YN-Assemblee begint
met grote spanningen
iEES HOLIERHOEK„IK HEB
ERG VEEL ZELFKRITIEK
Job van reijn
RYNBENDE'S
kunst
kalei óoscQQp
Grote kunstveiling te
Keulen trekt aandacht
De Feminci-prijs voor
George Blanzat
Rudolf Vrba legt
weer getuigenis af
LEIDSCH DAGBLAD DINSDAG 1 DECEMBER 1964
Winnaar van de Reina
Prinsen Geerligsprijs
(Van onze kunstredactie)
ooit"
eeds '^et oordeel ligt bij mezelf", zegt de 23-jarige Leidse
udent Kees Holierhoek, winnaar van de Reina Prinsen Geerligs-
-ijs. ,,Ik schrijf veel, maar het meeste gooi ik weer weg. Ik heb erg
llan- tel, en misschien wel te veel, zelfkritiek. Als ik de verhalen lees,
e tot nu toe zijn gepubliceerd, dan bekruipt mij steeds weer het
ïvoel, dat dit het niet is. Dat ik het veel beter kan."
Wij spraken Kees Holierhoek in
voor A.V.R.O.-studio, onmiddellijk
t Joop Mulder uit Leiden hem had
jnterviewd voor het jeugdprogram-
5.95 a „Minjon". Kees heeft gelijk
meld de Reina Prinsen Geer-
sprys gekregen voor zijn boekje
van low> Quick, quick, slow". Deze uit-
,ve, die het volgend jaar het licht
1 zien, bevat zes verhalen, die zich
9 75 ornameiyk in een concentratie-
mp afspelen. „De oorlogssituatie,
aarbij de ene mens de andere be-
d en intrigeert mij buitengewoon",
gt Kees.
.4 De Reina Prinsen Geerligsprijs, die
;m dezer dagen in Amsterdam is
tgereikt, is ingesteld door de ouders
n Reina Prinsen Geerlig, een
de tsstrijdster, die in het concentratie-
,mp Sachsenhausen is overleden,
s rente van het geld, dat anders
or haar studie nodig geweest zou
in. is nu door haar ouders beschik-
tar gesteld om er jonge auteurs
inder de 25 jaar )mee te stimule-
n. „Er is een betrekkelijk klein
ildbedrag aan verbonden", vindt
ees, „maar het grootste voordeel
de publiciteit, die er aan is ver-
jnden is. Mulisch en Van 't Reve
sbben hem indertijd ook gekregen.
Jaar ik moet nu gaan bewijzen, dat
de prijs inderdaad waard ben.
inds bekend is, dat ik hem heb ge-
onnen, willen allerlei uitgevers werk
jm mijn hand publiceren".
„Er zijn verhalen van mij versche
en in „Maatstaf" en „Kentering",
eze verhalen komen ook in „Slow
fick, quick,slow". Voor de A.V.R.O.
ilireef ik een hoorspel, „Opstand",
it binnenkort zal worden uitgezon-
z*en. Ook heeft de A.V.R.O. enkele
mijn verhalen aangekocht, die
Jor een acteur zullen worden voor-
piitlragen".
VI „De Arbeiderspers wil een gedich-
inbundel en een kinderboek uitge-
Voor het kinderboek heb ik een
<1® tijd. Het moet niet zo maar
boek worden. Ik vind, dat ook
psychologisch vcrant-
f 2 9<oord m®®t®n zijn-"
'25
apaiKees Holierhoek, vyfdejaars-stu-
gixfcnt „Nederlands" en afkomstig uit
7a|^elft, maakt, ondanks zijn plotselin-
mpté succes, geen eigengereide indruk,
ctorfjj weet precies wat hi1 wil en be-
ïft, dat hij nog maar aan het be-
staat van zijn schrijverscarrière.
9lke»iJ wil geen „broodschrijver" wor-
N
l™ terug uit de West
Nag
Na een tournee van anderhalve
baJnaand door de West is de Neder-
Dejandse pantomime-speler Rob van
gistermiddag uit Curasao op
Bcliiphol teruggekeerd. In totaal
d Geeft hij in zes weken ongeveer der-
prijig voorstellingen gegeven op ver-
üjschillende plaatsen in Suriname en
Bovenwindse eilanden. Ook in Ve
nezuela is de 35-jarige artiest enkele
opgetreden.
75 Rob van Reijn vertelde dat zijn
^Sournee door de West „boven ver
pachting" was geslaagd. De artiest,
laaüe nog nooit eerder in de overzeese
üpjebiedsdelen is geweest, maakte de
u<xis onder auspiciën van de Sticusa.
jnyP veelvuldig verzoek moest de kun
stenaar veel extra voorstellingen
teven.
05 Rob van Reijn, die de komende
[^jüaanden in Nederland blijft om voor
4(iet Nederlandse publiek op te tre-
ien, vertrekt 1 april voor een thea-
terreis van vier maanden naar
"parijs
Begrafenis van
7 IJ m
in; Anne de Vries
De teraardebestelling van de zon-
overleden auteur Anne de Vries
zal donderdag middag a.s. om 3 uur
Jilaats hebben op de nieuwe Algeme
Begraafplaats (oude ingang)
de Woudenbergse weg in Zeist.
Om twee uur wordt iri de Geref.
in Zeist een Rouwdienst
Behouden.
den. Als hij is afgestudeerd, gaat hij
Ned. doceren. „Overdag kan ik niet
schrijven. Ik schrijf alleen 's avonds
en 's nachts."
„Ik doe het eigenlijk alleen maar
voor mezelf", zegt hij. „Als mijn
werk niet zou worden uitgegeven,
zou ik toch schrijven. Het is een
soort behoefte van mij, die bevre
digd moet worden. Een uitgave is al
leen maar een aardige bijkomstigheid.
Als ik afhankelijk zou zijn van het
geld, dat de uitgever mij betaalt,
dan zou ik verplicht zijn om te
schrijven. Maar deze weg zal ik niet
ingaan. Ik schrijf alleen maar wan
neer ik wil en waarover ik wil".
Kees heeft inmiddels ook een ro
man geschreven, ,,'t Pension van de
generaal", die bijna is voltooid. Vroe-
vieux speciaal**;
N.V. DISTILLEERDERIJ V/H SIMON RYNBENDE A ZONEN - SCHIEDAM
KEES HOLIERHOEK
ger schreef hij ook gedichten, de
laatste tijd niet meer. Hij gaat het
wel weer doen.
Op onze vraag, of liy nog meer
werk in aanmerking zou willen laten
komen voor bekroning, antwoordde
hij hard lachend: „Ja zeker, de No
belprijs".
600 nummers moderne kunst
(Van onze correspondent)
Bij de firma Lempertz in Keuleneen van de grootste veiling
huizen van West-Duitsland dat thans ook een filiaal in New York
heeft, zal a.s. donderdag en vrijdag een veiling van meer dan 600
nummers moderne kunst worden gehouden. Ze dient tegelijkertijd
tot opening van LempertzContempora, een galerij" voor mo
derne kunst waarvoor men het toch al grote gebouw in Keulen met
nog een verdieping heeft
De hoogste taxatie-prijs staat ver
meld voor een „Boerderij onder grote
wolk" van Emil Nolde, namelijk
.000 Duitse mark. Een ander schil
derij van hem, „Wolken", zal ten
minste 45.000 mark moeten opbren
gen. Hoge prijzen worden ook ver
wacht voor E. L. Kirchner, met name
voor een „Kustlandschap uit 1912",
n.l. 50.000 mark. Curieus is dat een
klein bloemstilleven van Lovis Co
rinth op 45.000 mark wordt getaxeerd
en een van zijn grote aan Frans
Hals herinnerende portretten op
25.000 mark. Max Liebermann is be
halve met schilderijen vertegenwoor
digd met een voor ons land belang
rijke topografische tekening, een
Amsterdamse gracht waarschijnlijk
in 1876 getekend (taxatie 1200
mark).
Er zjjn echter niet alleen kostbare
werken te koop, doch er Is veel gra
fiek met name van de Duitse expres
sionisten, die laag is getaxeerd en
zelfs goedkoop is, wanneer men ziet
wat er in Duitsland thans voor mid
delmatige kunst of minder wordt ge
vraagd.
Merkwaardig is een aqua-
/an Jan Sluyters uit diens „fau-
vistische" tijd, een Salomé met het
hoofd van Johannes de Doper, ge
taxeerd op 700 mark. De catalogus
de veiling is bijzonder volledig.
Wie het nog niet wist, kan er bijv.
uit leren dat René Sintenis nog steeds
hoogbejaard in Berlijn werkt, dat
Max Peiffer-Watephul die men on
dergegaan waande in de Derde Rijk,
thans in Venetië schildert en dat de
moderne Friedrich Hundertwasser
Experimenteel concert
onder Pierre Boulez
Het Concertgebouworkest begint
zyn activiteiten ln 1965 met een
„Experimenteel concert" dat plaats
vindt op maandag 11 januari, in de
grote zaal van het Concertgebouw.
Het concert staat onder leiding
van de componist/dirigent Pierre
Boulez.
Behalve een werk van zijn leerling,
onze landgenoot Peter Schat (de
dansen uit het „Labyrint"), dirigeert
Boulez de Gruppi van Jan van Vlij
men en de Symfonie op. 21 van
Anton Webern.
De bezoekers van dit speciale con
cert kunnen door middel van een
invulformulier in de pauze kenbaar
maken aan welk werk zij de voorkeur
geven. Dit zal dan na de pauze wor
den herhaald.
Ere-doctoraat
voor architect
Alvar Aalto
Aan de bekende Finse architect
Alvar Aalto is gisteren een ere
doctoraat verleend door d-e Columbia
Universiteit. Hij wordt een van de
grootste architecten van onze tijd
genoemd.
eigenlyk Friedrich Stowassen heet.
Dat Moissej Kogan, de dankzij
o.a. Jan Engelman ook in ons land
bekende beeldhouwer in 1942 in een
Frans concentratiekamp is omgeko
men, blijkt onwaarschijnlijk.
RUSSEN BLIJVEN WEIGEREN
VN-KOSTEN TE BETALEN
(Van onze correspondent in Washington)
De spanning rondom de opening van de VN-Assemblee van
daag, bereikte gisteravond al een hoogtepunt, toen duidelijk werd
dat de Amerikanen en Russen nog altijd geen oplossing hebben ge
vonden voor hun geschil over de Russische weigering om de
achterstallige 53 miljoen dollar (ruim 185 miljoen gulden) aan bij
dragen aan de Verenigde Naties te betalen.
Tydens een informeel gesprek gis
teravond in het VN-gebouw vertelde
Oe Thant dat volgens hem alles mo
gelijk is, maar dat hij een dramati
sche botsing tijdens de assemblee
zitting onwaarschijnlijk achtte. Eer
der leek de secretaris-generaal te
verwachten, dat wanneer de toe
stand vandaag uitzichtloos zou wor
den een uitstel van de opening van
de Assemblee van twee dagen de bes
te oplossing zou zijn. Intussen zou
den Amerikanen en Russen dan nog
maals bijeen kunnen komen om hun
geschil te bespreken en wellicht een
uitweg vinden.
Uitzichtloos
De Russen blijven betaling weige
ren, de Amerikanen blijven van plan
ontzegging van stemrecht van
Russen voor te stellen, zich daarby
beroepend op art. 19 van het Hand
vest en de Afro-Aziaten confereren
druk over een bemiddelingsvoorstel
Dit laatste lijkt echter uitzichtloos,
want een gematigd compromisvoor
stel van Oe Thant, dat beoogde de
kwestie van de financiën en het stem
recht te bevriezen tot febr., terwyl
in de tussentijd door de assemblee
zou worden gewerkt bij acclamatie
en zonder hoofdelijke stemmingen,
werd gisteren door de Russen na
drukkelijk verworpen.
Onder geen beding
Moskou doet onder geen beding
afstand van zijn stemrecht, aldus
Gromiko. De Amerikanen nemen
daartegenover het standpunt in, dat
indien de assemblee Rusland zou toe
staan stemrecht uit te oefenen zon
der eerst zyn financiële verplichtin
gen te zijn nagekomen, Washington
alle vrij wille bijdragen aan VN/fond-
voor ontwikkelingshulp, etc. stop
zal zetten. Dit klinkt ernstig als men
bedenkt, dat Washington veertig pro
ent van deze fondsen voor zijn reke
ning neemt.
Monique Wittig kreeg de Prix Medicis
Van onze Parijse correspondent)
Na de grote Goncourt en de iets minder groter Renaudotprijs,
zijn gisteren in Parijs weer twee jaarlijkse literaire prijzen toege
wezen. De 58-jarige Jean Blanzat die in 1942 de grote romanprijs
kreeg van de Academie Frangaise voor zijn roman "L'orage du
matin" werd. in de negende ronde, door zijn roman „Le faussaire"
(de falsaris) de uitverkorene der letterlievende dames die samen
de jury van de Femina vormen, terwijl de 30-jarige Monique
Wittig de Prix Medicis won voor haar eerste boek dat de wat
mysterieuze titel "L'opoponax" draagt.
Ruilhandel
Er bestaan vermoedens dat de uit
weg welllicht reeds enigszins nader
bij komt, na een uitvoerig lunchge-
sprek dat Rusk gisteren met Gromi
ko in New York heeft gevoerd. Aan
gezien na afloop officieel werd mee
gedeeld, dat behalve over VN-finan-
ciën over ontwapening was gesproken,
kwamen er uiteraard speculaties bo
ven over een eventuele ruilhandel.
De Russische bereidheid om een deel
van de schulden aan de Verenigde
Naties te voldoen, zou dan worden
gekocht met toezeggingen van de
Amerikanen niet door te gaan met
hun plan van de multilaterale atoom
strijdmacht in zijn huidige vorm.
Rapport over het
muziekrepertoire
van de omroep
Het rapport van de Raad voor
de kunst over het symfonisch
repertoire van de Nederlandse ge-
luidsomroep 1961'62, samengesteld
door de Commissie prof. dr. Jos
Smits van Waesberghe, mr. G. Lan-
dré, Jan Mul en J. Kassies op ver
zoek van de staatssecretaris Schol
ten (1963), meldt dat van de totale
zendtijd 8.02 pet. wordt besteed aan
hedendaagse nlet-Nederlandse com
ponisten en 0.24 pcL aan heden
daagse Nederlandse componisten.
Van de muziekuitzendingen door
de symfonische orkesten, is 70%
repertoire gekozen uit de composities
van voor 1910 en bijna 25 uit
hedendaagse muziek, waarvan 5.5%
Nederlandse muziek.
De KRO besteedt de meeste tijd
aan symfonische muziek, de VARA
de minste. De gezamenlijke omroe
pen bedienen zich in totaal 121 maal
van het Radio Filharmonisch Orkest,
103 maal van het Omroeporkest en
119 maal van het Radio Kamer
orkest
Uit een tabel blijkt dat bU de
programma-samenstelling de voor
keur wordt gegeven aan muziek van
Mozart, daarop volgen Bach, Beet
hoven, Tsjaikowsky en Brahms. Van
de nieuwere componisten sluiten
daarop aan Strawinsky, Bartok,
Debussy, Ravel en Kodaly.
In het rapport wordt naar de
cijfers de situatie aangegeven, waar
bij het accent op de mindertieids-
positie der nieuwere muziek valt. In
een minderheidsnota geeft de heer
J. B. Broeksz als contra-opmerkin
gen, dat de cijfers omtrent heden
daagse muziek gering van percentage
zijn, maar dat er een kloof bestaat
tussen publiek en deze muziek. Hij
voert ook aan de kwestie van kwali
teit van deze muziek en stelt de
vraag of de rapportcommissie niet
te zeer in eigen symfonische sfeer
heeft gewerkt, met terzijdestelling
van die der luisteraars in omroep-
verband. Hij dringt er op aan, dat
een commissie die een dergelijk
onderzoek leidt breder samengesteld
is dan thans het geval is.
Kunstschilder Herman
Mees - 84 - overleden
Maar hiervoor zijn echter geen aan
wijzingen. Voorlopig lijkt Rusland
zowel als Amerika vastbesloten aan
het eigen standpunt vast te houden
onder het motto dat de tegenstander
op het laatste moment zal toegeven.
De Verenigde Naties kunnen het
kind van deze rekening zyn, als deze
vlieger namelijk niet opgaat en een
conflict in de Assemblee toch
het gevolg is. Een dergelijk conflict
kan hoogst ernstige consequenties
hebben. Als de meerderheid van de
leden van de Assemblee namelijk
besluit, dat de Amerikanen gelijk
hebben en dat de Russen het stem
recht moet worden ontnomen, bete
kent dit het weglopen van de
Sow jet-Unie uit de Algemene Verga
dering, waardoor de V.N. als forum
voor wereldproblemen het grootste
deel van zijn belang verliest.
Consequenties
Als daarentegen de meerderheid
Rusland steunt, zodat het Russische
stemrecht gehandhaafd wordt on
danks het nietb etalen van achter
stallige bijdragen, dan zet Washing
ton zijn steun aan de bovengenoem
de ontwikkelingsfondsen stop. Dat
reduceert enerzijds het belang van de
V.N. voor de steun aan de Afro-Azia
ten sterk en anderzijds zal het de
tegenstellingen tussen de neutrale
wereld en het ryke Westen drastisch
verscherpen.
Drie gesprekken
van Tsjen Ji met
Soekarno
President Soekarno van Indone
sië en de minister van Buitenlandse
Zaken van communistisch-China,
maarschalk Tsjen Ji, heeft in het
Merdeka-paleis de derde ontmoeting
gehad sedert Tsjen Ji vrijdag aan
kwam.
Tot dusverre is geen officiële verkla
ring gegeven voor het onverwachte
Chinese bezoek aan Indonesië, maar
goed ingelichte zegslieden zeiden, dat
hij naar Djakarta uitgenodigd werd
door de Indonesische regering om
de ontwikkelingen in de wereld de
revue te laten passeren en in het by-
zonder te spreken over de Afro-Azia-
tische conferentie, die volgend jaar
maart in Algiers zal plaatsvinden.
In officiële kringen wordt
bezorgdheid te kennen gegeven over
de mogelijke deelneming van Malei
sië aan de conferentie in Algiers. De
Indonesische leiders zouden steun
proberen te krygen van communis
tisch-China om de deelneming van
Maleisië aan de conferentie te ver
hinderen. In ruil daarvoor zou In
donesië zich verzetten tegen deelne
ming van de Sowjet-Unie aan de
conferentie zoals communistisch-
China dat wenst.
Consumentenbond en
EEG verenigen zich
De consumentenorganisaties van
de landen van de E.E.G. hebben zich
georganiseerd in de B.E.U.C. het
„Bureau Europeens des unions de
consommateurs". Als zodanig zullen
ze zich tot de E.E.G.-autoriteiten
wenden om de consumentenbelan
gen te bepleiten. Er zullen ook geza-
meniyk warenonderzoekingen worden
verricht.
Nieuwe uitgaven
Herinneringen
aan de oorlog
De tweede wereldoorlog zal nog
wel geruime tijd onderwerp van per-
soonlyke onthullingen en historische
beschouwingen blyven. Tot de eerste
categorie behoort het relaas van de
Britse divisie-arts Graeme Warrack,
die zijn ontsnapping na de slag om
Arnhem te boek heeft gesteld onder
de titel Tocht door het duis
ter, uitg. A. W. Sythoff, Leiden.
„Dit boek draag ik op aan de dappe-
derlandse Ondergrondse Leger", zo
luidt de opdracht in dit boek. waar
voor Prins Bernhard een woord voor
af schreef en waaraan E?vert Werk
man een hoofdstuk toevoegde met de
herinneringen van de helpers, die
Warrack en zyn mannen verborgen
hielden en onder moeilyke omstan
digheden hulp verleenden. Hoe ris
kant de situatie soms was, biykt uit
het feit, dat Warrack met het echt
paar Piller en Dick Kragt (de heer
Piller is tegenwoordig directeur van
een Amsterdams textielbedryf en
Kragt is employé van de KLM)
oudejaar vierden in de achterkant
van een boerdery. in het voorste deel
waarvan twintig Duitsers waren in
gekwartierd. Die vierden óók oud
en-nieuwLater trokken War
rack en de anderen naar Schoonho
ven, waar Kragt de groep aan een
ander overdroeg om zelf de terug
tocht over de Veluwe te aanvaarden.
Maar hy nam een party van 200
Engelse stafkaarten van de Betuwe
achter op zyn fiets mee. Die kaar
ten waren nodig voor het ontsnap-
pingswerk. Hy bond de kaarten als
twee dikke rollen in een zak achter
op zyn fiets. In Barneveld ging het
byna mis. Hy werd aangeroepen
door een Duitse patrouille. Zyn pa
pieren waren in orde, maar toen
vroeg een van de Duitsers hem naar
de zak op zyn fiets. Wat is dat?
werd hem gevraagd door de Duitser,
die zyn persoonsbewys controleerde.
„Ik zei: „Behangselpapier". Het
Duitse woord kende ik niet, maar ik
heb toen met gebaren uitgelegd wat
ik bedoelde. Dat vond hy zo grappig
dat hy er verder niet op inging. En
ik kon verder gaan". Kolonel War
rack zelf is een boeiend verteller en
hy geeft een vaak meeslepend ver
haal van zyn ontsnapping, uit
gevangenschapp terug naar de Brit
se linies. Terecht zegt Prins Bern
hard in zyn woord vooraf: „Zyn
beschrijving van de gevechten is bij
zonder interessant en ik ben vooral
onder de indruk gekomen van de
wyze waarop hy heeft weergegeven
hoe Nederlanders hem en zyn ka
meraden hielpen. Ik ben hem heel
dankbaar voor de lof die hy deze
mannen en vrouwen toezwaait, zy
hebben er het volste recht op". War-
racks verhaal omvat slechts een
klein facet van de moed, die vele
landgenoten hebben getoond by de
hulp aan hun bevrijders. Maar dit
boek is een welsprekend en onge
vraagd getuigenis van de onver
schrokkenheid van de Nederlandse
Ondergrondse. Zonder onszelf op de
borst te slaan is het toch prettig dit
verhaal uit de pen van een Engels
man te lezen. De vertaling van J. F.
Kliphuis is uitstekend.
Een andere vertaling is het boek
van Brian Gardner, Het ver
speelde uur. uitg. Het Wereldven
ster, Baarn. Garner is een jong
Engels historicus, die vooral studie
heeft gemaakt van de oorlogssituatie
in het Jaar 1945. In het byzonder
de Anglo-Amerikaanse meningsver
schillen hadden zyn aandacht, zowel
op militair als op politiek gebied. Dat
er daardoor ontelbare kansen zyn
gemist, die tot op de dag van van
daag een fatale uitwerking hebben,
meent hy uit verschillende gegevens
te mogen concluderen. Volgens Gard
ner zou niet Stalin maar Molotow op
de conferentie van Potsdam de verde
ling tussen Oost en West tot stand
hebben gebracht. Een van zyn an
dere conclusies is, dat Japan
niet door de atoombom op de knieën
is gebracht maar toch al op het punt
stond te capituleren. Men kan moei-
lyk zeggen, dat dit boek het laatste
woord bevat over vraagstukken, die
tal van historici hebben beziggehou
den, maar Brian's visie is opmerke-
lyk genoeg om er kennis van te ne
en er rekening mee te houden.
Het boek is verlucht met zestien pa-
;;M's goeddeels onbekende foto's op
kunstdrukpapier.
Auschivitz-proces in Frankfort
De man die voor het eerst een oog
getuigenverslag heeft gedaan ln 1944
van de massamoord in de gaskamers
van Auschwitz heeft gisteren opnieuw
verslag gedaan van zijn ervaringen in
het proces tegen de kampbewakers in
Frankfort.
De man, die als schuilnaam Rudolf
Vrba gebruikte, heeft na zyn ont
snapping uit Auschwitz een verslag
van de verschrikkingen van het kamp
aan president Roosevelt gezonden,
aan premier Churchill en aan Paus
l_ Pius XII. Vrba bevestigde gisteren de
schilder Herman Mees, die rich vooral i verslagen die door de deskundigen
„Le faussaire" van Blanzat die al
een vyftal andere romans op zijn
had staan maar vooral toch wel als
criticus bekendheid heeft verworven,
beschrijft, enigszins in de lyn van
het fantastische realisme van Edgar
Poe, de wederwaardigheden van zes
dorpelingen die sterven gaan en door
de duivel de falsaris worden
opgewacht. Moderner van opzet en
van stijl is Monique Wittig's roman
die in korte nerveuze zinnen de
Hierboven de schrijver ]ean aandacht,
Blanzat en de schrijfster Moni
que Wittig.
door zyn talloze, uitstekend gelyken-
de portretten grote bekendheid heeft
verworven. Doch ook aan het stille-
het landschap wijdde hij zyn
avonturen verhaalt van enkele
schoolmeisjes die naar de volwassen
heid toegroeien en via die ontwikke
ling dan ook hun verhoudingen on
derling en met de rest der wereld
zich niet zonder schokken
zien wyzigen.
Toen hy 70 jaar was geworden, is
in het museum Boymans-Van Beu-
ningen te zyner eer een jubileumten
toonstelling gehouden.
Van 1910 af was Mees verbonden
aan de Rotterdamse academie, eerst
als leraar aan de avondcursus, sinds
1923 aan de dagcursus, ook als hoofd
leraar. Talloze leerlingen heeft hy
opgeleid.
gedaan over de verschrikkin
gen in het kamp tijdens de elf maan
den dat de rechtszitting reeds heeft
geduurd. Hy bevestigde dat 10.000
personen per dag in Auschwitz wer
den vergast, totdat het kamp zyn
maximum capaciteit bereikte in 1944
toen 25.000 personen per dag werden
vermoord. Vrba, die als wetenschap-
peiyk werker in de biochemie werk
zaam is voor de Britse Raad voor het
Medische Onderzoek in de plaats
Carshalton, werd als 17-jarige jongen
in 1942 naar Auschwitz gezonden,
omdat hy jood was, HIJ ontsnapte 17
april 1944 uit het kamp samen met
de Tsjech Wetzler. Zyn verslag over
de verschrikkingen van het kamp
overtuigde de Westelyke landen er
van, dat de nazi's van plan waren alle
Joden uit te roeien.
Vrba, die de naam Walter Rosen
berg droeg, zei dat hy deze had ver
anderd omdat hy geen Duitse naam
meer wilde hebben na wat hy in
Auschwitz had gezien. Vrba werd in
zijn geboorteplaats Trnava in Tsje-
cho-Slowakye door de Gestapo ge
vangen genomen en naar verschei
dene concentratiekampen gezonden
voordat hy in Auschwitz aankwam.
Na maanden lang de verschrikkingen
van het kamp te hebben meegemaakt
besloot hy te ontsnappen samen met
de Tsjech Wetzler. Zij slaagden er in
één van de zeer weinige gelukte ont
snappingen uit Auschwitz te volvoe
ren. Na geruime tyd bereikten zij
Bratislava in Tsjecho-Slowakye. Daar
ontmoetten zy de pauseiyke nuntius,
die samen met een commissie van
zes juristen hen dagenlang onder
vroeg, voordat het rapport over
Auschwitz werd opgesteld.
Exemplaren van het rapport werden
ook gezonden aan de joden in Boe
dapest om hen te waarschuwen voor
wat hun te wachten stond.
