Dampaleis terugvragen
is onwaardig gebaar'
Nazi-misdrijven zijn
in juli 1965 verjaard
Stadhuisprijsvraag
open of besloten?
Periodieke keuring
voor personenauto's
LEIDSCH DAGBLAD
DONDERDAG 12 NOVEMBER 1964
burgemeester Van Hall:
(Van onze Amsterdamse correspondent)
(Het paleis op de Dam is als stadhuis voor Amsterdam onge
likt. B. en W. zouden het een onwaardig gebaar vinden, het ge-
luw, dat 30 jaar geleden aan het Rijk is overgedragen, terug te
agen. Het Dam-paleis als een zetel van een regerend vorst is
nendien een symbool van het feit. dat Amsterdam de hoofdstad
m het land is. Het is ondenkbaar dat men de Koning laat inwonen
een stadhuis".
Met deze woorden heeft Amster-
ms burgemeester mr. G. van Hall
teravond tegen middernacht de
iirstanders van het streven, het
i-paleis zijn oorspronkelijke he
mming van stadhuis te hergeven,
hoop ontnomen.
)e burgemeester deelde dit stand-
mee aan het eind van ee
durende beraadslaging van
neen ter aad over twee belangrijke
iten: het doen beëindigen vai
rizaamheden van de architecten
if. ir J. F. Berghoef en ir. I. J. M.
gter inzake de bouw van een nieuw
jhuis en de voordracht tot het
schrijven van een open prijsvraag
een ontwerp voor een nieuw
dhuis.
her het eerste punt was men het
;ns: het werd zonder hoof-
jikt stemming aangenomen. Maar
„het nieuwe begin" en vooral
de vraag of zo'n prijsvraag open
besloten moest zijn, waren de me-
gen zo verdeeld, dat dc gemeente-
het debat over 14 dagen zal
rtzetten.
APOLEON IS
DE SCHULDIGE
IsLaetitia Bonaparte in 1769 niet
leven had geschonken aan een
r aan een dochter, dan zou
sterdam nu nog steeds zijn stad-
op de Dam hebben gehad. Zo
terug gingen gisteravond de be
ulingen van diverse raadsleden,
het representatieve gedeelte van
'stadsbestuur graag zagen terug-
in het paleis op de Dam.
chitecten van internationale faam
al zo druk met werk, dat zij
goed geluk aan een prijsvraag
deelnemen", sprak de grijze
imunist Leen Seegers, die met zijn
arig raadslidmaatschap en bijna
nzovele jaren stadhuisdebaibten
gezaghebbende stem heeft. Hij
al van de fractievoorzitters
v.d.A. en de V.V.D. en veel
r.p uit de christelijke hoek. K.V.P.
tieleider C. Burger was eigenlijk
enige, die zich vierkant achter
worstel van B. en W. voor een
prijsvraag stelde. „Dit is een
eke kans voor de jongeren",
de gemeenteraad, ondanks de
iur voor een besloten prijs-
ig, toch akkoord gaat met een
Advertentie
open prijsvraag, zal dat voor een
belangrijk deel te danken zijn aan
het goed-geformuleerde, overtuigende
betoog van burgemeester Van Hall,
dat diepe indruk maakte. Hij schetste
de onhoudbare situatie van het hui
dige stadhuis met zijn slechte huis
vesting en het ontbreken van enige
ontvangstruimte. Dat nieuwe stad
huis móét er in de kortst mogelijke
tyd komen. B. en W. stellen een
open prijsvraag voor, op grond van
een diepgaand overleg met tal van
vooraanstaande architecten. De ver
wachting van deze architecten is,
dat Amsterdam met zijn reputatie
in de wereld, bouwmeesters van in
ternationale faam stellig zal inspire
ren mee te doen aan een open
prijsvraag.
De bedoeling is een zogenaamde
ideeënprysvraag te houden op grond
van een programma van eisen, dat
alleen de hoofdzaken aanstipt. Een
internationale jury zal uit de inzen
dingen enkele aanwijzen, die voor
uitwerking aan de Hand van een uit
gebreid programma van eisen in
aanmerking komen.
Over 14 dagen zal de gemeenteraad
zijn fiat geven aan de prijsvraag,
in welke vorm dan ook. En dan zal
Amsterdam weer op hetzelfde uit
gangspunt zijn van 1936, toen de
eerste stadhuisprijsvraag werd uitge
schreven
Gisteravond, is de gerefor- I Een beeld van de brand, wel"
meerde kerk in Velp door een ke op dit moment de toren in zijn
felle brand volledig verwoest. greep had.
Kerkelijk Leven
DR. W. MEINDERSMA
OVERLEDEN
In Den Haag is op 92-jarige leef
tijd overleden dr. W. Meindersma,
emeritus predikant van de Ned. Herv.
Kerk.
Dr. Meindersma, een vooraan
staande figuur in de kring der
vrijzinnig hervormden, werd op 19
september 1872 in Leeuwarden ge
boren Hij studeerde aan de Leidse
Universiteit en promoveerde in 1909
aan de Rijksuniversiteit in Utrecht
op een proefschrift getiteld: „De ge
reformeerde gemeente te 's-Herto-
geribosch, 1629-1635".
Id 1896 aanvaarde dr. Meindersma
hft predikambt in Vledder. Vervol
gens diende hy de gemeenten van
Oldeberkoop en Waalwijk en van
1906 tot aan zijn emeritaat op 1
oktober 1938, die van 's-Hertogen-
bosch. De Vereniging van Vrijz.
Hervormden, die hij hiep oprichten,
diende hij van 1913 tot 1926 als
secretaris.
De crematie van het stoffelijk
overschot zal zaterdag geschieden
op Westerveld.
Paus met lijntoestel
naar India
Functionarissen in Vaticaanstad
hebben bekend gemaakt dat Paus
Paulus VI 2 december in een nor
maal lijntoestel naar India zal rei
zen en niet in een gecharterd toe
stel.
Dit betekent dat betalende passa
giers met hem in hetzelfde toestel
kunnen reizen. De andere passagiers
in het toestel worden zorgvuldig uit
gekozen, met andere woorden dat de
zen voornamelijk uit journalisten en
kerkelijke hoogwaardigheidsbekleders
zouden bestaan.
MGR. ALFRINK
NAAR BOMBAY
Kardinaal Alfrink, de aartsbis
schop van Utrecht, vertrekt 23 no
vember, waarschijnlijk vanuit Rome
naar Bombay om daar deel te ne
men aan het internationale eucha
ristische congres, als enige van het
Nederlandse
Het werk van nonnen
en monniken
(Van onze correspondent)
De concilievaders hebben gis
teren de discussie uitsluitend ge
wijd aan de proposities hande
lend over het aanpassen van het
leven der ordengeestelijken aan
onze tijd.
Dit is nauwelijks een onder
werp waarvoor wij bij onze le
zers belangstelling behoeven te
verwachten. Hoewel het toch,
voor een niet gering aantal men
sen van direct belang is.
In totaal bedragen de in kloosters
levende leken, dus de normen en
kloosterbroeders, twee miljoen.
Daarvan zijn er 1 miljoen nonnen
en 800.000 monniken. Een groot deel
daarvan zijn werkzaam in missiege
bieden.
De discussie gaat voornamelijk
over de kwestie of het geoorloofd is.
een meer actieve deelname aan het
apostolaat te verlangen van die per
sonen die zich wensen te wijden aan
een contemplatief bestaan, over de
afstand die er bestaat tussen deze
contemplatieve orden die min of
meer geïsoleerd zijn wederzijds, en
de wereldgeestelijken of klooster
broeders en zusters die actief deel
nemen aan het leven, anderzijds.
Wat het actief deelnemen betreft,
wordt gezinspeeld op nonnen en
monniken die werkzaam zyn als
verplegers, verpleegsters, by het on
derwijs, als vrouwelijke suppoosten
in gevangenissen en dergelijke wer
ken meer. Verder zijn er onder vele
sprekers die gisteren over deze on
derwerpen het woord hebben gevoerd,
verscheiöenen die ook over het on
derwerp ordengeestelyken een af
zonderlijk schema verlangen, zoals
eerst was voorzien. En anderen die
vinden dat we met deze proposities
wel genoegen kunnen nemen. Waar
schijnlijk zal vandaag over deze
laatste kwestie worden gestemd.
De concilievaders hebben gisteren
met 2021 stemmen voor en slechts
85 tegen hun goedkeuring gehecht
aan het 2e hoofdstuk van het oecu
menisch schema, dat de praktische
uitwerking bevat der oecumenische
beginselen uit het eerste hoofdstuk.
Culinaire horoscoop
voor de komende 2 weken
voor u die geboren is
onder het teken AC
M Casselerrib, gestoofde zuurkool, aardappelpuree, botersaus
D Hongaarse goulasb, doperwten,
W Gebraden varkensfilet, savoyekool,
D Jacbtscbotel met appelmoes
V Tongfilets a la Orly
2 gebakken tongfilets, tomatensaus, worteltjes, gebakken aardappelen
z Nasi rames droge rijst, plccalilly, 2 plakjes el met kerrie vleesragoüt,
gebakken spek, bruine vleesragoüt, kroepoek, zu
Er staat u deze weekveel verandering van
spijs te wachten. En dat doet eten. U zult
vlot worden bediend en veel geld sparen,
want eten in Albert's Corner is voordelig.
CORNER
Stationsplein 24 Leiden
Lijden van armen
verlichten
Paus Paulus heeft een beroep ge
daan op alle christenen hun eco
nomische aarzeling te overwinnen en
mee te helpen het lijden van de ar
men te verlichten.
De Paus zei dit tot pelgrims
uit vele landen tijdens zijn wekelijkse
algemene audiëntie.
„Als wij authentieke volgelingen
van Christus zijn", aldus de Paus,
„moeten wij onze broeders die be
hoeftig zijn en lijden helpen". Wij
moeten dit doen, zelfs met offers
onzerzijds".
NED. HERV. KERK
sterdam-West Jeruzalemkerkgemeente
Stehouwer
GEREF. KERKEN
GEREF. GEMEENTEN
St.-Annaland A. Kok
AOW-ongehuwden
By de opsomming van de nieuwi
A.O.W.-bedragen is er gisteren eei
fout in ons blad geslopen. Voor
ongehuwde bejaarden komt het
pensioen op f. 2550,per jaar
f. 1926,—).
„Duitse grondwet staat verlenging niet toe"
(Van onze correspondent in
Bonn)
De Duitse regering heeft be
sloten dat de verjaringstermijn
voor oorlogsmisdaden, die in
1945 op twintig jaar was gesteld
en over zes maanden afloopt,
niet zal worden verlengd, omdat
volgens haar de Duitse grond
wet dit niet toelaat.
Het gevolg zal zijn, dat in de v
malige Britse en Franse zones op 8
mei 1965 en in de voormalige Ame
rikaanse zones op 1 juli van het vol
gend jaar oorlogsmisdadigers, tegen
wie op dat ogenblik geen aanklacht
ontvankelijk is verklaard, als vrije
mensen kunnen bekennen wat zij
hebben gedaan, zonder dat tegen hen
nog kan worden opgetreden.
MINISTER OVERWEEGT
KruipauloY
(le
van
iveg
parlementaire redactie)
(Van
De minister van Verkeer en
Waterstaat, mr. J. van Aartsen,
overweegt de invoering van een
erplichte periodieke keuring voor
personenauto's. Hij heeft daar
over al het advies gevraagd van
de commissie veiligheid wegver
keer. De bewindsman ontveinsde
zich gisteravond in de Tweede
Kamer niet, dat voor een ivette-
lijke keuring van auto's een om
vangrijke organisatie in het leven
moet worden geroepen, maar zei
toch die richting uit te willen om
de verkeersveiligheid te bevorde
ren.
Middenberm
Minister Van Aartsen kon de vaste
kamercommissie voor Verkeer en
Waterstaat nog geen uitsluitsel ver
schaffen over de meest verkieslijke
middenbermbeveiliging.
Het onderzoek daarnaar door de
stichting wetenschappelijk onderzoek
verkeersveiligheid is nog gaande.
Desondanks wordt het plan om 500
km autoweg van middenbermbevei
liging te voorzien voortgezet. Aan 300
km daarvan is urgentie gegeven, om
dat het hierbij gaat om wegen waar
op dagelijks meer dan 20.000 auto's
passeren. Dit jaar is 55 km gerea
liseerd en er volgt nog 45 km. Voor
1965 staat 90 km op het programma.
De bewindsman kondigde aan
spoedig met een wijziging van het
wegenverkeersreglement te zullen
komen, waarbij het gebruik van de
zogenaamde kruipauto's (max. snel
heid 20 km) wordt verboden. Hij
vond dit soort auto's een gevaar
op de weg. Alleen de bezorgwagentjes
met een maximum snelheid van 20
km zullen van 't verbod worden uit
gezonderd voor zover zij binnen de
bebouwde kom worden gebruikt.
Voor invaliden zal een soortgelijke
regeling worden getroffen. Het veel
vuldig gebruik van kruipauto's door
bejaarden vond de minister een ge
vaarlijke zaak, waarvoor hij geen
uitsondering wilde maken.
Alarmering
Minister Van Aartsen zei. dat ook
de regering zich zorgen maakt over
het toenemend aantal ongelukken op
de autowegen. Hij deelde mee, dat
een werkgroep bestudeert in hoeverre
een uniform telefoonnummer voor de
alarmering kan worden ingeschakeld.
Een andere werkgroep gaat na hoe
de eerste hulp kan worden verbe
terd. De proeven met de praatpalen
hebben hun nut bewezen en met de
aanleg van dit draadloze alarmsy
steem zal dan ook worden voortge
gaan. In onderzoek is voorts op welke
wijze het best de ontsierende auto
wrakken langs de wegen kunnen wor
den opgeruimd. Er zijn door het be
drijfsleven al aanbiedingen gedaan,
die thans worden overwogen.
Het nieuwe wegenverkeersregle
ment. ontworpen door prof. Belin-
fante, is thans in ontwerp gereed
en zal over niet al te lange tyd wor
den gepubliceerd, zo deelde de minis
ter mee. Aangezien er met de voor
lichting over de nieuwe verkeers-
Maatregelen in
Bolivia tegen
generaal Roman
De militaire junta in Bolivia die
vorige week president Paz Estensso-
ro heeft afgezet, heeft generaal
Claudio San Roman, hoofd van de
Boliviaanse politieke politie, zyn mi
litaire rang ontnomen en zijn „mi
nisterie voor politieke controle" ge
sloten. Dat ministerie bestond uit
drie afdelingen, het hoofdkwartier in
het regeringspaleis, de afdeling po-
litiegevangenissen en de concentra
tiekampen voor politieke gevangenen,
aldus de junta ln de bekendmaking.
Volgens deze bekendmaking waren
in het paleis duizenden Bolivianen en
vreemdelingen met of zonder politie
ke betrekkingen, in een speciale
kaartsysteem voor verdachte per
sonen ondergebracht.
In de woning van San Roman zijn
cellen aangetroffen die, te oordelen
naar on .vang en vorm en de instru
menten die erin werden gevonden,
alsmede de bloedvlekken, gebruikt
waren voor het vasthouden en mar
telen van bepaalde gevangenen. Men
neemt aan dat San Roman zijn toe
vlucht heeft gezocht in een am
bassade in La Paz.
Functionarissen van het Bolivi
aanse ministerie van Buitenlandse
Zaken zeiden tegen journalisten dat,
nu de meeste Boliviaanse ambassa
deurs zyn afgetreden, de militaire
attachés de opdracht gekregen heb
ben de officiële erkenning van de
junta door de buitenlandse regerin
gen te
regels en verkeerstekens zeker een
jaar is gemoeid, zal het reglement
niet voor 1 januari 1966 van kracht
worden. De verkeersbonden zullen
by de voorlichting worden ingescha
keld Het is de bedoeling daarna de
gehele verkeerswetgeving op de hel
ling te brengen.
Een woordvoerder van de Bondsre
gering heeft gisteren in Bonn ver
klaard, dat deze binnenkort een op
roep tot Duitsland en de wereld zal
richten waarin wordt gevraagd dat
zij, die bewijzen kunnen overleggen
welke een gerechtelijke actie tegen
oorlogsmisdadigers mogelijk maken,
dit alsnog zo snel mogelijk zullen
doen. Het wonderlijke is, dat de
gering pas gisteren bekend heeft ge
maakt wat reeds vorige week moet
zijn besloten. De regeringsperschef,
Von Hase, heeft daarbij als verkla
ring gegeven dat men eerst nog heeft
gepoogd de partijen tot een gemeen-
schappelij k standpunt te bewegen.
Dit was niet gelukt als gevolg var
het verzet van de Duitse socialisti
sche partij.
De S.PD., had erop aangedrongen
de verjaringstermijn te verlengen of
zelfs helemaal op te heffen. Als
gument hadden de socialisten daar
bij genoemd, dat ln bepaalde
toren eigenlijk nog niet genoeg
derzoekingen waren gedaan on
zien of er nog moordenaars vrij
rondlopen. Personeelsgebrek bij de
justitie werd van officiële zijde tot
nu toe altijd als oorzaak genoemd
van die nalatigheid. Dit argument
was in de ogen van de S.PD. echter
niet steekhoudend: dan maar minder
aanklachten, zo zei men daar, tegen
caféhouders die na sluitingstijd nog
schenken of vanwege andere kleine
vergrijpen.
Processen
Na de Duitse capitulatie zijn on
geveer 5000 gevallen van oorlogsmis
drijven door de geallieerde recht
banken berecht. Drieduizend be
klaagden zijn vrijgesproken, van de
2000 veroordelingen waren een paar
honderd doodvonnissen. Ook de Duit
se burgerlijke rechtbanken hebben
nog ongeveer 5000 gevallen behan
deld. Doodvonnissen konden hier niet
worden uitgesproken, omdat Duits
land de doodstraf heeft afgeschaft.
Naar het schijnt is er nog nooit
een onderzoek ingesteld naar wat de
S.PD. de „intellectuele aanstichters"
van de moorden noemt, zoals het
personeel van Hitiers Rijkskanselarij
ran sommige nationaal-socialis
tische ministeries in Berlijn. Even
min is opgetreden tegen de rechters
die de mannen van 20 juli 1944 bijna
zonder vorm van proces de dood
hebben ingestuurd, noch tegen de
ambtenaren die deze vonnissen ten
uitvoer hielpen brengen, de cipiers
van de gevangenissen, de ohauffeurs
van de vrachtauto's die het door par
ticuliere fabrieken vervaardigde gas
naar de concentratiekampen brach
ten, en nog zovele anderen die, zich
verontschuldigend met het „Befehl
ist Befehl", het hunne hebben bij
gedragen aan de gerechtelijke moor
den.
Nog aanhangig
O O
Thans zyn nog 750 gevallen van
beschuldigingen van oorlogsmisdrlj-
of van het verlenen van hulp
by het begaan ervan, bij de Duitse
rechtbanken aanhangig. Volgens in
gewijden zouden nog duizenden ge-1
vallen voor de dag moeten worden
gehaald uit de archieven, met r
ook uirt dat van Ludwlgsburg' bij
Frankfort, waar de dossiers van de
oorlogsmisdrijven zijn verzameld,
voorzover dat mogelijk is geweest.
Enige tijd geleden werd tot rechts
pleging overgegaan tegen vele be
langrijke nazi's die nog steeds wor
den vermist, zodat zij bij ontdekking
kunnen worden berecht. Onder hen
vallen de medewerker van Hitler,
Martin Bormann, de leider van de
Gestapo, Heinrich Müller, de arts
van Auschwitz, dr. Josef Mengele, de
medewerker van Adolf Eichmann,
Rolf Günther, de SS luitenant-ge
neraal Odilo Globocnik, leider van
het uitroeiingsprogramma in Polen
en de SS Generaal-majoor Christian
Wirth, die de gaskamers uitgevonden
heeft.
Het Is de vraag of er in een half
jaar genoeg gespeurd en gewerkt kan
worden om voor de vele nog bestaan
de gevallen een enigszins gefundeer
de aanklacht ie kunnen indienen.
Gebeurt dat niet, dan zullen de
Duitsers de volgende zomer inder
daad kunnen zeggen, dat de moor
denaars temidden van hen leven..
Fietsenmaker met
hamer bewerkt
(Van onze Bossche correspondent)
De politie heeft een 60-jarige man
uit het Brabantse Veghel gearres
teerd, na een vechtpartij tussen hem
de Veghelse rijwielhandelaar C.
m Velthoven.
De ruzie ging om een rekening
die de 60-jarige man wèl en volgens
de fietsenmaker niet was betaald.
nan die al enkele aanmaningen
had gekregen en die tenslotte een
deurwaarder aan huis kreeg, was
naar de rijwielhandel gegaan om de
zaak uit te praten.
Het gesprek ontaardde echter ln
in slaande ruzie, waarbij de man
;n anderhalve kilo zware hamer
greep, die hij enkele malen met
kracht op het hoofd van de fietsen
maker liet neerkomen. Deze zakte
bloedend in elkaar en moest met
hersenschudding naar het zie
kenhuis worden gebracht.
Regenraket
Russische geleerden hebben een
nieuwe regenraket ontworpen vol
gens een methode, die ook kan wor
den aangewend om mist en laag
hangende wolken te doen verdwij
nen.
Het persbureau Tass is verschenen
met een beschrijving van beide uit
vindingen, waarbij kunstmatige
kristallen in wolken worden gespo
ten.
De .regenmaker" is een raket je
van bakeliet, papier en plastic, met
een nuttige belasting van jodium.
JUWELENROOF
IN VENLO
(Van onze Venlose correspondent)
Een brutale diefstal is gister
nacht gepleegd in het centrum van
Venlo in de overigens goed verlichte
en beveiligde juwelierszaak van de
firma S. van Gelder. Tot nog toe
onbekenden hebben met een zware
moker een pantserruit vernield en
vervolgens een driedelige z.g. juwe-
liersruit aan diggelen geslagen. Of
schoon de alarminstallatie onmiddel
lijk in werking trad slaagden de ro
vers er in een briljant ter waarde van
22.500 gulden en nog wat andere
edelstenen ter waarde van circa 7500
gulden weg te nemen. De bedrijfs
leider, die boven de zaak woont, hol
de tijdens het alarm meteen naar
beneden. Hy zag nog een man weg
rennen in de richting van de Maas.
De zware moker is echter achterge
bleven en kan een goede aanwijzing
zijn voor de politie tijdens het on
derzoek. De heer Van Gelder, die te
gen inbraak en diefstal verzekerd is,
deelde ons mede, dat de dader be
paald een ter zake kundige moet zyn
geweest. Er is slechts een snelle greep
mogelijk geweest. Daarbij greep men
een losse briljant van drie karaat.
Hoe denkt U over een demle?
Wilt u de behaaglijke warmte
van tweed? Zoekt u een vlot,
modieus model? Dan weten
wij wat u zoekt beter
nog, dan hebben wij wat u
wilt. Deze demi Is een stijl
volle creatie voor mannen die
smaakvol gekleed gaan. Wij
adviseren u graag.
Kunstmanen
uit hun koers
Twee Amerikaanse geleerden zyn
naar de Salomon-eilanden in de
Stille Oceaan vertrokken om uit te
zoeken waarom aardsatellieten enigs
zins van hun baan afwijken wan
neer zij dit gebied passeren. Het
verschijnsel was ook op andere
plaatsen geconstateerd. Men gelooft
dat de zwaartekracht daar sterker
werkt.
