GALOP1 es voor kenners - '3i erkloosheid dicteert houding tan Poolse premier Gomoelka RITMEESTER over Spanje beschikt enorme dollarreserve VOETGANGERS LOPEN IN LEIDEN GROTE GEVAREN SLIK UW PIJN WEG MET EEN "AKKERTJE" LEZERS S West-Duitsland drijft handel met Polen (Van onze correspondent in Bonn) Jiet alleen de firma Krupp is uit op verhoging van zijn indus- Je capaciteit in Polen en ook in Roemenië. Tegelijk met de :ende .ambassadeur" van Krupp, Beitz, was het Bondsdaglid ir de CDU uit Hamburg, Blumenfeld, in Warschau. Hij on- handelde er met de Poolse minister voor Buitenlandse Handel, impszynski, over de vestiging van andere Duitse industrie-on- nemingen in Polen. Blumenfeld werd met nadrukkelijke tege- itkomendheid behandeld. Resultaten - 353 ie it resultaat van beide bespre- en is nu in grote lynen bekend. een commissie die uit verte- ;oordigers van de Poolse regering ip bestaat, in Essen onderhan- over de details, staat vast, dat up in Polen een fabriek met de dige uitrusting zal neerzetten, eiding van deze fabriek zal in handen zijn en de arbeids- bten zullen Polen zijn. Behalve normale betaling is voor de 3 arbeiders ook een bonussy- ingevoerd. ruwe materialen worden door Aiifp naar Polen vervoerd, daar igdh< rkt en dan weer naar de Bonds- bliek teruggebracht. Krupp re- iu op, dat deze produkten naar Bent le landen" als een gemeenschap- Pools-Duits produkt uitgevoerd :n worden. De produktie in uit krukassen, transmisies idere auto-onderdelen. De plaats Jvestiging is nog niet bekend. Als 3307 me heeft Krupp gesteld, dat de itafe ek niet in een van de vroegere Bddei56 Sebieden in Polen zou worden richt. Op het ogenblik schijnt Men heeft Duitssprekende arbeidskrachten >rtekagoede zeeverl>indingen aar huw!n- - - Blumenfeld jediei nders uit. In dit geval zouden ibrieksgebouwen door Polen jeleverd. De technische inrich- de ter zake kundigen zouden jzetb e bondsrepubliek komen. De oor deze fabrieken worden uit Polen gerecruteerd. Vijf lang zouden de bedrijven na^schappelijk" worden geleid, a worden ze door de Poolse overgenomen. Ook hier wordt de verwerking van halffabrika- jedacht. In Hamburg is mening dat enkele takken dergelijke buitenlandse zouden toejuichen. Kertf Sneller huidige ontwikkeling kan in het licht van recente uitlatingen met betrekking tot ;tblokhandel binnen de Come- de Oosteuropese tegenhanger de Euromarkt. fin deze maand drong de Poolse cfanente n de Comecon er in Praag dat de integratie binnen de enschap bespoedigd zou worden, herinnerde er aan, bejgoed was om de specialisatie te ihryven van 51 voor de chemi- industrie noodzakelijke artike- maar dat men dan ook lische fabriek nodig had met de ite technische uitrusting. Een ?e vorm van samenwerking Lijs t worden gevonden, verklaarde szewicz. Vóór de opening econzitting in Praag had Jaros- ■amfcz Pers medegedeeld, dat vol- hem het aandeel rlen|e.industrie dat Polen toegewezen te gering was. „De produkten het Oostblok op de wereldmarkt niet tegen de concurrentie opge- n", vertelde hij nog. toewijzing aan Polen Vest e-industrieën is ook daarom te >Jed. 1. 24 gering, omdat het geen oplossing be tekent voor het werkloosheidsvraag stuk in dit land. Vooral Beitz (Krupp) heeft zulke afspraken met de Polen gemaakt, dat de op te rich ten fabrieken eei mankracht zullen Het werkloosheidsprobleem dicteert ook Gomoelka's houding ten op zichte van de Sowjet-Unie. Omdat hij met toenemende interne onrust te kampen krijgt, heeft hij zich op de conferentie van Warschau, die vorige maand plaats had, een voor stander van een nauwere aaneen sluiting bij Moskou betoond. Dit valt des te meer op, omdat Gomoelka tot nu toe als de wegbereider van een grotere nationale vryheid binnen het Oostblok bekend staat. er dan ook sterk de naruk op, dat al deze gesprekken voorop stellen, dat de Duitse kwestie en haar grenspro blemen geen onderwerp van discus sie kunnen uitmaken. Inmiddels wijzen voorbeelden als de recente Westduits-Poolse econo mische afspraken in een richting, die de Franse president De Gaulle steeds als de enige juiste gewezen heeft. Met het verminderen van de Sowjet- Russische invloed en het toenemen van de Oost-West contacten binnen het oude Europa begint het er op te ïyken, dat de scherpste kanten het grote Oost-West probleem door Europa zelf, en niet door de Vere nigde Staten en de Sowjet-Unie worden bijgeslepen. Het Gaullistische .Europe Européenne" in staat van wording geraakt. Nieuw aspect Zorgen ,erm Advertentie Terwijl de handelsbetrekkingen tussen Polen en de Bondsrepubliek steeds nauwer worden aangehaald, geeft deze ontwikkeling voor de Poolse regering ook bepaalde zorgen. Het wordt steeds duidelijker dat de invloed van de Sowjet-Unie op zijn satellieten sterk aan het afnemen is. Voor een land als Roemenië, dat niet aan Duitsland grenst, schept deze situatie meer voor- dan nadelen. Ook dit land is er immers op uit zijn handel met het Westen sterk te bevorderen. De Polen zien echter het vermin deren van de Oostelyke ruggesteun en de steeds sterker wordende (voor al ook economische-) positie van de Bondsrepubliek met angst en vrezen aan. In alle besprekingen en onder handelingen die Polen De herenigingspolitiek van de Bonds regering krygt door dit alles wellicht nieuwe aspecten. Het hier veelbe sproken zogenaamde „memorandum" de Westberlijnse burgemeester voorzitter van de SDP. Brandt, behelst voorstellen, die zich bij de huidige stand van zaken aansluiten. Bondskanselier Erhard verklaarde nog tot voor kort tegen ieder die het horen wilde dat „de herenigingspoli tiek voorrang" had boven de „West- duitse politiek jegens het Oostblok". De regeringswoordvoerder Von Hase doet de laatste weken echter moeite deze heilloze formule wat af te zwakken. Von Hase kan overigens niet an ders, wanneer hy daarnaast zyn by na pathetische by val met de woorden van president De Gaulle, op diens laatste persconferentie, ge loofwaardig wil maken. De Gaulle herhaalde by deze gelegenheid met nadruk zyn visie over „l'Europe Européenne". Waar het voor De Gaulle in dit verband op aan komt vóór alles het wekken van „ver trouwen" in het Oosten, zoals hy ook Erhard bij diens bezoek aan Rambouillet heeft doen weten. Belangwekkend is dan ook t ten voert, leggen de onderhandelaars snede uit een verklaring, die al vorige week door de Bondsregering aan pers werd verstrekt, en waarin heet: „De Bondsregering streeft in het belang van de hereniging naar tot een vergelijk met zijn oos terburen te komen. Deze met de in stelling van handelsmissies ingeleide politiek zal vastberaden worden voortgezet". MR. POLLEMA OVERLEDEN In Leeuwarden is, na een ernstige ziekte, op 74-jarige leeftijd overleden Rommert Pollema, sedert 1928 an de Eerste Kamer voor de Christeiyk Historische Unie. Mr. Pollema, die op 19 api-il 1890 in Nyland werd geboren als zoon van het hoofd van een christeiyke school die plaats, bezocht het gymnasium Sneek en studeerde daarna rech- i aan de Vrye Universiteit in Am sterdam, waar hy op 2 oktober 1914 promoveerde op een dissertatie over "delijke veroordeling. Ge ruime tijd is mr. Pollema, die een advocatenkantoor in Leeuwarden had, griffier geweest van het kan tongerecht in Bergum en Bolsward, Verder was hy lid van de Provinciale Staten van Friesland, inspecteur het christelyke volksonderwijs, leraar de christelyke HBS in Leeuwar en de Ryks HBS in Heerenveen eind-redacteur van d« Christelyke Historische Nederlander Mr. Pollema was Ridder in de Orde de Nederlandse Leeuw en Com mandeur in de Orde van Oranje' Niet opvoeden maar straffen overtreders nodig De Internationale van Voetgan gersverenigingen heeft op het on langs te Londen gehouden interna tionale verkeerscongres de dringende noodzaak betoogd, de veiligheid v; de voetganger te verbeteren, in h byzonder in de stedelyke gebieden. In Duitsland zyn met ingang Vi 2 jnauari ji. de verkeersbepalingen verscherpt; zware straffen staan op het niet verlenen van voorrang in voetgangers op zebrapaden. Hoe is het met de voetgangers Leiden gesteld? We spraken afgelopen zomer e ngelse toerist die met zyn auto t land bezocht. Hy vertelde dat het eerste wat hem in ons land was gevallen de nonchalance was, w automobilisten de zebrapaden kruisen, wanneer voetgangers aan de kant klaar staan om over te steken. In Engeland stopt iedere automobi list onvoorwaardeiyk, wanneer hy ziet dat een voetganger gaat overste ken. Het feit dat de voetganger zeker weet dat de automobilist zal stoppen, voorkomt juist de ongelukken. Want behoeft noch de voetganger noch de autobestuurder te aarzelen. Dezer dagen stopte ik voor een zebrapad toen een oude dame wilde oversteken. „Ga uw gang", zei ik. „Ja antwoordde de dame, „daar komen auto's aan". En ze bleef wach ten tot er geen auto meer was. Ik vraag mezelf af: waarvoor dient dan eigenlijk dat zebrapad? Nu kan men wel zeggenniet aarzelen, maar door lopen. Maar op een fatale dag loopt dit onherroepelyk mis. Men leze er de krant maar op na. Er is vaak ook nog een tweede auto, die de eerste auto die wèl stopt gaat passeren! Vooral is het nodig dat de voet ganger beter beschermd wordt, om dat onder deze categorie van weg gebruikers het percentage bejaarden en kinderen het grootst is. Men ziet geen kind van zes of zeven jaar ach ter het stuur van een auto, en in de binnenstad maar heel weinigen op de fiets. Maar als voetganger zyn er dagelyks duizenden die naar en van school gaan. En wanneer b.v. zo'n paar kleuters op de hoek van de Lammenschans en Zoeterwoudse- singel staat te wachten om over te steken is er geen enkele autobestuur der die stopt en de kinderen in de gelegenheid stelt om over te steken. Men rijdt door. De tyd is immers zo kostbaar. Ach, waarom zal men zich om zo'n paar hummels bekommeren. Tydens de oorlog hoorden we vaak een bekend Duits lied zingen, waar in de regel voorkwam: Die Strassen frei den braunen Bataillonen. Thans lykt het er op: Die Strassen frei den Automobilisten. Het zebrapad op het Levendaal by de Kraaierstraat: aan het begin var het Levendaal zien de autobestuur ders die mooie, lange, brede weg vooi zich. Ha, nu zullen ze eens laten zier wat ze kunnen! Een zebrapad in hei midden? Malligheid! Men stopt toch niet als het juist zo lekker full speed gaat. Laten die voetgangers, kleuters, die bejaarden, die moeders met een kinderwagen, die slecht ziendee die slecht ter been zynden maar rustig wachten. Onze tyd daarvoor te kostbaar. Is de tyd van die automobilisten werkelyk zo kostbaar? Het moet wel, want een andere reden voor voortjakkeren kan er niet zyn. Het omgekeerde is dunkt my eer het ge val, gezien de snelheidsverhouding. Het Stationsplein in Zürich, waar het heel wat drukker is dan in Lei den, kan men over de zebrapaden absoluut veilig oversteken. Probeer dit eens hier voor het station met onze zich superieur voelende auto bestuurders. En dit gevaar voor over stekende voetgangers telt hier vooi alle zebrapden, b.v. ook voor dat op de Hoge Ryndyk by het Rembrandt- lyceum. We hebben pas prachtige zebrapaden gekregen by de in aan bouw zynde Vredeskerk, een zevental zelfs. Ook deze kan men zonder ge vaar gebruiken, mits men maar doet op het moment, dat er zich in de Burggraven- of de Sitterlaan geen auto bevindt. Een tweede ernstig gevaar voor de voetgangers komt van de zyde van de wielrijders die ryden op plaatsen, waar dit verboden is en men als voetganger dus niet op hun aanwe zigheid rekent. Wanneer men b.v. in het Room burgerpark wandelt, het enige zeer kleine stukje natuur dat Leiden aan de oostkant te bieden heeft, moet men het niet wagen een stap zy- waarts te doen, zonder eerst te heb ben omgekeken of er geen fiets of brommer nadert. Soms met groepjes tegelyk, met enige brommers achter elkaar doorkruist men dit parkje. Toen de ijsbaan geopend was reed en er met tientallen. Het bord by de ingangen, verboden >or alle verkeer, (sinds enkele dagen staat er aan de Kanaalzyde een nieuw) kan men beter weghalen. Dan weet de wandelaar tenminste, als hy dan nog lust heeft om daar te wandelen, dat hij zich voor fietsers brozems In acht heeft te nemen. I En zegt men er wat van: men wordt Hier een dankbar uitgelachen of krijgt een zeer brutale n'euwe burgemeester, mond enze ryden verder, zelfs kinderen van de lagere scholen in de nabyheid. Ik heb nog nooit gezien dat er een agent door het park reed. Daarom laat men er tegenwoordig de honden ook lustig loslopen. Er is immers toch geen toezicht. Dit genre wielrijders treft men ook aan in b.v. de Donkersteeg .Speciaal kort voor en na schooltyd. Het be vreemdende is, dat niemand van de voetgangers daar een opmerking op maakt. Heeft men het hopeloze er van ingezien? Wanneer zich daar op een bepaalde tijd een agent in burger posteert, (geen geuniformde natuur lijk, want dan stappen ze gauw af) dan kan hy er in een kwartier zeker tien bekeuren. En dat zou ook moe ten gebeuren! Want hier geldt geen pardon; ze overtreden de bepalingen welbewust. Een waarschuwing zou hier mis plaatst zyn. Voor een bejaarde die struikelt door een hem achterop ko mende fiets en een been breekt, kan dat zeer ernstige, zelfs dodelyke ge volgen hebben. Een suikerzieke die door deze oorzaak gewond wordt, moet heel wat ellende uitstaan voor dat het wondje genezen is. En het ryden op trottoirs zou zeer energiek de kop moeten worden inge drukt. Er zijn zelfs ouders die niet willen dat hun kinderen op de rijweg fietsen; ze moeten vooral op het trot toir blyven. Natuurlijk zyn er ook voetganger die zondigen. Maar de overtreding door een voetganger heeft veelal niet zulke fatale gevolgen. Een van de oorzaken van het legio aantal overtredingen is het gebrek, aan innerlyke tucht by velen. Een Hollander houdt zich alleen aai l agent by hem Churchill zorgt na zijn dood voor kerkrestauratie Het overlijden van Sir Winston Churchill betekent voor het kleine kerkje van St.-Martin dat het geld voor de restauratie nu spoedig by elkaar zal zyn. In de weinige dagen sinds de grote staatsman op het kerkhof van Bladon werd begraven, hebben reeds 150.000 mensen zyn graf bezocht. Sinds de begrafenis is ruim 1000 pond (tienduizend gulden!) binnen gekomen in de houten collectebus, welke aan de kerkdeur gespykerd is en waarby een oproep prykt om 2.000 pond voor de restauratie van de kerk byeen te brengen, zo ver telde ds. John. James. De oproep hangt er reeds enige jaren en de kosten zullen intussen wel gestegen zyn, maar de vooruitzichten zyn nu toch hoopvol. Gedurende de weekeinden doet nog extra-politie dienst in verband met grote verkeersdrukte in dorpje. Het aantal bussen, dat grote afstand komt, begint toe te Sommige komen uit plaat sen op 360 km afstand. Ds. James ,De mensen brengen bloemen Zy trekken langzaam voor by het graf, maar er komen er niet veel iin de kerk". Steeds meer handel tussen Ned. en Israël Het volume van het handelsver keer tussen Nederland en Israël zal in 1964 wederom een recordhoogte bereiken. In de eerste elf maanden 1964 beliep de Nederlandse export naar dat land ongeveer f. 86,5 miljoen, terwyl voor f. 44,3 miljoen uit Israël werd ingevoerd. Voor ge heel 1963 waren deze cyfers resp. 62,0 en 49,8. Dit betekent dat reeds na elf maanden het handelsvolume van beide landen is gestegen van het recordbedrag 111,8 in 1963 tot 130,8 miljoen. De kansen voor een verdere uitbreiding van het handels verkeer zijn ruimschoots aanwezig, zo heeft de heer M. Zuckerman, directeur van de „Association of Bi-national Chambers of Commerce with Israël" in Tel Aviv meegedeeld tijdens een voorlichtingsbijeenkomst van de Kamer van Koophandel NederlandIsraël. In 1963 was ons land de vierde handelspartner van Israël, na de V.S. het Verenigd Koninkryk en West-Duitsland. De voornaamste uitvoerprodukten van Israël zyn citrusvruchten en citrusprodukten, mineralen en kleding. Nederlands uitvoer is zeer gevarieerd, maar het accent ligt vooral op de produkten van de zware industrie. De belang- rykste Nederlandse activiteiten in Israël worden ontplooid door het bankbedrijf, het verzekeringsbedrijf de scheepsbouw. Galop een Ritmeester van onmiskenbaar ras. Een sigaar, die favoriet is bij rokers van een geurige maar toch lichte kwaliteits-sigaar! ECONOMISCHE VOORUITGANG, MAAR GEVAAR VOOR INFLATIE BLIJFT Nieuwe bepalingen of maatregelen zyn niet nodig. Wanneer de be staande voorschriften streng gehand haafd worden en er intens gecontro leerd wordt, zal het aantal verkeers ongevallen aanzienlijk verminderen. De laatste tyd hoort men zo gaarne de mening verkondigen, dat de agent geen boeman voor het publiek moet zijn, maar dat zijn taak vooral een igogische moet zyn; het publiek opvoeden. Maar waarom opvoeden? De overreders weten toch wat mag en wat niet. Bovendien, zolang de op voedkunde bestaat is de straf er een onmisbaar onderdeel van geweest. Opvoeden zonder straf is onmoge- iyk, daarover zyn alle grote pedago gen het eens. Welnu, laat de politie niet aarzelen van dit onontbeerlyke doeltreffende opvoedingsmiddel gebruik te maken. Het wordt hoog (Van onze correspondent in Madrid) In verschillende rapporten is de laatste tijd de groeiende belang stelling van de gehele wereld voor de Spaanse markt tot uitdruk king gekomen. Het Spaanse economische leven bevindt zich in een snelle ontwikkeling. De koopkracht van het land neemt jaar lijks met ruim tien procent toe. De derde Amerikaanse handels missie die sedert het einde van de wereldoorlog Spanje heeft be zocht, heeft zijn bevindingen gepubliceerd in het weekblad van het Amerikaanse departement van handel, „International Commerce". Men komt hierin tot de conclusie dat Spanje een vooruitgang van reusachtige omvang doormaakt, hoewel er tekenen blijven wijzen op een dreigend gevaar van inflatie. roept veel twyfel op, omdat de enor me opleving als gevolg van het toe risme nog steeds niet is gevolgd door een stabilisatie in het binnenland. Industrialisatieplannen zyn byna overal in uitvoering, maar vergen zeer hoge investeringen, die niet kunnen worden opgebracht door de traditionele levensader van het land, de landbouw, die tot voor kort nog 60 procent van de bevolking van werk voorzag. De laatste vijf jaren is dit aantal tot 40 procent terug gelopen, als gevolg van een ware volksverhuizing van het platteland naar de grote steden. Deze 40 pro cent heeft voorlopig nog geen enkel aandeel gekregen in de stygende wel vaart van het land. Hoewel de le vensindex de laatste drie jaren met niet minder dan 21 procent is toe genomen, is de opbrengst voor de landbouw in diezelfde periode slechts een procent meer geweest. Er doet zich het vreemde ver- scnynsel voor, dat Spanje de laatste drie jaren byzonder goede en over vloedige oogsten heeft gehad. Het aanbod op de markte in de grote steden was nooit zo groot. Maar de prijzen waren ook nooit zo hoog, zo dat de vraag ernstig daalde. Hoge prijzen Deze vooruitgang wordt niet zon- ler moeilijkheden verkegen. De pryzen zyn onevenredig hoog geste gen in vergel y king tot de lonen, maar er wordt gestreefd naar een styging van de produktiviteit, waar door de salarissen kunnen worden opgetrokken. De Amerikaanse mis sie zegt, dat Spanje enorme moge- lykheden op vrijwel elk gebied heeft. De Spaanse zakenlieden wachten met spanning op internationale tacten, waardoor zy hun industriële uitrusting kunnen moderniseren. In de laatste drie jaren is de industriële produktie van het land met 38 pro cent gestegen. De invoer nam in die periode toe met 1100 dollar en werd daardoor verdriedubbeld. De uitvoer steeg echter slechts met 50 miljoen dollar. Het hierdoor ontstane tekort op de betalingsbalans kon worden aangevuld door het sterk gestegen toerisme, dat alleen al het vorige jaar 1000 miljoen dollar aan devie- binnenbracht. Deze grote toe vloed van vreemd geld heeft Spanje dollarreserve bezorgd, die tot de grootste van West-Europa behoort. Daar komt dan nog by, dat de 250.000 Spanjaarden die in het bui tenland werken, byna 300 miljoen dollar aan vreemde valuta naar huis hebben gezonden. Twijfel Maar ondanks deze gunstige cy- irs, bhjft de inflatie als een spook dreigen. De economische situatie Toch ontving de landbouwer geen peseta meer voor zyn produkten. De afzet van landbouwprodukten is in Spanje gemonopoliseerd door enkele grote tussenhandelaren die In de laatste jaren vermogens hebben ver gaard, ten koste van de landbouw. Dit is thans ook door de regering tien. Men begrijpt in Madrid dat deze tussenhandel bezig is de gehele landbouwpolitiek te doorkruisen. Tussenhandel Sedert generaal Franco in 1938 aan het bewind kwam heeft hy aan dacht besteed aan het bouwen van stuwdammen voor energieopwekking en bevloeiing, aan ruilverkaveling en aan mechanisatie van do landbouw. Die inspanning heeft thans haar vruchten afgeworpen in goede oog sten. Maai wie er ook van profiteerde, niet de landbouwer en door de hoge pryzen ook niet de verbruiker. In Madrid en Barcelona heeft de re gering thans toestemming aan de landbouwers verleend, buiten de tus senhandel om, rechtstreeks aan de verbruiker te leveren. Dit betekent een prijsdaling die schommelt tus sen de 200 en 300 procent. Op deze wyze hoopt men de Spaan se boer zyn rechtmatig aandeel in de welvaart te verlenen. Door op richting van coöperaties in alle land bouwdistricten hoopt men de land bouwer te vrijwaren van de wille keur van de particuliere handel, die hem tyraniseert en hem arm houdt. Aandacht In zyn nieuwjaarsrede heeft ge neraal Franco gezegd, dat in de di recte toekomst de landbouwer meer aandacht dan ooit zal krijgen. Een aantal landbouwkredieten is in het vooruitzicht gesteld, speciaal voor kwaliteitsverbetering en ter bevor der big van de export, voomamelyk van sinaasappelen en olyven, waar van Spanje de grootste producent ter wereld is. Franco heeft de woeke rende tussenhandel gedreigd dat de regering geen kans ongebruikt zal laten om haar macht te breken en hy heeft gewaarschuwd voor de strenge straffen. Mocht hy in deze politiek slagen, dan zal hy de dreigende inflatie voor een goed deel hebben terugge drongen, omdat een stabiele land bouw voor Spanje nog steeds de grootste ruggesteun is voor de indus trie in opbouw.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1965 | | pagina 9