SPANJE VREEST VERLIES
VELE KUNSTSCHATTEN
Tegenslag vogt Opera
kunst
kaleiöoscQQp
SUBTIEL KUNSTENAARSCHAP
VAN POPPE DAMAVE
Eigen gebouw noodzaak
BEROEMDE GOYA VERDWENEN
Hoge boeten worden
thans opgelegd
IN KUNSTZAAL HEUFF:
JkJd jgL Aé
Opgericht 1 maart 1860
Woensdag 24 maart 1965
Vierde blad no. 31524
j§ Vier concerten
Residentie-Orkest
Holland Festival
Het Residentie Orkest zal ir
het kader van het Holland Fes
tival een drietal concerten geven
in het Kurhaus in Scheveningen
en één in de Hou trusthallen. De
Kurhausconcerten worden ge
geven op 30 juni, 7 juli en 15 juli
w; resp. onder leiding van de diri
genten Carl Schuricht, Kurt
Thomas en Pierre Boulez. Het
Houtrustconcert op 26 juni zal
onder leiding staan van Carl
Schuricht.
Het concert van 30 juni bevat wer-
;n van Mozart (Symphonicae KV
II en 't pianoconcert KV 595, solist
Robert Casadesus) en Brahms
(Tweede Symphonie).
Op het concert van 7 juli zullen
altsluitend werken van Bach worden
uitgevoerd: de Kantate nr. 21 „Ich
lis habe viel Bekümmernis" en het
„Magnificat". De solisten zijn Elly
Ameling, Aafje Heynis, Tom Brand
en Peter van der Bilt. Medewerking
verleent het Ned. Kamerkoor.
Het concert op 15 juli bevat de
„Maria Zart" mis van Obrecht, Dan-
>n uit „Het Labyrinth" van Peter
chat en "Three places in New Eng-
ind" van Ives.
Op het Houtrustconcert van 26 juni
worden de ouverture „Egmont'
het eerste pianoconcert
Beet
hoven (solist Daniel Wayenberg) ten
gehore gebracht.
Van Wagner zullen gespeeld wor
den „Vorspiel und Liebestod" uit
iêi ,Die Meistersinger von Nürnberg",
:oP de ouverture, „Aufzug der Meister
singer „Vorspiel dritter akt" en
„Tanz der Lehrbuben".
Prijzen voor typografie
gemeente Amsterdam
W.
Amsterdam hebben
typografieprijzen toegekend. De
Imsterdammer Mart Kempers krijgt
ie H. N. Werkmanprijs voor zijn ge
hele oeuvre en Baar Cornet uit Venlo
P ie Frans Duwaerprijs voor typografi-
Jirehe verzorging van de gids 1964/65
n ïan de Technische Hogeschool in
10 Eindhoven. Het college is hiertoe ge
adviseerd door G. Kouwenaar, P. M.
tan Sambeek en A. Verhoeven. Bei-
t ie prijzen zijn f 1.500 groot.
Sadler's Wells Opera
komt naar ons land
Op 19, 20 en 21 mei zal de be
roemde Sadler's Wells Opera voor het
rerst een aantal voorstellingen in
'n ons land geven. Dit optreden in de
U' Amsterdamse Stadsschouwburg is ter
gelegenheid van de dan te houden
U Britse week. Op het programma
itaan „Peter Grimes" van Benja-
n min Britten, „The rake's progress"
d ran Strawinsky en „Iolanthe'
Gilbert r«
metselaars, veehouders.
Zij sparen, samen met ruim 1.800.000 andere Nederlanders, bij de
Raiffeisenbank. Omdat zij er de keus hebben uit vele spaarvormen en
in een strikt persoonlijke sfeer worden geadviseerd. Zij weten, dat zij
bij meer dan 1000 banken en bijkantoren óók terecht kunnen voor alle
andere bankzaken.
Hun spaargeld (samen A\ miljard gulden) wordt, door de plaatselijke
Raiffeisenbanken, aangewend in de lokale sfeer om de leefbaarheid
van het land te vergroten.
de spaarbank met volledige bankservice
Sullivan.
Bende kunstdieven
in Napels gepakt
De politie in Napels heeft meege
deeld een bende te hebben opgerold
zich specialiseerde in het stelen
fin juwelen en kunstvoorwerpen uit
ffii (ilia's van de Italiaanse aristocratie.
De politie verklaarde 10 Italianen
i hebben gearresteerd. Naar vijf
mderen wordt nog gezocht. Zij wor-
ien beschuldigd van diefstal van
ichilderijen, beeldhouwwerken en
ndere kunstvoorwerpen ter waarde
eer dan 640.000 dollar.
Rosenkavalier in november
De intendant van de Ned. Operastichting, de heer Maurice
Huisman, heeft tot zijn grote teleurstelling het besluit moeten
nemen de opera ,,Der Rosenkavalier" van Richard Strauss, waar
mee hij in september in de Stadsschouwburg in Amsterdam zijn
reeks voorstellingen wilde openen in het komende seizoen, pas
november in de congreszaal van de
nische repetities in de RAI beginne
geprojecteerd op 16 november.
RAI te geven. De sce-
1 november. De première is
De oorzaak van deze verschuiving
is het feit, dat de intendant in sep
tember voor de repetities niet in die
mate over de Stadsschouwburg kan
beschikken als naar zijn mening
noodzakelijk is om een voorstelling
te brengen, die een verantwoord
artistiek niveau heeft. Hij kan „niet
instaan voor de kwaliteit van d<
an vanzelf-
Rembrandts Saskia
twee miljoen
Een doek van Rembrandt be
vindt zich onder 40 doeken van
wijlen de Zweedse financier Axel
Wenner-Gren die vandaag bij
Sotheby in Londen geveild wor
den.
Maar het doek van de vrouw
van Rembrandt, Saskia, wordt
voor de Nederlandse meester als
„middelmatig" beschouwd en men
verwacht dat het veel minder zal
opbrengen dan het portret van
Titus.
Een woordvoerder voor Sotheby zei
te verwachten dat Saskia niet meer
dan twee miljoen gulden zal opbren-
;n.
Behalve de Rembrandt zijn er zes
fresco's van Tiepolo en doeken van
Van Goyen, Hendrick Terbrugghen
en Giuseppe Arcimbolo.
sprekende technische voorwaarden
niet voldaan wordt". Zelfs voor de ge
nei ale- en voorgenerale repetities
zou hij niet over de Stadsschouw
burg kunnen beschikken
Deze ongelukkige situatie vloeit
aldus een communiqué van de Stich
ting voort uit het feit dat de
Ned. Comedie geen voldoende speel
dagen kan missen van zijn speel
plan, wat Amsterdam betreft.
De consequenties zyn verstrek
kend. In de eerste periode, waarin
liet Residentie-Orkest, het Utrechts
Stedelijk Orkest en het Rotterdams
Fhilh. Orkest zouden meewerken,
wordt het aandeel van het Residen
tie-Orkest (het begeleiden van, ,Der
Rosenkavalier") nu vervuld door het
U.S.O. Voor de wagenvoorstellingen
moet nu opnieuw repetitie en speel
ruimte worden gezocht.
Het communiqué besluit: „Uit de-
feiten komt weer duidelijk naar
>ren, dat het moeilijk zal zijn in
Nederland goede opera-voorstellin
gen te geven zonder vast opera-ge
bouw".
Onderscheiding voor
Benjamin Britten en
dr. Dorothy Hodgkin
De componist Benjamin Britten e:
do Nobelprijswinnares-1964 dr. Doro
thy Hodgkin zijn benoemd tot leden
van de selecte „Order of merit".
Slechts één andere vrouw is ooit
op deze wijze onderscheiden, n.l.
rence Nightingale in 1907.
In de „Order of merit" wordt
persoonlijk geïnstalleerd door Konin
gin Elizabeth II. Behalve buiten
landse ereleden kunnen er slechts 24
Britten in opgenomen worden. Tot
de huidige ereleden behoren oud
president Eisenhower, dr. Albert
Schweitzer en president Radhakrish-
nan van Indië.
Britten en dr. Hodgkin, komen in
de plaats van twee leden die dit jaar
gestorven zijn, n.l. sir Winston
Churchill en de dichter T. S. Eliot.
„Matthaeus Passion" in
St.-Janskerk Gouda
Het gemengd koor „Toonkunst-
Caecilia" te Gouda zal op 6 april in
de Grote-of St.-Janskerk in Gouda
haar inmiddels tot een traditie ge
worden uitvoering van Baohs Mat
thaeus Passion geven.
De medewerkenden zijn:
Elly Ameling (sopraan); Tony Jaa-
nusRebel (alt)Chris van Woer-
kom (tenor-evangelist)Wïm van der
Sluys (tenor-aria's)Rom Kalma
(bas-Ohristuspartij)Henry Black -
mon (bas-aria's); Klaas Boersma
(orgel)jongenskoor van Jan Rraun
(Rotterdam) en het Zuid-Hollands
Orkest. Het geheel staat onder lei
ding van Clemens Holthaus.
^>*-r
I J
WÊÊjÊÊÊÈÊÊÊÊÊÊÊmÈÊÈim
Jan van Stolk presenteert
geestige dieren-jkeramiek
Het is weer een vreugde de Kunstzaal Heuff aan de Hoflaan 7
in Wassenaar binnen te stappen; daar zijn nu aanwezig etsen,
aquarellen en tekeningen van de fijnzinnige, in 1921 in Groningen
geboren Poppe Damave, die in het noorden van ons land reeds een
grote naam geniet en van de knappe verantwoorde keramiek van
Jan van Stolk.
(Van onze correspondent)
Er is door het hoogste Spaanse gerechtshof een boete van 32
Iiljoen pesetas, bijna 2 miljoen gulden, opgelegd aan 5 Spanjaar-
fan en een Engelsman die de hand hebben gehad in de illegale
0 Per koop en export van het beroemde schilderij van Goya, „De hei-
Jeronimus". De hoofdschuldige is de Engelsman Stanley Moss.
Hij heeft het schilderij gekocht en is met het kunstwerk naar het
buitenland vertrokken. Alle nasporingen die op verzoek van de
Spaanse regering door Interpol zijn verricht, hebben tot nog toe
1 jeen enkel resultaat gehad.
aan een pater-jezuit die het dank
baar aanvaardde, met de bedoeling
het te verkopen om met de opbrengst
ervan een kerk in zijn missiegebied
in Japan te bouwen. Door verschil
lende tussenpersonen kwam mr.
Stanley Moss erachter dat de Jezui-
ten het doek wilden verkopen. Hij
ging erop af en kocht het schilderij
voor 2 miljoen pesetas (f 120.000).
Dat was in 1960. Stanley Moss nam
het onder zijn arm per trein mee
van Madrid naar Barcelona. Van
daar vloog hij naar Palma de Mal-
lorca, waar hij met onbekende be-
Met de
„Heilige Jeronimus"
onder de arm
Het schilderij was oorspronkelijk
Ij 'ft eigendom van de bekende Ma-
rtleense kunsthandelaar José
■lelies Hij verkocht het aan een
"adrileens verzamelaar die kort na
a aankoop stierf Zijn weduwe
fhonk het kostbare doek in 1959
stemming in een lijntoestel
buitenland vertrok.
Met het 1,80 x 0,90 m. grote doek
onder zijn arm wandelde hij door
de douane. Op vragen wat hjj bij
zich had, antwoordde hij dat hij
schilder was en de door hem in
Spanje gemaakte werken mee naar
Enkele personen die van deze
transactie op de hoogte waren, ver
moedden dat het in de bedoeling van
de Engelsman lag om het schilderij
uit te voeren en stelden de Rijks
dienst voor Schone Kunsten van deze
verkoop op de hoogte. Deze scha
kelde onmiddellijk de Spaanse cri
minele politie in. Maar het was al
te laat. Stanley Moss was met het
kunstwerk spoorloos verdwenen en
nog steeds weet men niet waar hij
Nog steeds een
„kunstparadijs'
Deze zeer hoge boete moet iedereen
die in de toekomst probeert Spaanse
kunstschatten naar het buitenland
te smokkelen, afschrikken. Spanje
wil zo snel mogelijk een einde ma
ken aan de enorme vlucht van
kunstvoorwerpen naar het buiten
land. Tot op dit moment was het
land een waar paradijs voor kunst
handelaren. Het bezit een grote va
riëteit aan Romaanse, Gotische en
Renaissance kunstwerken die nog
lang niet afdoende door de regering
zijn gecatalogiseerd. De Spaanse pa
leizen en kasteeltjes s»;aan vol met
schilderijen en beeldhouwwerken,
erfstukken van de oude Spaanse
adel die deze rijkdommen heeft ge
kocht gedurende de 16de en 17de
eeuw. Pastoors van achterafgelegen
dorpen hebben in hun kerken beel
den staan waarvan zij de Gotische
of Romaanse herkomst niet eens
kennen, omdat die beelden elke
keer dat het kerkje een beurt kreeg,
samen met de muren zijn opgeverfd.
Scheepsladingen
antiek
Al deze mensen leven in armoede
en zijn bereid een deel van hun
kunstwerken te verkopen tegen elk
redelijk bod, zonder te weten dat ze
vaak twintigmaal zoveel waard zijn.
Daarom komen de kunsthandelaren
van overal ter wereld naar Spanje.
Vooral antiquairs uit Amerika, Ne
derland en Duitsland zwerven onop
houdelijk door het land en kopen
trein- en scheepsladingen antiek op,
dat zij hebben gevonden in vergeten
winkeltjes in de grote steden.
De Spaanse antiekhandel begint
nu zelf het gevaar hiervan in te
zien en de Rijksdienst voor Schone
Kunsten probeert deze enorme export
te beperken. Uitvoervergunningen
worden nu in de meeste gevallen
geweigerd.
De eerste kreeg zijn opleiding o.a.
bij de Haarlemse meester H. F. Boot.
Hij valt op door zijn expressionisti
sche, evenwel toch naar het impres-
sme overhellende stijl. Damave
getuigt hiervan op subtiele wijze in
landschap, portret, figuur en bloe-
Veelvuldig doet zijn werk den
ken aan Turner, Boudin en Jongkind.
Hij is blijkens zijn oeuvre, een fer
vent aanhanger van het „fugura-
tieve", doch zijn in traditie wortelende
kunst, vertoont toch ook een eigen
gezicht. Zijn gevoelige impressies uit
Italië (Rome), of Engeland en België
spreken van een treffende, zuivere
eenvoud. De tere, aan het pastel her
innerende kleurschakeringen komen
vooral tot uiting in de sferische be
handeling van wijdse luchten, waarin
dikwijls het violet of roze domineert.
Dat deze kunst er een is voor „fijn
proevers" valt niet te ontkennen. Van
zijn etsen noemen wij speciaal het
karakteristieke „Interieur van ome
Frans" en zijn „De maaltyd". Er is
wellicht één bezwaar aan deze ge
detailleerde illustratie van de werke
lijkheid: zij evenaart soms de foto of
het plaatje, een zekere zoeteljjkheid
valt daarbij niet weg te cijferen.
Maar zo'n kleine gewassen tekening
Actie tegen Portugese
toneelcensuur
Een groep van 175 Portugese
kunstenaars en schrijvers heeft een
verzoek tot de minister van Onder
wijs gericht voor een onmiddellijke
opheffing van de Portugese toneel
censuur. De groep is van oordeel,
dat de regering de schouwburg heeft
veroordeeld tot een stilzwijgen dat
steeds meer van de „dood" weg heeft.
De regering wordt verweten, dat
zij een toneelstuk verboden heeft
over een politieke actie in het 18de
eeuwse Portugal. Dit stuk, „De mui
terij" van Miguel Franco, werd in
februari slechts vijf dagen gespeeld
in het Nationale Theater in Lissa
bon. Voordien was het drama echter
goedgekeurd door de leescommissie"
en de censuureommissie.
als de indruk, welke hij van Score-
ham in Zuid-Engeland neerlegde
(no. 28), bewijst toch wel naast
velerlei andere impressies de su
perioriteit van zijn niet te miskennen
verfijnd kunstenaarschap.
Het is dan ook geen wonder, dat
veel werk van Damave, o.a. voorzitter
van de schilders vereniging „De
Groep", aangekocht werd door het
Rijksmuseum, het Rijksprentenkabi
net in Amsterdam, het Frans Hals
museum in Haarlem en vele buiten-
JAN VAN STOLK:
„Giraffe".
(Foto L.D./Holvast)
DAMAVE:
„Scheepjes bij Little Hampton
(Foto L.D./Holvast)
De goede smaak, waarover deze
ontwijfelbare erudiet beschikt, open
baart zich in velerlei onderwerpen,
waarbij wij speciaal nog willen wijzen
op zijn allszins geslaagd „Vrouwen
portret".
Van totaal andere aard is de
meestal in groot formaat gehouden
ornamentale en decoratieve keramiek
van Jan van Stolk. Geestige dierfi
guren heben blijkbaar in het bijzon
der zijn voorkeur. Zij kunnen af en
toe ook dienst doen als voederbakken
in de tuin, hetgeen dan ook bij Heuff
het geval is. Er zijn heel wat dieren,
aan wie Van Stolk zijn aandacht
heeft gewjjd: een varken ('„knorre
tje"), blauwe marmot, duif, giraffe,
uil enz.
Van oorspronkelijkheid spreekt zijn
geabstraheerde weergave van twee
acrobaten, alsook zijn „Minnend
paar".
Vazen en schalen completeren een
collectie, waarnaar men, mede door
de contrasterende, helder gekozen
kleuren met veel genoegen kjjkt, ook
al zyn de door hem behandelde ob
jecten wel eens naar de zeer forse
kant uitgevallen.
Deze expositie duurt nog tot 1 april.
H.
Spaanse minister
zond brief terug
Eind vorige week is da Spaanse mi
nister van Voorlichting en Toerisme
een door 1.161 personen onderteken
de brief toegezonden waarin vrijheid
van vereniging, voorlichting en me
ningsuiting wordt geëist, alsmede het
recht om te staken en de vrijlating
an politieke gevangenen, zo wordt
i Madrid vernomen.
De ondertekenaars zyn voorna
melijk intellectuelen. Er zijn 30 hoog
teraten onder, negen leiders van de
katholieke actie, geestelijke, schrij
vers, advocaten, studenten en ar
beiders.
De minister heeft de brief terug
gestuurd aan een hoogleraar uit Se-
villa die bovenaan de lyst van on
dertekenaars stond, met de aanteke
ning dat de handelswijze niet in
overeenstemming was met het recht
van petitie.
