DEFENSIE
2584 miljoen
keus uit twee
Alleen grote matigheid
zal ons kunnen redden
GOLD STAR
Missie nog niet
naar Zd-Afrika
Centraal Planbureau: sombere
economische weersverwachting
MEER GELD VOOR
RUILVERKAVELING
Chefarine 4
Blijvende spanning
op de arbeidsmarkt
m
Ook meer
geld voor
de politie
Samenvattend beeld
wajang
ppeericht 1 maart 1860
Dinsdag 15 september 1964
Vierde blad no. 31365
4dvertentle
Het rapport van het Centraal Planbureau, dat de regering als
een soort economische weersverwachting aan de miljoenennota
Beeft toegevoegd is nogal somber van inhoud. Echte depressies
[worden er nog niet in genoemd, maar er is wel sprake geweest van
veel wolken en weinig zon. De zon zal pas weer helemaal kunnen
gaan schijnen als wij in 1965 matig met de lonen, de prijzen en de
jestedingen zijn.
Somber is de voorspelling, dat van een uitbreiding van de particu
liere consumptne het volgend jaar vrijwel geen sprake zal zijn. Bij
jen loonstijging van vier procent zal het Nederlandse volk het vol-
*gend jaar slechts een half procent meer mogen consumeren dan in
t jaar. De rest van ons meer verdiende geld gaat zelfs bij een
brakke prijspolitiek - op aan allerlei prijsstijgingen, die het gevolg
van al genomen maatregelen en tariefsverhogingen van de over-
Centraal Planbureau heeft in
voorspelling nog als alternatief
loonstijging van zes procent aan-
zonder zich daarbij uit te
>ver de vraag of deze verho-
waarschljnlijk of nodig is en
deze loonstijging zal vermoe-
>n flink deel worden wegge-
l, zodat de consument er maar
•half procent beter van wordt.
;d.' Deze loonstijging van zes procent
iat|. die de economische weervoorspel-
i rs als illustratief alternatief aan-
men treedt op als de contract-
i vinen met twee procent worden ver-
it nogd. De vier procent stijging het
n tgangspunt dat de regering aan
bel iudt treedt op zonder enige her-
ening van de contracten door over-
op van loonmaatregelen in dit jaar,
impensatie van de A.O.W. premie-
•i rrhoging en incidentele loonstijgin-
1 ran zoals periodieke verhogingen.
o Voorraadvorming
Door vermindering van de bedrijfs-
vesteringen (behalve in de bouw-
|verheid) en door daling van de
orraadvorming die in dit jaar
PP* n de vooravond van de loonsprong
11 gal snel groeide zullen de totale
menlandse bestedingen bij een
-.•nstljging van zes procent (de „on-
mjjdelijke" vier procent plus twee
icent verhoging contractlonen) zal
een kleine toeneming van ongeveer
half procent in zitten. De pro-
ktie zal echter iets meer toenemen:
e procent. Dat is wel minder dan
Pg1 stijging van dit jaar vermoede-
zes procent maar door het te-
[lopen van de binnenlandse beste-
igen zal er van de meer-produk-
waarschijnlijk meer worden ge-
orteerd. waardoor het saldo van
in e betalingsbalans beter kan wor-
ten
b zal er bij een loonstijging van 4
j icent sprake zijn van een klein
kke tschot, bR een stijging van zes
cent van een gering tekort. Dat is
hele verbetering ten opzichte van
situatie in dit jaar. Het Centraal
nbureau raamt het tekort op de
alingsbalans over 1964 immers op
en een kwart miljard galden, een
utie die bijna helemaal het gevolg
tan een invoerstijging van onge-
r vijftien procent.
Arbeidsmarkt
Jloewel de dienstenproduktie vol-
enld jaar waarschijnlijk niet of nau-
ajks zal toenemen en de landbouw
duktie bij normaal weer evenmin
stijgen, kan dus toch door toe-
at i iing van de industriële uitvoer en
-rh verwachte stijging van de pro-
tie van de bouwnijverheid het
to nationaal produkt met twee en
half procent toenemen.
spamiing op de arbeidsmarkt
ijm il dit jaar waarschijnlijk nog blR-
mien voortduren. In de eerste acht
n 0 laanden van dit jaar was de gere-
•ingi Istreerde arbeidsreserve voortdu-
gavi
vfE VERWACHTING VOOR 1965
de ar beidspro-
v v duktie per
werkende
Ishjghmeh
./Cö
ver zullen
V^\<S.OOO
i werklozen
rend beneden de 30.000. Een abso
luut laagterecord. Het aantal aan
vragen bedraagt nu 130.000 en zal
nog niet snel verminderen.
Het Centraal Planbureau verwacht
pas in 1965 vermindering van de
De totale uitgaven ad. f. 760,5
miljoen voor Justitie en politie, in
clusief f. 87,9 miljoen voor de civiele
verdediging, worden in de ontwerp
begroting f. 106,8 miljoen hoger ge
raamd dan voor 1964. Deze stijging
wordt in belangrijke mate veroor
zaakt door de noodzakelijke uitbrei
ding van het Justitiële en. politionele
apparaat.
Voor de Rijkspolitie ia voor 1965
f. 22,1 miljoen meer uitgetrokken.
Hoewel de werving gunstig verloopt,
zal de onderbezetting van dit korps
vooreerst nog niet zijn opgeheven.
Daarom zal worden voortgegaan
met motorisering en beschikbaarstel
ling van technische hulpmiddelen.
De kosten van de gemeentepolitie
zijn geraamd op f. 241,1 miljoen
tegen f. 204,2 miljoen in het voor
afgaande jaar.
Miljardend larden
Staatsmijnen
De staatsmijnen zullen ook in 1965
hun investeringen in de chemische
sector met kracht voortzetten. In de
ontwerp-begroting van dit staatsbe
drijf vormen deze investeringen ten
bedrage van 129 miljoen 85 pet van
de totale investeringen. Vooral dank
zij deze activiteiten in de chemische
sector zullen de bedrijfs-resultaten
van de Staatsmijnen in 1965 naar
verwachting een stUgend verloop
hebben. Aangezien een zeer belan-
rijk deel van de te maken winst we
derom in het eigen bedrijf wordt ge
ïnvesteerd, kan voor 1965 worden
volstaan met een kapitaalverstrek
king door het rijk van 23,5 min.
Verbetering wegen
De voor aanleg en onderhoud van
wegen uitgetrokken bedragen stegen
van f 346 min in 1963 tot f 395 min
in 1964 en f 469 min in 1965. Een
bedrag van f 170 miljoen komt ten
e aan het wegennet, dat door de
lagere publiekrechtelijke lichamen
wordt beheerd. Voor het rijkswegen
net is f 260 min beschikbaar, hiervan
f 190 min bestemd voor het op te
richten rijkswegenfonds.
spanning. De arbeidsreserve zal over
dat hele jaar met ongeveer 15.000
man toenemen. Deze verruiming van
d© reserve zal het eerste begin van
het evenwichtsherstel weerspiegelen.
W aarschuwing
De voorspelling van het Centraal
Planbureau eindigt met een waar
schuwend woord over de loonontwik
keling. Rust aan het loonfront Is het
dringende advies. Zo niet dan volgt
er een groter tekort op de betalings
balans, waardoor de investeringspro
gramma's in moeilijkheden zullen ko
men. Daardoor loopt niet alleen het
bouwprogramma 1965 gevaar, maar
ook de investeringen voor 1966 en dus
het nationale inkomen ln dat jaar.
De slotsom is, dat onrust aan het
loonfront de afremming in 1965 op
een verkeerde manier zou bevorderen,
hetgeen in 1966 tot zeer grote moe-
Ujkheden zou leiden.
Omschrijving Vermoedelijke Ontwerp-
uitkomsten begroting
1964 1965
(in miljoenen guldens)
GEWONE DIENST
Uitgaven 11.47.9 11.844
Middelen 12.691 13.588
Saldo 1.212 1.744
BUITENGEWONE DIENST
Uitgaven 1.587 j.901
Middelen 352 43?
Saldo 235 2.463
GEHELE DIENST
Uitgaven 14.066 14.745
Middelen 13.043 14.026
Saldo 1.023 719
Bij de opstelling van de ontwerp-begroting 1965 is nog
geen rekening gehouden met de volgende posten die
lelden tot verhoging van de uitgaven en de middelen:
Voorgenomen extra hulp aan Suriname 6
Financiering van andere dan Rijkswegen 44
Gevolgen van de voorgenomen verhoging van de
A.O.W./A.W.W.-uitkeringen tot een sociaal minimum
per 1 januari 1964 161
Gevolgen van de voorgenomen wijziging van de
werkloosheidswet en van de verlaging van het pre
miepercentage
per saldo 6
Verhoging van collegegelden 4- 8
Saldo 1965, rekening houdende met de additionele
posten —916
UITGAVEN VOOR 0IV.ONDERWERPEN VAN STAATSZORG
Het landbouwbeleid zal volgend jaar méér accent leggen op de
cultuurtechnische werken, die in het kader van de agrarische
structuurpolitiek uitvoering behoeven. Met name het ruilverkave
lingsprogramma zal een versterkte uitvoering ondergaan, zo blijkt
uit de miljoenennota.
Daartoe zal het budget van de cul
tuurtechnische dienst opnieuw met
25 miljoen gulden worden verhoogd
In de ontwerp-begroting is voor militaire uitgaven een bedrag
van f 2.584,1 miljoen opgenomen. Hiervan is uitgetrokken voor de
Landmacht f 1.174,2 miljoen, voor de Luchtmacht f636,9 miljoen
voor de Marine f571,4 miljoen en voor militaire pensioenen en
wachtgelden f 146,1 miljoen.
Bij de vaststelling van de defensie-uitgaven is gestreefd naar
verlaging van de exploitatiekosten teneinde meer geld beschik
baar te krijgen voor aanschaffingen van modem materiëel. Meer
nog dan vroeger zal het accent worden gelegd op de parate, voor
de NAVO bestemde onderdelen.
Met de installatie van geleide wapens wordt voortgegaan en er
wordt een begin gemaakt met de plannen voor een nucleaire on
derzeeboot.
en zijn de voorschotten aan de
Stichting Beheer Land bouwtech
nische werken f59 min. meer uit
getrokken.
Het nadelig saldo van het Land-
bouwegalisatiefonds wordt voor 1965
op f 166,9 miljoen geraamd, te
genover f316,9 voor 1964. Deze ver
laging van rond f150 miljoen is
hoofdzakelijk het resultaat van een
verlaging van de graantoeslag lich
te gronden met f9,9 miljoen en de
toeslag op melk met f88 miljoen
enerzijds en een verhoging van de
netto opbrengsten van de heffingen
met f52,4 min. anderzijds. Met de
verlaging van de graantoeslag lich-
te gronden van f 175 tot f 140 per ha.
wordt in het kader van het gemeen
schappelijke graanbeleid de eerste
etappe afgelegd naar het volledig
verdwijnen van deze toeslag ln 1970
De E.E.G.-verordening voor zul-
velprodukten geeft een aanzienlijke
verlichting van de lasten van de
Nederlandse schatkist voor het zui
velbeleid, enerzijds door de voorge
schreven verhoging van het binnen
landse prijspeil, anderzijds doordat
een groot deel van de lasten
de verliesgevende export op de ge
meenschappelijke markt kan worden
afgewenteld.
Zorgvuldig uitgezochte driesterren
kwaliteitstabakken maken
GOLD STAR 25 tot 'n kiasse apart.
Probeer ook GOLD STAR 25.
25 pittige sigaretten f 1,25.
GOLD STAR King Size.
De langste sigaret in Nederland.
Met recht een sigaret van formaat
en... drie sterren kwaliteit.
20 King Size sigaretten slechts f 1,15.
Meisje door
stroom gedood
De 14-jarige Wilhelmina Willemse
uit Kerkrade is gistermiddag, terwijl
ztf in de bijkeuken van de ouderlijke
woning de was deed, door elektrische
stroom gedood. Dit gebeurde, terwijl
haar moeder naar het ziekenhuis was,
waar enige uren tevoren het zeven
jarige stiefbroertje van het slacht
offer aan een ziekte was overleden.
Het is nog niet bekend, hoe het
meisje met de stroom in aanraking is
gekomen. Zij werd bewusteloos in Je
bijkeuken aangetroffen door haar 18-
jarig zusje. Toepassing var kunstma
tige ademhaling mocht niet meer
baten.
Advertentie
PLANTEN MARGARINE
ongezouten
puur plantaardig
licht verteerbaar
dus gezond
Mil ja rden-fla rden
Hulp aan de West
Voor de Nederlandse Antillen (fi
nanciering niet-rendabele projecten)
is een bedrag van f 30 miljoen uit
getrokken, voor de helft als lening
oor de helft als schenking. Voor
de verwezenlijking van het tienja
renplan van Suriname is f 21 min
uitgetrokken, waarvan de helft als
lening wordt verstrekt.
De uitgaven voor aan Suriname te
verlenen extra hulp zullen, behou
dens goedkeuring van de Staten-Ge-
neraal, in 1965 een bedrag van f 6,2
min vergen.
Het bezoek dat een niet-officiële Nederlandse delegatie met in
stemming van de Nederlandse regering aan Zuid-Afrika zou
brengen, is voorlopig uitgesteld.
Doordat het overleg met de Zuid-
afrikaanse regering nog niet kon
worden afgesloten, is de tijd van
voorbereiding tekort gebleken om het
bezoek nog dit najaar te doen plaats
hebben.
De delegatie, bestaande uit het AR
Eerste Kamerlid prof. mr. W. F. de
Gaay Fortman (voorzitter) en de
Tweede Kamerleden mej. dr. M. A.
M. Klompé (KVP), prof. dr. C. L.
Patijn (PvdA), de heer Th. J. Joekes
(VVD) en mr. C. A. Bos (CHU), had
aanvankelijk de bedoeling donderdag
a.s. te vertrekken.
Direct contact
Het plan voor een bezoek aan
Zuid-Afrika is voortgekomen uit het
initiatief van vijftien vooraanstaande
Nederlanders, die in oktober 1963 een
brief schreven aan de minister-presi
dent. In dit schrijven wezen zij mr.
Marijnen op de wenselijkheid van
meer direct contact met Zuid-
Afrika, vooral met het oog op mis
verstanden, die in Zuid-Afrika leven
de officiële houding van Neder
land ten aanzien van het apartheids-
beleid. De bedoeling was in gesprek
ken met verschillende groepen in
Zuid-Afrika duidelijk te maken, waar
om het in het Nederlandse stand
punt gaat en te laten uitkomen, dat
de officiële afwijzing van het apart-
„Volk Mozambique
wil vrijheid"
„Als Portugal niet langs wette
lijke weg de onafhankelijkheid aan
het volk van Mozambique geeft,
zullen wij de vrijheid door middel
van oorlog bevechten". Aldus de
president van het Front voor de
bevrijding van Mozambique (Freli-
mo), dr. Mondlane. tijdens een toe
spraak die hij gisteravond in Am
sterdam hield voor de jongerenver
eniging Ruimte.
Spreker noemde Europa in verband
met de Portugese Navo-bewapening
mede-verantwoordelijk voor „de
misdaad die Portugal in Mozambi
que begaat. Vele zwarte Afrikanen
hebben in de tweede wereldoorlog
gevochten, toen Europa ons vroeg te
helpen zijn vrijheid te herwinnen,
Nu vragen wij Europa ons te helpen
onze vrijheid te veroveren".
Hij noemde het „de keuze van
Portugal" als het tot oorlog mocht
komen. „Als Portugal bereid ls met
ons aan de onderhandelingstafel te
gaan zitten om over onafhankelijk
heid te spreken, zien wij natuurlijk
onmiddellijk van strijd af". Hij wees
in dat verband op Britse en Franse
kolonies, die wel onafhankelijkheid
verkregen.
Spreker achtte de wettelijke wijzi
ging in 1951, waarbij Mozambique
door Portugal van een kolonie tot
een provincie was gemaakt, slechts
een naamsverandering. ,X»e status
der bevolking is nog dezelfde, ook
na de tweede wettelijke wijziging die
door pressie der Verenigde Naties tot
stand kwam en in feite slechts r.
komt op het geven van rechten aan
de kleine blanke minderheid in
Mozambique", aldus dr. Mondlane.
Voorts zei hij: .Portugal doet het
voorkomen of zijn controle op
Mozambique slechts van cultureel
religieuze aard is, maar zij Is vai
economische aard. Het gaat Portugal
sleohts om grondstoffen, zoals sisal,
aardnoten en andere tropische ge
wassen en voorts om arbeidskrach
ten".
heidsbeleid door een meerderheid
het Nederlandse volk wordt ge
deeld. Verder wilde men zich oriën
teren op de actuele situatie in Zuid-
Afrika en nagaan of Nederland hier
iets zou kunnen doen.
Krachtige steun
Aan de voorbereiding van het be
zoek is door de Nederlandse regering
krachtige steun verleend. Begin mei
bestond met de Zuidafrikaanse rege
ring in principe overeenstemming
'er het doorgaan van het bezoek.
Nog geen eenstemmigheid bestaat
over de bewegingsvrijheid, die de Ne
derlandse delegatie in Zuid-Afrika
zal worden gegeven.
De Nederlandse groep heeft geen
behoefte aan contact met gevange-
of met subversiesve organisaties.
Binnen deze grens wil zij echter vol
ledig vry worden gelaten. Naar ver
luidt zou de Zuidafrikaanse regering
de delegatie nog enkele andere be
perkingen ten aanzien van haar be
wegingsvrijheid willen opleggen.
Het beraad over de te volgen ge
dragslijn wordt nog voortgezet. De
hoop bestaat, dat het alsnog mogelijk
zal zijn het bezoek op korte termijn
bijvoorbeeld in het kerstreces van
de Tweede Kamer te laten door
gaan.
Vier betrouwbare
middelen in 1 tablet!
De vier geneesmiddelen van Che*
farine „4" hebben hun betrouw
baarheid duidelijk bewezen, en
millioenen mensen in de gehele
wereld baat gebracht, vaak ook
wanneer andere middelen faalden.
Bovendien zorgt één der bestand
delen dat een gevoelige maag niet
van streek raakt.
VERKIEZINGEN IN
SAN MARINO
Bij verkiezingen in San Marino, de
kleinste en oudste republiek ter we
reld, hebben de christen-democraten
en de sociaal-democraten die de
laatste jaren aan het bewind waren,
hun positie verbeterd. Het was de
eerste maal in het 1600-jarig bestaan
van San Marino dat vrouwen aan de
verkiezingen mochten deelnement
doch zij konden niet worden verko-
De verkiezingen die zondag werden
gehouden, gingen om het aanwijzen
van de 60 leden van de „grote en
algemene raad" van de 37 vierkante
kilometer grote republiek. Volgens de
onofficiële einduitslag zagen de
christen-democraten hun zetelaan
tal met twee stijgen tot 29. De so
ciaal-democraten kwamen met één
zetel winst op tien. terwijl de com
munisten en de linkse socialisten
beide twee zetels verloren, waardoor
zij nu over resp. veertien en zes ze
tels beschikken. Een nieuwe partij
voor „wettelijke vrijheden" kreeg
één zeteL
