Pas op, dat U er uit blijft!
I
Voor de bevolking is de
melkprijs belangrijker
Proces om gezwollen
Waffen-SS-literatuur
Drie gasvondsten in Noord-Holland, maar
UITGEVER MEENT:
Boeken schilderen
oorlog juist af
I
t
i
I
1
Zaterdag 31 oktober 1964 Pagina 2
(Van onze speciale verslaggever)
TOEN op een zondag het kerkje van Zuid-Schermer uitliep, brandde
de vlam. Terwijl de dorpsgenoten verdiept zaten in de preek, was
het aardgas met de spoeling omhoog gekomen in de boortoren in het wei
land van veehouder Pronk. De zwijgzame, lakonieke buiten de dorpsge
meenschap staande Amerikaan Jim Payne had de vlam ontstoken, zijn
handen afgeveegd en de directie van de Franse boormaatschappij Forex op
gebeld.
Middelie heeft men ooit de weelde
van een gasaansluiting gekend.
Als Napoleon in 1810 niet een
mijnwet in het leven had geroepen
op grond van het stelsel van „con
cession de droit regalien" zou niet
alleen Groningen maar nu ook
Noord-Holland in een soort Texas
zijn veranderd. Maar die mijnwet
geeft de staat het reciht te bepalen
aan wie een concessie wordt ver
leend en ontneemt de grondeigenaar
het beschikkingsrecht over de in
zijn grond aanwezige dleflfstoffen.
Veehouder Pronk in Zuid-Schermer
en boer Hooiberg in Middelie weten
dat zij geen hogere vergoeding zul
len krijgen dan de koopwaarde van
hun grond bedraagt. Waarom zou
men zich dan opwinden?
„OP DE KOETS"
Toen mr. C. H. Moll drie jaar ge
leden burgemeester werd van Kwa-
dij'k, Middelie en Waider kon hij
niet vermoeden dat hij nog eens
de in het Frans gestelde mijnwet
zou moeten, naslaan. Overigens gaat
de aardgasaffaire geheel buiten de
gemeentebesturen om. Door heel
Noord-Holland hebben nijverige
mannen de afgelopen jaren over
akkers en drassige weilanden gelo
pen om de grond te onderzoeken.
Alleen de N.A.M. al heeft in dit
gebied een staat van dienst van
17.600 geboorde meters. 1500 gravo-
metrische waarnemingen en 3.971
seismische metingen.
Burgemeester Moll wiens gemeen
te rust op 10 miljard kubieke me
ter gas, heeft zioh tweemaal met
het aardgas moeten bezighouden:
voor het ondertekenen van een ver
gunning en voor een bekendmaking
aan zijn bevolking.
Dat was precies voorgeschreven
in de mijnwet van 1810. Maar die
wet schrijft ook voor, dat de be
kendmaking moet worden aange
plakt „op de koets van de maire".
Zal ik het papier maar op mijn
auto plakken?" stelde de burge
meester het provinciaal bestuur
voor. Maar in Haarlem koos men de
muur van het raadhuis, ook al is
dat eigenlijk in strijd met de wet...
het land van veehouder Pronk op
een diepte van 2300 meter aardgas
gevonden. Dat van die 2300 meter
heb ik tenminste in de krant gele
zen, want niemand vertelt me iets."
En weg was burgemeester Dries-
sen, want hy moest snel naar een
plechtigheid, waarbij 12 watermo
lens werden overgedragen. Voor een
rasechte Noordhollander spreekt het
wonder van de inpoldering - al is
dat drie eeuwen oud nog altijd
meer dan het wonder van het aard
gas.
Daar in Zuid-Schermer waar
precies 330 jaar geleden een
Jan Adriaenszoon Leeghwater
woelig meer in malse weiden
veranderde, brandt de derde
aardgasvlam van Noord-Hol
land. Het was de N.A.M. die in
het buurtschap Wimmenum bij
Egmond de eerste aardgas-
vondst deed en de concurrentie
naar het lage land boven het
Noordzeekanaal lokte. Om zich.
van een blijvende voorsprong te
verzekeren verhoogde de
N.A.M. haar activiteit en prikte
op 19 juli in Middenlie in een
„bel" van minstens
10.000.000.000 kubieke meter.
De boring in Zuid-Schermer
gebeurde in opdracht van de
combinatie AMOCO (American
Oil Company), waarin o.m.
de Steenkolen-Handelsvereeni- >v>x
ging participeert.
f600.000.000 jSbeSm' jHÈËF '^hb
Drie aardgasvlammen in Noord- r'
Holland. Het zullen er misschien
nog meer worden. Nederland blijkt HÉ i -v - 'H: T* "kJÊÊ
plotseling een rijk wingebied van
delfstoffen. Alleen al de vondst bij
Middelie wordt op een exportwaarde
van f 600.000.000— geschat.
Maar voor de bevolking van üC
Noord-Holland is de melkprijs
vooralsnog belangrijker dan de prijs
van het aardgas. Ze zal er geen
cent wijzer van worden. Als straks
in de grote steden en zelfs ook in V~T-V
het buitenland miljoenen mensen 4 -y/
koken en verwarmen met het
Noordhollandse aardgas, zullen zü y
zelf hun potje koken op petroleum
of butagas. Want in Wimmenum,
noch in Zuid-Schermer noch in Tussen de vele molens in de prachtige Schermer staat nu het silhouet van een boortoren
D
E auto beheerst tegenwoor
dig geest en hart van mil
joenen.
Zij staan er, bij wijze van
spreken, mee op en gaan er
mee naar bed.
Die glanzende wagentje be
heersen ook het verkeer.
Elke dag ziet ge er méér op
de weg, elke dag worden de par
keerplaatsen voller en voller.
Tot er geen enkele auto bij
kan!
HOE eerder de jonge gene
ratie er bij is om zich met
alle autoproblemen ver
trouwd te maken, des te beter.
De knepen van het vak zijn
niet in een handomdraai te le-
U moet er weken en weken
aan besteden can zowel theore
tisch als praktisch prima besla
gen voor de examinator te ver
schijnen en zelfs dim nog hangt
t van talloze factoren af of u 't
felbegeerde document, dat u
„autorijp" verklaart, in de wacht
kunt slepen.
De een krijgt U op slag, de
andier heeft telkens weer 't na
kijken
rU Is t zo, dat lk altijd af
gunstig kijk naar al die
die met één hand
omdraai de gevaarlijkste obsta
kels weten te ontgaan: schijn
baar achteloos, volmaakt kalm
en zonder enige inspanning.
Dat zijn de geroutineerdenzij,
die op jarenlange ervaring prat
kunnen gaan en zioh al van
Jongs-af-aan vertrouwd maak
ten met alles wat zich op de weg
kan voordoen.
Ze vertrekken geen spier, ze
staan voor niets.
DAN zijn er ook de anderen:
de nerveuzen of zü, die 't
nooit leren.
Die kunnen, zoals t nu gesteld
is, beter van de weg af blijven.
Het zijn de mannen of vrou
wen, op wie de dood loert en
iedere nieuwe dag hun leven
en dat van anderen in de
waagschaal stellen. Wanneer ge
niet zeker van u zelf bent, kunt
ge beter gaan wandelen, fietsen,
desnoods „brommen", hoewel ook
dan een ongeluk in een héél
klein hoekje ligt.
Wanneer u van die zekerheid
verzekerd wilt zijn, begin dan zo
vroeg mogelijk u met 't autorij
den vertrouwd te worden.
Misschien niet zo vroeg als
dit jongetje, dat zich nu al een
plaatsje achter het stuur heeft
weten te veroveren, maar toch
wel zo, dat u zonder moeite over
zien kunt wat de toekomst bren
gen zal.
En dat zal zóveel van uw
daadkracht, uw inzicht en uw
reactievermogen vérgen, dat u
als 't ware met uw wagentje
vergroeid moet zijn, wilt u ten
minste niet in de rubriek „On
gelukken" een minder benijdens
waardige plaats gaan innemen.
Pas op, dat u daar uit blijft!
„Het is natuurlijk geweldig dat
Nederland zoveel aardgas blijkt te
bezitten, maar de eerste belang
hebbende is de concessionaris. Wij
hier in Middelie zullen er vermoe
delijk geen steek wijzer van wor
den", zegt de burgemeester nuch
ter. „Ik spreek namens de hele be
volking als ik zeg dat onze liefste
wens is hier in alle rust te mogen
blijven leven".
Vanuit zijn raadhuisje (drie ka
mers plus keuken) kijkt hij ver uit
over de weilanden met het rijke
vee, waaraan de drie dorpen hun
bestaansrecht ontlenen. „Het leven
is hier goed, de natuur prachtig.
Mijn enige zorg is eigenlijk dat er
straks als er met de gaswinning
wordt begonnen, een lelijk gebouw
verrijst. Maar gelukkig heeft de
gemeente daarbij wèl een vinger in
de pap. Ze mogen bouwen wat ze
willen, als het landschap maar niet
wordt verstoord.
MOERASGAS
Boer Hooiberg zelf kookt op bu
tagas, zoals de meeste boeren In
deze streek. Er is een tjjd geweest
dat vader en zoon Lange uit Hoorn,
gerenommeerde puttenboorders, tal
van boerderijen in Waterland en
West-Friesland van een eigen „gas-
fabriekje" voorzagen. Nog ziet men
hier en daar een klein gashoudertje
van een meter doorsnede staan,
waarin het zogenaamde moerasgas
werd opgevangen. Maar dat was
geen aardgas en de inpoldering
van de Zuiderzee heeft het water
peil in Noord-Holland dusdanig ge
wijzigd, dat het moerasgas niet meer
op dezelfde wijze te winnen was.
De meesten schakelden toen over
op flessegas of namen hun toevlucht
tot petroleum.
„Als economische betekenis voor
Noord-Holland verwacht ik eerlijk
gezegd weinig van de aardgasvond
sten". aldus burgemeester W. J. x
Driessen van Zuid- en Noord-Scher- Metershoog priemt de
mer. „In Zuid-Schermer is onder hollandse hemel, de omgeving
In de nachtelijke Noord-
spookachtig licht zettend
(Van onze correspondent in Bonn)
„Leef gevaarlijk" en „Wij vochten, wij verloren" heten de boe
ken van de voormalige SS-avonturier Otto Skorzeny, die met nog
enkele andere romantisch-verheerlijkende nazi-romans in Keulen
voor de eerste grote strafkamer aan een nauwkeurig onderzoek
worden onderworpen. Vorig jaar werden beide boeken bij de uit
gever en oud Waffen-SS-er Helmuth Cramer in Niederplels bij
Bonn in beslag genomen. De aanklacht luidt, dat deze lectuur het
nationaal-socialistische Führer-principe verheerlijkt en op geen
enkele manier afstand neemt van de onder het teken der SS be
gane misdaden.
Uitgever Helmuth Cramer stelt
daarentegenover, dat de boeken
niet meer doen dan de oorlog schil
deren zoals die door de Waffen-SS
werd gevoerd, „zoals die was".
Daarbij komt het in deze groep van
hardleerse oudgedienden bekende
thema naar voren dat de Waf en-SS
(In tegenstelling tot de in Neuren
berg door de geallieerde rechters
gedane uitspraak) geen „misdadige
organisatie" zou zyn. Volgens Cra
mer en de zijnen heeft de Waffen-
SS niets van doen met de SS.
De argumentatie van oudgedien
den als Heümubh Cramer en zyn
geestverwanten is van zo'n abso
lute „wereüdivmeeanidheid!" dat het
zinloos tg er tegen in te gaan. Het
is de taal die in de „National- und
Soldatenzeitung" is terug te vin
den, een blad dat het wat oplage
'betreft tot het derde weekblad van
de Bondsrepubliek heeft gebracht.
Een belangrijk thema is steeds weer
dat Hitier en rijn trawanten als
eersten de strijd tegen het com
munisme hebben aangebonden, een
strijd die nu door een verenigd
Europa wordt voortgezet en waar
van de dappere SS-mannen de
grondslag hebben gelegd.
Azië-Europa
In zyn boeken schildert Otto
Skorzeny zélfs de tweede wereld
oorlog als een strijd van Azië te
gen Europa af. Het spreekt in deze
gedachtengang vanzelf, dat Hitier
wel de laatste is die de oorlog be
gonnen of ontketend zou hebben.
Skorzeny is de man, die de ge
vangen genomen Mussolini uit han
den van Badoglio-getrouwe Italia
nen van de Gran Sasso bevrijdde.
Hy is ook de man, die tydens het
laatste Duitse offensief in de
tweede wereldoorlog, dat in de Ar
dennen in de winter van 1944
plaatsvond, een afdeling als Ame
rikanen verklede Duitse soldaten
leidde, die achter het front de or
ganisatie in de war moesten sturen.
In zyn mémoires beschrijft hy met
smaak en bravour hoe hy in een
café in Utrecht een „portret van
prins Bernhard met één goed ge
mikt schot in gruizels schoot, nadat
de waard had geweigerd het por
tret op Skorzeny's eerste sommatie
weg te hailen.
hem in de buurt wonen. Gezamen-
iy;k worden dan herinneringen op
gehaald en heldhaftige verhalen
verteld, waarschyniyk in dezelfde
Old Shatterhand-styi waarin Skor
zeny zyn mémoires geschreven
heeft. Zo vormen zy een gemeen
schap die nog niet is losgekomen
van de reclameplaten^ tijl uit de
nazi'tijd, waarin robuuste Germanen
met glanzend-dappere ogen en met
littekens doorkerfde gezichten de
handgranaat werpen in de duistere
spelonken van jodendom en bolsje
wisme.
De verdediger van Cramer heeft
geëist, dat in de jury van leken, die
haar oordeel over de inbeslag ge
nomen boeken moet uitspreken,
geen „nazi-slachtoffers, verzetsstrij
ders, marxisten en sociaal-democra
ten" mogen zitten. Deze eis is niet
ingewilligd. Over het verzoek van
de beklaagde om Otto Skorzeny als
getuige te mogen oproepen (waar
voor een „vrijgeleide" nodig zon
zyn) is nog geen beslissing geno
men. Skorzeny heeft een welvaren
de boerderij in Ierland en een flat
in Madrid, waar men hem meestal
vindt.
Toen de president van de Bonds
dag, Eugen GerStemmaier, begin van
dit jaar in Madrid was en er een
persconferentie had aangekondigd,
zegde hy de persconferentie haastig
af toen hy hoorde dat Skorzeny, cüe
ook enige obscure tydschriften uit
geeft, als „journalist" aanwezig wil.
de rijn. Gerstenmoier heeft nog een
appeltje met Skorzeny te schillen.
Hij heeft als directe deelnemer aan
de aanslag op Hitier rond 20 Juli
1944 aan den bjve ervaren hoe Skor
zeny met .zyn bekende organisatie
talent aan de dreigende „chaos"
Beriyn, na het bekend worden
de aanslag, een einde maakte.
Fantasie
Er wordt in het artikel gespro
ken over de daden van Skorzeny
in Utrecht, waar hy met een goed-
gemikt schot een portret van prins
Bernhard in gruzels geschoten zoi
hebben. Uit informatie by Utrecht
se caféhouders en enige politie
functionarissen die tydens de oor
log in Utrecht werkten, bleek oni
echter, dat niemand zich een derge-
Ujke gebeurtenis kan herinneren.
Men veronderstelt dat het „bra-
vourvertelsel" van Skorzeny oi
is, omdat men een dergebjk feil
anders zou weten.
HELMUTH CRAMER
voor zijn huis in Niederpleis,
Villa
:teS!teeea8ae9ae>e§®
De uitgever Cramer heeft een
bloelende verzend-boekhandel. Hij
woont in een ruime villa-met
zwembad, waar hy, naar hy ons
vertelde, geregeld Nederlandse Waf-
fen-SS-ers op bezoek heeft, die by
