Is Saturne
hazardspel
Scherpe kritiek van
ds. Francis Sayre op
Johnson en Goldwater
Dodelijke beroving:
tien jaar tuchthuis
Eis van 8 jaar voor
moord op vrouw
Schommi
trof kin
dodelijk
LEIDSCH DAGBLAD WOENSDAG 23 SEPTEMBER 1964
Heftig debat in Washington
(Van onze correspondent in
Washington)
In Washington is een heftige dis
cussie gaande over een preek, die
ds. Francis D. Sayre in de kathe
draal van Washington heeft gehou
den. Die preek ging namelijk over
politiek en bevatte, hoewel er geen
namen werden genoemd, scherpe kri
tiek zowel op de Republikeinse se
nator Goldwater als op de Demo
cratische president Johnson. Sayre
noemde de keuze, die het Ameri
kaanse volk dit jaar by de verkie
zingen heeft, onvruchtbaar en te
leurstellend. Het is de keuze tussen
een man van gevaarlijke onwetend
heid en enorme onzekerheid en een
mans, wiens huis aan de buitenkant
in elk opzicht schitterend is, maar
wiens persoonlijk gebrek aan moraal
onvermijdelijk termieten met zich
meebrengt, die de grondvesten van
dit huis aanvreten.
Voor wie in deze mannen resp.
Goldwater en Johnson nog niet her
kend mocht hebben, maakte Sayre
het nog duidelijker door te zeggen
dat de partijen van de betreffende
heren resp. beheerst worden door te
leurstelling en vijandige gevoelens
enerzijds en een cynisch manipule
ren van de macht achter een goed
moedige facade anderzijds.
De woorden van een willekeurige
dominee zouden misschien niet veel
opzien gebaard hebben, maar Sayre
is een prominente figuur in Ameri-
ka's politieke leven. Hij ls de klein
zoon van president Wilson en werd
zelf in het Witte Huis geboren. Bo
vendien was hij een intieme vriend
van president Kennedy. Zijn woor
den sloegen dan ook in als een bom
en een stroom brieven en telefoon
tjes kwam op hem af.
Negentig procent van deze reacties
waren positief en hielden volledige
instemming in met Sayre's preek, die
overigens uitmondde in kritiek op het
Amerikaanse volk, dat zich volgens
hem apatisch heeft gedragen tegen
over de kandidaturen van Goldwa
ter en Johnson ex dat tezeer in de
ban is van streven naar èlgen voor
deel om nog oog te hebben voor no
beler doeleinden.
Stroom van kritiek
Natuurlijk is er ook meteen een
stroom kritiek gevolgd op Sayre'i
preek. De episcopaalse bisschop var
Washington heeft gezegd dat de
keuze volgens hem meer gaat tussen
de verschillende verkiezingsprogram
ma's met hun eventuele plannen vooi
internationale vrede, mensenrechten
en sociale rechtvaardigheid dan tus
sen twee mannen, wier karakters
eventueel zwakke punten zouden
kunnen hebben.
Intussen staat wel vast dat ds.
Sayre. een wijd verbreid gewei in
zijn preek heeft vertolkt. Er zijn zon
der twijfel tienduizenden Amerika-
in alle lagen der bevolking, die
weinig sympathie hebben voor beide
kandidaten. In vele opzichten lijkt
men Goldwater als persoonlij kheid
aantrekkelijker te vinden dan John-
maar slaan de denkbeelden en
programmapunten van de Democra
tische partij bij de meerderheid be
ter aan. Dat president Johnson een
is met een zeker gebrek aan
moraal is een oordeel, dat gebaseerd
lijkt op informaties over de ondoor
zichtige manier waarop Johnson zijn
miljoenenfortuin vergaarde en op
het onloochenbare feit dat Johnson
als senator een totaal andere melo
die zong dan thans. In de senaat
namelijk stemde hij meer dan eens
tegen elke wetgeving, die gelijke
rechten aan de neger moest geven.
Nu, in het Witte Huis, poseert hij als
kampioen van die wetgeving. In de se
naat hield hij o.a. tegen dat de in som
mige staten geheven belasting op het
uitoefenen van het kiesrecht werd
opgeheven. Nu doet hij het voorko-
dat hij daar sterk voor is. En
ijn er vele voorbeelden. Boven
dien kan niemand ontkennen dat
senator Johnson zestien uur per dag
intiem samenwerkte met Baker, de
secretaris van de Democratische
fractie en dat inmiddels gebleken is
dat Baker door dubieuze manipu
laties in die tijd kans zag een mil
joenenfortuin te maken.
Ds. Sayre heeft ten aanzien van
Goldwater en Johnson uitgesproken
wat velen denken. Aan de situatie
iets veranderen kan echter niemand.
De keuze in november blyft tussen
Goldwater en Johnson en op de man
af gevraagd zal waarschijnlijk ook de
geboren en getogen Democraat Sayre
wel zeggen dat tenslotte de Demo
cratische kandidaat Lyndon B. John-
ondanks alles de beste keus is
Jonge negers zien
geen uitweg, zegt
ds. Luther King
(Van onze Londense correspondent)
De 35-Jarige Amerikaanse neger
leider, ds. Martin Luther King, was
maandag voor 'n kort bezoek in Lon
den in verband met de publikatie al
daar van zijn boek „Waarom wij
niet kunnen wachten". Ditmaal ver
wacht hij geen herhaling van het
geen gebeurde by het uitkomen
zijn vorige boek. Toen werd hij
melijk door 'n fanatieke negerin met
een mes gestoken en bijna
Maar thans sprak hij vriendelijk over
de „black Moslims", die zich in Ame
rika fel tegen zijn filosofie keren.
„Zij respecteren mij. Zij demonstre
ren zelfs niet op mijn bijeenkomsten,
wat ze wel bij sommige anderen
doen."
Over de recente gewelddaden ln
Harlem en andere Amerikaanse ste
den zei hij, dat in het noorden het
geweld blijft broeien, daar uit
onderzoek blijkt dat 80% van de
gers, die reUetjes maakten in Har
lem, jonge tieners zijn, zonder werk,
zonder hoop. Ze zien geen uitweg
uit hun ellende. Geweld zal voort
duren zolang de omstandigheden, die
het kweken, blijven bestaan. Harlem
beschouwt hij als de gevaarlijkste
en moeilijkste situatie in Amerika.
Hij gelooft dat het waar is, dat al
le rassen-uitbarstingen spontaan be
ginnen maar dat daarna verschillen
de groepen en organisaties er munt
uit trachten te slaan, soms zijn het
negergroepen, soms blanken.
McNamara's dochter
Margaret beroofd
De 22-jarige dochter van de Ame
rikaanse minister van Defensie
McNamara is vlak voor haar huis
in Washington beroofd. Margaret
McNamara bevond zich samen met
Charles D. Hickey, eveneens 22 jaar
oud. in een auto toen een man na
derde en een pistool in Hickey's nek
drukte. Beiden moesten hun geld, in
totaal 83 dollar waarvan 80
Hickey, afgeven. Margaret omschreef
de overvaller als een neger van
ge veer 20 jaar oud.
In een park in de Amerikaanse
stad Oakland (Californië) is zater
dag een jonge vrouw aangerand en
beroofd terwijl ongeveer 20 perso
nen niet reageerden op haar hulp
geroep. De 23-jarige vrouw en haar
vriend wandelden in het park toen
zeven negerjongens hen in de bosjes
gooiden. De man werd bewusteloos
geslagen. De vrouw werd verkracht
en beroofd. Een van haar oren was
nagenoeg afgesneden.
Vergiftigd voedsel
35 kinderen in
India overleden
Voedselvergiftiging heeft in Madi-
kera, in midden-India, het leven
kost aan 35 schoolkinderen; 138
deren zijn ziek.
Het voedsel, dat de kinderen vrij
dag jl. op de dorpsschool hebben
geten, was afkomstig van de Ame
rikaanse hulporganisatie „Care"
(„Coöperatieve for American Relief
Everywhere").
De directeur van „Care" in Nieuw-
Delhi, David Jack, heeft echter
klaard dat een onderzoek z.L zal
aantonen dat de levensmiddelen het
zij door het water ter plaatse, het
zij door gebrek aan hygiëne zijn
besmet.
Advertentie
Links de roestvrij edel-
stalen trommel en kuip.
Voor 5 kg wasgoed tege
lijk. Wasmiddel in spe-
ciaal bakje. Temperatuur
instellen. Knop omdraai
en. Wassen gaat nu ge
heel automatisch (inclu
sief 5x spoelen).
Rechts de razendsnelle
centrifuge om de was te
drogen. Klaar bent U.
I Fantastisch 'n wascom-
binatie te bezitten met de
garantie van degelijkheid
en moderne stijl:
AEG werkelijk ideaal
AMSTERDAM
met de producten AEG
TELEFUNKEN OSRAM
Morgen voor rechtbank
In een zeer lange dagvaarding uitgebracht tegen de directeur
van het Zandvoortse Badhotel, de heer J. J. Pas, komt de Haar
lemse officier van Justitie, mr. G. W. F. van der Valk Bouwman
tot de conclusie, dat „Saturne" een hazardspel is en geen be
hendigheidsspel. Daarmee handelt volgens hem de heer Pas in
strijd met art. 254 van het Wetboek van Strafrecht.
De directeur van het Badhotel zal
morgenmiddag terecht staan. Voor
deze zaak, die duidelijk het karakter
van een proefproces heeft, bestaat
zeer grote belangstelling. Zou immers
vrijspraak volgen, dan betekent dit,
dat Saturne zijn opmars door heel
Nederland kan beginnen. De Neder
landse licentiehouder de heer M. Ca-
ransa heeft al te kennen gegeven
Saturne dan ook in Scheveningen
te gaan exploiteren.
Hele middag
Maar zover is het nog niet. De ge
hele donderdagmiddag is uitgetrok
ken voor de behandeling van deze
zaak. De rechtbank wordt gepresi-
deert door mr. H. J. Ferwerda, vice-
president van de arrondissements
rechtbank in Haarlem. Als verdedi
ger van de heer Pas treedt de Am
sterdamse advocaat mr. J. I. Maar-
sen op.
Als getuige k charge zijn enkele
politiefunctiqnarissen opgeroepen,
die de werking van het Saturnespel
gedurende vele avonden hebben ga
degeslagen. Ook de verdediging heeft
een drietal getuigen doen dagvaar
den: personen, die aan het Saturne
spel geregeld hebben deelgenomen
en de stelling van de verdediging,
dat Saturne wel degelijk een behen
digheidsspel is, met hun verklarin
gen zullen trachten te staven.
De officier van Justitie, mr. Van
der Valk Bouwman stelt in zijn dag
vaarding, dat de winstkansen by
Saturne in het algemeen van het
Ontslag van rechtsvervolging geëist
AUTOMOBILIST VEROORZAAKTE
ONGELUKKEN IN ROESTOESTAND
De officier van Justitie bij de
rechtbank in Maastricht, mr. P.
van Mierlo, heeft gisteren ont
slag van rechtsvervolging geëist
tegen een 33-jarige automobilist
uit Hoensbroek, die 23 mei 1963
in pathologische roestoestand
drie voetgangers en een gepar
keerde auto in Hoensbroek had
aangereden.
Op 11 november van het vorig jaar
had de officier tegen verdachte vier
maanden gevangenisstraf waarvan
twee voorwaardelijk, en een proeftijd
van drie jaar en drie jaar ontzegging
van de rijbevoegdheid geëist. Aan de
hand van zeven getuigenverklarin
gen a charge die spraken van dikke
tong, alcohollucht en waggelen",
achtte htf toen bewezen, dat de ver
dachte onoplettend, roekeloos, on
achtzaam, en onder invloed een auto
had bestuurd en na de aanrijding
doorgereden, zonder zijn identi
teit bekend te maken.
De zaak werd terugverwezen naar
de rechtercommissaris en nader be
handeld. nadat de raadsman, mr. M.
Moszcowicz uit Maastricht, aan de
hand van verscheidene medische
rapporten had betoogd, dat de ver
dachte dronken was geweest en in
pathologische roestoestand had
verkeerd.
De verdachte was ln behandeling
bij een zenuwarts en moest luminal-
tabletten innemen. Uit medische
rapporten en een drie weken durend
onderzoek door een arts in het zie
kenhuis in Heerlen bleek, dat de ver
dachte leed aan een disregulatie van
de suikerstofwisseling, die haar oor
zaak vond in bepaalde neurologische
afwijkingen. Dr. Fortuin uit Den
Bosch verklaarde daaromtrent, dat
alcoholgebruik by disregulatie van
suikerstofwisseling bU dit soort pa
tiënten vrij plotseling een aanleiding
kan geven tot abnormaal bloedsui
kergehalte.
De verdachte, die hiervan niet op
de hoogte was, geraakte dientenge
volge geheel buiten zijn schuld in
zg. pathologische roes, een toe
stand die alle uiteriyke tekenen van
dronkenschap vertoont. Mr. Moszco
wicz voerde aan, dat er by de ver
dachte geen bewustheid van het on
geval had bestaan.
toeval afhangen. Zeer vele van de
deelnemende spelers stellen geen po
gingen in het werk het vakje van
de draaischyf waarin het metalen
balletje terecht zal komen, tevoren
vast te stellen. Het stuk bevat geen
volstrekte ontkenning van de moge-
iykheid, dat Saturne een behendig
heidsspel kan zyn.
Grote stroom
Voor de heren Caransa en Pas
is dit uiteraard geen probleem. „Een
zuiver behendigheidsspel, wij merken
dat aan onze portemonnee" zo ver
klaarde ons de directeur van het
Badhotel, dat iedere avond nog een
grote stroom spelers te verwerken
krijgt. „Soms zitten er een paar dui
zend gulden winst in", aldus de heer
Caransa, „Op een andere avond leg
gen wy dat er by"
De heer Caransa zegt niet te twy-
felen aan een voor hem gunstige
afloop van deze zaak. Hy gelooft
niet eens, dat het tot een hoger
beroep zal hoeven te komen, „wy
vragen niets anders dan dat de wet
wordt uitgevoerd. Wy hebben de zaak
altyd openiyk en fair gespeeld".
In Rotterdam
DUITSE ZEELUI
LEVERDEN SLAG
MET POLITIE
Opvarenden van het Duitse vracht
schip „Magdalena Oldendorf" heb
ben gisterochtend in de Dehlistraat
op Katendrecht in Rotterdam slag
geleverd met de politie, zy wilden
een onderlinge ruzie voortzetten in
een café maar werden naar buiten
gewerkt.
Hun ruzie vergetend, keerden zy
zich toen tegen de caféhouder, zyn
kelners en de gasten. De politie kwam
erby maar met barkrukken en fles
sen keerden de Duitsers zich toen
ook tegen het gezag. Pas toen de
agenten assistentie hadden gekregen
lukte het hun de ruziemakers aan
te houden.
Een van de Duitsers moest naar
het Havenziekenhuis worden ge
bracht, drie anderen kwamen in een
cel op het politiebureau terecht. De
schade aan de Inventaris van het
café was aanzienlyk.
Amsterdam krijgt
jonge politiepost
Begin oktober krygt Amsterdam
in het Stadionkwartier een politie
posthuis, waarvan de bezetting voor
50 procent zal bestaan uit 18-jarige
agenten met volledige politiebevoegd-
heid
Het zyn Jongelui, die na de ulo,
>n theoretische politie-opleiding van
in jaar hebben gekregen en nu een
lar de praktyk ingaan tot zy in
militaire dienst moeten. Het gaat
hier om negen Jeugdige agenten
als ze tenminste allen slagen voor
het examen die als mentor een
hoofdagent krijgen, die ook aan dit
posthuis dienst gaat doen. Het ls
een experiment.
De Jeugdige agenten zullen hetzelf
de werk doen als verricht wordt
door een agent van een afdelings
bureau.
De doodgewonefietser in
ons land heeft nu ook zijn monu
ment. De gemeente Eindhoven
heeft dit beeld van de Amster
damse beeldhouwer Hans Bay-
ens gekocht en geplaatst in een
plantsoen in een der nieuwe wij
ken, waar het nu reeds twee
maanden staat.
Schipper uit Urk in
IJmuiden verdronken
De 51-jarige schipper C. van Veen
uit Urk is gistermiddag verdronken in
de haven van IJmuiden'. Samen met
een collega deed hy in een roeiboot
een poging om een stalen kabel van
de baggermolen Menco, die in de
schroef van het directievaartuig Zil
vermeeuw van Rykswaterstaat te
recht was gekomen, te verwyderen.
Ky een kleine manoeuvre van de Zil
vermeeuw trok de stalen kabel de
roeiboot om, waardoor de twee man
nen te water raakten. De heer Van
Veen verdronk voor de ogen van
gezelschap, dat zich aan boord
d9 Zilvermeeuw bevond.
Een dame, die van de Zilvermeeuw
af over boord sprong in een laatste
poging om schipper Van Veen te
redden, kwam zelf in ernstige moei
lijkheden en is met moeite in veilig
heid gebracht.
De politie heeft na vyf kwartier
dreggen het stoffelijk overschot
schipper Van Veen boven water ge
bracht.
Argentijnse bondsleiders
in voorlopige hechtenis
Een Argentynse federale rechter
heeft gisteravond last gegeven tot
het in voorlopige hechtenis nemen
van 119 functionarissen van het Ar-
ntynse vakverbond. Volgens de
rechter hadden de vakbondleiders,
door in mei jl. een reeks stakingen
te organiseren in het kader van een
„actieplan" uit protest tegen de
traagheid waarmee de regering ei
sen van de vakbonden behandelde,
de grondwet geschonden.
A
mmP
Als men weet, dat dit een
Frans jongetje is, is de beteke
nis van deze foto duidelijk: de
Fransen, van jong tot oud,
kijken in een lege melkfles ten-
gevolge van de staking van
boeren, die een hogere pn/sèti
rantie van de regering
graan, vlees en melk eise
Nederlanders voor Duitse rechter
Een rechtbank in Duisburg (Duits
land) heeft een 32-jarige zeeman uit
Rotterdam wegens beroving, de dood
ten gevolge hebbende tot tien jaar
tuchthuisstraf veroordeeld. Een 43-
jarige schipper uit Geertruidenberg
werd wegens roof met geweldpleging
tot vijf jaar tuchthuis veroordeeld.
De mannen hebben op 30 mei de
34-jarige boekhouder W. Neuschulz
in de haven van Duisburg gewurgd
en zijn lichaam van de zes meter
hoge beschoeiing gegooid.
De twee Nederlanders zaten op de
rand van de beschoeiing bier te
drinken, toen zy met de Duitser in
gesprek raakten. Er ontstond ruzie,
toen de schipper de verrekyker van
de boekhouder had verstopt kennelyk
met de bedoeling zich deze toe te
eigenen. Toen de Duitser met de po
litie dreigde, kreeg hy zyn eigendom
terug. Nadat de schipper hem een
vuistslag in het gezicht had gegeven,
wilde de Duitser verdwynen, doch hy
draaide zich scheldend weer om,
toen de schipper hem een bierfles na
wierp.
„Ga op zy.ik gooi hem de be
schoeiing af", zo mengde de zeeman
zich in de ruzie. Hy greep de boek
houder by de keel, drukte die dicht
en rolde met zyn slachtoffer de be
schoeiing af. Kort daarop rendde hy
Edes familiedrama weer in behandeling
(Van onze Arnhemse correspondent)
De Arnhemse rechtbank heeft gisteren voor de tweede maal
een zitting gewijd aan de Edese moordzaak. Op 11 augustus eiste
de officier van Justitie, mr. J. J. R. Bakker, acht jaar gevangenis
straf met aftrek, alsmede ter beschikkingstelling van de regering
tegen een 44-jarige Edese fabrieksarbeider. Hij zou op 19 juli
van het vorige jaar zijn 20 jaar jongere echtgenote in de huis
kamer van een bevriende familie met messteken van het leven
hebben beroofd.
De rechtbank stelde vorige maand
de uitspraak voor een nader getui
genverhoor. De officier van Justitie
persisteerde gisteren by zyn eis. Hy
zei door de getuigenverklaringen nog
gesterkt te zyn in zijn overtuiging,
dat hier sprake was van doodslag
na rijp beraad en kalm overleg. En
dat is moord.
Hy verwierp de mogeiykheid dat
verdachte een Indonesiër, op het mo
ment van de daad de controle over
zyn handelingen zou hebben verlo
ren. Zowel een maatschappeiyk
werkster als de vrouw by wie het
slachtoffer haar toevlucht had ge
zocht. nadat zy bij haar man was
weggelopen, verklaarden op de zit
ting dat het gesprek voorafgaande
aan de moord betrek1:°iyk rustig
was verlopen. Beide getuigen waren
in de kamer geweest, toen verdachte
zyn vrouw met een mes stak. Nadat
de vrouw had geweigerd met hem
mee te gaan, wees niets er op dat
verdachte hierover opgewonden was
geraakt. Beide getuigen dachten dat
het een normaal afscheid zou wor
den toen de man plotseling een mes
trok en zyn vrouw in borst en rug
stak.
Twee Edese rechercheurs kwamen
verklaren dat verdachte tydens het
eerste verhoor had toegegeven, dat
hij al enkele dagen met het plan
had rondgelopen zyn vrouw te ver
moorden. Later herriep hy deze ver
klaring. Het echtpaar dat met ver
dachte samenwoonde, had gezien hoe
verdachte een dag tevoren in de
keuken zyn messen had geslepen.
Ook had hy zich laten ontvallen dat
hy zyn vrouw nog eens zou doden.
Maar daar had men toen weinig ge
loof aan gehecht.
Uitspraak over 14 dagen.
ontsteld weer naar boven; J
God, ik geloof, dat ik hem heb
dood".
De schipper nam de verrekykei
de portefeuille van de Duitser
Daarna bekommerden beiden
niet meer om hun slachtoffer.
ur later vond een wandelaar
stoffelyk overschot.
Veel huisvrouivejüÜ
in grote steden
BROOD LIEVEÊ
THUISBEZORG!;
ieli
(Van onze Haagse correspond el
Iets meer dan de helft vain de 1
vrouwen in de grote steden krl;
het brood liever thuisbezorgd,
dait zy het zelf in de winkel g
halen. Zy willen voor die be
ging ook wel extra betalen.
Dit biykt uit een onderzoek da!
grote bakkeryen in Den H
Amsterdam en Rotterdam i
enigd in de N.V. Sitos) hei
laten verrichten naar aanlei
van de twyfel die zou kunnen
staan over de waardering 1
thuisbezorgen.
Van de 600 ondervraagde huisvi
wen bleek 38 procent het b
liever in de winkel te halen i
procent toonde geen voorkeur,
de 53 procent vrouwen, die
thuisbezorgen op prys stellen
het merendeel (80 procent)
voor betalen. De bedragen, di
ondervraagde vrouwen over
ben voor de thuisbezorg-s«
varieert van één cent
tot zelfs vijf cent.
Opmerkeiyk hierbij is,
Haagse huisvrouwen willen I
len voor het thuisbezorgen
Rotterdamse. Dit moet een F
zijn van het feit dat in Den
het thuisbezorgde brood niet d
der is dan in de winkels. Ir
algemeen wordt het huisbes
het meest op prys gesteld
grotere gezinnen.
De zesjarige Hans van
uit Assendelft is gistermiddag ii
Wilhelminagasthuis in Amstó
overleden aan een schedelbasisl
tuur, die hy opliep toen hy ij
speeltuin naast de lagere schol
zijn woonplaats een schommel f
het hoofd kreeg.
Het kind was enige weken g«f
voor het eerst naar school gel
In het speelkwartier spelen def
deren soms in de speeltuin.
