„Ik vind het
in Indonesië
heerlijk weer
op te treden"
Anti-R.E.M.-wet
met volkenrecht
strijdig
of niet
Onrust in Frankrijk
over commerciële tv
Anneke Grönloh
gaat op tournee
T"
V
- VANAVOND
Opgericht 1 maart 1860
Dinsdag 1 decemer 1964
Derde blad no. 31430
(Van onze radio- en tv-medewerkster)
Op 18 december verlaat Anneke Grönloh ons land, op weg naar
Indonesië. Daar, in Djakarta, gaat zij drie weken zingen: in totaal
een kleine vijftig maal. Deels in de nachtclub van hotel Indonesia,
deels, n.l. twee keer per week, voor een zaal publiek, ongeveer
10.000 man per keer. „Ik hoop", zegt Anneke, „mijn moeder en
mijn man mee te nemen, maar dat is nog niet helemaal in kannen en
kruiken".
lira
Horloger - Juwelier
F. w. PLESSEN
Anneke maakt dezelfde tournee als
de Blue Diamonds, alleen met dit ver
schil: zij keert op 12 januari in ons
land terug, de Blue Diamonds daar
entegen knopen er nog een paar
weken tournee aan vast.
„Ik vind het heerlijk om weer in
Indonesië op te treden". Ik ben er al
eerder geweest, in 1961 en 1962, en
die tournees verliepen bijzonder fijn.
De mensen zijn er zo verschrikke
lijk lief. Ze ontvangen je alsof je
een ster als Cliff Richard of Elvis
Presley bent. Ze staan op het vlieg
veld te wachten met vlaggetjes en
foto's. Zoiets is werkelijk enig".
Naar Soekarno
Gaat ze ook een bezoek aan Soe
karno brengen, net als Ruud en
Riem de Wolf?" Ja, ik geloof wel
dat dat de bedoeling is. Soekarno
houdt ervan bekende mensen en
ik ben in Indonesië nu eenmaal, net
als de Blue Diamonds, erg populair
te ontvangen. Weet u wat ik zo
fijn vind? We komen er juist in de
tijd, dat alle vruchten rijp zijn".
„Ik zal alleen nooit meer die fout
van de laatste keer maken door doe
rians te bestellen. Er werd mij n.l.
gevraagd wat ik voor lekkere vruch
ten wilde eten en ik zei doerians. Ik
kende die naam van mijn moeder.
Maar toen Ik ze voorgezet kreeg, wist
ik me geen raad. Ze stonken walge
lijk en tot overmaat van ramp had
den goedwillende zielen ook nog sta
pels doerians op mjjn kamer laten
bezorgen. Nee ,dit overkomt me niet
Tweede tv-show
Anneke kan nog net op de valreep
haar tweede televisieshow bekijken,
die donderdag 17 december wordt
uitgezonden. De opnamen ervan zijn
juist achter de rug, na een ver
moeiende repetitietijd deels in Lon
den en deels in Hilversum .„Ik vond
het heerlijk in Londen te repeteren",
vertelt ze. „Elke dag had ik een paar
uur vrij om fijn te winkelen".
Anneke's show speelt zich af rond
een enorme kerstboom. Ze zingt in
deze 39 minuten durende show tien
liedjes, nieuwe en enkele oude,
waaronder Wladimir. Om het even
bij Kerstmis te houden: begin de
cember verschijnt er een nieuwe
langspeelplaat van haar, met door
Ger van Leeuwen gemoderniseerde
arrangementen van bekende en ver
trouwde Nederlandse kerstliedjes.
Geweldig fijn
Annke Grönloh eigenlijk mevr.
Van der Laan-Grönloh zegt tot
slot: „Internationaal ga ik geweldig
fijn werken. Er zijn grote buiten
landse contracten ondertekend, ook
buiten Europa en heus niet alleen in
Indonesië, hoewel ik daar erg popu
lair ben en op handen word gedra
gen".
Auto te water:
Vader en zoontje
verdronken
De 41-jarige heer W. Willems uit
Aalsmeer en zijn vijfjarig zoontje
Jan zijn verdronken, toen de auto,
die de heer Willems had gehuurd,
bij sluis 4 van de weg Den Hulst-
Balkbrug in de Dedemsvaart was ge
reden. Het negenjarig zoontje Jo
hannes, dat ook in de auto zat, kon
worden gered. Het ongeluk gebeurde,
doordat de auto slipte. Voordat de
wagen te water raakte, reed hij nog
een fietser aan, die licht werd ge-
EERSTE NET -
VPRO
7.00 uur
Journaal voor gehoorgestoorden
7.30 uur
Engelse les
8.00 uur
NTS-journaal
8.20 uur
Patrouillewagen '54, politiefilm
f
8.45 uur
Ziek zijn, beter worden
9.30 uur
Voetsporen van Villon, documentaire
9.50 uur
Oorlog en vrede
10.20 uur
Extra actualiteiten
1
10.25 uur
NTS-journaal.
1
TWEEDE NET
KRO
8.00 uur
Nieuws in het kort
8.01 uur
De Bill Dana Show
8.25 uur
Race against the waters, natuurfilm
8.50 uur
Film '64
9.30 uur
Solistenconcert, pianist Gerard van Blerk
9.45 uur
Onze man in Parijs
10.10 uur
Protestanten ln België, documentaire IKOR.
1
TV NOORDZEE
1
6.30 uur
Popeye, tekenfilm
7.08 uur
Prijsuitreiking St.-Nicolaasprijsvraag
7.26 uur
Bob Cummingsshow
l
10.00 uu
-
Wagon Train: "De Bill Twanee Story".
1
i m ii ii i n
niiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiniiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
FRANSE KIJKER VOELT ZICH
AL BIJ DE NEUS GENOMEN
In de Franse perswereld mar ook daarbuiten
ogenblik grote onrust. Men mag als vrijwel zeker
Franse regering in beginsel heeft besloten over enige tijd reclame
op de televisie toe te staan.
De minister van Informatie. Peyrefitte, heeft onlangs in om
floerste termen, die overigens nauwelijks waren mis te verstaan,
die beslissing aan de Nationale Vergadering meegedeeld.
Grote opwinding
Hij beloofde echter ook. dat het
parlement over de kwestie zijn
woordje nog zou mogen zeggen. Het
denkbeeld de reclame openlijk op de
Franse televisie toe te laten die
zich daar nu alleen nog maar in
verkapte gedaante openbaart heeft
vrijwel in alle kringen opwinding
veroorzaakt. Het televisiepubliek is
terstond op de achterste benen ge
sprongen, omdat het zich bij voor
baat door de regering bij de neus
genomen voelt. Iedere bezitter van
een televisietoestel moet in Frankrijk
62 gulden per jaar kijkgeld betalen.
(Van een juridische medewerker)
Vandaag houdt de Eerste Kamer zich bezig met de „anti-R.E.M.-wet". Nu zal het
opnieuw gaan om de vraag of dat wetsontwerp strijdig is met het volkenrecht of niet. Neen, zegt
de regering, daarbij gesteund door adviezen van zeer bevoegde zijde. Ja, zeggen vier erkende
volkenrechtsgeleerden die door de R.E.M. in de arm zijn genomen. Maar, zo voegt één van deze
vier, Sir Humphry Waldock, er aan toe, ik kan me voorstellen dat de Nederlandse regering een
ander standpunt inneemt. Zo zijn we midden in het doolhof van juridische meningen aangeland.
Is het in het nationale recht al
mogelijk, dat twee recht tegenover
elkaar staande standpunten met
evenveel vuur worden verdedigd, in
VOOR WOENSDAG 2 DECEMBER
Operamuz. 10.30 Mor-
13.15 Licht instr. kwartet. 13.35 Ope
retteklanken. 14.00 Boeren en Burgers
ln Buitenveen, hoorspel (herh.
26 november jl.)
4.25 Klass. kamer-
14.50 Gewijde klass. muz. 15.50
Eijbêlvertelllng v. d. jeugd. 16.00 Jeugd
land. 17.15 Jazzmuz. 17.45 Lichte ork.-
muz. en licht instr. ens.
NCRV: Meisjeskoor met pianobege
leiding. 18.30 Bespreking van Vlaamse
Leger des Heils-kwartier. 19.45 Op
de man af. praatje. 19.50 Negro Spiri
tuals. 20.05 Omroeporkest
2.00 Klass. kamer-
22.30 Nws. 22.40 Avoi
king. 22.55 Klass. ork.muz. i
om te spreken - spreken or
lezing 23.35 Metropole-ork.
ziek. 23.55-24.00 Nws.
Hilversum II, 298 in.
VARA: 7.00 Nws. 7.10 Ochtendgym.
7.20 Soc. strijdlied. 7.23 Lichte gram.
8.00 Nws. en soc. strijdlied. 8.18 Lichte
gram. 8.50 Ochtendgym. v. d. vrouw.
9.00 Kookpraatje. 9.05 Klass. kamer
muziek. 9.35 Klass. pianomuz. VPRO:
9 40 Schoolradio. VARA 10.00 Amus.-
muz 11.00 Nws. 11.02 Voor de vrouw.
11.40 Klarinet en piano: klass. muz.
12.00 Licht ens. met zangsolisten
12.25 Actualiteiten. 12.30 Meded. t.b.v.
land- en tuinbouw. 12.33 Voor het
platteland. 12.38 Orgelkwartet: amus.-
muz. 13.00 Nws. 13.15 Kalender. 13.20
Licht instr. sextet. 13.45 Gesproken
portret. 14.00 Omroepork.: popul. klas
sieke muz. 14.40 Twee piano's: moderne
muz. 14.50 Kamerpraat, toespr. 15.00
jeugd. 16.50 V.
VARA: 18.00 Nws. 18.15 Act.
Uitz. van de Boeren Partij,
spreekt: de heer P. Voogd, lid i
Tweede Kamer. 18.30 Tango-
ork. met zangsolisten. 19.00 V. d
19.10 Jazzmuz. 19.30 Artistieke Staal-
spel. 21.40 Licht ork. 22.05 Licht ins
ens. 22.30 Nws. 22.40 Volksliedjes
balladen. 22.55 Tussen stilstand en t
weging, lezing. 23.1"
het internationale vlak is dit hele
maal het geval. De regels van het
volkenrecht, vastgelegd in verdra
gen, bestrijken slechts een beperkt
terrein. Voor de rest moet men dit
recht afleiden uit gewoontes en uit
spraken van internationale colleges,
zoals het internationaal gerechtshof.
Deze uitspraken zijn vaak voor aller
lei uitleg vatbaar. Daarom is het heel
goed denkbaar, dat een land zich
bij de uitleg van het volkenrecht laat
leiden door zijn nationale belang. Het
land staat een bepaalde oplossing
en naderhand wordt deze vondst
als volkenrecht erkend.
Daar komt nog bij dat liet volken
recht nauwelijks sancties kent en dus
niet afgedwongen kan worden. In
feite kan men met dit recht dus alle
kanten uit.
zil (Barroso). id.; Isle of Capri (Crosz),
You and the night and V
(Schwartz), Orkest Nelson
Chicago (Fisher), Frank Sinatra;
TSle of capri (C
night and the
Ison Ri
(Freed), id.
cheek (Berlin), id.
blue? (Akst)Orkest Nelson Riddle;
Have you got any castles,
(Whiting), 'J J
Darn that dream (Van
Laura (Raksln), Frank
Sinatra; Something's gotta give (Mer
cer), id.; There's a small hotel (Rod-
gers), id.; How my heart sings (Zin-
Summertime (Gershwin)
Blue bash (Smith), Kenny Bur-
rell, Jimmy Smith; Travelin' (Burrell),
Fever (Davenport), id.; Kenr"'~
sound (Burrell), id.
TELEVISIEPROGRAMMA
Nederland I:
NTS: 17.00 De Verrekijker: Interna
tionaal Jeugdjournaal. NCRV:
17.45 V. d. kind. VARA: 19.30 Cc
Actuele politieke vraagstukken
20.00 Journaal. VARA: 20.20 Achter het
nieuws. 20.45 Perry Mason - Een
delaag voor Perry, TV-film. 21.35 Voor
dracht. 21.45 Durven we bang te bang
te zijn: gesprekken. 22125 Sinterklaas
tussen de rails: reportage
't Frans). NCRV: 20.45 Literair kijk-
schrift. NTS: 21.10 Le Cid, TV-spel
Den Haag (3e en laatste speelpe-
Vrije zee
Dat is ook bij de R.E.M. het ge
val. In de papieren strijd rond deze
t.v.-zender valt herhaaldelijk de
term „vrije zee". Het beginsel van:
„de zee is vrij voor alle volkeren",
stamt van eeuwen her. Tegen mis
bruiken van het beginsel, zoals sla
vernij, zeeroverij en smokkel zijn de
staten steeds opgetreden. In 1958 nog
is er een internationaal verdrag over
de vrije zee gesloten, waarin de toe
stand van dat ogenblik zoveel moge
lijk werd geregeld. Maar een eiland
als ae R.E.M. bestond toen nog niet
en daarin was dus ook niet voorzien.
Als men het beginsel van de vrije
zee absoluut stelt, en inbreuken
hierop alleen geoorloofd acht door
toepassing van een verdrag, dan
heeft Nederland geen recht zijn ge
zag uit te breiden tot het R.E.M. -
eiland. Zo redeneert de R.E.M. uiter
aard. Maar als men kiikt naar de
bedoeling van het principe van de
vrije zee, dan kan men zeggen dat
misbruik dient te worden bestreden,
allereerst door de belanghebbende
staat. En volgens deze redenering
wettigt het volkenrecht het optreden
van onze regering.
Rechtsvacuüm
En dan het beroemde rechtsva
cuüm. De R.E.M. zegt, dat er op
het eiland geen rechteloosheid be
staat, dat er geen rechtsvacuüm is.
Door de regels van het eigendoms
recht en de nationaliteit toe te pas
kan
die zijn gezag op en over het eiland
kan laten gelden. Maar het is zeer
de vraag of de zo gevonden staat
in dit recht gebruik zal maken.
Een voorbeeld: op het eiland be
rooft een Engelsman een Fransman,
terwijl de eigenaar van het R.E.M. -
eiland een Amerikaan is. Moet de be
roving voor de Amerikaanse regering
aanleiding zijn tegen de Engelsman
op te treden? Zou de Amerikaanse
regering zich hierover druk willen of
kunnen maken? Kan zij toezien op
de naleving van het recht op het
eiland?
In het gegeven voorbeeld zou, vol
gens de R.E.M.-redenering, op het
eiland Amerikaans recht gelden.
Maar als het eiland een andere eige
naar krijgt, zouden dan ook opeens
de op het eiland geldende wetten
veranderen?
Dergelijke praktische gevolgen van
een zuiver theoretische redenering
leiden ertoe om, zoals de Nederlandse
regering doet, het R.E.M.-eiland in
feite een rechtsvacuüm te noemen,
waartegen de belanghebbende kust
staat kan optreden. Zoals deze vroe
ger bijvoorbeeld optrad tegen vissers,
kan zij nu optreden tegen het on
gewenste eiland. Later kan dit op
treden dan bezegeld worden door een
verdrag.
Slag
om arm
In het advies van de vier interna
tionale volkenrechtsgeleerden, uitge
bracht op verzoek van de R.E.M.,
worden vele slagen om de arm gehou
den. Het advies van Sir Humprey
Waldock kan zelfs heel goed worden
gebruikt om het standpunt van de
Nederlandse regering te verdedigen.
Hij betoogt, dat het internationale
recht nog niet de legale band kent,
zoals die volgens onze regering tus
sen het R.E.M.-eiland en Nederland
bestaat. Nog niet. maar wat niet is
kan komen. Want, zo gaat hij
voort, op het eerste gezicht is de
band met de staat die de installaties
bezit, of wier onderdanen de instal
laties bezitten, sterker. Maar het is
zeer de vraag of dit ook opgaat als
de bezittende staat niet uitdrukkelijk
zijn rechten op de installaties heeft
erkend. En dan kan de belangheb
bende staat dus Nederland op
de proppen komen.
Omdat er nog geen voorbeelden
staat worden gevonden, 'zijn, kan men het optreden van de
Nederlandse regering met allerlei ar
gumenten kritiseren. Dat is ook ge
beurd, toen Truman in 1945 ging
optreden tegen booreilanden, die be
zig waren op het Amerikaanse con
tinentale plat. Van alle kanten werd
betoogd dat hier werd ingegaan tegen
het toen geldende volkenrecht. Maar
de Amerikaanse president legde de
protesten naast zich neer en zijn op
treden werd door andere staten ge
leidelijk als volkenrecht erkend.
heerst op het tij te aanvaarden. Niettemin had
dat de d,Astier sindsdien nog vele malen
publiekelijk met de communisten
overhoop gelegen. Het communisti
sche partijbestuur heeft daarop plot
seling zijn subsidies ingetrokken, het
geen de „Liberation" dus het leven
kostte.
Ook de Franse Senaat heeft dezer
De regering heeft echter nog geen I dagen op voorhand al fel partij ge-
enkele reden gegeven voor de hoop. kozen tegen het voornemen van de
dat het kijkgeld zal worden afge- regering. Wanneer de minister van
schaft zodra het publiek op de tele- Informatie met zijn bedekte uitla-
visie reclame krijgt te verduren. Het ting een proefballonnetje heeft wil-
publiek vreest dus dat de staat straks len op laten, dan weet hij nu in elk
twee financiële wallen zal eten geval waar hjj aan toe is. Commer-
dubbel
Nog somberder
Nog veel somberder zien de Fran
se kranten de toekomst van reclame
t.v. tegemoet. In een uitvoerig com
muniqué, dat de federatie van de
Franse pers heeft uitgegeven, wordt
de opvatting geuit, dat de t.v., net
als de genationaliseerde bedrijven
van spoorwegen, elektriciteit of gas
best een lening zou kunnen lanceren
om het huidige tekort van 145.000.000
nieuwe franken op te heffen. Publi
citeit via de T.V. zal altijd mede ten
koste gaan van de kranten, die ge
middeld minstens voor 60 70 van
de inkomsten van advertenties moe
ten leven. Inderdaad is uitgerekend,
dat slechts een verlies van maximaal
10 procent van de inkomsten
reclame zeer vele dagbladen reeds
fataal zou moeten worden.
Teken
Afgelopen week is het Parijse link
se ochtendblad „Liberation", geleid
door de uitstekende schrijver,journa
list Emanuel d'Astier, voor het laatst
verschenen. Het is een teken aan de
wand voor wat straks met andere
bladen kan gebeuren als de tv.-re
clame er doorkomt. De „Liberation",
die al 25 jaar bestond had zijn on
afhankelijkheid al moeten prijsgeven
om de „gecamoufleerde" financiële
steun van de communistische par-
ciële televisie is ook voor Frankrijk
twistappel, waarin nog maar
weinigen zin hebben te bijten.
VPRO-bestuur:
Getalscriterium
is niet alleen
van betekenis
Dr. J. A. de Koning, voorzitter van
V.P.R.O., meent dat voor het
toelaten van zendgemachtigden niet
alleen het getalscriterium van over
wegende betekenis moet worden ge
acht, maar dat er ook gewogen dient
te worden.
De heer De Koning zegt dit in
een brief, die hij namens het bestuur
van de V.P.R.O. heeft gezonden aan
de vaste commissie voor onderwas.
Kunsten en Wetenschappen van de
Tweede Kamer. De drie hoofdpunten
uit de brief zijn: het criterium voor
het toelaten van nieuwe zendgemach
tigden bij de technisch mogelijk ge
worden zendtijdverruiming, het tot
standbrengen van een zogenaamd
„open bestel" en de nu versneld aan
de orde komende vraag naar de toe
komstige totaalstructuur van een
(nieuwe) wettelijke regeling voor de
gehele omroep.
Het VPRO-bestuur noemt het ver
ontrustend wanneer nieuwe gegadig
den worden toegelaten met een aan
spraak welke, altans in feite, alleen
neerkomt op het getaL Hierdoor
wordt alleen een nieuw afgesloten
„blok" in het totaalprogram gezet en
wordt in plaats van openheid een
versterkte afgeslotenheid verkregen,
aldus de brief.
Verolme werft
T.R.O.S.-aanhang
onder personeel
(Van onze Haagse correspondent
De Metaalkoerier, het blad
de
bij het. N.V.V. aangesloten metaal-
bend A.N.M.B., verwijt scheepsbou
wer Verolme, dat hij zijn invloed
als directeur misbruikt door binnen
zijn bedrijf reclame te maken voor
zijn commerciële „liefhebberij", de
Noordzee-televisie.
De heer Verolme heeft voor afde
lingschefs op zijn werf in Rozenburg
T.R.O.S. aanmeldingsformulieren on
der 't personeel laten uitdelen. „On
tegenzeglijk zal er onder de Rozen-
burgse werknemers een aantal zijn
die zich als T.R.O.S. deelnemer heb
ben gemeld, omdat de baas het graag
wilde", aldus de Metaalkoerier, die
er aan herinnert, dat onlangs een
deel van Verolme's personeelsblad
was gewyd aan pro-R.E.M. en anti-
regeringspropagand a
Onder de titel ..Voetsporen
ran Villon". presenteert de
VPRO vanavond een documen
taire over het leven van deze
vagebond-dichter. Samenstellers
Ernst van Altena en Rob van
der Linden bezochten hiervoor
verschillende plaatsen. waar
Villon veelvuldig verbleef.
Op de foto Ernst van Altena
voor het kasteel van de dichter-
I edelman Karei van Orleans in
Blois. Dit is het tweede pro
gramma. dat de VPRO aan Vil
lon wijdt
