„Meisjes op een oorlogsschip''
kunst
laleiöoscogp
Avond vol dwaasheid
met Residentie-Orkest
Amusant blijspel van I. Hay:
BERJOZKA: DANSEVENEMENT
VAN SOWJET-ENSEMBLE
Vlot van stapel na
een te traag begin
In Centraal
Museum Utrecht
VEEL ATTRACTIES, DANSEN EN
DIRIGERENDE BURGEMEESTER
Monument voor
Kennedy onthuld
Geen AMX-wagens
naar de troep
„LITTERIS SACRUM" SPEELDE:
Expositie „De wereld
van de bijbel
pgericlit 1 maart 1860
Maandag 23 november 1964
Derde blad no. 31423
Zaterdagavond, bij de eerste voorstelling in dit seizoen van de
>n. Ver. „Litteris Sacrum" opende de vice-voorzitterde heer
•stegen met een correctie van het programmahij verwelkomde
rouw C. Hageman—Verhagen en wenste haar geluk met haar
fstel. Namens het bestuur bood Anneke Bakker haar smaakvolle
men aan.
Litteris" had zich met de opvoering van Meisjes op een oor-
schip", blijspel in drie bedrijven van Ian Hay en Stephen King-
11 klaarblijkelijk ten doel gesteld, (met uitzondering van een
ntal geroutineerde krachten) de jongeren, en de tot nu toe wei-
op de voorgrond tredende leden op de proef te stellen.
Zin voor humor
uit)
Hay (1876—1952), pseudoniem
de Schotse roman- en toneel-
John Hay Beith, heeft zich
zijn uitgesproken zin voor hu-
laten verleiden de grenzen van
blijspel herhaaldelijk te over-
n. Van karaktertekening is
te bespeuren, alleen de rol-
van Mary Carlton, overste Bad-
mindere mate van kapi-
Maitland bieden enig houvast.
Hervitt, admiraal en bevelheb-
?an het smaldeel kruisende in de
lese wataren, door zijn jaloerse
in het bijzijn van officieren in
nauw gedreven, vindt geen aan-
met de realiteit, en wordt
.5 een scherts- en kluchtfiguur,
24./ araan geen eer te behalen valt.
lair dit kluchtige blijspel biedt
eel fris en ongecompliceerd ver-
ak dat men zich weerloos van de
naar de andere dolle situatie
meeslepen. Daarbij kwam dat
lobby van het verblijf van de com-
ndant en zijn zithut, door Bob
jeman in heldere tint in volko-
geslaagde sfeer ontworpen en
verdiend applaus beloond, een
tvone en prettig aandoende om
lag vormden, waarin de frisse
taums volkomen tot hun recht
amen. Over de -inhoud valt alleen
(gen dat na een aantal chaoti-
verwarringen alles op z'n
ntjes terecht komt.
Goede creaties
'ij noemden Mary Carlton en
erste Baddeley de door de schrij-
goed gekarakteriseerde figuren,
inneke Zwartjes verraste ons door
e belangrijke rol met onbevan-
wofiheid en juist inzicht weer te ge-
Haar vrolijkheid en verleidings-
- Jöipulaties bleven binnen redelijke
LA fazen zodat de korte serieuze scène
Wt| kapitein Maitland volledig tot
recht kwam.
tok de luchthartige Overste Bad-
ey, aanstaande schoonzoon van de
Qiraal, vond in Albert Labordus
volwaardige vertolker. Slank en
el van beweging, gentleman èn
'lsmf$cier, kortom een uitstekende pres-
toeifaPitein ter zee Maitland, com-
"ndant van de kruiser „Falcon",
stugge, ietwat eenzelvige officier,
rgern&huwd. De stugheid en zijn
van verantwoordelijkheid gaf
tender Aris goed weer. Maar toen
ry Carlton overduidelijk haar be-
gstelling in hem toonde,
Ngzaam doorbreken van meer tede-
gevoelens zijnerzijds de thans te
upte overgang hebben kunnen
'/komen.
'e kapitein der mariniers Randall,
directe aanleider van alle verwik
ingen omdat hij zijn verloofde,
chaperonne, aan boord weet te
tien, werd door Bob Hageman
aP getypeerd als een levenslustige,
avontuurtjes beluste officier,
'an Ad v. Leeuwen zagen wij een
stelijk, op vocaal zowel als op pias-
gebied voortreffelijk uitgewerkt
hutbediende Ah Tong. Joke Witte-
was zijn ietwat kleurloze ver
loofde Fay Eaton. Met de onmogelijk
getekende admiraal Sir Hercules He
witt, werd Hein Mol opgescheept. Het
is welhaast ondoenlijk deze figuur
Een scène uit Meisjes op een
oorlogsschip"V.l.n.r. Anneke
Zwartjes, Albert Labordus en
Sjoerd de Mik.
(Foto L.D./Holvast)
aanvaardbaar te maken, waarin hij
dan ook niet slaagde. Zijn gade, Lady
Hewitt, geespeeld door Tony Verel
zenHolleman had met dezelfde
moeilijkheden te kampen. Anneke
Bakker vertolkte naar behoren him
beider dochter Nancy. Bram Hassel-
bach gaf een rake uitbeelding van de
onaandoenlijke, puriteinse marinier
Ogg. De chaperonne Charlotte Hop-
kinson werd door Jopie Adama met
opmerkelijke tekstvastheid maar met
te weinig nuances weergegeven. Leo
Gaykema was een druk surveille
rende korporaal in Sjoerd de Mik.
Huub Haddocks en Joke van Zijl be
zetten de kleinere rollen.
Huldiging
De regisseur Bram Harteveld
diens eerste werkstuk als zodanig
is er niet in geslaagd de lacunes in
het stuk te doen overspelen, wat ge-
zijn geringe ervaring, begrij
pelijk is.
Het tempo, iets te traag in het
begin, werd snel beter en toen de
stemming in de zaal er eenmaal was
liep alles gesmeerd.
Dat het publiek zich kostelijk amu
seerde bleek aan het slot, toen men
de spelers uitgebreid huldigde.
Er werd een schat van bloemen
>or de dames aangedragen.
Woensdag en zaterdag volgen her-
balingen.
B. H.
optreden. Begeleid door Ger Terwiel
aan de vleugel zullen opera frag
menten worden uitgevoerd.
Solistische medewerking verlenen
Rosy van Daele (dramatisch So
praan), Petra v. d. Boogaerde (ly
risch sopraan), Chris Scheffer (te
nor) en Antonie Wink (Bariton).
Het honderdvijf tig jarig be
staan van het Nederlands Bij
belgenootschap heeft aanleiding
Grandioos jubileumfeest
(Van onze kunstredactie)
De trots over het artistieke kind dat het onder de naam Residen
tieOrkest zo ver heeft gebracht in de wereld, waarvan hij een
dag tevoren tijdens het gala-concert op vrijwel dezelfde plaats met
zoveel vreugde had gewaagd, straalde uit de ogen van de Haagse
burgervader Kolfschoten. ,,En dat alles uit één reservoir: zoveel
ander dan muzikaal talent in één orkest het is in één woord
een fantastische avond". Zo kernachtig gaf de Haagse burgemees
ter in de vroege zondagmorgen, toen de kleine uurtjes al weer
langzaam groter aan het worden waren, zijn oordeel over het gran
dioze feest, dat onder de naam „Grande folie orchestrale" op brui
sende wijze de geschiedenis van de viering van het 60-jarig Resi
dentie-Orkest-jublieum zal ingaan.
Mr Kolfschoten sprak deze woor
den in de „piratenbar" en voor wie
niet weten mocht dat zich in het
Kurhaus-complex een établissement
van deze naam bevindt, zij gezegd,
dat het er voor deze avond speciaal
was ingericht. Behalve genoemde
piratenbar was er voor deze
„Grande folie orchestrale", geor
ganiseerd door de Vereniging
vrienden van het Residentie-Orkest,
nog veel meer in elkaar getimmerd.
Fanfares
De heer L. Molhuysen secretaris
van de vereniging, opende het feest
na fanfare-geschal, met een char
mant toespraakje, waarnaar bene-
concertbezoekers gemakkelijk de
trombonist André Luske herkenden
met zwier verteld van de interna
tionale attracties, welke het publiek
te wachten stonden.
Daarop zette het jubilerende orkest
onder leiding van „maitre Guillaume
d'Otterloo" op grandioze wijze het
jubileumfestijn in door achtereen
volgens een wals, een tango, een
Engelse wals een charleston en een
polka te spelen. Het dansen op de
muziek van het onvolprezen Resi-
Uitgebreid program
Na dit feestelijk en uitbundig eer
ste deel van de avond werd het even
nog wat serieuzer, toen mr. D. J.
Gilse als voorzitter van de Vere
niging Vrienden van net Residentie-
Orkest een kort felicitatie- en te
rns dankwoord sprak.
Daarna wachtte een uitgebreid pro
gramma.
Achtereenvolgens werden het Re
sidentie Vocaal Dameskwartet en
„Les Beatle-mothers" met geestdrif
tig applaus bedankt voor hun wer
kelijk verrassende prestaties.
Dan was er o.a. het al van voor
gaande gelegenheden beroemd ge
worden damesorkest onder leiding
van Maestro Rudi Silberman. De
„dames" zorgden voor één der hoog
tepunten van de avond en moesten
dat later tijdens de kermis, in de
speciaal voor hen gebouwde muziek
tent onder leiding van de meest uit
eenlopende dirigenten (die zich voor
f 10,— per persoon van dit voorrecht
hadden verzekerd) nog vele malen
laten horen.
Lyrische dans van jonge meis
jes door het Russische staats-
danstheater „Berjozka".
Hoogtepunt
Op die kermis dirigeerde burge
meester Kolfschoten het damesor
kest, ook speelde hij viool hetgeen
hem even voortreffeljjk afging als
het leiden van de raadsvergaderin
gen. Op het moment dat in de grote
zaal de opera „Eulalia" werd opge
voerd bereikte het feest een hoogte
punt toen het dansorkest van Jan
Morks de plaats van het dansorkest
van Willem van Otterloo had inge
nomen. Er waren ook nog een Chi
nese goochelaar, een Amerikaanse
verkoping en talrijke andere attrac
ties. (Het feest duurde voort tot in
de vroege morgenuren).
gegeven tot het organiseren van
verscheidene tentoonstellingen,
waarvan wel in de eerste plaats
de zeer uitgebreide en belang
wekkende, getiteld „De Wereld
van de Bijbel" te vermelden is:
een tentoonstelling, die eerst ge
ruime tijd gehuisvest is geweest
in het Tropen-museum in Am
sterdam. en die thans (verrijkt
met 47 waardevolle, als Adden
da aangeduide stukken) in het
Centraal Museum in Utrecht
verblijft.
De grote betekenis van deze mani
festatie is vooral gelegen in de
overvloei van de uitgestalde ar
cheologische vondsten, waaronder
ettelijke die in hoge mate verras
send mogen heten. Zo bijv. de oer
oude aardewerk- relieken uit Jeri
cho en andere uit de omgeving van
„Ur der Chaldeeën en uit Egypte, al
lemaal opgesteld in de eerste afde
ling onder het motto. „De Trektoch
ten der Vaderen".
Ook spijkerschrift-teksten op klei
tabletten, primitieve godenbeeldje
etc., dagtekenend uit deze periode
(circa 2000 v. Chr.) trekken de aan
dacht.
Aan het tijdperk van het verblijf
der Israëlieten in Egypte herinne-
niet alleen faraonische curiosa,
zoals scarabee-amuletten, beeldjes
Egyptische goden, beeldjes van
slaven, een repliek van het Horem-
heb-reliëf met de daarop voorko
mende Semietische krijgsgevange-
iar ook 'n tichelsteen zoals
die daar vandaag-de-dag nog wordt
vervaardigd. En verder tal van pre-
ciosa, gevonden in Egyptische gra
in, enz.enz.
De zwerftochten door de woestijn
vindt men geillustreerd door voor
beelden van de flora van dit gebied
daarnevens door foto's en een
kleuren-dia, die een indruk geven
de natuur van het rotsachtige
Sinai-gebied.
De afdeling die verwijst naar het
tijdperk van richteren en koningen
bevat o.a. een aantal interessante
voorwerpen, opgegraven bij Sichem.
Relieken (of afbeeldingen daarvan),
afkomstig uit Assyrië en Babylonië
brengen de geschiedenis van de bal
lingschappen in herinnering. An
dere rijke trezoren hebben betrek
king op de Perzische, de Ptolemael
sche en de Seleucidiscne heerschap
pij, op de era der Makkabeeën en
tenslotte op de Romeinse tijd, en
de reizen der apostelen.
Een bijzondere attracüe gaat uit
van de diverse maquettes (o.a. een
zeventiende-eeuwse van de H. Graf
kerk te Jeruzalem); voorts van de
grote reliëfkaart in de eerste der
negen tentoonstellingszalen; van de
kleine Jeruzalem-maquette en van
een gekleurde in hout uitgevoerde
nabootsing van de omgeving van de
Omar-moskee in 1879; van het
blein model van Salomo's tempel;
van de talrjjke foto's die een im
pressie geven van de natuur in het
Heilige Land.
De expositie duurt tot 81 januari
1965.
Charmante onbevangenheid
virtuositeitdiscipline
(Bijzondere medewerking)
Evenals tien jaar geleden bij het eerste optreden in Nederland
van het Sowjet-Russische Staats-ensemble Berjozka maakte het nu
in de Apollohal in Amsterdam zijn entree voor dit hernieuwde op
treden met de volksdans. „Er stond een berk op het veld". Dit was
als sinds het oprichtingsjaar 1948 hun grootste succes en het is dit
gebleven.
volgehouden type van de Chinese sen.
De schoonheid van het berke
boompje beleefden we nu opnieuw.
Niet alleen om de tooi der kleurige
kostuums maar evenzeer om dechar-
mente schuifelpas en de lichtgeinto-
neerde zang van de groep danseres-
Hierop volgde het programma dat
als altijd de choreografie en de regie
van Nadezjla Nadzjdina heeft d.w.z.
dat zij aan de oude volksdans meer
dan voorheen theater-allure heeft
verleend en de voorstelling voor een
belangrijk deel heeft herschapen in
een dans-show. Deze is uitermate vir
tuoos, zelfs zodanig dat zij de groep
boven de eigenlijke discipline weet
te doen uitdansen en zelfs daarmee
de indruk wekt dat dit onafgebro
ken zuivere dansimpuls is.
Maar het voornaamste van het
programma bleef niettemin het
danstype van het berkeboompje met
de charmante onbevangenheid van
weleer. Deze trad steeds opnieuw
naar voren, zowel door de goud opge
stikte weefsels der robes, als door
het hartveroverende spel van de
sneeuwvlokken met de lichtheid van
de glinsterende kostuums.
En om tenslotte nog maar één
dans te noemen: die van de spin
sters als een onvervalst Russische
dans. Het zal ongetwijfeld monotoon
worden om steeds een gelijkgeaard
danstype te moeten zien, hoezeer ook
voor het oog gevarieerd in een weel
de van kostuums. Een van de cho
reografische vakgeheimen van dit en
semble is evenwel het changement
der groepsfiguren. Of het nu een
rei- of een rondedans is, men bouwt
daarop voort als op een melodie met
variaties. Zo kon ook de Zwanen
dans, sinds de afgelopen tien jaren
nog steeds op het repertoire, weder
om een verbluffend danssucces boe
ken.
De slotfases moesten worden gebis
seerd, na een daartoe strekkend on
verbiddelijk applaus. Naast deze meer
lyrisch afgestemde danskunst werk
ten de beweeglijke dansen met de
virtuoze springacrobatiek de nodige
verbazing en vanzelfsprekend de
meest klaterende bijval. Dit ge
schiedde voornamelijk bij de finale
voor de pauze en die aan het einde
van de voorstelling waarbij Berjozka
alles exposeerde wat aan Russische
volksdans en kleurigheid van kos
tuums te bieden viel. Qua show uit
nemend geënsceneerd maar niet zo
fascinerend dat onze indrukken van
de fijngestemde dans konden wor
den weggevaagd.
In Amsterdam
De Amerikaanse zaakgelastigde ii
Nederland, de heer Fisher Howe,
heeft zaterdagmiddag aan de Am
sterdamse President-K ennedylaan
het Kennedy-monument onthuld
waarvoor de gelden bijeen zijn ge
bracht op initiatief van de heer W.
Booker.
Na dé onthulling legden tientallen
Amsterdammers bloemen aan de voet
van het monument, dat bestaat uit
een door de 36-jarige beeldhouwer
Renze Hettema vervaardigde bron
zen kop van wijlen president Ken
nedy op een sokkel van kalksteen.
Het monument heeft tienduizend
gulden gekost. Giften ervoor kwa
men uit het gehele land binnen. In
woners van Rotterdam en Den Haag
droegen het meeste bij, zo vertelde
de heer Booker.
Documentaire
In het Haagse Metropole-
Tuschinski-Theater hebben honder
den genodigden dezer dagen ook het
filmdocument kunnen zien, dat pro-
duktieleider David L. Wolper en re
gisseur-producer Mel Stuart hebben
vervaardigd ter nagedachtenis van
de betreurde Amerikaanse president.
„Four days in november" is de titel
van de documentaire, die zij maak
ten In twee uur worden de gebeur
tenissen rond de. moord op John F.
Kennedy in beeld gebracht. Met het
ter beschikking staande materiaal
zijn zij erin geslaagd enigszins de
sfeer te benaderen van die novem
berdagen, waarin de wereld geschokt
reageerde op de moord in Dallas. Zij
geven in een goed lopend verhaal ie
tragische belevenissen van de drie
hoofdpersonen Kennedy, zijn moor
denaar Lee Oswald en diens moor
denaar Jack Ruby.
Fr is nog geen definitieve beslis
sing genomen, maar waarschijnlijk
zal deze door United Artist uitge
brachte documentaire in Nederland
in normale roulatie worden gebracht.
Sinds enige maanden wordt er,
met uitzondering van de lichte tanks
geen enkel voertuig van de zoge
naamde AMX-pantserwagen meer
aan de troep verstrekt. Zowel de ge
pantserde personeelsvoertuigen, als
de gemechaniseerde houwitsers wor
den, als zij van de Franse fabriek
in ons land aankomen, ondergebracht
in opslagplaatsen en niet meer door
gezonden naar de onderdelen van de
landmacht waarvoor ze bestemd zijn.
De legerleiding hoopt, dat men in
maart volgend jaar de verstrekking
aan de landmachtonderdelen weer
zal kunnen voortzetten. De maatregel
is genomen, enerzijds om goed over
zicht te kunnen krijgen van de man
kementen die zich aan de motoren
en de koppelingen van de voertuigen
voordoen en anderzijds om een pe
riode te hebben, waarin de Franse
en Nederlanlse technici kunnen zoe
ken naar een oplossing voor de moei
lijkheden.
GLASFABRIEK MOET
175 MAN ONTSLAAN
De concerndirectie van de N.V.
Verenigde Glasfabrieken heeft
zaterdag aan de ondernemingsraad
van de tot dit concern behorende
N.V. Nieuw-Buiner Glasfabrieken
voorheen Meursing en Co., in Nieuw-
Buinen meegedeeld, dat ongeveer
175 werknemers uit dat bedrijf zul
len moeten afvloeien.
De concerndirectie verklaarde dat
in het kader van de voortgaande mo
dernisering en mechanisering van de
fabrieken, het thans noodzakelijk is
een nog in bedrijf zijnde verouderde
glasoven geleidelijk uit de produktie
te nemen. De voortdurende stijging
van het loonniveau heeft er toe
geleid, dat dit sterk arbeidsintensie
ve deel van de produktie thans moet
worden beëindigd.
Een gevolg van de sluiting van de
oude oven in de fabriek in Nieuw
Buinen is, dat ongeveer 175 werkne
mers uit het bedrijf moeten afvloei
en. Evenals in 1963, toen ongeveer
150 werknemers moesten «afvloeien,
is er voor hen werkgelegenheid in één
der andere fabrieken van het con
cern in Schiedam, Leerdam en Maas
tricht.
Voor zover zij hiervan geen ge
bruik zullen maken zullen ?ij onder
een speciale ontslagregeling vallen.
Eerste uitvoering
Ned. Volks Opera
De onlangs opgerichte Ned. Volks
opera zal morgenavond in de haar
ter beschikking gestelde Cinema
West te Amsterdam voor het eerst
