GALOP
IS VOOR
KENNERS
Het Holland Festival brengt
nige interessante evenementen
Camus' Rechtvaardigen
was onvoldoende bezet
RITMEESTER
kunst
kalei öoscoqp
VEEL CONCERTEN, WEINIG TONEEL
"t Twee Nederlandse
wereld-premières
in de opera-sector
N.T.S. heeft
=}een interesse..
»z
Weinig aansluiting
met het heden
pgericht 1 maart 1860
Woensdag 24 februari 1965
Vierde blad no. 31500
(Van onze kunstredactie)
Het begint een wat eentonig relaas te worden, maar ook tijdens
t Holland Festival 1965 zal Den Haag merken dat er weinig
len zijn voor grote produkties. Zo zal het „Zwanenmeer", dat
Nationale Ballet tijdens dit Festival met solisten van het Bols-
•ballet brengt, niet naar Den Haag komen. Een plan om het
(allet van de twintigste eeuw" uit te nodigen heeft men moeten
:en vallen omdat voor het werk waar het om zou gaan
jarts choreografie bij Beethovens Negende Symfonie 80
nsers nodig zijn, die op geen enkel Haags podium plaats zouden
nnen vinden. Eerlijkheidshalve moet vermeld worden dat een
/treden van dit gezelschap bovendien wat er zou drukken op het
stival-budget. Maar het optreden van het Gaudeamus-kwartet,
werken van bij deze 20 jaar bestaande instelling aangesloten
mponisten, blijft weg.
Het voorlopig programma waarin nog geen data worden
noemd voorspelt echter dat er toch verscheidene interessante
enementen worden voorbereid voor de periode tussen 15 juni
15 juli. De opening is op 15 juni in Amsterdam. Hiervoor zal
speciaal openingsnummer gecomponeerd worden, zo heeft de
cretaris, de heer Peter Diamand, meegedeeld.
stenaars onder wie Mimi Aarden,
Anny Delorie en Guus Hoekman. In
het werk van Ton van Leeuw neemt
de dans een belangrijke plaats in;
deze zal worden uitgevoerd door le
den van het Nationaal Ballet, De
operavoorstellingen worden zowel in
Den Haag als in Amsterdam gege-
Mozart en Haydn
enato Capecchi zal de hoofdrol
Y jen In Mozarts „Don Giovanni",
te opera gedirigeerd zal worden
Carlo Maria Giulini en waarin
Jina Wisnewskaja zes van de acht
[i| rstellingen, de rol van Dona An-
Ul vervult. In de twee andere zal
rwr Ba Boabalian deze taak van haar
mem en.
Tre oor het eerst sinds de première
1770 wordt Haydns „La Pasca-
(De Vissersvrouwtjes) weer
evoerd. Het manuscript van deze
'aarvoor Goldoni het libret-
schreef, is kortgeleden terugge-
iden. Alberto Er ede zal de uitvoe-
leiden, waarin o.m. de jeugdige
geres Ruza Pospis optreedt,
eide werken worden met vrijwel
elfde bezetting gegeven in het
üval van Edinburg.
opera's „Jean Levecq" van
Ilaume Landré en „De droom"
Ton de Leeuw zullen tijdens het
land Festival hun wereldpremiè-
ieleven. Beide werken worden ge
geerd door Bruno Maderna, en
;evoerd door Nederlandse kim-
Peter Diamand, secretaris |j
I m het Holland-Festivaldie
iistermiddag de voorlopige g
lanning voor deze zomer heeft
iekendgemaakt, .mooie con- g
roeten, maar ook tegenslag", m
iegrijpt er niets van, waarom g
Iet nu weer niet gelukt is om g
Jmet de televisie samen te toer-
een. We hebben geen enkele g
'o-produktie kunnen bewerk- g
itelligen, al hebben we ons best
ledaan. Al direct na het laatste
'lie) festival vorige zomer was g
?r contact tussen het Holland-
Festival en de NTS. We zouden n
v nu eens vroeg mee beginnen, g
mar de eerste de beste verga- g
lering die we samen zouden n
iebben, werd door de NTS ge-
muleerd omdat de NTS-dele- g
itie niet kon. Intussen is ge- g
en dat er voor ons voorstel g
de speciaal voor het Hol- g
■^and-Festival gecomponeerde
erl i,
«Ge,
van Ton de Leeuw g
lawen te doen, geen animo be-
ifond. Zoals de NTS het uit- g
Irukte „geen bélangstéllig"g
schreven nog eens eiv nog n
maar we kregen geen g
voord. De ene keer zijn we g
vroeg om te onderhandelen g
Rljto de andere keer horen we dat
te laat zijn. „Ik geloof, dat jp
maar één geschikt moment g
_4is, ergens in een nacht tussen
en 3 uur, niet te vroeg en niet g
fjSIe laat. Het komt nu uit de doe-
Ween dat de NTS niet voor in-
f egrale uitvoeringen in de
H ichouwburg voelt omdat het -£
technisch en artistiek niet ver- g
mtwoord zou zijn". „Toen ten- g
lotte alles was vastgelopen is
*i sr beleefd gevraagd of de tele- n
lis te dan zo goed wilde zijn door
litzendingen wat luister aan
I iet Holland-Festival bij te dra-
II gen. En nu hoor ik, dat ze daar-
m ip reageert met een soort eigen g
I lolland-Festival manifestatie,
zoals de TV-uitvoering van
eiDantons dood (AVRO). We heb- g
:sei ben nooit iets anders bedoeld
dan enkele reportages en ach- g
ik tergrond-nieuws, om het Hol- n
a0 land-Festival te stimuleren. Nu g
SC is er een soort tegenmamfes-
np tatie. Wat hebben ze toch tegen
ons?
:hti De vorige maal, zo herinne-
ken re», we ons, voelde de NTS niets g
end toor een co-produktieomdat g
iel toor een opera tussen de 30 en g
'e i 10.000 gulden rechten moesten g
worden betaald, hetgeen men
wel wat buitensporig vond.
ij ar sil
- iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Concerten in Den Haag
en Seheveningen
In de Kurzaal worden vijf concer
ten gegevenConcertgebouworkest
onder Erich Leinsdorf, solist Wladi-
mir Askenazy (piano), Cleveland
Orchestra onder George Szell, solist
Leon Fleischer (piano), Residentie
orkest in drie concerten onder Carl
Schuricht, Kurt Thomas en Pierre
Boulez, Robert Casadeus is solist in
het concert onder Schuricht. Tho
mas zal een Bach-programma uit
voeren met de Kantate nr. 21 en
het Magnificat.
Schuricht leidt eveneens een
Houtrustconcert, waar Daniel
Wayenberg -als solist zal optreden.
Op het programma staan dan wer
ken van Wagner en Beethoven.
In Amsterdam zullen Erich
Leinsdorf, Bernard Haitink en Bru
no Maderna het Concertgebouwor
kest leiden. Solisten zijn daar resp.
Wladimir Askenazy, Wolfgang
Sohneiderhahn en Theo Bruins.
Verder zullen daar optreden het Cle
veland Orchestra onder Szell en het
Radio Filharmonisch Orkest onder
Jean Fournet.
Het Rotterdams Philharmonisch
Orkest voert onder leiding van Franz
Paul Decker o.m. het concert voor
piano, orkest en mannenkoor van
Busoni uit. In Leiden geeft Iskar
Aribo weer een uitvoering Bachs
Hohe Messe en de Nederlandse
Bachvereniging concerteert in
Gouda. Willem Noske leidt in de
Oude Kerk in Seheveningen een con
cert van 17e eeuwse muziek.
Verder zullen o.m. optreden het
Kamerorkest van Moskou onder di
rigent-altviolist Rudolf Barsjai en
het Ned. Kamerorkest onder David
Zinman, dat de eerste uitvoering zal
geven van de achtste symfonie van
Lex van Delden.
Veel aandacht zal gewijd worden
aan werken van Willem Pijper en
aanverwante componisten.
Toneelstukken
Jean-Louis Barrault en Madelei
ne Renaud komen naar Nederland
met Beckets „Oh, lès beaux jours",
de Haizlip-Stoiber Company uit New
York met „The amen corner" van
James Baldwin een première voor
Europa en het Theatre de l'Ate-
lier uit Parijs met Toergenjews „Een
maand op het land" en „Antigone"
van Jean Anouilh. Bovendien ver
wacht men het gezelschap „Kam-
merspiele" uit München en het
„Obrazow poppentheater" uit Mos
kou. Ook wordt nog onderhandeld
over een Nederlandse toneelbijdrage.
Het toneelrepertoire maakt thans
nog een vrjj armzalige indruk.
„Paul Taylor
Dance Company"
'Het Nationale Ballet presenteert,
behalve eerdergenoemd „Zwanen-
meer", met de Russische solisten
Bessmertnowa en Lawrowski, „Der
Grtine Tisch" van Kurt Jooss, „De
stier" van de Pool Tomasjewski en
een nieuw ballet van Rudi van
Dantzig op elektronische muziek van
Jan Boerman. Welke werken het
Ned. Danstheater zal uitbrengen in
het Holland Festival is nog niet be
kend. Bijzonder interessant kan het
optreden worden van de „Paul Tay
lor Dance Company" uit New York,
die zowel in Den Haag als Amster
dam te zien zal zijn.
Het Mauritshuis in Den Haag or
ganiseert in deze periode een ten
toonstelling van 17e eeuwse Neder
landers en de Vlaamse schooL Het
Stedelijk Museum bereidt een expo-
sitie voor van leden van de Haagse
schooL Het Rotterdamse museum
BoymansVan Beuningen toont
„Van Van Eyck tot Van Gogh, te
keningen van Jan Gossaert en schil
derijen van Nicolas de StaèL
In het Rijksmuseum in Amster
dam komt o.m. de expositie „Be
roemde Nederlandse meesters" en
het Stedelijk Museum toont werk
van Van Gogh, Karei Appel en mo
dern Amerikaans beeldhouwwerk.
Voor K .en O. trad gisteravond de toneelgroep „Studio" voor
het voetlicht met ,,De rechtvaardigen" van Albert Camus (1913—
1960) een belangrijk Frans toneelschrijver en essayist.
Van zijn toneelwerken werd „Caligula" (een karakterdrama van
de grootheidswaan) in 1943 geschreven, door Comedia in 1951 op
gevoerd. De Haagsche Comedie gaf in 1950 een voorstelling van
„De rechtvaardigen", in 1949 door deze begaafde auteur voltooid.
De mens in opstand
Deze tragedie, waarin hij zijn in
zicht: de mens in opstand tegen de
geaardheid van de maatschappij, met
inachtneming van strenge zedelijke
gevoelens beklemmend uitwerkt,
heeft een historische basis, de poli
tieke moord op een Russische groot
vorst, gouverneur en broeder van de
Tsaar, in 1905 gepleegd door een
groep revolutionairen.
De eerste aanslag slaagt niet. De
daartoe aangewezen Iwan Kaliayew,
ziende dat ook de grootvorstin en
Een scène uit het toneelstuk
„De rechtvaardigen"
van Camus.
(Foto L.D./Holvast)
twee kinderen in het rijtuig zitten,
deinst ervoor terug onschuldigen te
treffen. Op een daarna plaatsvinden
de bijeenkomst van de terroristen
vorst men over en weer naar de
motieven, zedelijke en morele, die
tot deze mislukking hebben geleid
en in hoeverre deze met him revolu
tionaire begrippen in overeenstem
ming te brengen zijn. Dit is wel het
interessantste en best geschreven
gedeelte van deze tragedie.
Daarna krijgt Kaliayew alsnog
gelegenheid de opdracht van de
partij uit te voeren. Hij doodt de
grootvorst en wordt gegrepen. In de
cel, met de dood voor ogen, weigert
hij het aanbod van de grootvorstin-
weduwe om hem van de strop te
redden. De idealist wenst de moord
die hij uit politieke overtuiging be
dreef, met zijn eigen dood te recht
vaardigen.
Camus laat het stuk sterk spelen
ln 1905, toen de mensonterende toe
standen in Rusland de directe aan
leiding vormden voor het ontstaan
van terroristische organisaties. Hier
onder bevonden zioh veel idealisten,
die geweldpleging als het enige mid
del zagen om hun doel, verbetering
van de levensomstandigheden van
het volk, te bereiken.
Zwakke punten
Dit tijdbeeld heeft weinig of geen
aansluiting met het heden. Het feit
dat de regisseur Kees van Iersel
desondanks de handeling zonder
aanwijsbare noodzaak naar de hui
dige tijd verplaatste, kwam de trage
die niet ten goede.
Bovendien trof ons de onvoldoende
bezetting van de ongetwijfeld veel
eisende róllen.
Jurg Molenaar miste uiterlijk zo
wel als Innerlijk, de eigenschappen
van de leider Stepan Fedorow, en
van de andere leden van de terro-
ristengroep wist alleen Joop Admi
raal de fanatieke bezielde idealist
duidelijk gestalte te geven. Die
fanatieke bezieling misten wij bij
Liesbeth Struppert als het enige
vrouwelijke lid Dora Donlebow. De
taak om de weduwe van de gouver
neur, gebroken van smart maar
sterk in haai- bijna dweepziek geloof
uit te beelden bleek ook voor
Ingeborg Uijt den Boogerd te zwaar.
De commissaris van politie Skon-
ratow kreeg van Frans Vorstman
veel listige overtuigingskracht, maar
weinig Russische allure mee, hierin
slaagde Ad Noyons als Foka, de tot
twintig jaar veroordeelde gevangene
beter.
Anne Marie Prins leverde een
vlotte vertaling.
Het décor steunde wel de poging
van de regisseur om deze tragedie te
moderniseren, maar stellig niet de
wenselijke sfeer.
B. H.
Le testament
d'Orphée voor
Filmkring K. en 0.
Jean Cocteau's geniale veel
zijdigheid heeft zich ook op film
gebied gemanifesteerd, al heeft
dit facet van zijn werk betrekke
lijk weinig algemene bekendheid
gevonden. Des te meer was het
te waarderen, dat K. en O.'s
Filmkring gisteravond in de
filmzaal van de Universiteit
Cocteau's "Le testament d'Or
phée" kon vertonen, een voor
stelling .waarvoor meer belang
stelling bestond dan in de laatste
tijd gebruikelijk.
Cocteau's werk is zelden meesle
pend. Daarvoor is het te cerebraal.
Maar toch boeit het, omdat het ge
laden is met symboliek. Zelf speelt
hij de hoofdrol op zijn tocht door het
rijk der verbeelding, waarbij hij be
geleid wordt door de dichter Cégeste.
Er zijn gemakkelijk parallellen te
herkennen met de tocht van Dante
en Vergilius. De handeling is hier en
daar beperkt, zodat het beschouwe
lijke sterk overheerst en de tekst alle
aandacht voor zich opeist. In andere
passages overheerst echter het echt-
filmische element. Er was vooral aan
het slot een zekere spanning als de
dichter triomfeert over de rede. Al
met al een filmisch curiosum, dat de
moeite waard was.
Kunstenaars exposeren
in Duitsland
Dertien Amsterdamse kunstenaars,
twee uit Den Haag, een uit Arnhem,
voorts een fotograaf en twee ar
chitecten uit de hoofdstad zullen als
gasten exposeren op „Ausstellung '65"
-an 5 tot 21 maart wordt gehou-
in het Katholisch Gemeinde-
zentrum te Hofheim bij Frankfort.
Zij exposeren daar tezamen met le
den van Frei Gruppe Hofheim-
Frankfurt, welk kunstenaarsgenoot
schap de organisator is van deze ten
toonstelling. Van 7-30 mei zullen
daarna de Nederlanders en hun gast
heren tezamen met kunstenaars uit
Berlyn in Frankfort exposeren.
Er worden schilderijen geëxposeerd
'an: Theo Bennes, Jef Diederen,
Wim de Haan, Frieda Hunziker,
Cees Kortlang, Anton Rooskens, Jaap
Wagemaker, Yo Bwant Jong, allen
Amsterdammers en Kees van Bo-
hemen en Gerard Verdijk uit Den
Haag. Kunstvoorwerpen van Herman
de Vries (Arnhem) en beeldhouw
werk van de Amsterdammers: John
Grosman, Ad Molendijk, Carel Vis-
André Volten, Jos Wong Lun
Hing. Verder nemen aan de exposi
tie deel de fotograaf Albert Seelen en
de architecten Aldo van Eyck en En-
ico Hartsuyker.
Hollandse boekenbon
binnenkort ook in
Engeland geldig
Van 2 maart af zijn Nederlandse
boekenbonnen ook in Engeland gel
dig. Nederlandse boekverkopers zul
len op de bonnen bestemd voor En
geland het aankoopbedrag in het
Engels vermelden. Inwoners van
Groot-Brittannië kunnen dan ook
Nederlandse relaties verblijden met
een Engelse boekenbon, die in Ne
derland geldig zal zijn.
Het is de eerste uitwisselingsrege
ling die onder auspiciën van de In
ternationale Organisatie van Boek-
verkopersbonnen tot stand is geko
men. In voorbereiding is inwissel
baarheid tussen Nederland en Duits
land.
Galop een Ritmeester
van onmiskenbaar ras.
Een sigaar, die favoriet is
bij rokers van een geurige
maar toch lichte
kwaliteits-sigaar
O
cA
Ere-expositie
Jan van Heel
De Haagse schilder Jan van
Heel krijgt het komende najaar
een ere-tentoonstelling in het
Haagse Gemeentemuseum.
De expositie wordt Jan van
Heel als bekroning van diens ge
hele werk aangeboden door de
Jacob-Maris-stichting, die bij
deze gelegenheid tevens een
„oeuvre-catalogus" uitgeeft.
Beruchte roof van scarabeën opgelost
Militair ingesloten
(Van onze correspondent)
Door het doorslaan van ex-dan-
cing-houder (bekend als „Zwarte
Joop") is de beruchte diefstal bij de
tapijtenhandelaar H. Keyzer aan de
Haringvlietstraat in Amsterdam vo
rig jaar, waarbij o.m. een gouden
armband met scarabeën (gouden
mestkevers uit het graf van de Egyp
tische farao Toet Ank-Amon) de bult
vormden, opgelost. Gearresteerd is
een 20-jarige dienstplichtige militair.
Hü is opgesloten in het bureau Pieter
Aertszstraat en zou vandaag: worden
verhoord.
Door bemiddeling van de dancing -
exploitant kwamen destijd een maand
na de geruchtmakende diefstal de
kostbare Egyptische scarabeën plus
enkele andere voorwerpen weer boven
water. De tapijtenhandelaar had
„Zwarte Joop" die over contacten
in de Amsterdamse onderwereld be
schikt gevraagd of deze de dieven
zou willen vragen de kostbaarheden
Advertentie
terug te geven. Dit lukte en tegen een
losprijs van f 1000.kreeg hij de
kostbaarheden in handen. Hij weiger
de echter de erecode „nooit wat te
vertellen aan politie of justitie" te
breken en de daders konden nooit
worden gevat. Toen Zwarte Joop ech
ter onlangs werd verhoord in verband
met een vechtpartij, herinnerde de
rechter-commissaris zich de affaire
met de scarabeën. Tijdens dit verhoor
heeft Zwarte Joop zich waarschijnlijk
versproken, waardoor de recherche
het onderzoek in deze affaire weer
heropende, met bovengenoemd ge
volg.
NEDERLANDSE
ARTS VERMOORD
De 47-Jarige Nederlandse arts, F. W.
Thiel is gisteren in de garage nabij
zijn huis in Tanga (Tanzania) ver
moord. Na zijn daad wachtte de
man op de echtgenote van dokter
Thiel, die omdat haar man niet
terugkwam naar de garage ging.
Toen zij de overvaller zag, slaagde
zU erin te ontsnappen naar het huis
van de buren.
Volgens de politie in Dar es Salaam
was het echtpaar Thiel juist terug
gekeerd van een bezoek aan de bio
scoop. Toen de heer Thiel zijn auto
in de garage zette, werd hij van
achteren aangevallen met een ijze
ren staaf of een slagmes. De politie
kon geen reden van de aanslag ge-
Dokter Thiel, die de Nederlandse na
tionaliteit bezat, werd geboren ln
Indonesië. Hij kwam in 1959 naar
Tanzania. Een paar maanden gele
den was dokter Thiel een particu
liere praktijk begonnen in Tanga,
de tweede havenstad van Tanzania,
ongeveer 230 kilometer ten noorden
van Dar es Salaam.
IJmuider Harmonie
naar Carnaval Nice
(Van onze correspondent)
De IJmuider Harmonie uit Velsen
is geïnviteerd om op zondag 28 fe-
burari over te komen naar Cannes
teneinde daar het beroemde jaarlijkse
Carnaval muzikaal op te luisteren.
Uiteraard heeft het bestuur deze bij
zonder vererende uitnodiging geac
cepteerd, zich wel bewust van de zeld
zame onderscheiding welke de vereni
ging hiermee te beurt is gevallen. De
IJmuider Harmonie is namelijk de
eerste Nederlandse amateurmuziek
ereniging welke voor medewerking
an dit wereldberoemde evenement in
aanmerking komt.
Het grote gezelschap maakt de reis
met een voor deze gelegenheid ge
charterd vliegtuig van Martin's Air
Charter, dat hiervoor reeds ln de
nacht van zaterdag op zondag van
Schiphol of een ander vliegveld zal
vertrekken. Men keert dan zondag
nacht weer naar ons land terug. De
Harmonie wordt vergezeld door 16
jongedames van het Nationaal Neder
lands Majorettenpeloton uit Bergen
op Zoom, waarmee zondagmorgen
eerst in Cannes een grote muzikale
show voor de plaatselijke en andere
autoriteiten wordt verzorgd.
's Middags en 's avonds wordt ver
volgens deelgenomen aan de carna
valsoptocht.
Internationaal
orgelconcours in
Haarlem
Het veertiende internatinaal orgel
concours zal op dinsdag 6 Juli worden
gehouden in de „Grote Kerk" ln
Haarlem. Aan de Improvisatiewed
strijd nemen deel Anders Bondeman
uit Aksjö (Zweden), de winnaar van
het vorig jaar, Arie Keijzer uit Mid-
delharnis, Lionel Rogg uit Genève en
Daniel Roth uit Parijs.
De jury bestaat uit Ralph Downes
(Londen), Piet Kee (Heemstede) en
Hans Klotz (Keulen).
Kinderlichaampje uit
Binnen-IJ opgehaald
Gistermiddag is uit het water van
het Binnen-IJ in Amsterdam ter
hoogte van de N.D.S.M. het stoffe
lijk overschot opgehaald van een
meisje, dat ongeveer tien dagen in
het water heeft gelegen. Volgens een
kinderarts van het Binnengasthuis
was het kindje tenminste vier en
ten hoogste zeven maanden oud. De
lengte van het lijkje is 62 cm. Het
had geen kleding aan.
