Vtliene heeft postkantoor,
vaar men kan afdingen...
alles kl kan met getalm» velpon
„Executies waren uit
zolderraam te zien"
Laatste totale maansverduistering die in
komende elf jaar in ons land zichtbaar is
Vijf mei 1965: „Maak
er een feest van"
Grieken drie weken
zonder post bij de
wisseling des jaars
sigaren
uitzonderlijk
goed!
AEGTURNA
LEIDSCH DAGBLAD DONDERDAG 17 DECEMBER 1964
In nacht van 18 op 19 december:
MAAR IN '75
BRANDEN ER
LAMPJES.
(Van een onzer redacteur
Het loont de moeite om bij
heldere lucht in de nacht van
rijdag 18 op zaterdag *19 dec.
s. enige uurtjes rust op te offe
ren: in ons land zal dan de laat
ste totale maansverduistering te
zien zijn tot 18 november 1975,
dus in de komende 131 maanden
een uitzonderlijk lange periode.
En daar zit dan nog een pi
kant aspect aan: men zou kun
nen zeggen dat de maansver
duistering aan het eind van deze
week de allerlaatste onvervalste
totale maansverduistering is, die
nog ooit in ons land waarge
nomen kan worden. Want in
1975 branden er lichtjes op de
maan; vijf jaar na het eerste
vluchtige menselijke bezoek aan
onze trouwe wachter zal daar
hoogstwaarschijnlijk al een se-
mi-permanente basis gevestigd
zijn.
Grijpt dus Uw laatste kans.
Tweede van dit jaar
De komende maansverduistering is
de tweede totale van dit jaar, die
Nederland zichtbaar is; de eerste
vond plaats op 25 juni. Een totale
maansverduistering is in drie fasen
te onderscheiden: de verduistering
door de halfschaduw, de totale ver
duistering en ten tweede male de
verduistering in de halfschaduw. In
bijgaande tekening, waarover straks
r, wordt een en ander verduide
lijkt.
De maan zal in de nacht van vrij
dag op zaterdag om twee uur de half
schaduw binnentreden. Korte tijd la
ter begint de verduistering door de
kernschaduw. Van dat moment af
zal er een steeds grotere „hap" uit de
schijf van vollemaan verdwijnen, tot
om 3.08 uur de verduistering totaal Is.
Deze totalit-'.t eindigt om 4.07 uur,
wanneer weer een klein sikkeltje
van de maan verschijnen zal. Dit
sikkeltje zal aangroeien tot de maan
weer vol is om 5.15 uur, waarna alleen
nog een korte periode de maan iets
minder helder zal zijn gedurende het
passeren van de halfschaduw. Van
deze halfschaduw zal echter weinig
te zien zijn: de maan zal dan nau
welijks minder helder zijn dan ge
woonlijk.
Onder bijzonder gunstige omstan
digheden zal de maan overigens ook
waarneembaar blijven tijdens de to
taliteit van de verduistering. De
maan vangt dan weliswaar geen di
rect zonlicht meer op, maar mogelijk,
nog wel enig door de aardse atmos
feer afgebogen licht, dat de maan
schijf een roestbruine kleur geeft.
Zoals gezegd: dit zal alleen onder
bijzonder gunstige atmosferische toe
standen waarneembaar zijn.
Door (1e schaduw
van de aarde
In bijgaande tekening wordt een
schets gegeven van net ontstaan
van een maansverduistering. De zon
straalt zelf licht uit, de aarde en
de maan weerkaatsen dit slechts
doch zijn geen zelfstandige licht
bronnen. De aarde heeft derhalve
een schaduwkegel aan de van de zon
afgekeerde zijde, welke schaduwke
gel een gemiddelde lengte heeft van
een miljoen kilometer. De maan wen
telt om de aarde op de veel kortere
gemiddelde afstand van 384.400 kilo
meter en zij zal dus af en toe door
die schaduwkegel trekken. Dan ont
vangt de maan geen zonlicht meer
en treedt een maansverduistering op.
De steeds grotere „hap" die dan uit
de maanschijf verdwijnt is niet an
ders dan de schaduw van de aarde,
waarin de maan tenslotte bij een
totale verduistering geheel zal ver
dwijnen.
De, maan treedt eerst de „half
schaduw" binnen, dat wil zeggen dat
de maanschijf nog wel geheel door de
zon wordt belicht maar niet meer
door de gehele zon, die van de maan
uit gezien dan al voor een deel ach
ter de aarde schuil gaat. Op bij
gaande tekening is dit uitgebeeld
door intekenen van de lichtstralen
van de rand van de zon langs de
rand van de aarde. Later volgt een
periode wanneer een deel van de
maan in het geheel geen zonlicht
meer ontvangt en een deel zich nog
in de halfschaduw bevindt. In deze
periode broeit de „hap" uit de maan.
Daarna is de maan volledig in de
kernschaduw verdwenen, zodat de
maanschijf in het geheel geen direct
zonlicht meer ontvangt. In die perio
de is de verduistering totaal. Daarna
volgt in omgekeerde richting de gang
van zaken van voorheen: groëiende
maan, maan in halfschaduw en her
stel van de volle glorie van de vol
le maan.
V erhoudingen
(Van onze Haagse correspondent)
,Maak er een feest van". Onder dit motto wil het „Nationaal
comité viering bevrijdingsdag 1965" het Nederlandse volk stimu
leren de vijfde mei van volgend jaar feestelijk door te brengen.
Een feest zonder losbandigheid, maar ook zonder ingetogenheid.
Eén van de adviseurs, de directeur
van het „Rijksmuseum voor oorlogs
documentatie", dr. De Jong, heeft
verklaard, dat met name door de te
levisie-uitzendingen over bezetting
en bevrijding het tij voor werkelijke
viering van de bevrijding zeer guns
tig ls.
Routine-achtig
Voorzitter mr. H. A. M. T. Kolf
schoten, burgemeester van Den Haag,
betwijfelt dan ook of er een geeste
lijke krachttoer voor nodig zou zijn
om nu de bevrijding te vieren, ook al
heeft de jeugd het drama '40'45
ternauwernood meegemaakt. Maar
ook zegt hij: „Het is jammer te zien,
hoe routine-achtig en kleinmoedig
het bevrijdingsfeest tot nu toe is be
naderd".
Om een goede overgang te vinden
tussen de dodenherdenking op 4 mei
en het bevrijdingsfeest de dag daar
na, zal er in de ochtend van de vijfde
mei in de Pieterskerk in Leiden een
dankstonde worden gehouden,
's Avonds zal er in de RA.I. in Am
sterdam een programma worden ge
geven in de geest van „dit is uw le
ven" met in de hoofdrol „Nederland
in de afgelopen twintig jaar". Radio
en televisie zullen beide manifesta
ties integraal uitzenden.
Echt feest
Het comité, dat volgens mr. Kolf
schoten „echt niet zelf een rol wil
spelen, maar wil stimuleren en ad
viseren", ziet als één van zjjn prin
cipiële taken de echte feestelijkheid.
Het dringt daarom nu al aan op in
stelling van comité's over het hele
land en het zal deze graag terzijde
staan met adviezen en materiaal en
suggesties voor een programma.
Adres van het comité: Heren
gracht 519 in Amsterdam, telefoon
020—236222.
grootten en afstanden in de bijgaan
de tekening gezegd worden: die ver
houdingen kloppen namelijk op geen
stukken na, maar dat was nodig om
een duidelijk beeld te geven van wat
er bij een maansverduistering aan
de hand is.
Wanneer afstanden en afmetingen
juist zouden zijn weergegeven op de
schaal van ongeveer 1 op 1.000.000.000
waarop de aarde in deze schets is
getekend, zou de zon een bol zijn
van anderhalve meter doorsnee op
ruim 150 meter van de aarde en de
maan een bolletje van 3 Vz millimeter
doorsnee op een afstand van 40 cen
timeter van de aarde.
Petitie van 32
professoren over
verjaringswet
Een groep van 32 professoren
heeft de Westduitse Bondsdag een
petitie aangeboden, waarin aan
gedrongen wordt op verlenging van
de wet op de verjaring inzake nazi-
misdadigers.
De woordvoerder voor de groep, dr.
Weber, zei, dat in de petitie in twij
fel getrokken wordt of 1945 het juis
te jaar is als begindatum voor de
wet, daar de federale republiek
Duitsland pas veel later het wettige
ïzag van de geallieerden overnam.
Daarenboven, zei hij, is een groot
aantal belangrijke documenten be
treffende nazi-misdadigers nog niet
door de autoriteiten onderzocht.
Advocaat verdacht
van bedriegelijke
bankbreuk
(Van onze Venlose correspondent)
Als verdacht van bedriegelijke
bankbreuk heeft de Venlose politie
44-jarige advocaat uit Venlo
aangehouden en ingfesloten.
Tegen hem was in eerste instantie
:n onderzoek gaande door de fiscale
inlichtingen- en opsporingsdienst.
Tijdens dit onderzoek kwam het
vermoeden van een bedriegelijke
bankbreuk aan het licht.
De Amerikaanse senator Ed~
ward Kennedy heeft gisteren het
ziekenhuis verlaten waarin hij
verpleegd werd na een half jaar
geleden rugletsel te hebbek op~
gelopen bij een vliegtuigongeluk
Hij werd bij het ziekenhuis af ge*
haald door zijn echtgenote en
zoontje.
Collega's helpen
Venlose machinist
bij betalen boete
(Van onze Venlose correspondent)
Thans is ook de geldboete nage
noeg ongedaan gemaakt, nadat
reeds eerder een degradatie en over
plaatsing, terugzetting in een andere
toongroep en een hem boven het
hoofd hangende gevangenisstraf van
een 47-jarige Venlose N.S.-machi
nist was uitgevoerd en later onge
daan werd gemaakt.
Slechts een geldboete van f. 250,
die door de Roermondse Rechtbank
was opgelegd, bleef over van al het
onheilspellende, dait de machinist
te wachten stond.
De machinist sprong in augustus
1963 van een rijdende elektrische
locomotief af. Ten gevolge waarvan
dit gevaarte in Venlo van een in
aanbouw zijnd bruggehoofd stortte.
Na het uitbetalen van het maand
loon bleek, dat woensdag de onge
veer honderd collega's van de
machinist ruim f. 200 hadden ge
stort in een collectiebus, ten einde
de geldboete van hun collega aan
zienlijk te verlichten.
WESTDUITSE RECHTBANK CONSTATEERT:
Onderzoekingen van de West
duitse rechtbank van Frankfort
in het dodenkamp Auschwitz
hebben uitgewezen, dat execu
ties bij de beruchte „zwarte
muur" door gevangenen konden
worden gezien uit een zolder
raam op honderd meter afstand.
Op deze plaats zijn zeker 20.000
personen doodgeschoten of op
andere wijze vermoord.
Dit was een zeer belangrijk tech
nisch punt in de zaak tegen ten
minste drie van de beklaagden, die
in Frankfort worden berecht. Het
zijn Boger, Stark en Delewski. L j
belangrijkste getuigenissen tegen Bo
ger c.s. komen van voormalige ge
vangenen, die door dit ruitje keken of
door een klein gat in de muur er vlak
boven, tijdens de executies. Wan
neer deze plaats hadden dan moes
ten de gedetineerden in hun blókken
en weg van de ramen blijven. „Al
lés kon duidelijk worden gezien", al
dus de openbare aanklager in Frank
fort. Boger, Stark en Delewski
waren zo bekend, dat men hun ge
zicht niet behoefde te zien om te
weten wie het waren". Ook rechter
Hotz klom op de zolder om zich
van de situatie te overtuigen.
De officier van Justitie in Frank
fort verklaarde verder nog, dat de
inspectie „in het algemeen het beeld,
dat de getuigen van Auschwitz heb
ben gegeven, heeft bevestigd". Vele
beweringen van het openbaar minis
terie zijn ondersteund, zo zei hij,
evenals een aantal punten die de
verdediging heeft aangevoerd.
De advocaat van Boger, Hans Shal-
lock, zei opgemerkt te hebben, dat
hij in Auschwitz en in het nabije
Krakau bekend begint te worden als
de verdediger van „de duivel van
Autschwitz". Hij was daarom bijzon
der getroffen, dat de Polen hem met
grote beleefdheid behandelen.
Klehr
Het hof controleerde ook de ge
tuigenis over Klehr, die er van wordt
beschuldigd de harten van oude ge
vangenen te hebben ingespoten met
carbolzuur. Getuigen hebben ver
klaard, dat zij hem de dodelijke in
jectie zagen toebrengen in cellen
blok 20 terwijl zij toekeken uit an
dere kamers en van andere verdie
pingen. Het hof bevond, dat men in
Klehrs kamer kon kijken van de
gang af, maar niet uit andere ka-
De Westduitse inspectieploeg kreeg
gisteren bezoek van Kielar, een Pool
se gevangene uit Auschwitz. Kielar
zei dat hij destijds bij de zwarte
muur de stoffelijke resten van de
gevangenen moest weghalen. Kielar,
die zijn verklaringen aflegde voor de
openbare aanklager in Frankfort,
denkt dat hij naar West-Duitsland
zal worden geroepen om te getuigen
tegen Stark en Delewski „die ik mij
nog uitstekend kan herinneren".
Vrijdag zullen de Westduitse ju
risten naar Frankfort terugkeren. Zij
verwachten, dat het proces tegen de
voormalige kampbeulen in februari
of maart zal zijn beëindigd.
Lantaarn
pendule
van geslepen messing
met „zilvertoon" slag.
Modern en elegant
magnifiek!
Gratis kleurenfolder op
aanvraag bij:
Mauthe - Nederland
Postbus 2140 - Utrecht
liarme ondanks
tekortkomingen
n onze correspondent in Athene)
Pier dagen heb ik geen post
vangen. De vijfde dag komt
d postbode Stèlios weer
gs. „Ja", zegt bij, „ik ben ziek
veest" Maar dat is
I niets vergeleken bij wat me
[de aanstaande feestdagen te
chten staat. Een dag als
ria Hemelvaart (15 augus-
is al in staat het Griekse
itverkeer een week lang te
Brrichten. Tijdens de ko
lde feestenvloed zal ik zeker
5 weken zonder post blijven,
en op nieuwjaarsdag of de
[daarna komt Stèlios met een
onbekende collega een hele-
I opgepotte poststukken,
st nieuwjaarskaartjes, bren-
om ook zijnerzijds „het ge-
enk", de nieuwjaarsfooi op
strijken (met Pasen doet hij
nog eens).
eel van de stagnatie In het
ikse postverkeer van deze we-
wordt veroorzaakt door de „va
ran de natie", de parlements-
n, die het recht hebben tot gra-
gebruik van telefoon en tele-
if en gratis frankering. Van
laatste maken ze met nieuwjaar
alleruitbundigst gebruik: mil-
len wensen worden naar de kie-
gestuurd met wie ze persoon
betrekkingen onderhouden, en
z\jn in beginsel allen.
5 tegen 7 januari, als de Griek-
eestenreeks met de naamdag van
lannen ten einde loopt, begint er
r wat binnen te druppelen, en
begint tevens een hoogst inte-
ante periode. In het centrale
kantoor, waarover straks meer,
den de oude postzakken openge-
ikt De kranten uit Nederland
toen ook weer te komen. Maar
i begint met de meest recente
:en, om langzaam heen te wer-
naar de oudste, die'nog on-open-
aakt waren gebleven in een grijs
eden, in een reeds oer-oud jaar.
krijg ik tegen 17 januari nog
brief van 17 december, en wat
aardiger is: de kranten ko-
in kreeftengang: 4 januari, vól
le dag 3 januari, daarna 2
lari, om te eindigen met 22 de-
cember. U weet niet half hoe inte
ressant en ook leerzaam het is om
van het nieuws in de wereld op deze
wijze kennis te nemen!
Stèlios heeft overigens iets tegen
al die kranten. Die van zaterdag be
reikt mij gewoonlijk wat later d.wjs.
na die van de volgende maandag
en dinsdag, soms wel een week la
ter: „Die is zo zwaar". De Griekse
posttarieven zijn om de een of an
dere reden twee- a driemaal zo hoog
als in de rest van de wereld. Een
vriend van mij die hier met een
beurs zat, schreef naar zijn moeder
die zich beklaagde over het uitblij
ven van post: „Maar elke brief is
een maaltijd! En de service is twee
driemaal zo slecht. Wee degenen
die een pakje krijgt toegestuurd uit
zijn vaderland dat hij moet afha
len op het sombere kantoor aan
de Sophoklesstraat, een vies woord
voor alle vreemdelingen hier die er
al eens een ochtend en een tientje
zijn kwijtgeraakt.
Driewerf wee de toerist die zich in
augustus de dingen „poste restante
Athene" laat'opsturen: de toestan
den bij dit loket zijn onbeschrijf
lijk. Maar: het postkantoor van
Athene, dat vele malen te klein is,
heeft nu tenminste een verfje ge
had. En wat werkelijk een goed ding
is: het blijft elke avond tot midder
nacht open. Bovendien is het mis
schien het enige postkantoor in Eu
ropa waar men kan afdingen, of
als men de frankering te duur vindt
naar een ander loket kan gaan waar
zij goedkoper uitvalt
Ongeveer de helft van de post
stukken die ik naar bekenden in
een dorp op Korfoe stuurde, is aan
gekomen. Dit geldt ook vice versa.
Het postkantoor in dat dorp is in
een timmermanswerkplaatsje geves
tigd. De postbode gebruikte ook de
postzakken als kussens voor zijn
uitvoerige siesta's. Maar later was
er helemaal geen postbode meer, en
ook niemand die het nog wilde zijn.
Het loonde niet. Ook het verschijn
sel van het „dode busje" komt op
Korfoe voor, evenals in de rest van
Griekenland. In de lente kreeg ik
soms de dingen van de herfst, want
het busje werd in de winter niet
gelicht,
Over het algemeen is men zich
hier wel bewust dat de Griekse pos
terijen („TFT") een van de dingen
ziin, die bij de grote toeristische ont
wikkeling van het land ten achter
blijven. Maar elke nieuwe minister
moet woekeren met hetzelfde kleine
budget. En de tekortkomingen gaan
met veel charme gepaard. Het blijft
aardig, je postbode bij zijn voor
naam te noemen. Hij doet het mij
ook!
WASAUTOMAAT
|Öp een oppervlakte van <1
pet meer darr 50x50 cm
[plaatst U de AEG turna, 1
[volwaardige wasauto
maat van geheel aparte -
'.klasse. Een sprookje voor y
de vrouw die thuis VP'S
liefst 5 kg) „laat" wassen®
geheel automatisch
met de producten AEG'!
TELEFUNKEN OSRAM
wereldvermaard sinds
mensenheugenis
Samenwerking van
Polen en Krupp
Van de zijde van het Krupp-con-
cern is meegedeeld, dat besprekin
gen, die de directeur van dit bedrijf,
Berthold Beiz, met premier Cyran-
klewicz van Polen heeft gevoerd,
zullen leiden tot nauwe economische
samenwerking tussen Polen en
Krupp.
De volgende maand zal een dele
gatie van Krupp naar Polen vertrek
ken om de laatste details te be
spreken.
Burgemeester Van Walsum deelde
gistermiddag, tijdens de vergadering
van de Rotterdamse gemeenteraad
mee, dat de voorgenomen tariefs
verhoging van de Rotterdamsche
Elektrische Tram per 19 december
aji. wel doorgaat, met uitzondering
van de verhoging van de prijs voor
schoolabonnementen en de kinder
kaartjes.
De gisteren gehouden besprekin
gen met vertegenwoordigers van de
ministeries van Verkeer en Water
staat en Economische Zaken, waarbij
ook de Rijksinspecteur voor het
Vervoer aanwezig was, en die gin
gen over de fasering van de verho
ging speciaal die van de school
abonnementen en de kinderkaarten
hebben tot overeenstemming ge
leid. Over deze laatste verhogingen
zullen de raad binnenkort nadere
voorstellen worden gedaan.
TRAM EN BUS
TOCH DUURDER
ÏN ROTTERDAM
