EIDSCH
DAGBLAD
ERFECTE RUIMTEVLUCHT
AN AMERIKAANSE GEMINI
Weer praten over t.v.-beleid
Besturing door Grisson groot
succeslanding naast doel
KOLN-LIVERPOOL
OP T.V.- SCHE
Ambassadeur van V.S.
boycot receptie na
aanval van Brezjnew
(§ucf Qffiemvs
igericht 1 maart 1860
WOENSDAG 24 MAART 1965
No. 31524
jcteur: E A HL van Dishoeck
Jofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f.10.05 per kwartaal, t. 335 per maand, f. 0.78 per week
Teleloon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Witte Singel 1, Lelden' - Giro no 57055
De Amerikanen Virgil I. Grissom en John
Young hebben gisteren een weergaloze
icht van bijna vijf uur gemaakt in de Gemini-
psule „Molly Brown". Tussen de start om
24 uur en de landing om 20.18 uur maakte
Gemini ruim drie omwentelingen om de aarde
Jcns welke vlucht enige malen door „hand-
ituren" van baan werd veranderd en andere
lerimenten werden uitgevoerd.
Waarschijnlijk ten gevolge van kleine onvol-
iktheden in de koerswijzigingen tijdens de
vlucht (zeer minieme oorspronkelijke afwijkin
gen kunnen na een vlucht van uren tot grote
baanafwijkingen leiden) kwam de Gemini op
een kleine honderd kilometer afstand van de
bedoelde landingsplaats in de Atlantische
Oceaan terecht. Met behulp van een helikoptei
werden de ruimtevaarders opgevist en naar het
vliegdekschip Intrepid vervoerd, waar zij
blakende welstand over hun ervaringen i
telden.
de Amerikanen vooral een groot succes, dat de besturing
i de Gemini door de inzittenden zo volledig naar wens verliep. Besturing
i ruimtevaartuigen was reeds eerder beproefd, zowel door de Amerikanen
de Russen, maar de mate van besturing als in de Gemini was een novum,
ar het in- en uitschakelen van kleine raketmotoren, waarvan er 16 aan
kon de hoogte van de baan met maximaal 80 kilometer worden
ijjzigd en de hoek van de baan met de evenaar ten hoogste één boog-
nuut. Het slagen van deze manoeuvres betekent een belangrijke stap
wwaarts naar de beheersing van de „rendez-vous-techniek" die een grote
de landing van twee Amerikanen op
Een tegenvaller was, dat het radio
contact met de ruimtevaarders in de
laatste fase van de vlucht, de terug
keer door de dampkring, vrijwel ge
heel uitviel. Ook bij vorige vluchten
IER UUR EN
54 MINUTEN
3150 kg wegende Gemini werd
termiddag met een kleine vertra-
l om 15.24 uur Nederl. tijd per-
gelanceerd door een Titan-II-ra-
Ongeveer acht minuten na de
rt hadden de twee raket-trappen
Gemini een snelheid gegeven van
na 29.000 kilometer per uur in een
e zeer nauwkeurig overeen-
nm met de berekende. Op dat mo
ut hadden Grissom en Young
ids laten weten aan de grondsta-
is dat alles naar wens verliep.
ïer uur 54 minuten later plof-
de Gemini met beide inzittenden
de Oceaan, 93 kilometer van ""het
iegdekschip Intreped waarbij het
d moeten landen.
i 15240 meter hoogte had zich.
de Gemini in de dampkring was
raggekeerd, een kleine parachute
iplooid voor verdere afremming,
op 3000 meter hoogte kwam de
ole parachute perfect naar buiten
Gemini veilig naar de aarde
brengen.
WEERBERICHT
OPKLARINGEN
De Bilt verwacht van heden- tot
flrgenavond: aanvankelijk zwaar -
twolkt en hier en daar enig regen
motregen, morgen van het westen
opklarend. Matige, later aan de
it nu en dan krachtige wind tus-
i noordwest en zuidwest. Dezelfde
fnperaturen als vandaag of iets
pre.
(Opgemaakt om 11.15 u.)
25 MAART
Zon op: 6.32 uur; onder: 19.01 uur.
Maan op: 3.18 u.; onder: 10.38 u.
Hoogwater in Katwijk te 8.39 en
21.18 uur.
Laagwater te 3.58 en 16.31 uur.
Dit blad bestaat uit 16 pagina's
Grissom voorgronden
Young (geheel rechts achter)
hebben de helikopter verlaten en
het dek van de Intrepid betreden
na hun volledig geslaagde ruim-
tevlucht van bijna vijf uur.
was dit het geval doordat de zeer
grote hitte (plm. 2200 graden celsius)
de lucht om de cabine ioniseert waar
door radiogolven volledig worden ver
stoord. Een van de laatste experimen
ten van de vlucht was, water te
spuiten in deze geïoniseerde luchtlaag
om deze „black-out" op te heffen. Dit
experiment werd wel uitgevoerd,
maar het leverde nauwelijks enig
resultaat op.
Dank zij radarwaarnemingen wist
men op de reddingsvloot vrij nauw
keurig waar de Gemini terecht was
gekomen zodat helikopters de plaats
snel bereikten. Zij lieten kikvorsman
nen in het water neer, die een op
blaasbare „kraag" om de cabine be
vestigden waardoor deze niet meer
kon zinken. Even later verlieten de
ruimtevaarders breed lachend de Ge-
mini, waarna zij uit rubberbootjes
in de helikopter werden gehesen, die
hen naar de Intrepid bracht.
Aan boord van het vliegdekschip
hadden zij een telefoongesprek met
president Johnson, die de gehele
vlucht voortdurend aan radio er
levisie had gevolgd en zeer enthousi
ast was over het grote succes.
Baan verandering
Grissom, die vrijwel de gehele tijd
dc besturing van het ruimteschip
heeft verzorgd, wijzigde na de eer
ste ronde de baan van een ellipti
sche (160 tot 228 km hoogte) in een
bijna cirkelvormige (156 tot 168 km
hoogte) terwijl in de tweede en der
de baan proeven met de zijwaartse
beweging van de capsule en de stand
van de Gemini in de baan werden
genomen. De cabine buitelde op bevel
van Grissom naar believen door de
ruimte. Young heeft slechts geduren
de twintig minuten de besturing ver
zorgd. In deze mate is de „eigen
bssturing" van een ruimtevaartuig
nog nimmer voorheen geschied door
Amerikanen of Russen.
De handbesturing was mede moge
lijk doordat zich aan boord van de
Gemini een bliksemsnel werkende
computer bevond, die baanberekenin-
gen kon maken waaruit de ruim te
ders konden opmaken of hun
manoeuyres waren geslaagd. Uit het
feit, dat de landing ongeveer 93 kilo
meter van het doelgebied plaats vond
gebleken, dat deze handbesturing
toch nog verdere verfijning zal moe
ten ondergaan.
Syncom ingeschakeld
;n primeur van deze vlucht was
voorts, dat bij de communicatie en
de plaatsbepaling ook gebruik werd
gemaakt van de stationaire Synsom-
verbindingssatelliet, die indertijd zijn
diensten heeft bewezen bij het over
brengen van televisieopnamen van
de Olympische Spelen. Voorts was een
primeur dat Grissom de eerste mens
werd die tweemaal in de ruimte
Na afloop van de vlucht werd aan
•n van de functionarissen van het
project gevraagd om een vergelijking
tussen deze vlucht en de jongste Rus
sische prestaties. Het antwoord daar
op luidde: Ik kan niet meegaan in de
veronderstelling, dat wij op de Rus
achter liggen. In vele dingen lig
gen wij op de Russen voor. Hoewel
de Russen daarentegen in sommige
andere opzichten een voorsprong heb
ben. is ons programma buitengewoon
Partij van mevrouw
Bandaranaike
verloor 34 zetels
Bij de verkiezingen op Ceylon
heeft de partij van ex-premier Sa-
nanajaka een rechtse groepering
die in de oppositie is 66 van de
151 op het spel staande Darlements-
zetels verworden, wat een winst van
36 zetels betekent. De Sri Lanka
partij van eerste-minister mevrouw
Bandaranaike kwam met een verlies
van 34 zetels (van 75 naar 41) uit
de verkiezingen te voorschijn. Ver
wacht wordt dat zij als gevolg van
deze nederlaag zal aankondigen niet
in staat te zijn een nieuwe regering
te vormen en haar ontslag zal indie
nen. Senanajaka wordt dan waar
schijnlijk kabinetsformateur.
Olielevering wapen
tegen vrienden
van Israël
In de gisteren gehouden slotzitting
van het vijfde Arabische oliecon
gres in Cairo is de aanbeveling ge
daan dat de Arabische landen hun
olierijkdom gaan gebruiken als een
wapen tegen landen die Israël be
gunstigen.
De conferentie die vorige week
dinsdag is begonnen, beval voorts aan
dat de Arabische landen hun olie en
overige economisch middelen zullen
gebruiken voor de strijd om de bevrij
ding van Palestina (het voormalige
Arabische deel van Israël).
In een andere aanbeveling wordt
voorgesteld een Interarabische olie
organisatie op te richten, die de olie-
politiek moet coördineren, en een
Arabisch instituut voor olieonderzoek
te stichten, dat zich zal bezig hou
den met ontwikkeling, opsporing,
winning en verwerking van olie.
Verder wordt nog voorgesteld meer
raffinaderijen in het Midden-Oosten
te bouwen, wordt aandacht gevraagd
voor het recht van de Arabische
landen gebruik te maken van de
pijpleidingen, die over hun grond
gebied lopen en wordt de oliemaat
schappijen gewezen op de noodzaak
deel van hun winst te inves
teren in industriële projecten in de
Arabische landen, waar zij conces-
hebben verkregen. 'Het zesde
Arabische oliecongres zal in novem
ber 1966 in Bagdad worden gehou
den.
Hedenavond in Feijenoord-stadion
(Van onze correspondent)
De beslissingswedstrijd voor de halve finale van de Europacup tussen FC
Köln en Liverpool, welke hedenavond in het Feijenoord Stadion zal worden
gespeeld, wordt wel door de t.v. uitgezonden. Liefst negen Eurovisielanden
hebben de NTS verzocht deze wedstrijd te relayeren.
De KNVB heeft toestemming tot het uitzenden van deze wedstrijd ge
geven, omdat het Feijenoordstadion nagenoeg uitverkocht is.
De start van de Gemini ..Mol
ly Brown" met de ruimtevaar
ders Grissom en Young. De
machtige Titan-U-raket verhief
zich in een zee van vuur en rook
van het lanceer platform.
IN SPORTTOTO
Ton voor winnaar
van tweede prijs
Voor het eerst in de geschiedenis
an de sporttoto is een tweedeprijs-
vinnaar beloond met f 100.000 netto.
De toto van afgelopen week was ken
nelijk dusdanig moeilijk dat geen en
kele deelnemer het tot dertien goede
kruisjes bracht. Daardoor werd de
tweede prijs extra groot. Eén deelne-
had twaalf kruisjes goed gezet.
Daardoor ontvangt hij „het volle
pond", oftewel een ton. De gelukkige
winnaar is de heer J. W. Bos, lid van
de Schiedamse vereniging SVDPW.
(Van onze parlementaire redacteur)
De fracties van de KVP, de PvdA, de
ARP en de CHU komen vandaag
bijeen om over het radio- en tele-
visievraagstuk te beraadslagen. Het
resultaat van deze besprekingen
zullen de fractievoorzitters van de
vier partijen morgen aan de forma
teur, mr. Cals, mededelen. Dan zal
blijken of de eerste barrière in de
formatie van mr. Cals al of niet
genomen kan worden.
Mr. Cals en de vier fractievoorzitters
zijn gisteren in een bijna vier uur
durende bespreking tot een be
paald voorstel gekomen De inhoud
werd gisteravond angstvallig ge
heim gehouden De deelnemers aan
het gesprek hadden elkaar beloold
mets over de inhoud te laten uit
lekken. Vandaag zal dus blijken of
dit voorstel aanvaardbaar is voor
de vier fracties.
Hoe de C.H.U.
Met enige spanning vraagt men zich
in Den Haag af, hoe de CHU zal
reageren, die in deze omroepfase
van de formatie een soort sleutel
positie inneemt. De Unie schijnt
er naar te streven van de radio-
en televisieparagraaf in een even
tueel regeringsprogramma een vrije
kwestie te maken. Dat wil zeggen,
dat bij een stemming in de Kamer
over dit onderwerp enkele leden
van de fractie tegen het standpunt
van het kabinet zouden mogen
stemmen en zodoende dus uit de
boot mogen vallen.
Men gaat er vrijwel algemeen van
uit, dat dit uit de boot vallen voor
de ARP heel moeilijk aanvaard
baar zal zijn Bij de KVP en de
PvdA schijnt men er genuanceerder
over te denken.
Procedure
De vier fractievoorzitters en de for
mateur hebben ook gistermorgen
met elkaar gepraat. Toen ging het
gesprek 2li uur lang over de pro
cedure, die de formateur verder
zou volgen. De fractievoorzitters en
mr. Cals hebben in dit gesprek een
beperkte lijst opgesteld van onder
werpen, waarover in ieder geval
overeenstemming moet worden be
reikt tussen de fractievoorzitters en
de formateur. Wordt deze overeen
stemming niet bereikt, dan is de
formatie dus mislukt. Het is de be
doeling, dat deze onderwerpen in
de komende dagen achtereenvol
gens zullen worden besproken.
Iet eerste onderwerp op deze lijst
is het radio- en televisiebeleid,
waarover vandaag en morgen de
beslissingen zullen vallen. Tot het
Kabinetsformateur Cals in ge
sprek met de vier fractievoorzit
ters. Van links naar rechts de
heren Beernink (CHU.) Schmel-
zer (KVP). Smallenbroek
(ARP), en Vondeling (PvdA).
Onderwerp van gesprek weer
het radio en televisiebeleid.
zelf vormen van een basisprogram
ma is mr. Cals in tegenstelling
tot de verwachting dus nog niet
gekomen. Uit de mededelingen van
de formateur kan men afleiden, dat
het zijn bedoeling is om dit pro
gramma in nauw overleg met de
fractievoorzitters gestalte te geven.
In hoeverre mr. Cals daarbij zelf
ideeën zal inbrengen moet worden
afgewacht.
De Amerikaanse ambassadeur
in Moskou, Kohier, heeft gister
avond een receptie in het Krem
lin ter ere van de twee kosmo
nauten geboycot, nadat partij
leider Brezjnew een aanval had
gedaan op de Amerikaanse po
litiek in Vietnam. Op het Rode
Plein zei Brezjnew namelijk, dat
Amerika in Vietnam het vuur
van een nieuwe oorlog aanwak
kert, die naar andere gebieden
dreigt over te slaan. De geschie
denis zou nimmer „de misdaden
van de Amerikanen jegens het
Vietnamese volk vergeten", al
dus de eerste partijsecretaris, die
verder zei, dat de Sowjet-Unie
reeds maatregelen neemt om de
defensieve kracht van Noord-
Vietnam te versterken en dat er
talrijke verzoeken van Russi
sche vrijwilligers waren binnen
gekomen om aan „de strijd van
het Vietnamese volk" deel te
nemen.
Wy waarschuwen de agressors, al
dus Brezjnew, dat u door uw mis
dadig optreden zo'n diepe kuil voo:
uzelf graaft, dat u er misschien nie
meer uit zult kunnen komen. De
Sowjet-Unie is nooit tegen goede be
trekkingen met de Ver. Staten ge
kant geweest, net als met alle andere
landen. Maar de Sowjet-Unie zal
nooit aantasting van zyn werkelijke
belangen dulden of van de veiligheid
in Europa of in andere gebieden van
de wereld.
President Johnson was niet ge
raadpleegd over het gebruik van gas
bij de stryd m Vietnam, aldus deelde
zijn perssecretaris, George Reedy,
gisteren mede. Een dergelijke maatre
gel behoort tot de bevoegdheden
van de bevelhebber ter plaatste, of
schoon de president, als opperbevel
hebber van de Amerikaanse strijd
krachten, de verantwoordelijkheid
draagt.
De Amerikaanse minister van De
fensie, Mc Nam ara, heeft er gisteren
nadrukkelijk op gewezen, dat het gas
dat thans enige malen in Vietnam
is gebruikt, behoort tot de soort, die
herhaaldelijk is toegepast om onge-
regelheden te onderdrukken en over
al ter wereld door politie en strijd
krachten wordt gebruikt Traangas
gas, dat misselijkheid opwekt, zijn
bovendien in de handel, aldus Mc-
Namara. De Engelsen hebben derge
lijke gassen in 1955 op Cyprus ge
bruikt. Verder zijn zij gebruikt bij
de Berljjnse muur, door de politie
van de staat New York voor de on
derdrukking van ongeregeldheden in
Rochester (1964), door manschappen
van de nationale garde te Cambridge
in Maryland (VS), by rassenrellet-
jes en door de politie van Panama.
Wat Zuid-Vietnam betreft zijn de
gassen slechts twee- of driemaal toe
gepast. n.L daar waar de Vietcong
zich laaghartig tussen de burgerbe
volking had verscholen.
Uit Den Haag meldt onze corres
pondent, dat het hier gaat om het
traangas, dat bekend staat als
CN-DM. Het maakt het slachtoffer
twee uur lang onpasselijk. Als het
gas is uitgewerkt verdwijnen de on
lustgevoelens snel en radicaal en er
zijn geen nadelige gevolgen. Het ia
een combinatie van traan- en nies-
gas en veroorzaakt voorts een over
vloedige tranenloop.
Slot pag. 2
Sikkens autolokken
NIEUWE
RIJN 49
Uit het Leidsch Dagblad van
25 Maart 1865:
Naar men verneemt is In
op heden gehouden vergade-
ring met algemeene stemmen
besloten, tot de verbouwing
van den schouwburg alhier
i over te gaan.
De vrouw van een wever
te Maretz had een ongeoor
loofde omgang met een an
dere wever. Omdat de vrouw
onverbeterlijk was heeft de
eerste man de vrouw in ar-
renmoede maar verkocht aan
den ander voor 126 francs.
