Paus
aan
titel
geeft
moeder der
Maria
kerk"
Vernieuwing van de
Romeinse curie?
GOLD LEAF
De filter-sigaret
speciaal gemaakt
voor echte rokers.
Arabische wereld is
verontwaardigd over
Vaticaanse resolutie
Gezamenlijk sacrament in r.k.
en orthodoxe kerkdiensten
Grote betoging in
ZUID VIETNAM
LEIDSCH DAGBLAD MAANDAG 23 NOVEMBER 1964
CONCILIE TOT 1965 UITEEN
(Van onze correspondent)
Met een grote rede, waarin hij o.m. Maria de
tekst van „Moeder der Kerk" gaf, heeft Paus
Paulus VI zaterdag in de Sint Pieter de derde
:itting van het Vaticaans Concilie gesloten. In
1965 zal weer een zitting worden gehouden. In
deze rede heeft de Paus zijn voldoening uitge
sproken over het feit, dat het gezag der bis
schoppen in de dogmatische constitutie de .eccle
sia" ten volle wordt erkend en dat het primaat
gehandhaafd blijft. Op dat primaat heeft hij bij
zonder de aandacht gevestigd en gebruikte daar
bij de termen vicaris van Christus op aarde hoog
ste autoriteit der wereldkerk, hoofd van de ge
zamenlijke bisschoppen, ook wanneer deze in
college verenigd zijn.
Verder noemde hy terecht de constitutie over de kerk de eigenlijke af
sluiting van het eerste Vaticaanse concilie, dat van 1869—1870, waarbij wel
je persoon van de Paus kon worden besproken, maar dat overhaast moest
«orden afgesloten voor men aan de discussie over de bisschoppen toe was.
i Beste commentaar op de constitutie zei de Paus is dat er eigenlijk niets
ttrandert. Wij willen wat Christus wil. Bovendien wordt ook de leer der
kerk bevestigd. Dingen, die vroeger alleen maar werden beleefd, zijn nu
helder en duidelijk onder woorden gebracht. Zaken waarover men tot nu
we wel eens kon praten en van mening verschillen, staan nu duidelijk op
fchrift.
BE OECUMENE
Over de oecumene sprekende,
i;vak, de Paus de hoop uit dat ook
niet-katholieke christenen dit
ncilie-decreet aandachtig zul-
bestuderen. Misschien dat, in-
ien God zulks wil, mettertijd
ankzij dit decreet, de eenheid
at stand zal komen.
Kenstmaagd Gods
Aan het einde van zijn rede heeft
Paus, zoals gezegd aan Maria
titel gegeven van „Moeder der
t(rk". Uit de woorden waarmede hij
kie nieuwe aanduiding van Maria
'geleidde, kan men merken dat er
zekere tegenstand moet zijn ge
it van de zijde van bepaalde
"neilievader, die vrezen dat men
itfmee opnieuw de protestanten
'Pschuw maakt. De Paus voegde
namelijk onmiddellijk aan toe,
men nooit vergeten mag dat Ma-
tenslotte niets is dan een een-
'iudige dienstmaagd Gods en dat
Benthuizen
A. v. Harten) K. A. Abelsma
t te Vrouwenparochie J. ter
fcge. kand. te Oosterwijtwerd. Be-
tot hoofdleider clubhuls „De
te Delft ds. S. P. de Roos, em.
Rotterdam.
CHR. GEREF. KERKEN
Bedankt voor Ermelo W. Heerma te
lespeet.
KORTER VASTEN
VOOR COMMUNIE
Paus Paulus heeft voor de r.-ka-
'"lieken de duur bekort van het
"ten voor de communie.
maakte deze verandering be-
tijdens de sluitingsplechtigheid
het concilie. Voortaan zullen r.-
'tholieken slechts één uur van
tsel en drinken behoeven te vas-
voor de communie. Al eeuwen
is het vasten begonnen te mid-
'üacht voor de dag dat de com-
•ftie zal ontvangen worden. Dit
n hield ook hét drinken van
"er is. Paus Pius XII verander-
dit in 1957 tot drie uur voor
'kei en alcoholische dranken, één
r voor niet-alcoholische dranken
tonder tijdlimiet voor water.
Paus Paulus leest tijdens de
sluitingsceremonie van het con
cilie de resultaten voor van de
laatste stemmingen.
de enige bemiddelaar, de enige tus
senpersoon tussen de gelovigen en
God,uitsluitend Christus is.
In het begin van de rede heeft de
Paus erop gewezen dat het moeilijk
ste deel van de taak der concilie
vader daarin gelegen Is, om in een
onderzoek te geraken tot de waar
achtig bijbelse waarheid en de ware
traditie der kerk. In hun poging om
vast te stellen wat zeker en onwrik
baar vaststaat en wat daarentegen
wisselen kan naarmate een voor-
schrijdend onderzoek en de zich
steeds meer ontwikkelde wetenschap,
nieuwe gezichtspunten naar voren
brengt. Maar niets kan zo moeilijk
zijn geweest als nauwkeurig na te
gaan welke de plaats is van $le bis
schoppen. „Wij zijn zeer tevreden",
zei de Paus, „dat deze doctrine is
onderzocht met studies en zo uitge
breide discussies, en heeft geleid tot
zulke heldere gevolgtrekkingen. Het
was de plicht der kerk om dit onder
zoek in te stellen ter aonvulling op
wat het eerste Vaticaanse concilie
heeft vastgesteld inzake het Paus
dom. En dit was het juiste ogenblik
voor dat onderzoek".
Wat de praktische gevolgen van
de constitutie over de kerk betreft
viel het niet gemakkelijk te zeggen
wat er gaat gebeuren. Maar de Paus
zei hierover dat hij wel voorzag, dat
er grote en nuttige veranderingen
in het kanonieke recht uit voort zul
len vloeien.
Kroonraad van de Paus
Het concilie zal definitief worden
afgesloten met de vierde zitting.
Maar daarna zou de ten uitvoer
legging der decreten het werk zijn
van een aantal conciliaire commis
sies, waarin verscheidene bisschop
pen onvermijdelijk zullen moeten
medewerken. Ook het feit, dat er zich
allerlei vragen zullen voordoen, maakt
de Paus nog meer dan hij tot nu toe
al was, bereid om te zijner tjjd een
aantal bisschoppen om zich heen te
roepen ten einde met hen overleg
te plegen en van hun ervaring ge
bruik te maken, Dat is dus met een
aankondiging van de oprichting van
wat men hier in Rome noemt, de
kroonraad van de Paus, die in de
toekomst komen gaat. De Paus ging
daarop nog verder in en zei: het
zal ook zijn nut hebben een beroep
te doen op de ervaring van de bis
schoppen bij de vernieuwing van de
Romeinse curie,e die op dit ogenblik
onderwerp is van studie en wel zo,
dat in de curie bisschoppen uit ver
schillende landen kunnen worden op
genomen, die haar met hun wijs
heid en liefde kunnen helpen.
Misschien zou zulk een meervou
digheid praktische moeilijkheden met
zich meebrengen. Samenwerking met
andere is altijd moeilijker dan iets
alleen te doen. Maar als zulk een
samenwerking overeenkomt met het
monarchische en tegenlijkertijd hiër
archische karakter van de kerk dan
zullen zij met verstand en liefde die
moeilijkheden wel te boven komen.
De plechtigheid duurde bijzonder
lang en er was helaas ook een droe
vige gebeurtenis. Een der concilieva
ders, mgr. Bernier, aartsbisschop van
Gaspe in Canada, is tijdens de rede
van de Paus door een hartverlam
ming getroffen en was onmiddellijk
dood. Mgr. Bernier werd op 18 jan
uari 1906 in Quebec geboren en werd
in 1957 aartsbisschop van Gaspe. Er
zijn tijdens deze derde zitting ver
scheidene concilievaders gestorven en
eigenaardig genoeg veel meer man
nen van middelbare leeftijd dan heel
oude. Het Is een feit dat een ie
der, die op welke wijze dan ook bij
het concilie betrokken is, op 't ogen
blik werkelijk dodelijk vermoeid is. De
werkzaamheden hadden een tempo
dat nauwelijks was bij te houden.
Op de dag, voorafgaand aan de
slotzitting, heerste er zoals bekend
grote nervositeit in verband met de
verklaring over de godsdienstvrijheid.
Daarover was eerst bekend ge
maakt, dat men donderdag zou stem
men, daarna zou dat vrijdag worden
en tenslotte maakte donderdag kardi
naal Tissereant bekend, dat er vrij
dag ook niet gestemd zou worden en
dat ook aan de vaders niet de vraag
zou worden voorgelegd of zij deze
stemming al dan niet gewenst acht
ten. Dit deed een grote deining ont
staan en een paar Amerikaanse
kardinalen namen toen het initiatief
om een beroep te doen op de Paus.
Zij slaagden erin ruim 1000 handte
keningen te verzamelen en donder
dagavond was er zo'n grote opwin
ding onder de concilievaders dat de
Paus besloot het gehele heilige colle
ge van kardinalen in bijzondere au
diëntie by zich te ontvangen.
Het is natuurlyk niet bekend wat
er toen besproken is. maar zeer waar-
schyniyk is die zaak aan de orde
gebracht en het schynt dat de Paus
niet zelf een besluit heeft genomen,
hetgeen ook helemaal niet in zyn
karakter ligt, maar dat hy zich heeft
beroepen op de commissie van disci
pline voor
glement. Het is
bestaat uit drie leden-kardinalen en
waarvan de 92-jarige kardinaal Rö-
berti de uiterst actieve voorzitter is.
Deze kardinaal besliste dat het re
glement niet toelaat dat de vaders
stemmen over de vraag of een be
paalde kwestie op een zekere dag tot
stemming moet worden gebracht of
niet. Dat besluit werd vrijdagoch-
ten door kardinaal Tisserant be
kend gemaakt en deze voegde daar
toe, dat in ieder geval de kwestie
van de geloofsvrijheid een der eersten
zal zyn die by de volgende, vierde
Veel rumoer om
Elburgse dominee
De kerkeraad van de Hervormde
gemeente in Elburg, die de afgelopen
zondag zyn dominee voor het front
van diens gemeente schuld aan over
spel had laten belijden, is hiervoor
door het provinciaalkerkbestuur ter
verantwoording geroepen.
Hoewel het in de bedoeling van de
kerkeraad lag, zyn voorganger niet
in de morgendienst te laten voor
gaan, heeft het comité van opzicht
van het moderamen van de her
vormde kerk er anders over beslist.
Aan de predikant werd te kennen ge
geven dat hy tóch de ochtenddienst
diende te leiden
De kerk was zondag behoorlijk be
zet. Onder het gehoor bevond zich
een groot aantal journalisten en po
litiemannen in burger. De predikant
dié uiteriyk onbewogen de kansel be
trad, hield zyn preek naar aanlei
ding van Marcus 9 25 „En Jezus,
ziende dat de schare gezamenlyk
toeliep, bestrafte den onreinen
geest, zeggende tot hem: „Ik beveel
u, ga uit van hem en kom niet meer
in hem". In zyn preek zei de predi
kant niets over de gebeurtenissen
van vorige week.
Foto
De schuldbelydenis van de domi
nee heeft niet alleen in Elburg. maar
ook daarbuiten en zelfs in het bui
tenland zeer de aandacht getrokken.
Het stadje is als het ware bestormd
door persfotografen en verslaggevers
van de binnenlandse en de buiten
landse pers.
Zó groot is deze belangstelling, dat
de gehele politiemacht van Elburg
(in totaal vyf man) in het geweer
moest komen om de dominee, die
normaal zyn ambt blyft vervullen in
staat te stellen een begrafenis te
leiden en te verhinderen, dat er op
de begraafplaats zou worden gefoto
grafeerd. Men is zelfs zo belust op
een foto van de betrokken predikant,
dat men voor diefstal niet schynt
terug te deinzen om een plaatje te
bemachtigen. Een fotograaf in El
burg heeft althans by de politie aan
gifte gedaan van de diefstal van een
foto uit zyn zaak.
Griekse geestelijken
mogen geen auto's
besturen
Van nu af aan is het Griekse gees-
teiyken verboden auto's te besturen.
De 85 jaar oude aartsbisschop
Chiysostomos, patriarch van Grie
kenland, heeft *in een rondschrijven
bepasld: „Het is geestelyken, die tot
dusverre auto's bestuurd hebben
ten strengste verboden dit te
blijven doen. Verder is het verboden
auto's te huren of te chauffeuren,
die het eigendom zyn van vrienden".
De geestelyken moeten in het ver
volg van openbare vervoermiddelen
of van auto's met chauffeur gebruik
maken.
Advertentie
4g*
IITIEIJW
Player's
zitting aan de orde zal worden ge
steld. zyn mededeling werd met een
yzig stilzwygen ontvangen. Er is ken
nelijk over deze zaak een tamely k
sterke ontvredenheid.
Er is nog veel te doen
Aan het einde van zyn rede merkte
de Paus op, dat er voor de concilie
vaders nog veel valt te doen. In het
byzonder aan een schema, dat zich
bezighoudt met moderne wereldpro
blemen zoals de geboorteregeling en
de ontwapening en aan de verklarin
gen over de godsdienstvrijheid en de
joden.
Dit werk zal worden voltooid in de
volgende en laatste zitting van het
concilie. Dit was voor het eerst, dat
hy of Paus Johannes uitdrukkeiyk
een limiet voor beëindiging van de
kerkvergadering noemde. De Paus
deelde evenwel niet mee, wanneer de
volgende zitting zal worden gehou
den. Sommisge prelaten geloven dat
dit laat in 1965 zal zyn.
Player's Gold Leaf is een van de meest verkochte filter-
sigaretten. U kunt nu ook in Nederland het volle aroma
genieten van superieure tabakken. Als U een échte roker
bent, probeer dan vandaag nog Player's Gold Leaf.
Kyrollos VI wil tegenconcilie
De resolutie van het Vaticaans concilie, waarin de Joden worden
vrijgesproken van godsmoord, is in de Arabische pers veroordeeld.
De vrees werd uitgesproken, dat het Vaticaan nu wellicht Israël
zou erkennen.
De Egyptisch Koptische-orthodoxe
patriarch Kyrollos VI heeft de reso
lutie van het Vaticaan gebrand
merkt als een „zionistisch komplot".
Uit protest tegen de houding van de
rooms-katholieke kerk in deze zaak
wil de Koptisch-Orthodoxe patriarch
een „tegenconcile" van alle Koptisch-
Orthodoxe patriarchen en bisschop
pen van Egypte en Ethiopië by een
roepen in Alexandrië.
Scheuring
„De verklaring van het Vaticaanse
concilie", aldus de Koptische kerk,
betekent een scheuring in de chris
tenheid omdat ze „uit politieke over
wegingen" is voortgevloeid. En omdat
ze in stryd is met de bybeltekst, moet
ze als geschiedvervalsing worden ge
zien!
Concilie vaardigt decreten uit
Eenheid onder alle christenen
in samenkomsten bevorderen
Het Vaticaans concilie heeft zaterdag drie decreten uitgevaar
digd, waardoor met de twee decreten van de tweede zitting het
totaal op vijf komt. De thans uitgevaardigde decreten hebben be
trekking op de oecumene (eenheid), de ecclesia (de kerk) en de
ecclesiis orientalibus catholicis (de katholieke oosterse kerken).
Het eerste decreet beoogt de eenheid onder alle christenen te
bevorderen door gebed en samenkomsten met andere christenen.
Het decreet over de kerk bevat
een zeer belangrijke theologische
definitie van het concilie n.l. dat
van de bisschoppelijke collegia
liteit. Het bevestigt overigens het
primaatschap van de Paus en de
kerkelijke opvatting, dat de Paus
onfeilbaar is in belangrijke uit
spraken over de kerkelijke leer.
Het Derde decreet erkent als gel
dig gemengde huweiyken tussen r.
katholieken van de oosterse riten en
orthodoxen welke door orthodoxe
geestelyken gesloten worden. Vroeger
gold dat deze door een r.-katholieke
geesteiyke ingezegen moesten worden.
De twee door de tweede zitting
uitgevaardigde decreten betroffen een
vergaande hervorming van de liturgie
en een aansporing tot een christehjk
gebruik van de moderne
municatiemiddelen.
Onderwerpen, die op de volgende
zitting afgehandeld moeten worden
zijn: de kerk in de moderne wereld,
de verklaringen over de joden en de
vrijheid van godsdienst, de pastorale
plichten van de bisschoppen, de god-
delyke openbaring, 't lekenapostolaat
de missie-activiteit, het priesterschap,
christeiyke opvoeding, de godsdiensti
ge orden en de seminaries.
Een kort schema over het huweiyk
is cp de derde zitting besproken als
een leidraad voor de herziening van
het kanonieke recht.
De collegialiteit hoult in dat de
bisschoppen samen met de Paus het
gezag in de kerk uitoefenen, maar
dat dc bisschoppen niet „de gave der
onfeilbaarheid" bezitten, maar in
vereniging met de Paus hem onfeil
baar verklaren.
Het decreet over de kerk voorziet
in de instelling van 't ambt van dia
ken, waartoe ervaren en getrouwde
mannen kunnen worden toegelaten.
Het eerste conciliaire decreet, dat
geheel over de christelijke eenheid
handelt, telt drie hoofdstukken. In
het eerste hoofdstuk worden alle r.
katholieken aangespoord te werken
voor de eenheid onder de christenen,
wordt gesteld dat de R.K. Kerk niet
zonder schuld is aan de verdeeldheid
onder de christenen.
Het 2de hoofdstuk geeft richtlynen
voor de praktische toepassing van de
oecumene door gebeds- en andere
by eenkomsten met andere christe
nen. De r.katholieken worden aan
gespoord op alle terreinen van het
openbare leven met de orthodoxen,
protestanten en anglicanen samen te
werken om in de wereld één christe-
ïyk getuigenis af te leggen.
Toediening sacrament
Het derde hoofdstuk handelt over
de betrekkingen tussen de R.K. Kerk
met de protestanten, anglicanen en
orthodoxen. Het beveelt aan dat het
rooms-katholieken en orthodoxen toe
gestaan zal worden in eikaars kerk
diensten en sacramenten in bepaal
de gevallen te ontvangen.
De Kopten uit de Arabische lan
den zyn daarom zo fel gekant tegen
dit schema van het Vaticaanse con
cilie, omdat zy er bang voor zyn dat
de staat Israël daarin een uit
gangspunt zal zien voor een politieke
prestige-campagne, speciaal in de
r.-katholieke landen van Latyns-
Amerika.
Propaganda
Het Libanese blad „Al Hayat"
schyft, dat de resolutie een antwoord
is op de aanvallen, die lange tyd
op het Vaticaan zyn gedaan om
haar stilzwygen tydens de Jodenver
volgingen door de Nazi's. Het blad
spoort alle Arabieren aan de propa
ganda te verhevigen om aan zoveel
mogeiyk landen bekend te maken dat
de joden „onverschillig of zy schul
dig of onschuldig zyn aan de kruisi
ging van Christus, schuldig zyn aan
het kruisigen van Palestina".
OpperrabbUn Isser Unterman heeft
in Tel Avlv gezegd: „De resolutie ls
een stap vooruit, maar zolang de
R.-K. Kerk geen spyt betuigt over
de jodenvervolging in het verleden
is het niet voldoende".
Synode Oud Kath. Kerk
Te Utrecht wordt morgen de jaar
lijkse zitting der synode van de oud-
Katholieke Kerk gehouden.
Op de agenda staat o.a. „medede
lingen uit het leven der kerk" door
de aartsbisschop van Utrecht, mgr.
dr. Andreas Rinkel.
In de middag zullen enkele voo
stellen aan de orde komen, o.m. ora
te komen tot een uniforme tekst van
het „Onze Vader" voor alle kerken.
MARKTBERICHTEN
plcklers 21.80. ld. drie
lingen 22.30, ld. mlddelfyn 20.90, ld.
groenek<
selie per 100 bos 22.
Al 67, A2 17, andyvie 17-44,
groenekool 7, boerenkool 16-18, peter-
waspeen
-v. Popcorn 75-
24-30, rood 28-43. Tangerlna
>-28. Dusty 24-28, Deslrée 26-30 per
Prijzen (resp. Ie, 2e
vette koelen (in ets per kg) 365-400,
320-350, 295-315; varkens (lev. gew.)
(ld.) 198, 194, 190.
Handel: aanvoer vette koelen iets
handel kalm, prijzen gedrukt.
f 1.98-2.02 per kg. slachtzeugen
11.50-65 per kg.
Ongeveer 4000 betogers hebben
gisteren in Saigon prikkeldraadver
sperringen en politie-afzettingen
doorbroken, waarna zij optrokken
naar het regeringsgebouw om te be
togen voor een aftreden der Zuid-
vietnamese regering.
De betogers, in hoofdzaak studen
ten en vrouwen, werden, nadat zy
achthonderd meter hadden afgelegd
tegengehouden door valschermtroe
pen, met de bajonet op het geweer.
Daarop verscheen een voormalige vi
ce-premier in de afgetreden regering
Khan, brigade-generaal Do Mau, die
klaarbiykelijk achter ae betogers
stond. Nadat hy kort met de bevel
hebber der valschermtroepen had ge
sproken. weken deze terzyde en lie
ten de betogers hun weg vervolgen.
Toen de betogers de versperringen
hadden bereikt, knipten zy het prik
keldraad met speciale scharen door
en begonnen vervolgens de politie
met stenen te gboien. By aankomst
voor het regéringsgebouw verna
men de betogers dat president Soe
buiten Saigon verbleef, zy dreigden
de gehele nacht voor het regerings
gebouw te zullen bivakkeren.
De demonstranten hadden twee ge
wonde jongelingen op draagbaren
meegenomen, zy verklaarden. dat
deze ernstig waren gewond by bot
singen met de politie op zondagoch
tend, waarby ook tenminste twee po
litiemannen waren gewond.
Premier Hoeong heeft geweigerd
onder druk van politieke oi religieuze
groeperingen zyn kabinet te wyzi-
gen. doch de betogers putten moed
uit de langdurige aarzeling van de
veiligheidstroepen voordat deze in
grepen. Men verwacht nieuwe beto
gingen. Hoeong schynt zich de toorn
van verschillende groeperingen op
de hals te hebben gehaald omdat hy
geen vertegenwoordigers van boed
dhisten in zyn regering heeft opge
nomen en omdat midden-Vietnam
daarin sterker was vertegenwoordigd
dan het zuiden. Politieke waarne
mers betwyfelen of de regering-
Hoeong een lang leven beschoren zal
zyn.
