Rooster minder geschikt
voor oudere kijkers"
Minder kritisch dan gedacht"
JEUGDPROGRAMMA'S JA OE
JEUGDPROGRAMMA'S NEE?
01-
'((HEK. VOOR DE JEUGD (III en slot)
;o
„Rooster"
(Eenmaal per vier weken)
^Tegenwoordig mag voor de televisie veel meer dan vroeger.
komt omdat de mensen en de omstandigheden veranderd
Kritiek op het Koninklijk Huis bijvoorbeeld was vroeger
(esloten. Ik denk dat het programma „Zo is het" wel veel
<r ft veranderd. Dat geldt ook voor jeugdprogramma's. Mis-
vgg ien brengen we nog wel eens een jeugdprogramma op het
erm, waarbij we van tevoren aankondigen: Minder geschikt
oudere kijkers."
nJbrit de Braber (35, getrouwd,
>0$kinderen) lacht even. Wij
et de samensteller van
91 AV R O-televisieprogramma
9*1 iter" in een vergaderzaaltje
van de villa's naast de
Ül Utudio. „Hier komen we al-
met de redactieraad van
zegt Gerrit. „Daar zit-
vnü"^ mensen in uit Jjet J,e^e
1 r die suggesties doen en pro-
tat jnaronderdelen bespreken. Ik
loe aeriKjij
er over
lit zijn de laatste arti-
i in de serie „Ether
de jeugd", waarin één
onze jeugdpagina-re
deuren aandacht be-
H—edde aan de Nederland
radio- en televisie-
'gdprogramma's (de
ige artikelen publiceer-
ptJn wij in „Jouw Wereld"
teiii n 27 februari en 6
ve" iart). Op deze pagina
3i$ tjt onze televisiecriticus
to Scheepmaker zijn
ming over de bestaande
J j gdprogramma's, maar
i luw Wereld" wil ook
mg roeten hoe de jeugd
zelf over denkt. Hoe
;ke4id je de tegenwoordige
igdprogramma's, voor
Pr Ike onderwerpen inte-
ijseer jij je het meest,
je dat er genoeg pro-
Jgmma's zijn of zou je er
lag meer willen heb-
Welke programma's
3t|luister of bekijk je wel,
u welke niet? Schrijf het
b s vóór 20 maart. Het
Redactie „Jouw
reld", Leidsch Dagblad,
tte Singel 1, Leiden.
J
heb dit nodig om contact met de
jeugd te houden. Ik ben per slot
van rekening zelf geen tiener
„Rooster", een programma van
een half uur, wordt in de studio
gemaakt. Het wordt meestal recht
streeks uitgezonden. Een enkele
keer, als er bijvoorbeeld een zan
geres 's avonds ergens moet optre
den, wordt het op Ampex opge
nomen. „Ik monteer nooit", zegt
Gerrit. „Dat maakt de zaak na
tuurlijker."
„Rooster" is één van de oudste
televisieprogramma's. Gerrit den
Braber is er vijf jaar geleden mee
begonnen. Daarvoor was Gerrit.
die uit Rotterdam komt en daar
tekstschrijver was. bij de AVRO-
radio. Hij maakte hier deel uit van
het „trio", dat Minjon en andere
jeugduitzendingen verzorgt. Nu is
„jeugduitzendingen-televisie" uit
gegroeid tot een afdeling met zes
mensen. Vier ervan zijn oud-Min-
jonners en daar is Gerrit den
Braber toch eigenlijk wel een
beetje trots op.
„Een programma als „Rooster"
behoeven we nooit te stoppen",
zegt Gerrit. „Er is geen vaste for
mule. we gaan zo veel mogelijk met
de tijd mee. Vroeger presenteer
den Lonneke Hoogland en Wilco
Meijer het, maar Lonneke heb ik
in het begin van dit seizoen ver
vangen omdat ze voor dit werk te
oud werd. Er is nu een presentatie
team van vijf jongeren."
N oodzakclij k
„Ik vind een jeugdprogramma
absoluut noodzakelijk. De belang
stellingsfeer van de jeugd is heel
apart. Het is ook belangrijk de
stem van de jeugd te laten horen.
Het zou in principe zelfs mogelijk
zijn een jeugdprogramma voor
ouderen te maken."
„De tiener is de laatste jaren
enorm veranderd. Ze zijn nu veel
harder en vinniger, kritischer ook.
Ik geloof ook dat we met de on-
Tekst
BERT TIDDENS
Foto's:
W. DIJKMAN
vindt wel dat „Rooster" de meeste
tyd kost.
Gerrit wilde geen mening geven
over Jeugdprogramma's van andere
omroepen, maar hy zei wel, zich
over een bepaald radioprogramma
niet te willen „uitlaten".
GERRIT DEN BRABER
tegenwoordig mag je veel meer
derwerpen vrij hoog kunnen grij
pen. „Rooster" houdt rekening met
de kritiek van de jeugd. Onlangs
hebben wij een advertentie aan de
kaak gesteld, waarin voor het leger
werd geadverteerd. Daar kan ik
op zichzelf geen bezwaar tegen
maken, maar het werd allemaal zo
geweldig mooi voorgesteld, dat in
grijpen ons gerechtvaardigd leek.
Ook op de woningnood voor jonge
mensen hebben we de aandacht ge
vestigd".
Veel brieven
„We krijgen veel brieven en
daar ben ik erg blij mee. „Rooster"
wordt druk bekeken. Uit een re
cent onderzoek is gebleken, dat we
een kijkdichtheid van zeventig
procent hebben".
Gerrit den Braber is geen voor
stander van discussies voor de
camera's. „Je kunt beter met fei
tenmateriaal komen en de kijkers
aan het denken zetten."
„Rooster" wordt eenmaal per vier
weken uitgezonden. „Persoonlijk
vind ik dat te weinig", zegt Gerrit.
„Maar dat is een kwestie van zend
tijd. Ik vind dat er te weinig pro
gramma's van het type „Rooster"
zijn. Wel Is er voldoende tiener-
muziek. We hebben onder meer ons
eigen muziekprogramma „Combo",
dat helemaal op tieners is afge
stemd. „Rooster" biedt ontspan
ning, maar is ook instructief. Ik
doe graag iets positiefs. Tegen
woordig worden we gekopieerd.
Dat is niet zo prettig, maar aan de
andere kant is het ook een zekere
waardering."
Door „Rooster" zijn al verschei
dene jonge artiesten bekend ge
worden. Gerrit den Braber ziet
hierin een bewijs voor het recht
van een jeugdprogramma, omdat
deze mensen in een ander pro
gramma nooit voor de camera's
zouden zijn gekomen. Als voorbeel
den noemt hij: Anneke Grönloh,
Willeke Alberti, Rob de Nijs, Trea
Dobbs, Bob Bouber (ZZ en de
Maskers), Johnny Lion.
Tv-jeugdavond
Gerrit den Braber organiseert
(misschien in navolging van de
jeugddag van Minjon) tegenwoor
dig elk jaar een televisiejeugd-
avond. Dit festijn zal dit jaar in
juni plaats hebben. De afdeling
van Gerrit den Braber maakt nog
een stuk of zes andere kinder- en
jeugdprogramma's, maar Gerrit
Halte wekelijks
Dezer dagen bereikte ons het be
richt, dat het NCRV-programma
voor twintigers „Halte", met in
gang van juni van dit jaar een we
kelijks programma van twintig mi
nuten wordt. De tijd van uitzending
wordt dan: donderdags van 6.40 tot
„Tienermagazine" NCRV
(Eenmaal per vier weken)
n.'Ik had gedacht dat het tienerforum meer kritiek zou hebben,
dat valt erg mee. Waarschijnlijk heeft de jeugd niet zo veel
als gedacht wordt. En ik vind het fout om het er zelf in te
dit tienerforum bedoelt An-
Roest (36, getrouwd) een
jonge mensen, die hy laat
sieren in zyn vierwekelykse
sieprogramma „Tienermaga-
(»We proberen de afkorting
te krijgen"). De onder-
larover wordt gesproken,
i zij zelf bepalen. „Ze hebben
keer gehad over de rassen-
iinatie en over de woning-
zegt Andries Roest. „En
Ifün ook een keer bij de Am-
journalist Henri Knap
Jseweest. Hij had een stukje
ver het exploiteren
Weners. Hij vond het goed dat
®et het hele forum bij hem
kwamen om daarover van
to? te wisselen. Er is toen be-
flijk fel gediscussieerd".
forum bestaat uit jongeren
geheel verschillende levens-
ging. Er is geen gesprekslei-
|Zjj moeten zelf de discipline
pogen om niet door elkaar te
Zonder dat er iemand tus
senkomt krijgen ze ongeveer drie
kwartier om hun mening naar vo
ren te brengen. De meest interes
sante uitspraken worden er dan
uitgehaald en aan elkaar gemon
teerd. Deze montage plaatst An
dries Roest meestal aan het eind
van zijn programma.
Andries Roest is in oktober van
het vorig jaar met „Tienermagazi
ne" begonnen. Voor die tijd heeft
hij negen jaar de NCRV-program-
ma's omgeroepen. 'Hij maakte ook
zelf programma's, o.m. „De Hang
mat" (voor twintigers) en „Onder
de hoogtezon", een ziekenprogram-
ma. In januari 1964 kwam hij by
de televisie, trachtte zo veel moge-
lyk ervaring op te doen en volgde
de NTS-cursus. De televisie-oplei
ding in Nederland vindt hy on
voldoende.
In elke aflevering "an „Tiener
magazine" worden een paar minu
ten uitgetrokken voor een Neder
landse combo. Het programma
wordt op film opgenomen. „Dit
Het T.M.-tienerforum. V.l.n.r.
Ben Bierings TilburgRita
Blaauw van Os Amsterdam
Katinka van Huet (Amster
dam), David Soetendorp (Am
sterdam), Janus Derks (Hol-
landsche Radingen Geuje
Winters (Amsterdam)
biedt mogelykheden en beperkin
gen", vindt Andries. „Een filmca
mera is gemakkelyker te verplaat
sen, film is gemakkelyker te mon
teren dan bijvoorbeeld Ampex,
waar je helemaal niets mee kan
doen. Maar overvloeiers, die by te
levisie weinig problemen opleveren,
zyn by ons veel moeilijker. Als
v/e een combo opnemen dan is dit
altyd play-back. Omdat we niet
genoeg camera's hebben voor een
aardige montage, moeten we het al
tyd een keer of vier opnemen".
hebben eens een programma ge
had over ballet, over een meisje,
dat van Australië naar Nederland
was gelift. Een vast punt is de tie
nermode. We gebruiken ook vaak
een buitenlandse bijdrage van twee
of drie minuten. Een liedje van de
Brothers Four bijvoorbeeld hebben
we gekocht van de Amerikaanse
televisie. Deze zanggroep is ook in
Nederland geweest, maar als we
toen zelf opnamen gemaakt zou
den hebben, dan zouden we aan
auteursrechten en honoraria veel
meer kwijt zyn geweest dan nu".
Wy spraken Andries Roest in de
kamer van de perschef van de
NCRV, de heer Budding. Het ligt
voor de hand, dat „Tienermaga
zine" op het ogenblik wat minder
kykers heeft, omdat het program
ma via het tweede net wordt uit
gezonden. „Dat vinden we niet zo
erg", mengt de heer Budding zich
in het gesprek. „Wij vinden beide
netton even belangryk. Dat moeten
we wel, want anders gaan de men
sen zeggen: Zie je wel, ze hebben
niet eens genoeg mensen om het
tweede net te vullen".
Presentatie
„De rest van het programma
heeft een reportagekarakter. We
De presentatie van „Tienermaga
zine" is in handen van Eefje de
Vries en Han$ Kemna, een acteur
van de toneelgroep Arena. Andries
is niet de enige samensteller van
het programma. Cameraregisseur
Didier van Koekenberg heeft een
belangrijke stem in het selecteren
van de onderwerpen.
„Steeds terugkerend", zegt An
dries, „is een programmaatje over
beroepskeuze, dat echter wegens de
tydlimiet niet al te diep kan gra
ven. Een andere „kapstok" is de
hitparade van drie platen, die we
monteren op foto's en tekeningen".
Andries Roest heeft nog geen
spyt gehad van zyn overstap naar
de t.v. „Ik moest wel helemaal op
nieuw beginnen", zegt hy. Als hy
een interview heeft gemaakt, zorgt
hy dat hy zelf buiten beeld blyft.
Zyn stem is dan nog wel ie horen,
maar „ze kunnen myn gezicht
beter niet zien. Daar ben ik te oud
voor".
De eerste en belangrijkste vraag die men zich aangaande de
zogenaamde jongerenprogramma's moet stellen is: zijn ze nodig,
is er behoefte aan? Op het eerste gezicht is men geneigd te ant
woorden: natuurlijk. Er zijn zoveel gerichte programma's, waarom
dan niet voor een van de belangrijkste groepen in Nederland, de
tieners en de twens? Daar zit iets in. Er is tenslotte ook een apart
vrouwenprogramma, er zijn aparte sportprogramma's, opvoed
kundige programma's, schooltelevisieprogramma's enzovoort.
Hier loopt de redenering echter al stuk. Vrouwenprogramma's
zijn voor een bepaalde groep kijkers (t.w. de vrouwen, ruim de
helft van het aantal kijkers uitmakend), maar de sportprogram
ma's zijn voor een veel onduidelijker groep ..sportliefhebbers",
mensen dus die kunnen variëren in geslacht, leeftijd en intellec
tueel niveau. En zo zijn er zoveel programma's die weliswaar ge
richt zijn, maar niet gericht op een groep, maar op een bepaalde
belangstelling.
De jongerenprogramma's nu
richten zich niet op een „belang
stelling", maar op een bepaalde
leeftyds-) groep, en met reden mag
men zich afvragen of daar behoef
te aan is. Zulke programma's rich
ten zich immers tot een zeer amor
fe groep kijkers, en ik voel veel
voor de reactie van de Leeuwar
der Courant op een dergelijk pro
gramma, „Van gewest tot gewest",
bestemd voor de minstens zo amor
fe groep inwoners van Nederland
buiten de Randstand Holland.
„Daar hebben we geen behoefte
aan", zo redeneerde de Leeuwar
der Courant in een redactioneel ar
tikel, wat goed genoeg is voor heel
Nederland is ook goed genoeg voor
ons. en wat goed genoeg is voor ons
behoort ook goed genoeg te zijn
voor geheel Nederland. Wy wensen
niet als provincialen in een soort
apartheidspolitiek behandeld te
worden".
Zo kan men ook redeneren in
zake de jongerenprogramma's, met
byzonder veel reden zelfs, als men
de dagelykse televisieprogramma's
eens bekykt vanuit een jongeren-
standpunt.
Zo schaars als immers de
specifieke jongerenprogramma's
zyn (ik kom daar straks nog op
terug), zo veelvuldig zyn die „al
gemene" programma's, die voor de
tieners en twenners evenveel of
zelfs meer rechtsgeldigheid hebben
dan voor de „volwassen" kykers.
Neem zo'n programma als van
vandaag, zaterdag 13 maart, Ne
derland 1 en 2. By wyze van grote
uitzondering is er op Nederland 2
een jongerenprogramma, „Combo",
en daarnaast zyn er de universele
Amerikaanse series op muzikaal of
blyspeels gebied als de Eddie Cal
vert Show, Bonanza, De Schone
Heks, de Engelse serie Sir Lance
lot, en de Nederlands-Engelse se
rie Midavondserenade.
Ik zal niet zeggen dat al deze
series onverholen geapprecieerd
dienen te worden door de jonge
ren, zij hebben alleen evenveel
recht en onrecht ze leuk of ver
velend te vinden als de ouderen.
Wat is er verder nog op deze za
terdagavond? Het programma
„Hoe maakt u het?", over de
grammofoonplatenindustrie. Dat
moet jongeren toch ook interes
seren. Er is verder sport: Euro
pese kampioenschappen judo en
wereldkampioenschappen ijs
hockey. Me dunkt, 's Middags
wordt er bovendien voorlichting
gegeven over de inrichting van
de caravan, de tent en de week-
eindboot, ook al geen specifieke
onderwerpen voor ouden van
dagen.
Tenslotte is er Brandpunt. Niét
iedere tiener zal zich interesse
ren voor algemene en politieke ac
tualiteiten. maar menige twen,
neem ik aan. toch wel. Zo wemelt
het in een maand televisie van
programma's die niet voor jonge
ren bestemd zyn, maar wel de-
gelyk door hen geconsumeerd kun
nen worden. Vrijwel alle series,
leuk of spannend, vallen daaron
der. Alle sportuitzendingen, alle
shows. Het gros van de films en
de toneelstukken, en ook de kunst
programma's, zeker door die jon
geren die via de school of ander
zins in aanraking komen met mu
seum, literatuur en schouwburg.
Verder de filmvensters van Blok
ker, Boost en Bertina, en veel
politieke onderwerpen, zoals die in
de actualiteitenrubrieken, maar
ook in rubrieken als Contrast, Par
lementaire Spiegel etcetera wor
den behandeld. Waarom niet?
Jongeren zyn geen analfabeten.
En als zy al, net als zoveel ou
deren. met een bord voor hun
kop lopen, is de kans nog groot
dat zy er kijkgaten in hebben ge
boord. uit nieuwsgierigheid, om
beter te kunnen zien. Ik serhaal
daarom de vraag: is er behoef
te aan speciale jongerenprogram
ma's? De praktyk lykt uit te
Waar de jongeren eventueel behoef
te aan hebben op de televisie, naast
wat ze toch al tegelijk met de ou
deren mee krijgen opgeschept, is
eens per week een tv-versie van
Uitlaat. Laat elke omroeporgani
satie op zyn manier ervoor zor
gen dat er eens per maand zo'n
gemêleerd programma op de buis
komt, zodat de jongeren elke week
één keer hun eigen besognes krijgen
behandeld. Hun eigen besognes, let
wel, bekeken vanuit hun standpunt
Dat is het enige waar ze behoefte
aan hebben. Meer muziek is na
tuurlijk fijn, en meegenomen, maar
er is zo weinig verschil in appre
ciatie tussen tieners, twintigers, der
tigers en veertigers op muzikaal
gebied, Rob de Nys is er even-
Andries Roest geeft aanwijzingen aan cameraman
Didier van Koekenberg.
NICO SCHEEPMAKER
wjjzen van niet. want er zyn
bijzonder weinig van dergelijke
programma's, althans op de te
levisie. Ik heb het even nage
gaan over de maand die liep
van 13 februari tot 13 maart:
precies vier weken door een of
ander gelukkig toeval.
De waarlyke jongerenprogram
ma's (ik schuif nu even Sir Lan
celot. Bonanga en dat soort non
sens terzijde) bleken bijzonder
dun gezaaid. In de eerste week
Waauw, en zo men wil Hootenanny.
In de tweede week Top of Flop,
en zo men wil de Rob de Nys
Show, plus Young people's con
cert, van Leonard Bernstein. In de
derde week In het TV-Lab, en zo
men wil: Jazz in beeld, Vis a vis
(Trio Louis van Dijk) en Let's sing
out. In de vierde week weer een
Young people's concert, en (einde-
lykü) Tiener Magazine. Dat is
alles, voor een hele maand. Zegge
en schrijve dus één werkelijk jon
gerenprogramma, en verder een
paar tegen de jeugd aanleunende
programma's voor kykers van 8
tot 80 jaar, allemaal op muzikaal
gebied.
Je moet op die manier wel tot
de conclusie komen dat de Neder
landse jeugd een byzonder zang
lustig en muzikaal troepje is, dat
verder weinig interesses heeft. Mu
ziek, grammofoonplaten spelen ui
teraard een grote rol in het leven
van tiener en twen. maar toch geen
hoofdrol neem ik aan. In Bussum
denkt men er blykbaar anders
over. Ten onrechte natuurlijk. En
ik verdenk Bussum en omstreken
ervan dat eekn zekere gemakzucht
aan deze tendens niet vreemd is.
Het is gemakkelijker een program
ma als Waauw in elkaar te zetten,
dan een televisieversie van Uitlaat
te maken.
goed voor de oudjes als voor de
jonkies. Er is echter wel verschil
in aanpak en standpunt op het
punt van de „problemen" (ruwweg
samengevat)
Overal ter wereld (Nederland is de
enige uitzondering» worden de re
voluties en de omwentelingen be
werkstelligd door de jeugd, de
studenten vooral: Turkije, Span-
ja, Hongarye. noem maar op.
Progressiviteit, „fris geluid", „on
bevangen kijk", al dat soort din
gen maakt dat de jeugd verschilt
van de volwassenen. Dit verschil
moet in de televisieprogramma's
voor de jongeren tot uitdrukking
komen, en dat doet het nog al
tyd niet, al mikt Tiener Maga
zine er al aardig op en al is
Rooster, sinds via Combo het al
te neutrale, t-ot niets verplichten
de muzikale gedeelte gedeeltelyk
is afgestoten, een stuk beter te
pruimen geworden.
Er is behoefte aan een wekelyks
strijdbaar (jeugd wil wel eens. deels
uit verveling, strydbaar zyn» jon
gerenprogramma, waarin niet al
leen die die dingen te berde wor
den gebracht waarin de jongeren
verschillen met de ouderen (jeugd-
herbergproblemen. hoe voelt de zit-
tenblyver zich0, het huiswerkloze
week-eind, ook klaar-overs voor de
H.B.S.-ers, etcetera), maar waarin
die dingen worden behandeld die
zowel voor ouderen als jongeren
belangrijk zyn, maar waarop de
jongeren een andere kyk hebben
dan de ouderen.
Apartheidspolitiek. samen
gaan AR en CHU. de geboor-
tepil, lossere banden tussen
P.v.d.A. en zijn satellieten het
gemengde huwelijk enz. enz.
Dat zijn de dingen die de
wereld bewegen. De jongeren
willen daar ook hun mening
wel eens over zeggen, en ge
zegd zien.
