„Klap van bestedingsbeperking komt voor Z.-Holland hard aan" Kwajongens werk j Veel belangstelling op receptie rector Geurts ACTUELE PROBLEMEN IN GEMEENTEPOLITIEK Gedeputeerde Van der Kwaak sprak in Leiden Uitvoering tal van werken in gedrang INDRUKKEN UIT GHANA Wees voorzichtig bij liet kopen van huizen Maandag 22 februari 1965 Tweede blad no. 31498 voelbaar meer warmte ♦merkbaar meer service PAMvoor zorgeloos warm wonen INLICHTINGEN Bil: PAM DISTRICTSKANTOOR 'S-GRAVENHAGE 3e VAN DER KUNSTRAAT 20 - DEN HAAG - TEL. 070 -117471 i Usquert. Aangenomen 1 1 tL. Gulmans, kand. te Noordber- 'Or Uitwijk. len) J. de Jongh te Nes (W.D. Vijfhulzen TJ. Kuipers, kand. BIJZONDERE VOORGEVELROOILIJN VOOR IIET NOORDELIJKE GEDEELTE VAN DE MARESINGEL. Burgemeester en Wethouders van Leiden brengen ter openbare kennis, dat gedurende drie maanden op de ge- i meentesecretarie, afdeling Openbare Werken, kamer 112. Stadhuis, voor een ieder ter lezing is nedergelegd bijzondere voorgevel- het noordelijke gedeelte van de Mareslngel. gelegen tussen de Haarlemmerweg en de Pasteurstraat. LEIDEN. 19 februari 1965. Burgemeester en Wethouders voornoemd. de Secretaris, J. v. d. POEL. de Burgemeester, S. MENKEN, Weth. loco-Burgemeester. BURGERLIJKE STAND VAN LEIDEN GEBOREN Monique, dr van J. C. Hooijmans en fl. W. van Schie; Maria Phema, dr van T. A Lamboo en T. E. Gijsberts; Mu riel Johanna Josephina. dr van S. R. Dongen en F. T. van Egmond. GETROUWD J. H. Bal en W. E. Guljt. OVERLEDEN W. M. Greefkes. 65 jr. man; B. Zwie- nink. 68 Jr. 77 Jr, °'egtei M. Korpershoek, Slegtenhorst; D. Trouwee. 74 jr. Paus begroet mgr. Beran Bij zijn ontmoeting met de Paus schonk mgr. Beran de Paus een kristallen vaas uit Bohemen welke versierd was met afbeeldingen van heiligen. De Paus gaf de nieuwe kardinaal een gouden borstkruis. Na de audiëntie zei de ontroerde prelaat: „Ik kan niet praten" Hij noemde de audiëntie zelf „een grote gave". Na de audiëntie ging mgr. Beran vergezeld van mgr. Agostino Cas- roli, de Vaticaanse diplomaat wins geheime reizen naar Praag de weg voor de vrijlating van mgr. Beran en het akkoord tussen het Vaticaan en Praag geëffend hadden, naar de kardinaal-staatssecretaris mgr. Am- leto Cicignani. Vervolgens daalde hij af in de crypte van de St. Pieter waar hij bad I bij het graf. waar aangenomen wordt j dat St. Petrus begraven ligt. Officiële publikaties t P ..De klap van de bestedingsbeperking (leningsplafond) komt juist voor Zuid-Holland hard aan. Hierdoor zal de uitvoering van tal van werken in het gedrang komen". Tot déze conclusie kwam het lid van Ged. Staten, de heer D .van der Kwaak, die zaterdag op uitnodiging van de Kamerkring Leiden van de C.H.U. in restaurant Van der Heijden tal van actuele problemen in de ge meente-politiek besprak. BEWEGINGSVRIJHEID BEKNOT IDe heer Van der Kwaak begon met een duidelijke en concrete uiteenzetting te geven over het waarom en hoe van het gemeen telijk leningsplafond en de mede daarmee in verband staande be- grotingspositie der gemeenten. Geconstateerd moet worden, aldus sprekerdat de bewegings- ênt| vrijheid der gemeenten in de na oorlogse jaren steeds verder wordt beknot. De gemeenten zijn zeer nauw be trokken en afhankelijk van de con- juncturele ontwikkeling van het land. Nu deze ontwikkeling aanlei ding geeft tot de derde bestedings beperking sedert 1945 is er nog nau welijks sprake van een eigen finan cieel beleid der gemeenten. De uit keringen uit het gemeentefonds en u^de hoogte van het vastgesteld le ningsplafond bepalen de mogelij k- heden van de gemeenten. De scheef-getrokken verhouding tussen export en import nopen de regering tot grote voorzichtigheid. Daarbij komt, dat onze export kwets- ^baarder wordt: tot 1958 voerden wij landen in West- Europa, nu bedraagt dit percentage reeds op een kleiner afzetgebied, wordt de kans op repercussies daar door groter. Het negatief-saldo tus- export en import, dat in 1962 nog 2.8 miljard bedroeg, is in 1964 gestegen tot 4.5 miljard gulden. De regering acht ingrijpen nodig bij een saldo van ongeveer 3 miljard gulden. De maatregelen, die dan ge nomen worden, op grond van artikel 4 van de Wet op de kapitaalsuitgaven der publiekrechtelijke lichamen, be ogen een over besteding te vermin deren. Uitvoerig stond spreker stil by de gevolgen, die daaruit voortvloeien met name de Zuidhollandse ge meenten. Voor deze gezamenlijke ge meenten is een plafond vastgesteld 574 miljoen gulden, voor lenin- .Majgen en garanties. Vergeleken met de I investeringen der Zuidhollandse ge- M meenten in de jaren 1961, 1962 en J1963 betekent dit een quotum 89%. Dit percentage ligt in het bij zonder voor Zuid-Holland laag id« juist de provincie, waar zeer grote werken in uitvoering zijn of moeten r "f komen. Aan de hand van cijfers toonde gedeputeerde Van der Kwaak aan, dat de klap van de bestedings beperking juist in Zuid-Holland hard aankomt. In 1958 bedroegen de investerin gen der gemeenten in ons land 978 .miljoen, in 1963 reeds 2016 miljoen: een stijging van meer dan 100%. Een snelle ontwikkeling is op gang gekomen, een ontwikkeling die maar nauwelijks kon worden bijgehouden. En nu moet er worden bezuinigd. Daarbij zullen, aldus spreker, wegen- bouw. stratenaanleg, bruggenbouw enz. in het gedrang komen. bevolking met 70.000 jaar toeneemt. Ter correctie van hetgeen spreker op een vergadering in Noordwy- kerhout in de mond was gelegd, ver duidelijkte hij, wat hjj hierover had gezegd. De stedelijke agglomeratie van Dordrecht, Rotterdam, Delft, Den Haag, Leiden, Haarlem tot de Utrechtse heuvelrug omvat 37 van de Nederlandse bevolking. Tot 1980 zal in dit gebied de bevolking met 1.200.000 inwoners toenemen, op een grondgebied, dat slechts 5 van de oppervlakte van ons land omvat. In de komende 10 jaren zal hier een bevolkingsaanwas plaats vinden, gro ter dan het huidig inwonertal van de provincies Friesland, Groningen en Drente te samen. Gunstig jaar voor woningbouw Voor de woningbouw is het jaar 1964 een gunstig jaar geweest. Meer dan 100.000 woningen kwamen ge reed. In Zuid-Holland, waar in de afgelopen jaren de woningbouw on geveer 18.000 woningen per jaar le verde, kwamen in het jaar 1964 20.590 woningen gereed. Mede door de instelling van de bouwdistricten gaan wij. aldus spre ker, de goede kant op. Op 1 januari 1965 waren er in onze provincie 38.998 woningen in aanbouw. Het blijkt evenwel, dat de bouwtijd van verschillende objecten te lang is. Vooral de fabrieksmatige bouw kan in de komende jaren soulaas bren gen. Er is echter voor de toekomsti ge woningbouw in zoverre een som ber vooruitzicht, dat de bestedings beperking van nu, in de woningbouw van de toekomst pas tot uitdrukking komt. Wanneer de gemeenten, door leningsplafond en begrotingssituatie daartoe gedwongen, geen of minder bouwterreinen kunnen aankopen of niet tot bouwrijpmaking kunnen ko men, zal over enkele jaren de terug slag daarvan pas in de woningbouw worden gevoeld. Het is dan ook daarom, dat er bij de regering met grote klem op wordt aangedrongen: le. de aftrekpost voor de eigen gemeentelijke finan ciering, die te hoog is aangemerkt, te verlagen; 2e. de gemeenten toe te staan.de aankoop van bouwterrei nen en het bouwrljpmaken daarvan met kort geld te financieren; 3e. de Tijdens de hierop volgende discus sie werden vele vragen aan de heer Van der Kwaak gesteld. Vragen over de 100 miljoen Breedbandgeld. De uitkeringen uit het gemeentefonds, die de gemeenten pas achteraf ont vangen, nadat in voorgaande jaren grote uitgaven moesten worden ge daan. De curveprijs der woningwet woningen, waar geen enkele gemeen tebestuurder iets van begrijpt. De Estec-vestiging op de grens van Kat- wijk/Noordwijk en het behoud van hoogwaardige cultuurgrond. Uitvoerig beantwoordde spreker de vragenstellers, waarbij duidelijk tot uiting kwam, dat de bestedingsbe perking niet alleen voor de gemeen ten, maai* ook voor provincie en Ryk geldt. Het autopark zal in de ko mende 7 jaren worden verdubbeld. Deze ontwikkeling gaat zó snel. dat de kapitaalverstrekking in de knoei R. Kramer sprak voor NIVON Van een bezoek aan de jonge staat Ghana, waar hij belast was niet de opleiding van jonge Ghane- zen. gaf onze oud-stad genoot, de heer R. Kramer voor de afdeling Lei den van het Ned. Inst, v Volksont wikkeling in „Ons Centrum" zijn indrukken weer Dr. Kwama Nkrumah is president van de republiek; zijn landgenoten voegen aan zijn naam nog een woord toe, ongeveer te vertalen met „vrijheidsstrijder". Ten ofirechte wordt, aldus spreker, wel beweerd dat Nkrumah een communistische politiek zou weren. Ghana is viermaal zo groot als ons land en heeft 7 miljoen inwoners met Accra als hoofdstad. Toen het land nog onder beheer van de En gelsen was, heette het Asjanti. Het maakt nu deel uit van het Britse Gemenebest. De bevolking toont in de kleding veel begrip voor kleur. Niemand kan zeggen, hoe oud hij is, men weet al leen te zeggen, welke dag men ge boren is. „Kwama Nkrumah" wil bijv. zeggen dat de president op za terdag (kwama) geboren is. De woning is opgetrokken uit leem, soms afgewerkt met cement. Typisch is dat de handel vrijwel geheel in handen van de Libanezen is, terwijl op de markten voornamelijk vrou wen haar waren aanprijzen, vrou wen, die een panische angst voor fo totoestellen hebben. dreigt te geraken. Als wij allen tege lijk willen investeren, aldus spreker, leidt dit natuurlijk tot prijsstijgin gen. De eerstkomende jaren zullen alle zeilen bijgezet moeten worden om op deze ontwikkeling niet al te zeer achter te raken. Gedeputeerde Van der Kwaak wees er verder op. dat juist in de provinciale streekplannen alle aan dacht wordt geschonken aan de hoogwaardige cultuurgrond. Het is echt niet waar, dat door de wegen aanleg, de uitbreidingsplannen e.d. de cultuurgrond wordt opgesoupeerd. Op landelijk niveau blijkt het tegen deel. Industrie-spreiding is in dit verband geboden. In Zuid-Holland, waar veel van onze bollengrond ligt, is land- en tuinbouw echter zeer kwetsbaar. De Estec-vestiging op de grens van Katwijk en Noordwijk ontmoet te bij het provinciaal bestuur bezwa ren. De regering is echter van me ning, dat dit de enig juiste plaats is voor deze vestiging. Fatale datum Over de curve-prijs sprekend, meende gedeputeerde Van der Kwaak, dat dit een zeer ondoorzich tig criterium is. Meestal ontstaat er een zekere touwtrekkerij. Bovendien houdt het onderhandelen over deze prijs het werk ten zeerste op. Over de fatale datum (5 decem ber 1964), de dag waarop de minis ter een zekere bouwstop invoerde en waarvan noch de gemeenten, noch de provinciën op de hoogte waren, kon spreker geen goed woord vinden. Veel woningcontingenten gingen door deze onverwachte maatregel, voor de gemeenten verloren. Ge meentebestuurders, die volkomen te goeder trouw op contingentbehoud mochten rekenen, kwamen hierdoor ten onrechte bedrogen uit. Tot de produkten van Ghana be horen cacao, goud, diamant en bauxiet. Tot de talrijke religies be hoort ook de r.-katholieke godsdienst. Het was de tegenwoordige Paus, die in Accra de rooms-katholieke kerk heeft ingewijs. In Accra rijden meer dan 6000 taxi's dag en nacht rond met hels claxonlawaai. Het verkeer tussen vele dorpen wordt onderhouden door z.g. lorries, dat zijn vrachtauto's, tot autobus omgebouwd en veelal ge tooid met religieuze opschriften. Aan de bouw van het land wordt intensief gewerkt; zo wordt er in de Volta-rivier een stuwdam ge bouwd door Italianen en Nederland se technici. De waterkracht-centra le zal niet alleen het gehele land van energie voorzien, doch ook in de toe komst aan Togo en Nigeria stroom leveren. Bovendien zal het stuwmeer dienstbaar gemaakt worden aan de bevloeiing van het land en aan het transportwezen en de verbete ring van de visstand. Op deze wijze hoopt men de levensstandaard der bevolking te verbeteren. De heer Kramer verduidelijkte zijn interessante lezing met fraaie dia's en toonde tevens een uitgebreide col lectie gebruiksvoorwerpen en siera den van dit merkwaardige land. Enorme problemen Deze bestedingsbeperking plaatst de gemeenten voor enorme proble men, nu als gevolg van de ontwik keling in de Randstad Holland de Voor de KRO had zaterdag avond in de rubriek „Man en paard" een vraaggesprek plaats tussen verslaggever De Vreede en drie leden van het dezer da gen opgerichte Leidse comité ter bestrijding van de uitwassen in de huizenhandel. De heer Th. J. van der Heijden her innerde eraan, dat enkele Leidenaars, die dageljjks met de woning-ellende in aanraking komen, tot het oprich ten van een voorlopige commissie be.- sloten. Als voorbeeld van een exces noemde hij een transactie over een woning in een oude Leidse volksbuurt. Deze woning kwam leeg in veiling. De algemene verwachting was dat de Gemeente het huis zou kopen, omdat het in een saneringswijk lag. Hoewel de reële waarde van de woning hoog stens f 3.000 bedroeg, werd ter veiling by opbod geboden tot f 4.700,De makelaar van de gemeente vond dit blijkbaar te gortig en liet de koop lopen, zodat de hoogste bieder aan zyn bod bleef hangen. Deze speculant wist vervolgens het huisje voor f 6500,te verkopen. Het slachtoffer werd een gehuwd man met drie kinderen, die In een kleine woonboot woonde. De verkoper ver leende f 5000,hypotheek en het ontbrekende geld werd verkregen door verkoop van de woonboot. De gemeente moet echter binnen afzien bare tyd de woning afbreken. Zij heeft thans aan de ongelukkige koper ter voorkoming van een onteigenings proces f 3500,aangeboden. Excessen De verslaggever vroeg de heer G. J. Philipse, chef van het gemeentelijk huisvestingsbureau te Leiden, waarom hij in het comité zitting nam. Deze antwoorde dat hij dagelijks met de woningnood te maken krygt. Hij stond dan ook zeer sympathiek tegenover pogingen van particuliere zyde om excessen bij de verkoop van huizen te voorkomen. Op de vraag of het gemeente-be stuur op het laatste terrein niet te weinig had gedaan, antwoordde de heer Philipse, dat het gemeentebe- zich in het algemeen tot het Huisves- stuur niet stil zit en voorlichting geeft maar hij meende dat het particulier initiatief duidelijker en meer zou aanspreken. Op een vraag aan de heer H. D. van Weizen hoe het comité zich voorstel de te werk te gaan, wees deze erop, dat de commissie nog in oprichting is. Hij stelde zich voor, dat het comité door bijvoorbeeld excessen in de han del in lege huizen te publiceren zeer nuttig preventief werk zou kunnen doen. De bedoeling is voorts te komen tot het oprichten van een secreta riaat, waar het publiek inlichtingen kan Inwinnen. Preventief De heer Philipse was van oordeel dat het comité vooral preventief zal moeten werken. Hij betoogde, dat bij woningzoekenden vaak de indruk be staat, dat wanneer men een woning, bewoond of niet bewoond, koopt, men haar over drie jaren mag betrekken. Dit is geenszins het geval. Het is be slist niet zo. dat een koper van een woning altijd na drie jaren de woning mag betrekken. De heer Philipse gaf nog een al gemeen advies. Laten degenen, die een woning willen kopen, zich tot het gemeentelijk bureau voor huisvesting wenden. Zij kunnen daar voldoende service, binnen de wettelijke moge lijkheden en voorlichting krijgen. Niet iedereen is daar Jammer genoeg vol doende van doordrongen. Het publiek moet vlugger naar het huisvestings bureau lopen, wanneer het gaat om het kopen van een woning voor eigen gebruik. Door tijdig inlichtingen te vragen voorkomt men het kopen van een kat in de zak". De verslaggever vroeg nog of het inschakelen van een bona fide make laar ook geen schade zou kunnen voorkomen. Hierop werd geantwoord, .dat zulks inderdaad aanbeveling verdient, ook omdat de makelaars tingsbureau plegen te wenden om te horen of een gegadigde voor een be paalde woning in aanmerking kan komen. Het publiek dient te voren te in formeren of men rechten tot het be wonen van een bepaalde woning kan verkrijgen. Toen de heer M. den Hartog zater dag middag op het volkstuincomplex van „Ons Buiten" in Leiden Noord kwam, herkende hfj zyn eigen broei kas niet meer. De broeikas, waarin de volkstuinder bloemen en planten kweekte, was namelijk voor meer dan de helft vernield. Behalve een ontel bare hoeveelheid glasscherven trof de heer Den Hartog in zijn broeikas en kele stenen en stukken Ijzer aan. De ravage moet in de laatste dagen van de afgelopen week zijn aangericht. Volgens de heer Den Hartog hebben kwajongens zioh aan dit vandalisme schuldig gemaakt. Zfj lieten over het gehele volkstuincomplex een spoor van vernieling achter. Ook andere volkstuinders hebben dus schade ge leden door het wangedrag van waar schijnlijk een groep belhamels. De foto laat zien wat er van de broeikas van de heer Den Hartog is overge bleven. In Loilewijkskerk Baden Powell herdacht ben gisteravond met een wijdings- dienst in de St.-Lodewijkskerk te Leiden de geboortedag van hun gro te leider Lord Baden Powell her- Een onafgebroken stroom mensen bewees zondagmiddag tij dens de receptie van de rector van het St.-Bonaventura-lyceum in Leiden, dr. P. A. M. Geurts o.f.m., welk een bijzondere plaats deze jubilerende priester in het Leidse onderwijs en het openbare leven inneemt. De aula van het St.-Bonaventura-lyceum is ge durende de hele, bijna drie uur durende receptie, gevuld geweest. Dr. Geurts recipieerde in verband met zijn 25-jarig priesterfeest. Het ministerie van Onderwys, K. en W. werd vertegenwoordigd door staatssecretaris drs. L. J. M. van der Laar. Maar drs. Van der Laar had ook nog een andere reden om naar de receptie te komen: dr. Geurts is een oud-studiegenoot van hem. „Pater-rector" Geurts ontving op de receptie de persoonlijke ge lukwensen van loco burgemeester wethouder S. Menken, terwijl ook de oud-wethouder van onderwys de heer J. C. Van Schaik van zyn be langstelling blijk gaf. Alle collega's van de jubilerende rector uit Leiden en omgeving waren op de receptie aanwezig. Afvaardigingen van de Vereniging Oud-Leiden en „K. en O." toonden hoe men in die kringen het van dr. Geurts waardeert, van K. er Dr. P. A. M. Geurts wordt namens K. en O. gelukgewenst door de heren Herman Stenz en M. B. de Jong. (Foto L.D./Holvast) O. was bijvoorbeeld het voltallige be stuur aanwezig. Ook de 3 October Vereeniging kwam haar gelukwen sen aanbieden. De grote stroom van receptiegan- gers bestond echter uit leerlingen, oud-leerlingen en tientallen ouders. Verder waren vertegenwoordigd alle schoolverenigingsbesturen van mid delbare scholen uit Leiden terwijl ook van universitaire zijde belang stelling voor dit jubileum bestond. Kapelaan F. Wust, districts-aal- moezenier van de Nederlandse Gid- senbeweging, en oubaas J. Vink, hoofdkwartier-commissaris voor de Voortrekkers van het NPV, leidden deze dienst, waarbij het orgelspel werd verzorgd door dr. G. Bots. oud- ADC van de Katholieke Verkenners. Een vlaggenparade en samenzang openden de dienst. Kapelaan Wust en oubaas Vink hielden toespraken. Zy wezen naar aanleiding van een schriftlezing uit de Handelingen op de taak van de wereldbroederschap. „Zoals een Petrus en een Paulus en een Baden Powell in dienst stonden van de ander, zo moeten ook wy be reid zfjn ons in dienst te stellen van de ander". De wydingsdienst werd besloten met een gebed voor de eenheid in het Christendom en een massaal danklied.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1965 | | pagina 3