpen is.
Op het Munsterplein waar vorig jaar
een grote ondergrondse garage werd
gebouwd, was een groot kerkhof
waarop ook al christelijke Romei
nen werden begraven. Bij de bouw
van deze garage werden ook over
blijfselen van eertijds door hande
laren bewoonde huizen ontdekt.
Niet ver van dit plein lieten de
keurvorsten van Keulen op een voor
malige Romeinse steenbakkerij hun
residentie bouwen. In de achttiende
eeuw kreeg dit slot zjjn mooie ba-
rokvorm. Thans is er de in 1818 op
gerichte universiteit in gevestigd, die
in de negentiende eeuw veel aan
trekkingskracht uitoefende op be
langrijke mensen uit die dagen.
Jeugdconcerten Toonkunst
Jeugd „liefde" voor muziek bijbrengen, betekent in eerste in
stantie, dat zij van „muziek" genieten kan. Dorre, veel te lang
durige theoretische beschouwingen z-ijn uit den boze, dat is later
goed voor vakleerlingen. Daarom was het van dr. C. Vlam niet
juist gezien, dat hij zich daaraan schuldig maakte voor de aan
vang van het Jeugdconcert der Maatschappij voor Toonkunst, dat
gistermiddag tweemaal in de Stadsgehoorzaal door het Rott. Philh.
Orkest onder leiding van Franz-Paul Decker gegeven werd.
Op zichzelf is er niets op tegen,
anneer een korte, puntige uiteen
zetting ditmaal gewijd aan enkele
blaasinstrumenten aan de te spe
len werken voorafgaat. Doch wan
neer deze de lengte dreigt te gaan
aannemen van een soort cursus,
wordt het doel totaal voorbij ge
schoten.
Uit het juryrapport citeren wij:
Annie Schmidt onderscheidt zich
haar werk door trefzeker taalge
bruik, klankrijke, vaak malle, onver
wachte namen en uitroepen, die ap
pelleren aan het kind. Het ritme dat
zij gebruikt, spreekt gemakkelijk aan.
Onuitputtelijk lijkt zij in het bren-
van oorspronkelijke ideeën en
grappige vondsten. In haar gedich
ten vooral, is sprake van grote va
riatie. Sommige zijn dwaas, speels of
vrolijk, andere gevoelig, weer andere
rebellerend. Als zij in haar werk re
belleert, doet ze dat met of zonder
de kinderen tegen de wereld van
de volwassenen. De wereld van het
kind blijft veilig en onaangetast; zij
houdt van het kind.
Mevrouw Schmidt zei in haar
dankwoord het belangrijk te vinden,
de prijs Is ingesteld, omdat daar
door het werk van de schrijvers en
schrijfsters van kinderboeken offi
cieel is erkend.
Van de Staatssecretaris ontving
mevrouw Schmidt nog een oorkonde.
De 6-jarige Angelique Spoor en de 8-
jarige Alex Nijstad kwamen haar be
danken voor zoveel mooie verhalen
en gedichtjes. Het waren de twee eni
ge leerplichtigen, die vrijaf hadden
gekregen. De andere kinderen kon
den, volgens drs. Van de Laar niet
aanwezig zijn „wegens verplichtingen
elders".
De voorzitter van de jury, de heer
C. Wilkeshuis, sprak een gelukwens
uit, waarin hij mevrouw Schmidt
vroeg niet alleen musicals te gaan
schrijven, maar ook sprookjes en ge
dichten „want de kinderen hebben ze
hard nodig".
De schrijfster Annie M. G.
Schmidt heeft gisteren tijdens
een bijeenkomst in de hal van
het ministerie van O. K. en W.
de „Staatsprijs Kinderboek" ont
vangen uit handen van Staats
secretaris drs. L. M. van de
Laar.
Hierboven Annie M. G.
Schmidt met de Staatssecretaris,
die in gesprek is met twee jeug
dige bewonderaars, die haar een
bloemenhulde kwamen aanbie
den
Dat maakt de jeugd en ook het
orkest onrustig en het is bovendien
onhoffelijk tegenover de dirigent, die
eindeloos lang moet wachten, voor hij
op het appèl verschijnen kan.
Het was dan ook tenslotte een
ware verademing toen het orkest en
de soliërende bespelers der blaasin
strumenten, de heren Simon Hout
tuin (hobo), Peter Schenkels (hobo
d'amore), Kees van den Berg (En
gelse hoorn) en Adam Schlebaum
(fagot) aan bod konden komen. Zij
deden zich resp. horen in het Con
cert voor hobo en orkest in C van
Corelli, in de stylistisch verantwoor
de bewerking van de Engelse diri
gent Barbirolü, van het Concert voor
hobo d'amore en orkest van Georg
Ph. Telemann, in het bijzonder me
lodieuze, In Wagneriaanse sfeer ge
houden „De zwaan van Tuonela" van
Jean Sibelius en in het geestige con
certje voor fagot en orkest van Carl
Maria von Weber.
Zij musiceerden, tezamen met het
goed gedisponeerde orkest, dat t een
lieve lust was, zodat de jeugd er op
recht van kon genieten.
Wederom onderkenden wij de se
rieuze leiding van Franz Paul Decker,
onder wie dit orkest een uitstekende
toekomst tegemoet lijkt te gaan. Dat
hij evenwel, in verband met de tijds
duur, na de gerekte inleiding met
woorden en nog eens woorden, ge
noodzaakt was, twee delen van het
Corelli-concert te laten vervallen,
betekende een betreurenswaardige,
onverantwoorde, doch helaas wel
noodgedwongen ingreep tegen de
compositorische conceptie.
Intussen heeft dit concert de tim
bres der onderscheidene instrumen
ten uitstekend tot haar recht doen
komen, want de vier solisten betoon
den zich perfecte musici, die de
schoonheid ervan warm en levend
deden openbloeien. Met een spontaan
applaus zijn allen voor hun presta
ties naar verdienste hartelijk beloond.
Maar nogmaals: „muziek", sta op
concerten als deze op de voorgrond!
H.
Advertentie
oiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiim
Hogewoerd 99 - Telef. 22536
IllUBigillHllllllllllllWM
