Bonn krijgt een muzentempel
van aluminium en glas
kunst
kaleiöoscQQP
automonteurs, bollenkwekers, winkeliers...
Veel frisse lucht
geen slechte plaats
Eigentijdse kunst in
Haags Gemeentemuseum
Arthur Miller kwaad
op de Russische pers
——Opgericht 1 maart 1860
STIIi-
|j„ „La Bohème" in
el™> nieuw Congresgebouw
riarki
Een vooral in muziekkringen
met veel spanning verbeide ge
beurtenis heeft zich gisteravond
hfgespeeld in het begin januari
Boor Prinses Margriet geopende
nternationale congrescentrum
I.A.I., aan het Europaplein in
Amsterdam. Voor de eerste
maal werd de grote zaal, die
Llaats biedt aan 1500 personen,
[gebruikt als schouwburg en wel
voor de opvoering van de opera
,La Bohème" van Puccini door
de Ned. Opera. De uitvoering
bedoeld als z.g. stadsrand
voorstelling voor de bewoners
van de buitenwijken van de stad,
waartoe speciale theaterbussen
waren ingelegd.
De grote zaal vormt het hoofd-
lestanddeel van het aan het RAI-
itoons tellingsgebouw grenzende
•ongrescentrum, en kan worden ge-
iruikt zowel voor congresbijeenkom-
iten als voor theater- en concert
[oeleinden. De zaal heeft de vorm
een zeshoek en bevat een to-
1 van 22 meter breed en 25 me-
diep. De toneeltoren is 21 meter
toog. Reeds gisteravond na de ge-
ouden generale repetitie had men
ervaring opgedaan met de
ikoestische mogelijkheden van de
nieuwe zaal, m.a.w. in hoeverre zij
opera-uitvoeringen geschikt is.
en ander vormde tijdens de
druk onderwerp van ge
sprek. De meningen der deskundigen
akoestiek liepen uiteen.
,La Bohème" werd uitgevoerd on-
leiding van Arrigo Guarnieri in
enscenering van Harry Wich en
;eregisseerd door Jacqueline Jacobi.
De solisten waren Els Bolkestein,
'ilma Driessen, Ettore Babini, Pie-
ran den Berg, Bert Bijnen en
Smit. De vrijwel geheel bezette
;aal toonde zich zeer enthousiast
ietgeen tot uiting kwam in een
gdurig applaus en bloemen voor
de beide dames-artiesten.
Woensdag 3 februari 1965
Vierde blad no. 31482
Jean-Paul Sartre
naar Amerika
Jean-Paul Sartre, de Franse ro
manschrijver die het vorige Jaar de
Nobelprijs voor de letterkunde ge
weigerd heeft, zal in april voor de
Cornell Universiteit een vijftal
lezingen houden over het leven en
iet werk van de 19e-eeuwse Franse
romanschrijver Gustave Flaubert,
laubert is misschien het best be-
if kend door zijn roman „Madame Bo-
rary".
Zij sparen, samen met ruim 1.800.000 andere Nederlanders, bij de
Raiffeisenbank. Omdat zij er de keus hebben uit vele spaarvormen en
in een strikt persoonlijke sfeer worden geadviseerd. Zij weten, dat zij
bij meer dan 1000 banken en bijkantoren óók terecht kunnen voor alle
andere bankzaken.
Hun spaargeld (samen A\ miljard gulden) wordt, door de plaatselijke
Raiffeisenbanken, aangewend in de lokale sfeer om de leefbaarheid
van het land te vergroten.
de spaarbank met volledige bankservice
Duitslancls modernste theater
Kunstvoorwerpen
uit kasteel gestolen
Inbrekers hebben In de nacht
van maandag op dinsdag in de om
geving van Parijs kostbare voorwer
pen ter waarde van anderhalf mil
joen gulden gestolen uit een 17 de-
eeuws kasteel. Tot hun buit behoren
vier schilderijen van grote meesters,
waaronder twee Renoirs, en antiek
zilverwerk. De bewoners waren af-
J—» EN van de modernste theaters van Duitsland wordt thans ge
bouwd in Bonn. de hoofdstad van de Duitse Bondsrepubliek. Dit
voorjaar zal het geweldige bouwwerkdat zowel voor toneel- als
voor operavoorstellingen geschikt is. officieel worden geopend.
De mogelijkheid bestaat dat de Britse koningin als eerste hoge
staatsgast het nieuwe theater met een bezoek zal vereren. Op het
programma staan onder andere Shakespeare's Koning Hendrik
IV" en Goethe's „Egmont"Met de opening van dit comfortabele
opera- en theatergebouw worden de Bonner toneelvrienden voor
een tijd vol ontberingen schadeloos gesteld. Sedert de verwoesting
van hun oude ..Hoftheater" in de Tweede Wereldoorlog hebben
zij zich met een gymnastiekzaal, later met de vertrekken van de
Bonner Burgervereniging als „Muzenasiel" tevreden moeten
stellen.
matlsch doet verlopen. Alleen de
schijnwerpers die de afzonderlijke
toneelspelers beschijnen en daarme
de elke kleine beweging op het
toneel moeten volgen, worden nog
met de hand bediend.
Nieuwste snufjes
Aanvankelijk was de burgerij van
Bonn niet erg enthousiast over het
„beton-blok" aan de Rijn. Nu ech
ter, nadat de naakte betonnen vlak
ken onder een glanzend dekkleed
van ongeveer 11.000 alumlnlumpla-
ten verdwenen zijn, vervult het de
stad met trots.
Behalve de complete inrichting
van een modern theatergebouw met
garderobes, repetitiezalen, coulissen-
magazijnen, werkplaatsen en een
vleugel, waarin de administratie ge
vestigd is, biedt het bouwwerk ook
een groot aantal theater- en toneel
technische snufjes.
Als eerste theater van de Bonds
republiek wordt deze schouwburg uit
gerust met een automatisch elektro
nisch gestuurde verlichtingsinstalla
tie. Telkens bij de laatste verlich
tingsrepetitie wordt er een ponskaart
gemaakt, die bij alle verdere voor
stellingen en scènebelichting auto-
In het Haags Gemeentemuseum is van heden af als vervolg op
de „Nieuwe realisten" (o.a. popart), een tentoonstelling te zien
van andere eigentijdse kunstuitingen. Eigenlijk zijn het er twee,
namelijk die van Marcel Duchamp en de nagenoeg complete col
lectie kinetische kunst uit Krefeld, die zijn samengesmolten, en
waaraan op de 19e van deze maand nog enige werken van de
Hagenaar Livinus van der Bundt zullen worden toegevoegd.
Deze laatste zal, als zijn gezondheidstoestand dat toelaat, regel
matig zijn „lichtorgel" bespelen. Aan dit instrument, dat in op
dracht van de Stichting „Lichtschildering" door het Rijksnijver-
heidslaboratorium in Delft wordt vervaardigd, wordt thans de
laatste hand gelegd.
Marcel Duchamp is op de tentoon
stelling vertegenwoordigd met schil-
deryen, ready-mades en documen-
„Ready-mades" zijn alledaagse
voorwerpen die Duchamp tot kunst-
of misschien juister, anti-kunstvoor
werp verheft: een fietswiel, een fon-
iZZteintje, draaiende spiralen (rotore-
liefs) e.d.
De verzameling kinetische kunst
bestaat uit machinetjes, al dan niet
in beweging of geluidmakend- ma
teriaalconstructies, voorwerpen die
alleen optisch bewegen. Vooral een
klein instrumentje van Jean Tin-
guely trekt de aandacht omdat het
op eenvoudige wijze twee staal
draad j es grillige figuren doet be
schrijven tegen een zwart fond en
tegelijk een bizar getingel laat ho-
De expositie van Marcel Duchamp
en de kinetische kunst uit Krefeld
blijven t/m 14 maart in Den Haag.
Daarna gaan ze naar het Stedelijk
Van Abbemuseum in Eindhoven
waar ze van 20 maart t/m 2 april te
zien zullen zijn. Het werk van Livi
nus van der Bundt is t/m 11 april
ln het 'Haags Gemeentemuseum te
bezichtigen.
Alle toneelvormen
Nieuw is ook de constructie van
het z.g. geheel variabale toneel, de
uitvinding van een jonge Westduit-
se ingenieur. Met behulp van twee
beweegbare delen kan men alle
denkbare toneelvormen samenstellen.
Een deel van het ongeveer 400 vier
kante meter grote toneeloppervlak
kan bij operavoorstellingen verzon
ken en veranderd worden in een
orkestbak. Het hoofdtoneel zelf ls
in drie podia verdeeld, die elk af-
zondelijk verzonken kunnen worden.
Daarachter bevindt zich tenslotte
nog een draaitoneel, dat men met
enkele handgrepen naar voren kan
trekken.
Opmerkelijk is ook de inrichting
van de toeschouwersruimte. In de
Bonner „Muzentempel" bestaan
geen slechte plaatsen. Geen van de
in totaal 900 zitplaatsen is verder
dan 24 meter van het toneel ver
wijderd. De luchtverversing is zo ge
ïnstalleerd, dat iedere bezoeker zich
gedurende de voorstelling naar be
hoefte frisse lucht kan toeblazen.
Natuurlijk moest Bonn als zij
het dan ook wat provisorische
hoofdstad bij de inrichting van het
nieuwe theater rekening houden met
zijn representatieve plichten. Voor
staatsbezoeken en vooraanstaande
eregasten werd derhalve een com
fortabel logeplatform met eigen gar
derobes en converaatlevertrekken ln-
gerWit.
22 miljoen mark
Deze nieuwbouw, waarvan de
bouwstoffen hoofdzakelijk uit alu-
munium en glas bestaan, zal tot zijn
voltooiing minstens 22 miljoen D-
mark verslinden. De ontwerpen voor
deze nieuwe schouwburg zijn af
komstig van het jonge architecten-
duo Klaus Gesier en Wilfried Beek-
Erlang uit Stuttgart.
Expositie
Wim van Hasselt
Van 16 tot 31 maart wordt in een
kunstzaal aan de Quai des Orfevres
in Parijs een tentoonstelling gehou
den van werk van de Nederlandse
kunstschilder wijlen Wim van Has
selt.
ZIJN LAATSTE STUK VERDRAAID
De Amerikaanse toneelschrijver, Arthur Miller, heeft gisteren
kritiek geleverd op de Russische pers omdat in zijn nieuwe stuk
veranderingen werden aangebracht ten dienste van de communis
tische propaganda.
„Zij verdraaien alles", zei hij tot een verslaggever tijdens een
ochtendwandeling met zijn vrouw in de Gorkistraat in Moskou.
Miller leverde commentaar op een
kritiek op zijn stuk, „Incident in
Vichy", die in de Prawda van 18
Januari verscheen.
Het stuk gaat naar bekend
over een groep Joden die door de
nazi's in Vichy (Frankrijk)
gearresteerd werden voor ondervra
ging. Een Oostenrijks edelman geeft
zijn papieren aan een Jood en komt
om het leven.
De Prawda maakte echter geen
melding van het offer van de Oos
tenrijker. Daarvoor in de plaats
schreef het dat een communistische
het offer bracht. Het blad beschreef
de arbeider als de „held van het
stuk".
De „Prawda" zei, dat de kritiek
gebaseerd was op een vraaggesprek
met Miller.
Miller verklaarde echter tegenover
de verslaggever, dat hij na de pr-
mière van het stuk geen interview
aan verslaggevers gegeven had en
dat hij een artikel geschreven had
voor de New York Times lnplaats
van interviews te geven. De Prawda
maakte evenwel geen melding van
het artikel in de New York Times.
Israëls-expositie in
Haarlems
Prentenkabinet
In het Prentenkabinet van het
Frans Halsmuseum in Haarlem
zal van 6 februari tot 5 april een
expositie worden gehouden van
tekeningen, aquarellen, pastels en
grafiek van Isaac Israels. Aanlei
ding is het feit. dat het dit jaar
een eeuw geleden is dat de kun
stenaar werd geboren.
De opening der expositie geschiedt
op vrijdag as. in de Renaissancezaal
van het Frans Halsmuseum, door mr.
C. B. Reinhold, vriend van Isaac Is-
raëls. Mej. A. Wagner van het Haagse
Gemeentemuseum zal een inleiding
houden.
Glas en aluminium zijn de
voornaamste bouwstoffen van
de nieuwe muzentempelin
Bonn. die als Duitslands mo
dernste theater geldt.
Gala - avoncl
Necl. Dans
Theater in
Brussel
Het „Nederlands Dans Theater
geeft vandaag een galavoorstel
ling in het „Palais des beaux arts
in Brussel in samenwerking met
het Philips Philharmonisch Koor
en het Brabants Orkest onder lei
ding van Hein Jordans.
Het programma vermeldt: „Madri-
galesco" choreografie Benjamin Har-
karvy, muziek Antonio Vivaldi. „Wed
ding cake", choreografie Job Sanders,
muziek Camille Saint-Saëns. solist,
Jan Beekmans, piano. „Opus twaalf"
choreografie Hans van Manen, mu
ziek Bela Bartök.
Na de pauze volgt een integrale
scenische uitvoering van de „Carmina
Burana" in de choreografie van John
Butler op de gelijknamige compositie
van Carl Orff. Naast Danstheater,
koor en orkest werken hieraan mee
Wilma Driessen, sopraan, Gerard Ho
ning, tenor, Leo Ketelaar, bariton. In
totaal verlenen 300 personen hun
medewerking aan deze uitvoering.
Piet Kee weer op
tournee door V.S.
De Haarlemse stadsorganlst Piet
Kee is vandaag van Schiphol vertrok
ken voor een tournee door Amerika,
hij 25 concerten zal geven. Op
Het is eenzelfde soort tournee als
in 1961, alleen is het programma nu
niet zo overladen als toen. Voor een
deel bestaat de tournee weer uit z.g.
„masterclasses", openbare lessen tij
dens een middag of avond aan uni
versiteiten. Een achttal concerten
geeft Plet Kee voor The American
Guild of Organists. In Pittsburgh zal
hy in Saint Pauls Cathedral het in
1962 daar geplaatste orgel van de
Duitser Von Beckerath bespelen, een
viermanuaals mechanisch orgel dat
van een superieure kwaliteit schijnt
te zijn. In Detroit zal Piet Kee een
nieuw orgel inwijden, namelijk in de
Saint John Episcopal Church. In
Oklahoma City treedt Piet Kee op in
het kader van het Barokfestival.
De organist zal in Amerika wer
ken spelen van onder meer Obrecht,
Sweelinck, Van der Horst en Piet
Kee.
Nat. Ballet schorst
Leonie Nicholas
„Omdat ik het onverantwoord
vond een zo zware rol zonder repeti
tie over te nemen ben lk voor eem
week geschorst". Dat ls de visie van
soliste Leonie Nicholas op de laat
ste onverkwikkelijke zaak waarmee
het Nationale Ballet in het nieuws
komt.
„Ik ben pas zes weken ziek ge
weest. Voor ik de gelegenheid had
gekregen weer helemaal ln vorm te
komen, moest ik de planken weer
op. Ik was toen pas veertien dagen
terug. Kort daarop moest ik twee
zware rollen over nemen. Een in „La
Bayadère" en een in „Graduation
Ball", dat ik drie Jaar geleden heb
gedanst, maar waarvoor ik geen re
petitie meer kon krijgen. Toen ik
dat weigerde, ben ik vrijdag ge
schorst zonder dat er van overleg
sprake is geweest".
Het Nationale Ballet verklaarde
het niet willen optreden van Leonie
als dienstweigering te beschouwen.
Vandaar deze maatregel. „Op 27
Januari stond ze voor het eerst in
„Graduation Ball". Toen ze op 29
januari dezelfde rol in Maastricht
moest dansen, weigerde ze. Ze zei er
niet voor te voelen 300 kilometer te
reizen voor één rol".
Johan Fiolet hegraven
In een sobere plechtigheid op
verzoek werden geen toespraken ge
houden is gisterochtend het stof
felijk overschot van de op 63-Jarige
leeftijd overleden toneelspeler Johan
Fiolet op de begraafplaats Zorgvlied
in Amsterdam naar zijn laatste rust
plaats gebracht. Onder de talloze
belangstellenden, die de met vele
bloemstukken bedekte baar volgden,
waren vooraanstaande figuren uit de
toneel-, radio- en televisiewereld.
Nederlandse bloemisten
naar Detroit
Van 20 t/m 23 februari a^. wordt
in Detroit het 45-jarig bestaan van
de Michigan State Florists Associa
tion gevierd met demonstraties
bloemsierkunst voor Fleurop-Inter-
flora bloemisten uit vele landen, ge
titeld International Show Time for
Florists.
Nederland zal op deze demonstra
ties vertegenwoordigd worden door
de heren C. Veldhuis uit Hillegom,
namens het Centraal Bloembollen
comité en J. F. v. d. Valk uit Delft,
die namens Fleurop-Nederland zal
demonstreren in welke stijl de Ne
derlandse bloemisten by verschillen
de gelegenheden passende arrange
menten vervaardigen.
