EIDSCH
DAGBLAD
Formateur Cals spreekt
de fractievoorzitters
Goede start van twee
Amerikanen voor korte
vlncht in de ruimte
Weerbericht
AMERIKAANS GAS
TEGEN VIETCONG
Wat doet
'e C.H.U.?
Vijf Nederlanders en
Duitse omgekomen bij
botsing in Duitsland
igericht 1 maart 1860
DINSDAG 23 MAART 1965
No. 31523
1 directeur: E. A. EL van Dlsnoeck
I [oofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
1.10.05 per kwartaal, f. 3.35 per maand, f. 0.78 per week
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Witte Singel 1, Lelden - Giro no. 67055
Urenlange ronde - tafelconferenties
|lan onze parlementaire redacteur)
Kabinetsformateur Cals legt
indaag zijn eerste schets voor
nieuw regeringsprogram
1 oor aan de fractieleiders van
K.V.P., de P. v.d. A., de
K.P. en de C.H.U. Het ge
il irek tussen de formateur en de
fractievoorzitters is van-
orgen om tien uur begonnen en
waarschijnlijk de hele dag
iren.
Hoewel dit gesprek niet beslissend
'eft te zijn voor de formatiepoging
n mr. Cals, bestaat toch de in-
vk, dat na dit gesprek wel zal blij-
1 of mr. Cals er inderdaad in
igen de crisis snel op te Zo;
wel dat de formatie een zaak
lange adem wordt.
zal vandaag wel duidelijk wor-
of met name mr. Beernink van
C.'H.U. met de plannen van mr.
;al kunnen meegaan. De afge-
dagen is er in Den Haag nog-
wat twyfel uitgesproken over de
lag of de christelijk historischen
reid blijven om in een rooms-rrod
binet met toevoeging van de an-
revolutionairen mee te doen. Als
Beernink vandaag „ja" zegt te-
het onderwerp van mr. Cals, dan
de kans groot, dat het grootste
uikelblok is genomen. Zegt hij
dan wordt ook het meedoen
de anti-revolutionairen twijfel-
btig. Voor de socialisten is dat
beletsel. Zij hebben er geen ge-
van gemaakt het liefst met
K.V.P. alleen in een kabinet te
ten. Maar bij de K.V.P. zei het
jvallen van de protestants-chris-
ijke invloed, en dus het toene-
van de socialistische invloed,
wel wat wenkbrauwen doen
Vrij moeilijk
Als de K.V.P. en de P.v.d.A samen
dienst gaan uitmaken wordt het
moeilijk om een groot deel van
vele wensen, die de Partij van de
beid nog zeer onlangs op haar
te Amsterdamse congres kenbaar
akte, niet in te willigen. Met na
vraagt men zich af, hoe het
zal gaan met de socialistische
varen tegen de verkoop van de
neingronden in de nieuwe polders
de socialistische eis inzake prijs-
leersing van onroerende goederen.
punten liggen vooral bij de
H.P. heel moeilijk,
oliticl in Den Haag slaan de
fkwijze van mr. Cals met enige
baasde bewondering gade. De
Advertentie.
nt Veel bewolking
30* Het KNMI verwacht van heden tot
re irgenavond: overwegend zwaar be
ll '!kt met af en toe enige regen of
stregen en plaatselijk mist. Zwakke
i matige veranderlijke wind. Van-
cht vrij zacht, morgen overdag in
ui'p algemeen iets kouder dan van-
(Opgemaakt om 11.15 uur)
24 MAART
re Zon op: 06.34 uur; onder: 19.00 uur.
Maan op: 02.19 uur; onder: 09.55 u.
-Hoogwater in Katwijk te 7.47
10.14 uur
t C 15.44 uur,
laagwater te 3.20
HU Ut nummer bestaat uit 14 pagina's)
oud-minister heeft zich erg snel in
de problemen ingewerkt sneller
dan de meeste politici verwacht
ten. Men nam aan, dat het ronde
tafelgesprek met de vier fractievoor
zitters pas later in de week zou
plaats hebben.
Dat mr. Cals vandaag al met de
vier polititeke voormannen zou pra
ten had men eigenlijk niet verwacht.
Gereed
Uit het gisteren
tn de formateur met minister Bot
mag men afleiden, dat de forma
teur het omroepprobleem onder de
knie meent te hebben. Na het ge
sprek met de minister van Onder
wijs en diens ambtelijke adviseurs
heeft mr. Cals kennelijk geen be
hoefte aan meer informatie. Zijn
plan heeft hij nu wel op papier gereed.
Met spanning vraagt men zich af of
dit plan ook voor mr. Beernink aan
vaardbaar is, omdat juist hij de af
gelopen weken een soort tussenpo
sitie heeft ingenomen. Weliswaar
zijn er in de C.H.U. heel wat, die
het standpunt van de A.R.P. delen
r in de Unie laat men elkaar
meestal nogal vrij in de eigen opi
nies, waardoor mr. Beernink van
daag wel eens iets anders kan la
ten horen dan andere leidende C.H.-
politici onlangs kenbaar hebben ge
maakt.
Niet sneller
Ondanks de bewondering voor het
snelle en misschien ook effectie-
verken van mr. Cals is de
oplossing van de crisis tot nu toe
helemaal niet sneller gelopen dan
werd voorspeld.
Drs. Schmelzer constateerde na een
grondige informatie niets meer dan
al werd voorspeld: dat de breuk niet
te lijmen viel.
Mr. Cals nam daarna de enig mo
gelijke beslissing: hij ging in zee
met de vier partijen, die in het par
lement een meerderheid zouden kun-
vormen voor een oplossing van
het omroepvraagstuk. Dat een vier
partijen-kabinet slechts met heel veel
moeite geformeerd zou worden was
ook al te voorspellen.
na drie en een halve
week crisis zal pas blijken of een
formateur in het huidige politieke
stadium meer kan dan alleen maar
sombere voorspellingen bevestigen.
Nu gaat het aankomen op de eigen
politieke creativiteit van mr. Cals.
Formateur Cals ontving giste
ren de demissionaire minister
van O. K. en W., mr. Botdie
hem indertijd op deze post op-
Ruimte-Russen
kwamen andere
kunstmaan tegen
De Russische ruimtevaarders Belja-
jew en Leonow, die vandaag op gran
dioze wijze in Moskou werden ont
vangen, hebben tijdens een perscon
ferentie op de lanceerbasis bij Baiko-
noer verteld over hun ervaringen in
de ruimte. Zij merkten daarbij op, dat
zij tijdens hun vlucht op ongeveer een
kilometer afstand van de Woschod
een andere kunstmaan hebben
Wanneer dit niet een deel is g
weest van hun eigen lanceerraket,
de kans op zulk een ontmoeting
uiterst gering. Weliswaar draaien e:
honderden kunstmanen en „brokken'
van raketten om de aarde, maar o]
zeer uiteenlopende hoogten en in zee:
verschillende banen. Een dergelijke
ontmoeting staat gelijk met de kans,
dat men een kano op de Atlantische
Oceaan tegenkomt als men uit Enge
land vertrekt op weg naar Amerika,
terwijl er langs willekeurige routes
ook een stuk of drie uit Amerika naar
Engeland reizen.
VELE GEWONDE DUITSE VROUWEN
Vijf Nederlanders en een Duitse vrouw 2ijn gisterochtend om
het leven gekomen bij een botsing tussen een Nederlands busje en
een Duitse autobus nabij Kleef. De familieleden van de omgekomen
Nederlanders, werkzaam bij een aannemersbedrijf in Nijmegen,
zijn van het ongeluk op de hoogte gesteld. Het ongeluk gebeurde
bij een inhaalmanoeuvre van het Nederlandse busje, dat op weg
was naar een bouwwerk even over de grens in Duitsland. Onge
veer twintig vrouwen die in de Duitse autobus zaten werden ge
wond.
De slachtoffers zijn: Jacobus Johannes van Drempt (27) uit Nijmegen,
Henrikus Buurman (23) uit Bemmelen, Arnoldus Bronkhorst (45) uit
Arnhem, Dirk van Eek (29) uit Beusichem en Petrus Grim (23) uit Wychen.
Inhaalmanoeuvre
Het ongeval gebeurde gistermor
gen omstreeks half negen nabij Kleef
in Duitsland. De bestuurder van
Nederlandse busje trachtte in
Een soort
traangas
zegt
Washington
Amerikaanse en Zuidvietna-
mese troepen hebben, aldus offi
ciële mededelingen in Washing
ton en Saigon, in hun strijd te
gen de communistische Vietcong
gas gebruikt om de tegenstan
ders tijdelijk buiten gevecht te
stellen. Het betreft hier een soort
traangas, dat misselijkheid ver
wekt, maar niet dodelijk is. Het
is met behulp van door Ameri-
Mende tegen de
Hallstein-leer
Vice-kanselier Erich Mende heeftop
net jaarlijkse congres van zijn (Li
berale) Vrije Democratische Partij
(FDP) gezegd, dat West-Duitsland
al!e landen van het communistische
blok en derhalve ook Oost-Duits-
land beter kan erkennen. De Hall-
stein leer, die wordt toegepast op
landen die betrekkingen met Oost-
Duitsland hebben aangeknoopt, is
volgens Mende niet langer een ge-
scnikt instrument tot handhaving
de stelling dat West-Duitsland
de enige woordvoerder van het Duit-
volk is.
Dr. Mende, die minister van zaken
geheel Duitsland betreffend in het
coalitiekabinet van kanselier Er-
hard is, sprak zich uit voor de ves
tiging in Berlijn van technische
Oost-l\estduitse commissies voor de
d natie van handel, cultuur en
sport in de beide landsdelen. Dit
een stap in de richting van op-
lossb-' van het Duitse vraagstuk
betekenen.
Om precies 3.24 uur Nederlandse tijd is hedenmiddag van Cape
Kennedy de eerste Amerikaanse bemande Gemini-capsule gelan
ceerd, waarin zich de ruimtevaarders Virgil I. Grissom en John
W. Young bevinden.
De Gemini werd gelanceerd door een Titan-II-raket, die feil
loos werkte en na acht minuten de cabine in de beoogde elliptische
baan om de aarde bracht. De vlucht van Grissom en Young zal
uit drie omwentelingen om de aarde bestaan en ruim viereneen
half uur duren. Na de terugkeer door de atmosfeer moet de Ge-
mini met de ruimtevaarders uit de Atlantische Oceaan worden
opgevist in de omgeving van het eiland Grand Turk ten oosten
van Cuba. De ruimtevaarders hebben volgens de eerste berichten
de lancering goed doorstaan en verkeren in prima conditie.
Dit is de eerste „meermans-vlucht" van de Amerikanen, de eer
ste voorts van een reeks van tien bemande Geminivluchten,
waarvan de laatste voor een duur van ongeveer veertien dagen
is geprojecteerd. Rusland lanceerde 12 oktober van het vorig jaar
de eerste meermans-capsule, de Woschod I, waarin drie ruimte
vaarders een etmaal om de aarde cirkelden, en vorige week de
Woschod II met twee ruimtevaarders, die ruim een etmaal in de
ruimte bleven.
Vice-president Hubert 'H. Hum- i te slaan van het eerste Amerikaanse
phrey behoorde tot de duizenden die bemande ruimtevaartuig in 22
zich in de omgeving van Cape Ken- maanden tyd.
nedy bevonden, om de lancering gade De 38-jarige majoor van de lucht-
Een van de constructietorens
van de Titan-raket met de van
daag te lanceren tweemans-Ge-
minicapsule in top wordt een et
maal voor de start weggekan-
teld. De andere toren zou eerst
kort voor de lancering verwij
derd worden.
macht Virgil I Grissom en de 34-
jarige luitenant van de marine John
W. Young, zullen een betrekkelijk
korte vlucht maken om te bepalen
in hoeverre het ruimteschip Gemini
geschikt zou zijn voor vluchten van
lange duur en rendez-vous in de
ruimte, die voor de komende maan
den vastgesteld zijn.
Besturing
Gezagvoerder Grissom zal zijn
ruimteschip achteruit, vooruit, zij
waarts en ondersteboven manoeu
vreren. Voorts zal hij zelf de baan
van zijn ruimteschip in aanzienlijke
mate wijzigen. Dit zal de eerste maal
kanen bestuurde helikopters ver
spreid in situaties, waarin leden
van de Vietcong zich mengden
onder of hun toevlucht zochten
te midden van dorpelingen".
Een woordvoerder van het Ameri-
rikaanse ministerie van Defensie
noemde het gebruik van dit soort
gas geen schending van het protocol
van Genève van 1925 en evenmin in
strijd met het internationale gebruik.
Deze methode is, vooral als de Viet
cong schuilgaat achter de bevolking,
veel humaner dan lucht- of artille
rie-aanvallen. Het gas is soortgelijk
aan dat wat in Saigon is gebruikt bij
het dempen van onlusten. Een van
de doeleinden is het redden van w
vangenen, waarbij de vijand tevoren
is uitgeschakeld.
Acht Amerikaanse Jachtbommen
werpers hebben gisteren een Noord-
vietnamese radarinstallatie op 95 km
over de grens aangevallen. De radar
post werd geheel vernield. Zuidviet-
namese regeringstroepen deden een
grootscheepse aanval in een gebied
op 15 km van de Amerikaanse lucht
basis Da Nang, waar concentraties
van de Vietcong werden vermoed. Er
werd echter geen contact met deze
troepen gemaakt.
Een groep van vijftig Labourafge-
vaardigden in het Britse Lagerhuis
heeft gisteravond in een telegram
aan de Britse minister van Buiten
landse Zaken Stewart, die thans in
Amerika vertoeft, verzocht om te
protesteren tegen het gebruik van
gas en napalm in Vietnam. Vandaag
zou Stewart president Johnson ont
moeten. Gisteren sprak hij anderhalf
uur met zijn collega Dean Rusk.
in de geschiedenis zijn dat deze han
delingen door de inzittenden van een
ruimteschip zelf worden uitgevoerd.
Tijdens de eerste baan zal Gris
som de vliegbaan van een elliptische
in een bijna cirkelvormige verande
ren, gedurende de tweede zal hij zo
manoeuvreren, dat het vaartuig zich
zijdelings beweegt en gedurende de
derde zal Grissom de „Molly Brown"
in een glijvlucht naar de aarde
brengen.
Als de remraketten niet zouden
werken, zou het vaartuig toch naar
de aarde terugkeren maar ongeveer
5.552 km verder dan de vastgestelde
landingsplaats ln de nabijheid van
het eiland Grand Turk, ten oosten
van de Bahama-eilanden, terecht
komen.
Drie experimenten
Tijdens de vlucht, die vier uur en
52 minuten zal duren, zullen drie
experimenten worden uitgevoerd. In
twee ervan zullen eieren van zee
egels en mensenbloed worden bloot
gesteld aan gewichtloosheid en stra
ling om na te gaan, welke invloed
deze beide gevaren, verbonden aan
het reizen in de ruimte, hebben op
de eieren en bloed.
Het derde experiment bestaat in
het spuiten van een dunne water
straal in de laag van geioniseerde
lucht, die zich tijdens de terugkeer
rondom de capsule vormt teneinde
vast te stellen of de waterstraal het
wegvallen van de verbinding met de
aarde opheft.
De vlucht is de eerste van tien be
mande Geminivluchten. Later in dit
jaar zullen twee ruimtevaarders vier
dagen in de ruimte blijven en op
de derde bemande vlucht zullen de
ruimtevaarders proberen zeven da
gen weg te blijven.
Dan komt er nog een rendez-vous
van het ruimtevaartuig met een
Agenaraket in de ruimte en zullen
vluchten met een duur van veertien
dagen worden uitgevoerd.
bocht naar rechts een andere wagen
in te halen. Toen beide wagens naast
elkaar reden, botste het Nederlandse
busje frontaal tegen een tegemoet
komende Duitse autobus, waarin on
geveer 45 Duitse vrouwen zaten, die
onderweg waren naar een fabriek in
Kleef.
Drie Nederlanders werden by de
botsing op slag gedood, de twee an
dere overleden korte tyd later. Ook
een der Duitse vrouwen stierf kort na
het ongeval. De gewonde vrouwen
konden op één na, na in een zieken
huis behandeld te zy'n, naar huls te
rugkeren. Volgens de politie reed het
Nederlandse busje op het moment
van de botsing met een snelheid van
ongeveer 90 km, de Duitse bus had
een snelheid van ongeveer 75 km per
Ravage en hulp
Het Nederlandse busje werd be
stuurd door Jacobus Johannes van
Drempt. Hij reed al een Jaar lang voor
een aannemer in Nymegen wekelijks
de auto naar het werk. Na de botsing
ontstond een enorme ravage.
De Duitse bus die op weg was naar
een atelier, moest in stukken worden
gezaagd om de inzittenden te bevrij
den. Automobilisten, die op de plaats
van het ongeluk aankwamen, boden
hulp. zy reden de gewonden naar het
ziekenhuis.
VS-PRIMEUR
TWEEDEMAAL
IN RUIMTE
Amerika heeft (evenals Rus-
land) vele ruimteprimeurs op
I zyn naam staan, maar op het
gebied van de bemande ruimte
vaart zijn die Amerikaanse pri
meurs schaars. Vandaag wordt
er echter een belangryke op
naam van de VS gebracht: Vir
gil I. Grissom zal de eerste mens
zün, die tweemaal een vlucht
door de ruimte maakt, die twee
maal de spanningen van de
start en de landing heeft moe
ten doormaken.
Op 21 juli 1961 maakte Gris
som in een Mercury een korte
ballistische vlucht door de ruim
te. De laatste ogenblikken van
dit experiment waren zeer span
nend omdat hy zich zwemmend
in veiligheid moest stellen nadat
zyn capsule, de Liberty 7, water
maakte en zonk.
Aan dit incident ontleent de
huidige capsule van Grissom en
Young haar bynaam. Officieel
heet zy de Gemini HI, omdat
het de derde vlucht is van het
Gemini-programma. De eerste
twee waren onbemand.
De ruimtevaarders noemen
deze Gemini echter schertsend
„Molly Brown" naar de film
"The unsinkable Molly Brown",
die in Broadway een groot suc
ces is geweest.
Bij Z.M. den Koning en
i HMK.K.H.H. de Prinses is
heden nog ter audiëntie van
rouwbeklag ontvangen de se-
naat der Leidsche Hooge-
school.
Bij gelegenheid der wed
rennen te Chertsey heeft een
behendig zakkenroller zich de
vrijheid veroorloofd den prins
van Wallis het prachtige
horologie te ontfutselen, het
welk hij van de Koningin ten 1
1 geschenke had ontvangen.