Toneelschrijver Jan
Fabricius: 93 jaar
Kon. Begeer slaat complete serie van
25 penningen van liet liuis Oranje-Nassau
kAleiÖOSCOQP
Prix Goncourt voor
Georges Conehon
Met talrijke stukken
kreeg hij grote naam
pgerïcïit 1 maart 1860
Dinsdag 24 november 1964
Derde blad no. 31424
Ter gelegenheid van de 50ste verjaardag van H.M. Koningin
Wilhelmina dat was in het jaar 1930 gaf de Kon. Begeer in
Voorschoten een prachtige serie van 24 bronzen en zilveren pen
ningen, doorsnede 60 mm. uit. Hierop waren alle vorsten of
Vorstinnen van het Oranjehuis, met hun echtgenoten, geportret
teerd.
Van deze serie is destijds slechts
een zeer gering aantal exemplaren
vervaardigd. Vele penningen-verza
melaars zijn dan ook nooit in de ge
legenheid geweest deze unieke serie
lan te schaffen. Het is onder aan
drang van de kring der verzamelaars,
dat de Kon. Begeer besloten heeft tot
een heruitgave van de serie in munt-
joud en eerste gehalte zilver in ver-
ichillende formaten.
Reizende beiaard
naar Amerika
De Rotterdamse beiaardier Leen 't
Bart zweefde gistermiddag rustig
leierend tussen wal en schip. Dat ge
keurde aan de Merwehaven in Rot
terdam. Met het vrachtschip „Havjo"
~~1an de Meyer-linie in Oslo vertrok
[amelyk de reizende beiaard van de
lokkengietery Petit en Fritsen in
larle-Rixtel naar de V.S., waar hy
lespeeld zal worden in het t.v.-pro-
tramma „To day's Show" en wel in
|et kerstprogramma.
Prof. Wendell Westcott uit Michi-
(an zal de beiaard bespelen, eerst als
leze gelost wordt op de kade van New
rork. later midden in de stad op het
tockèfellerplaza.
I De reizende beiaard uit Aarle-
lixtel bestaat uit 35 klokken, die in 'n
ra-me hangen, compleet met klank-
brd, het geheel op wielen. Hij is een
[at omvangrijk visitekaartje van de
Jokkengieterij. De reis naar New
lork wordt gemaakt op uitnodiging
fi,n de NBC (National Broadcasting
forporation).
Grote belangstelling
I voor „Mensen op weg"
De Wereldtentoonstelling der Fo-
grafie „Mensen Op Weg" in het
tedelijk Museum te Amsterdam, die
mvankelyk van 3 oktober tot 8 no-
mber zou duren, maar wegens de
ote belangstelling met twee weken
erd verlengd, is op zondag definitief
sloten.
Tijdens de duur van deze tentoon-
Blling na „Family of Men" de
ootste die ooit werd georganiseerd
bezochten 53.328 personen het Ste
llij k Museum.
Degenen, die de 555 foto's van 266
tografen uit 29 landen nog niet
ibben gezien, krijgen hiertoe nog de
m legenheid in het Stedelijk Van
Ifjbemuseum in Eindhoven waar
insen Op Weg" van 4 december
11 januari zal worden gehouden,
e tentoonstelling, die in 42 musea
kunstgalerijen van 12 landen reeds
of binnenkort wordt ge
ilend, werd samengesteld en opge-
|T: uwd door dr. Karl Pawek.
Van de serie waaraan is toege
voegd een penning van Prins Bern-
hard worden nu 1000 genummerde
muntgouden exemplaren geslagen, op
verschillende formaten.
Expositie Heuff
Zaterdagmiddag a.s. om 4 uur wordt
Ln Kunstzaal Heuff, Hoflaan 7 in
Wassenaar een expositie geopend
van schilderijen, gouaches en aqua
rellen van Norman Eperryman en
van plastieken van Lajos Ratkai.
De opening geschiedt door de beken
de schilder Paul Arntzenius.
Nationale Cantate
van Kees Bon s
Een dankbaar werk ter opluistering
van nationale en stedelijke gedenk
dagen verschijnt zeer binnenkort bij
Ifarmonia te Hilversum. Het is de
door Koos Bons gecomponeerde na
tionale Cantate „Neemt mij in de
hand", gebaseerd op 12 Valeriuslie-
deren.
De volledige bezetting is voor ge
mengde koren, mannenkoor (ad libi
tum), kinderkoren (-koor), harmo
nie-orkest (en), strijkorkest, orgel en
samenzang.
Het werk heeft een uitvoerings
duur van ongeveer 1 uur. De cantate
is in de eerste plaats gedacht voor
amateur-ensembles. De eerste uitvoe
ring te Maassluis oogstte veel bijval.
De Russische cellist Mstislaw
Rostropowitsj kreeg in Milaan
de Edison aangeboden voor zijn
interpretatie van Beethoven-
sonates. Hierboven de beroemde
musicus met zijn echtgenote, de
sopraan Galina Wisjnewskaja
van het Bolsjoitheater.
Het modelleurswerk is van wijlen
de beeldhouwer Jac. J. van Goor,
Op de voorzijden der penningen
zijn alle regerende vorsten of vorstin
nen met hun echtgenoten geportret
teerd; op de keerzijde zijn de origi
nele wapens en de lijfspreuken van
de leden van het Oranjehuis af ge-
Ter gelegenheid van deze uitgave
heeft de Kon. Begeer een interessant
boekje het licht doen zien, waarin d<
volledige collectie is afgebeeld er
waarin van elk der vorsten, vorstin
nen en hun echtgenoten een beschrij
ving over de hoogtepunten uit hun
leven is gegeven. Dit boekje is voor
penning-enthousiasten beschikbaar.
Franse letterkundeprijzen
FAYE ONTVING „PRIX RENAUDOT
De Prix Goncourt, de sterk begeerde Franse literaire onder
scheiding, is toegekend aan Georges Conehon voor zijn werk
"L'état Sauvage" (De wilde staat), Conehon is werkzaam als
ambtenaar bij de Franse senaat.
Hij heeft tot nu toe zes romans geschreven, namelijk „Les grandes
lessives", „Les chemins écartes", „Les honneurs de la guerre"
dit boek verwierf in 1955 de „Prix Feneon" „Tous comptes
faits", ,,La corrida de la victoire" -in 1959 bekroond met de
„Prix des libraires de France" en het in 1961 verschenen „L'es-
broufe".
Het nu bekroonde boek handelt
'er een man die door zijn vrouw in
de steek gelaten is en die zich daar
na door de Unesco naar een Afri
kaanse staat laat uitsturen. Daar
vindt hij zijn vrouw die met een
minister samenleeft. Andere blan
ken in het land verwachten dat hij
hierop heftig zal reageren, maar
voordat hij iets kan ondernemen
"Wordt hij door de regering uitgewe-
De „Prix Goncourt" werd vlak
>or de eeuwwisseling ingesteld door
de schrijver Edmund de Goncourt.
Première van
Amerikaans werk
p zijn eerstvolgende abonnements-
J leer ten (26 en 27 november te
n Haag-Diligentia, 28 november
Amsterdam-Grote Zaal Concert-
touw, en 29 november in De Rot-
damse Schouwburg) brengt Het
derlands Kamerorkest de Neder -
idse première van de Fantasia for
ings van de Amerikaanse compo-
it Peter Mennin. Deze in 1923 ge-
Si ren Amerikaan heeft met zijn sym-
lisch oeuvre een grote reputatie
de V.S. verworven; hij is thans
ecteur van de Juilliard School of
usic te New York.
De Chinese pianist Fou Tsong zal
liëren in Mozarts pianoconcert in
KV 453. Het programma bevat
orts Haydns symfonie nr. 87, Han-
Concerto grosso op 6 nr 9, en
eberns Fünf Satze fur Streicher,
De prijs zelf bedraagt slechte 50
franc, maar de bekroonde auteur is
vrijwel verzekerd van een grote
vraag naar zijn boek.
De Franse literatuurprijs „Frtx
Renaudot" is voor dit jaar toege
kend aan Jean Pierre Faye voor zijn
roman „L'Ecluse".
De filosoof, socioloog, romanschrij
ver, dichter en schrijver van drama's
Faye schreef eerder „Entre les
rues", „La cassure" en het in 1962
verschenen „Battement". Dit laatste
boek werd in 1963 bekroond met de
„Grand prix du roman de la société
des gens de lettres".
Het bekroonde boek JEcluse"
gaat over de zieles try d van een
vrouw, die een verdeelde stad be
zoekt en het hieruit voortspruitende
conflict tussen haar wens om haar
vrijheid te behouden en haar liefde
voor een man, die tn een der wijken
van de stad woont.
Een grote verrassing
Onze Parljse correspondent meldt:
Met de toekenning van de Prix Gon
court aan de 30-Jarige Georges
Conehon voor zijn roman „l'Etat
Sauvage" en van de Renaudot-prijs
aan de even oude Jean-Pierre Faye
voor „l'Ecluse" is in Parijs het jaar
lijkse litteraire seizoen met de ge
bruikelijke emoties. opjuttingen,
recepties en interviews weer in zyn
volle kracht ontketend. Om even
over een maakte de secretaris van
de jury van Concours tijdens 't tra
ditionele noenmaal in het restaurant
Drouot bekend dat in de derde ronde
Conehon 5 der 9 stemmen had ver
worven. Enige minuten later kwam
een lid van het Renaudot-gezelschop
eveneens voor een gierende meute
journalisten, radio- en televisierepor
ters onthullen dat Jean-Pierre Faye
tot hun jaarlijkse jubilaris was uit
verkoren. Geen der beide prijswin
naars had, op grond der voorspellin
gen en der kritieken ln de kranten
de onderscheiding tevoren durven
verwachten.
Debuut in New York van
violist Kees Kooper
De Nederlandse violist Kees Koo
per, heeft zondag zijn Newyorks
debuut gemaakt.
De muziekcriticus van de „New
Times" schreef over zijn optreden:
„De heer Kooper was van begin
tot eind een bedachtzaam musicus.
Zyn spel was beschaafd en technisch
heel zeker. Maar zijn stokvoering le
verde weinig opwinding op en zijn
nogal dunne, ofschoon goed ge
fixeerde toon, hield de muziek koel".
Tot het programma van vier wer
ken behoorde een sonate voor viool
zonder begeleiding van Henk Ba-
dings.
Mariene Dietrich
als schrijfster
(Van onze correspondent).
De thans 62-jarige Mariene
Dietrich heeft zich officieel als
schrijfster laten opnemen in de
registers van de Gema, het Duitse
bureau voor auteursrechten. Drie
teksten zijn, volgens „Der Spie
gel", het geestelijk eigendom van
de zangeres: „Und ich werde dich
lieben", ,Jtleines Baby" en (ge
ïnspireerd door Willy Derby?)
„Mutter, hast du mir vergeben?"
v h in ie"9te e
3 sterren nV»°nS
In Engeland overleden
(Van onze kunstredactie)
In de ouderdom van 93 jaar is vannacht ln zijn woning
in Broadstone in Engeland overleden de bekende to
neelschrijver Jan Fabricius, die enkele jaren geleden nog voor de
televisie, in de rubriek „Anders dan anderen" opviel door zijn
enorme vitaliteit, grote humor en mensenkennis.
De op 30 oktober 1871
geboren Fabricius bezocht
lagere school, welke thans Jan Fa-
briciussohool heet.
Aanvankelijk waa hy letterzetter
bü verschillende dag-bladen, in 1892
werd hij benoemd tot chef van de
drukkerij Van Dorp in Batavia, in
1896 volgde zyn ben*
curatiehouder van deze drukkerij in
Bandoeng. In 1897 werd Fabricius
hoofdredacteur van de Preangerbode
aldaar, in 1907 hoofdredacteur van
„De Wereldtoerist" in Haarlem. Van
1908 tot 1910 was hy directei
..De Nieuwe Courant" in Den
Fabricius van 1910-'12 hoofd
administrateur van het Soerabajaas
Handelsblad en van 1912-'14 hoofd
redacteur-directeur van het Bata-
viaas Handelsblad was. In 1914 ver
trok hy naar Parijs, in 1929
Londen, in 1935 naar Deurle
1938 vestigde hij zich in
JAN FABRICIUS
herinneringen van een Asser jon
gen", „Tempo Doeloe" (uit de goeie,
ouwe tijd, herinneringen aan Java)
en de roman „Dianna", verschenen
in 1954.
In ons aan toneelschrijvers
schaarse land, was de produktieve
Fabricius een opmerkelijke figuur,
wiens talrijke toneelstukken grote be
langstelling en een even groot succes
oogstten.
Tot zyn belangrijkste werken be
hoorden: „Met den handschoen ge
trouwd" (1906), „Eenzaam" (1907),
„De rechte lyn" (1910), „Onder één
dak" (1914), „Ynske" (1914), „Dolle
Hans" (1916), „Totok en Indo"
(1917), „Sonna" (1918), „Seideravond"
(1919), „De dorpsdokter" (1919), „De
butler" (1924), .Hans Hopper maakt
carrière" (1930), „Een ridder kwam
voorbij" (1935), „Om acht uur 's mor
gens" (1936), „Villa de Vreugd"
(1937), .Loods aan boord" (1945),
„Op 't kantje af" (1946), „De ver
dwenen ring" (1947), „Pebble in the
pool" (1954) en „Een steen in de
vijver" (1954).
Verschillende van zyn belangrijkste
toneelstukken werden vertaald en ge
speeld in Engeland, Amerika, Duits
land, Noorwegen en andere landen.
Tot zyn proza behoorde „Jeugd-
genaam van (ie sociaal-romantische
traditie in de Franse letterkunde,
die door Balzac of in onze tyd
door de huidige minister van cultuur
André Malraux werd of wordt ge
ïncarneerd. Conehon heeft de litte
ratuur tot dusver niettemin slechts
een levend beroep kunnen be
oefenen. Zyn brood verdiende hij als
hoge functionaris in diverse parle
mentaire lichamen in Parys of in
Afrikaanse landen, zyn laatste en
bekroonde roman, die tot nu toe
geen byzandere aandacht heeft ge
trokken, speelt ook in een Afrikaans
land, waar Conehon met grote vaar
digheid die gruwelijke hartstochten
beschrijft, die voortvloeiden uit de
rassentegenstellingen tussen de blan
ken en voormalige kolonisatoren en
de zwarte bevolking.
Ook Jean-Pierre Faye, die in 1925
in Parys werd geboren, heeft een
wetenschappelijke vorming genoten.
Als socioloog en filosoof behoorde hy
tevens tot de gangmakers der Franse
litteraire avanitgarde. Ook zyn be
kroonde boek „l'Ecluse" is een ge
romantiseerd verhaal, dat in onze
huidige wereld speelt tegen de bit
tere achtergrond van het verscheur
de Berlijn van onze dagen.
Talrijke bekende acteurs en actri
ces uit de goeie, ouwe tyd", o.a. eei
Cor v. d. Lugrt Melsert en diens echt.
genote Annie van Ees, hebben veel
vuldig zyn werk uitgedragen en daar
in bijzondere creaties geleverd. Ook
het amateurtoneel heeft dikwyls
dankbaar gebruik gemaakt van zijn
gaven.
Met Jan Fabricius ie een
heengegaan, die de mogeiykbeden
Advertentie
tWJjX
t. vot
Vraag Uw wjfl*
Exposities te Amsterdam
Van 26 november tot 11 januari
wordt in het Stedelyk Museum te
Amsterdam een retrospectieve ten
toonstelling gehouden van gouaches
i tekeningen van Jean Dubuffet.
Van 27 november tot 18 januari
wordt, eveneens in het Stedelyk Mu
it een tentoonstelling gehouden
metaalsculpturen van Robert
Muller.
van het toneel tot in de nerf kende
en daarvan gedurende een lange
reeks van jaren met onverflauwde
werkkracht een sprekend getuigenis
heeft afgelegd.
De overledene was Ridder in de
Orde van Oranje-Nassau en erebur
ger van Assen.
Ontruiming van
vulkaaneiland
Het ongeveer duizend kilometer ten
ncorden van Nieuw Zeeland gelegen
eiland Raoul, dat een belangrijke
schakel is in een keten van weerkun
dige stations, is gisteren ontruimd,
mogelijk voor altijd.
Het eiland wordt bedreigd door
vulkanische activiteit. Het zogenaam
de „Groene Meer" van Raoul, dat de
voornaamste bron was voor de wa
tervoorziening van het eiland, is door
3en krachtige ontploffing getroffen.
Er stroomt nu heet water in het
grote meer.
Een vulkanoloog van het inspec
tieschip „Lachlan" heeft de ontrui
ming van Raoul, op grond van een
sterke toeneming der vulkanische ac
tiviteit aanbevolen. In de afgelopen
week werden dagelijks een twintigtal
aardschokken op het eiland gevoeld.
Berg uitgewandeld
In het Oostenrijkse Alpendorp
Landl neemt de spanning ai nu de
„wandelende berg", die paniek ge
zaaid heeft, langzaam tot stilstand
lijkt te komen.
Door een koudegolf na tien dagen
van schier tropische regenval wordt
de enorme masa aarde en rotsge
steente bevroren. Verleden week dreig
de de berg vyftien boerenwoningen
te verpletteren, die ontruimd moes
ten worden toen twee enorme aard
verschuivingen zich van de flanken
van de omliggende bergen losmaak
ten.
„Het onmiddellyke gevaar ïykt
voorlopig geweken", deelde een staats
loog mede. Gedeelten van de weinig
beboste berghelling schynen toch
nog met een snelheid van 10 cm per
uur voort te schuiven. Verder wordt
in alleryl een kanaal gegraven om
een rivier die verstopt is door rots
gesteente en boomstammen, een
nieuwe bedding te geven..
De schade van de aardverschuiving
wordt geraamd op 50 miljoen schil
ling (zeven miljoen gulden).
N.V.V.-secretaris
v. Wingerden moet
functie neerleggen
De heer C. W. van Wingerden,
algemeen secretaris van het N.V.V.,
zal om gezondheidsredenen zyn
werkzaamheden voor deze vakcen
trale moeten staken.
Op 14 december 1956, volgde de
heer Van Wingerden Oosterhuis op
als voorzitter van het N.V.V.
Al in 1959 moest hy om gezond
heidsredenen het alles vragende
voorzitterschap overdragen aan drs.
D. Roemers, maar hy bleef als alge
meen secretaris lid van het dagelyks
bestuur van het N.V.V. De heer Van
Wingerden, die o.a. plaatsvervangend
voorzitter van de Sociale Econo
mische Raad is geweest .heeft voor
de P.v.d.A. ritting in de Eerste Ka-
uw lievelingsvogel bet beste: Pjlujj verpakte vogelvoedersl
