tUSLAND CAMOUFLEERT ZIJN KRACHT
EN VERLIEST ZIJN EER IN FINLAND
Verontwaardigd WESTEN
ontsnapt zijns ondanks
aan fatale situatie
j één goeie j
j Rus: een j
I DOOIE!
gericht 1 maart 1860
Donderdag 26 november 1964
Vijfde blad no. 31423
Kwart eeuw geleden iti de Witte Hel
(Van één on
ir is maar één goeie Rus: een dooie".
Iet is een wat kras spreekwoord, maar de
ïen hebben het recht veroverd, het te pas
e onpas te lanceren. Vooral in deze dagen.
:ij herdenken dat een kwart eeuw geleden
vrije, vredelievende en boven alles dier-
land rauw werd overvallen door hun his-
;che vijand en overheerser, Rusland.
p 30 november 1939 vielen de Russen het
I van de döizend meren binnen en begon
neroïsche strijd van de Finnen, die de we-
in opschudding bracht. Een daad van
prr w-
K
r redacteuren)
agressie die er toe leidde, dat de Volkenbond
in een laatste opflikkering van activiteit de
Sowjet Unie uit zijn gelederen stootte, die er
toe leidde dat Rusland zijn eer verloor, maar
die merkwaardig genoeg ook voorkwam
dat Hitier slaagde in zijn duivelse plannen tot
overheersing van Europa en de wereld.
Finland heeft in deze oorlog van een kwart
eeuw geleden met enorme offers betaald voor
de vrijheid van de westelijke wereld van van
daag, voor de eigen vrijheid ook, hoewel het
streed tegen Rusland, dat eens deze vrijheid
mede zou veroveren.
din tweemaal „hyena van het oosten"
erwierf zich in de laatste helft van 1939 tot tweemaal toe de
„hyena van het oosten", zoals Mussolini later de „aasgier van
kesten" werd door zijn aanval op een zieltogend Frankrijk. In septem-
padden de Russen Polen in de rug aangevallen, toen het in een dood-
tegen de horden van Hitier gewikkeld was. In november volgde de
ogen van de gehele wereld lafhartige aanval op het kleine, weerloos
iar zich fel verdedigende Finland. Een ongelijke strijd van één
i zeventig, die op een nederlaag voor de Finnen moest uitlopen,
hteraf gezien is het duidelijk, dat het verbluffend succes, waarmee de
hun aanvallers bleken te weerstaan, niet alléén het gevolg is ge-
hun eigen morele sterkte en moed, maar ook van het feit, dat
land zijn militaire troeven achter de hand hield en zijn kracht camou-
i beter beslagen ten ijs te komen in de grote krachtmeting, welke
1de jaren nadien in verschiet lag.
)ILEMMA IN
IET KREMLIN
groot de verontwaardiging in
r-esten ook was, hoeveel sympa-
de Finnen ook verdiend ver
met hun vastberaden vrij-
Istrijd, achteraf gebiedt de ob-
riteit te erkennen, dat Rusland
j een uiterst pijnlijk dilemma
de Duitse overval op Polen
Eitember 1939. Natuurlijk, Stalin
slf die aanval mogelijk gemaakt
zijn monsterverbond met Hit-
bt Duitsland voorlopig behoed-
or een oorlog op twee fronten,
ar de snelheid van de Duitse
rs in Polen verraste en veront-
i de Russen, die zeer wel besef-
Idat het monsterverbond slechts
lijdelijke waarde zou hebben. Zij
[en het zelf niet anders bedoeld:
n en Molotof beoogden niet
dan het verzwakken van Duits-
I en het westen in een harde
|iloedige onderlinge strijd om
na zelf met de vuist op tafel met
i te komen, geruggesteund door
nog onaangetaste militaire
lit.
Island vreesde in november 1939
[kleine Finland geenszins, het
jde de Duitse kracht en het de-
cuum langs zijn noord-
lelijke grenzen. Het kon die vrees
r als „bondgenoot" van Hitiers
moeilijk als argument voor ac-
hanteren: het moest toevlucht
fn tot het lachwekkende argu-
dat het zich door Finland be-
d voelde
SI Strategische noodzaak
het noordwesten was de stra-
che positie van Rusland veront-
aid zwak. De Baltische staten
Hen, Letland en Estland
le landingshoofden voor Duitse
dkrachten, Finland was door
geschiedenis vrij nauw met
Island verbonden, Leningrad lag
het beloop van djï grens op de
ilische landengte binnen het be-
van de artillerie, de Finse ha-
Petsamo in het uiterste noorden
het land kon de grote Russische
oerhaven Moermansk afgrende-
wanneer er een sterke, bv. Duitse
militaire basis werd gevormd. En
Stalin besefte na het Duitse kracht
vertoon in Polen, dat Hitier vrij ge
makkelijk een vaste greep op Kare-
lie en Petsamo zou kunnen krijgen.
Kortom: om strategische redenen
kon Rusland de situatie aan zijn
noordwestelijke grenzen niet langer
accepteren, toen Hitler eenmaal in
Polen zijn stootkracht bewezen had.
De Baltische staten konden niet
anders dan zwichten, toen de Rus-
n het najaar van 1939 het recht
n, militaire bases in die landen
te mogen vestigen. Daarmee verze
kerde de Sowjet-Unie zich een bar-
langs de Oostzee, die aansloot
bij de verdediginglinies langs de
voormalige grens met Polen en het
veroverde Poolse voorland, een bar-
Zo vonden duizenden Russen
de dood na door de Finse spook-
patrouilles te zijn afgesneden
van het achterland: uitgeput,
verhongerd en bevroren, liggend
bij omvangrijke hoeveelheden
voor dit terrein en onder deze
weersomstandigheden onbruik
baar materiaal.
rière die tevens de strategisch en in
dustrieel belangrijke stad Leningrad
vanuit het zuidwesten een redelijke
bescherming bood.
Eén tegen zeventig
Finland liet zich in november 1939,
nu 25 jaar geleden, minder gemakke
lijk de wet voorschrijven. Niemand
zou het trouwens anders verwacht
hebben van dit merkwaardige land
met een eigen volksaard, een grote
vrijheidszin en een geschiedenis van
overheersing door vreemde mogend
heden waaraan het zich eerst na de
eerste wereldoorlog wist te ontworste
len door de verovering met be
hulp van Duitsland van de zelf
standigheid op Rusland.
In oktober en november 1939 werd
er onderhandeld tussen Moskou en
Helsinki. Rusland eiste een groot deel
van Karelie, Petsamo en omliggende
gebieden en het schiereiland Hangö
aan de ingang van de Finse Golf op
in ruil voor 5000 vierkante kilome
ter Russisch gebied langs de „taille"
het langgerekte land. Finland
weigerde, niet alleen omdat de ver-
de gebieden vitaal waren in eco
nomisch opzicht, maar vooral omdat
de vrijheidszin en de verbondenheid
dit volk met de eigen grond te
groot waren voor een dergelijk offer,
ook al moest er een strijd uit voort
vloeien die nog veel groter offers zou
kunnen eisen.
Op 13 november werden de on
derhandelingen afgebroken, op 28
november zegde Rusland het uit 1932
daterende niet-aanvalsverdrag op,
twee dagen later regende het Russi
sche bommen op de Finse hoofdstad
Helsinki en de belangrijke industriële
havenstad Viipuri, die de grendel
vormde van de Mannerheimlinie op
de Karelische landengte tussen het
Ladogameer en de Finse Golf.
Hiermee begon op 30 november
1939 de meest vreemde en meest
adembenemende worsteling van een
klein volk voor het behoud van de
vrijheid: een strijd van één tegen
zeventig, die op den duur militair
niet te winnen was, maar voor dit
grootse en trotse volk de grootste
morele overwinning aller tijden op
leverde.
Witte hel
Op vijf plaatsen vielen Russische
colonnes Finland binnen: in het
uiterste noorden in de richting van
Petsamo, twee in het noorden en
zuiden van de „taille" in de richting
van de Botnische Golf, een langs de
noordelijke oever van het Ladoga
meer voor een poging, om de Man
nerheimlinie heen te trekken, en een
voor een frontaanval op deze linie
ten zuiden van het Ladogameer.
Het werd voor de Russen een
ramp. De zuidelijke frontaanval liep
dood op de stérke verdedigingslinie,
de andere colonnes liepen vast in de
eindeloze bossen, het merengebied en
de dichte sneeuwmassa's. De Finnen,
goed uitgerust voor de winteroolog
en mentaal en fysiek uitstekend ge
traind, lieten telkenmale de Russen
enkele honderden kilometers in de
eindeloze bossen doordringen. om
dan in het wit gekleed vrijwel niet
afstekend tegen de witte wade van
de natuur als spookpatrouilles in de
flanken en achterhoede aan te val
len, de verbindingen af te snijden,
de groepen te verbrokkelen en de in
dringers af te maken of te laten om
komen van koude, honger en uitput
ting. De slachting was vreselijk
Rendieren en
Molotof-cocktails
Heel Finland streed mee. Aan het
„thuisfront" werden de vrouwen en
meisjes georganiseerd in allerlei
hulpdiensten. Deze „lotta's" hebben
zich een wereldfaam verworven door
hun opofferende werk. De gehele
manlijke bevolking, van jongens tot
grijsaards, nam zijn aandeel in de
strijd, in de munitie- en wapenfa
brieken, bij de verzorgingsdiensten
en aan de fronten.
De bewapening van de Finnen was
alles behalve bevredigend, zeker in
de lucht, maar alles werd in het
werk gesteld om de tekorten op te
vangen. Zo bleken in deze strijd,
mede door terrein- en weersomstan
digheden, rendieren, paarden en
sleeën de meerdere van tanks, pant
serwagens en vrachtauto's die bij
honderden in de sneeuw bleven ste
ken en in Finse handen vielen.
„Molotof-cocktails", in deze strijd
in de witte hel van Finland uitgevon
den, waren krachtiger wapens dan
mortieren, in de gevechten van man
tegen man in de bossen won het mes
het van het geweer dat in de bittere
koude nauwelijks te hanteren was.
En vooral: het moreel van de man,
die wist in zijn recht te staan bij de
verdediging van zijn gezin, zijn huis,
zijn vrijheid en zijn land, won het
van de cadaverdiscipline der in de
strijd geworpen Russische troepen,
die de zin van deze strijd niet be
grepen en niet streden voor de ver
dediging van een ideaal.
Enorm was de sympathie, die de
Finnen in de gehele wereld verwier
ven, miniem echter de militaire hulp
welke zij ontvingen. Voedsel en me
dicamenten stroomden binnen, wa
pens bleven uit: het westen had nau
welijks de middelen, in het geheel
niet de wegen, welke voor een om
vangrijke hulp nodig waren.
Op de rand
van de afgrond
Toch was deze sympathie voor de j
Finse strijd merkwaardig genoeg ook i
gevaarlijk: er dreigde zich op een
gegeven moment zelfs een fatale si
tuatie uit te ontwikkelen.
De roep om steun werd in de gehe
le wereld zo groot, dat Frankrijk en
Engeland deze niet meer konden ne
geren. In februari 1940, toen de
strijd zich op een hoogtepunt bevond,
werd een Engels-Frans expeditieleger
gereed gemaakt voor verscheping
naar Finland. Zweden en Noorwegen
weigerden echter, in een krampach
tige poging neutraal te blijven in het
wereldconflict, de doortocht van deze
troepen, terwijl andere wegen vrijwel
onmogelijk waren De hulptroepen
bleven in het westen, om enige
maanden later ingezet te worden in
Noorwegen, toen dit land door Duits
land werd overvallen.
In ijzige koude trekt een Finse
patrouille met paarden en sleeën
door de eindeloze bossen langs
de Russische grens.
Deze gang van zaken heeft de vrije
wereld achteraf bezien behoed voor
een catastrofe.
Directe militaire steun van het
westen aan Finland zou ongetwijfeld
een oorlog tussen Rusland en de ge
allieerden tot gevolg hebben gehad,
een situatie waarvan de gevolgen op
langere termijn dodelijk voor het
westen zouden zijn geweest, want
slechts het westen en Rusland teza-
zouden later en dan nog
slechts op het nippertje een einde
kunnen blijken te maken aan het
„duizendjarig rijk" van Hitier.
Gewapende interventie in Finland
had waarschijnlijk betekend dat de
losse banden tussen Duitsland en
Rusland waren verstevigd, dat Hitier
eerst voUedig met het westen had
kunnen afrekenen in samenwerking
met de strijdende bondgenoot Rus
land, alvorens zich om zijn machtige
oosterburen te bekommeren. Het is
niet meer dan een speculatie, wat er
daarna zou zijn gebeurd: welke van
de twee grote overblijvende machten,
Duitsland of Rusland, uiteindelijk
zeggenschap in Europa zou hebben
gekregen, al of niet na onderlinge
strijd. Maar zeker is, dat de oorlog
dan voor het westen verloren zou
zijn geweest, en dat wij allen thans
gebukt zouden gaan onder de een of
andere dictatuur en terreur.
Geen kaarten op tafel
Inmiddels stond Rusland voor een
...euw dilemma: het had op een ge
makkelijke overwinning gerekend, en
daarom slechts zwakke en niet opti
maal uitgeruste troepen in het veld
^.ebracht. Latere jaren hebben ge-
feerd, dat de Russen wel degelijk
materieel en moreel uitgerust waren
op harde wintercampagnesMaar
Stalin was niet van plan zijn kaar
ten op tafel te leggen. Het moest
zijn troeven achter de hand houden
de grote strijd die in het ver
schiet lag. Het moest zijn kracht
blijven camoufleren. Maar het wilde
toch een beslissing in Finland for-
•en omdat het duidelijk begon te
rden, dat Hitler wat van plan was
Scandinavië, op de drempel ran
die slecht verdedigde noordwestelijke
flank van Rusland.
Staling besloot tot één forse aan
val op de Mannerheimlinie met ge
bruik van de volledige overmacht in
de lucht, doch tevens tegelijkertijd de
Finnen te laten weten, dat zij bij
capitulatie de eer en de zelfstandig
heid zouden behouden.
Tot begin maart bedroeg het Rus
sische verliescijfer 200.000 man:
groot maar voor zo'n groot land te
dragen. De Finse verliezen bedroegen
.slechts" 25.000 man, voor dit kleine
•olk relatief een veel zwaarder of
fer. Toen de nieuwe aanval op de
Mannerheimlinie slaagde, mede
dank zij een medogenloos bombar
dement van 24 uur door artillerie
luchtmacht, gingen de Finnen,
moedeloos ook door het uitblijven
van militaire hulp, door de knieën.
Op 12 maart begonnen de vredes
onderhandelingen, op 15 maart rati
ficeerde Finland het vredesverdrag
waarbij een groot deel van Karelie,
Petsamo en omgeving en Hangö Rus
sisch werden: de reus nad gewonnen,
maar de dwerg behield het leven en
had de eer en de sympathie van de
wereld veroverd.
EN TOCH
Maar hoe tragisch deze afloop van
het conflict ook was: de vrijheid van
de wereld werd er door gered ,al mo
ge die vreemd klinken.
V»'ant dank zjj de verschuiving van
de Fins-Russische grens kon in de
latere Duts-Russische strjjd Lening
rad behouden blüven, waardoor ja
renlang enorme Duitse legers
werden gebonden. Hier deed zich
hetzelfde voor als bij het ver
band tussen de Russische dolkstoot
in de rug van Polen en het behoud
van - Moskou: hadden de Duitsers
hun aanval op Rusland kunnen lan
ceren van iets verder vooruitgescho
ven uitgangsstellingen in Polen en
Finland, dan zouden Moskou en Le
ningrad gevallen zijn, zou het Rus
sische moreel aanzienlijk zijn ge
schaad, zouden honderdduizenden
aan Duitse troepen zijn vrijgekomen,
en zou de Duitse stootkracht voldoen
de zijn geweest om Stalingrad te
veroveren en door de Kaukasus heen
te breken. Dank zij het feit, dat Pct-
Finse soldaten trekken doof
het door bombardementen ver
woeste Viipuri, de grendel van
de Mannerheimlinie.
samo in Russische handen viel kon
Moermansk in de latere kritieke ja
ren van de strijd tegen Hitier uit
groeien tot de grote aanvoerhaven
voor de westelijke militaire steun
aan Rusland.
Jillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllf
Er is maar
Zo heeft Finland in de eer
volle ongelijke strijd, waarin het
spreekwoord ,,Er is maar één
goeie Rus, een dooie" zijn recht
vaardiging kreeg, met zijn of
fers de vrijheid van de wereld
gered.
Een verdienste die de gehele
vrije wereld dit dappere en fiere
volk ten volle gunt. al heeft het
land door de loop der zaken ge
durende de gehele tweede we
reldoorlog aan de „verkeerde"
kant gestreden
Een van de duizenden lotta's
die onvermoeid het strijdend. Ie»
ger terzijde stonden.
De strategische situatie langs
de noordwestelijke Russische
flank na de deling van Polen en
voor de inval in Finland. Zeeën
en de grootste meren zijn zwart
aangegeven, grenzen gestreept,
het Russische gebied grijs, de
belangrijkste steden als omlijnde
stippen.
