Ere-expositie Leids
schilder Van der Nat
1
RIPOLIN
in
om
Ogo
baan
aarde
met
is 't af!
Frei wordt Chili's
nieuwe president
Opwinding in Italië
over geheimzinnige
dood parachutisten
Generaal Khan zonder baardje
Vragen aan minister
over spoorwegongeluk
Zwervers verkochten
geneeskrachtige
kleden voor f77.000
LEIDSCH DAGBLAD ZATERDAG 5 SEPTEMBER 1964
geboren
Honderd jaar geleden
genjwoardigd - wordt een indringend
overzicht gegeven van hetgeen deze
in 1929 gestorven kunstenaar, die
reeds in jonge jaren met zijn kari
katuren voor „Uilenspiegel" en „De
Groene Amsterdammerde aandacht
op zich vestigde.
Het is niet verwonderlijk, dat in
dertijd mannen als dr. H. P. Brem-
mer, W. C. Brohwer en mr. J. Slag
ter reeds uitvoerig met veel waarde
ring zijn werk bespraken en ervan
getuigden, hoe zijn oeuvre de moei
te van een aandachtig bezien be
loont.
Van der Nat behoorde ongetwijfeld
tot de reeks van Leidse kunstenaars,
die zich terecht een welverdiende
zy het te bescheiden naam wisten
Gezicht op de Vlietbrug bij
dc herinnering aan de Leidse schilder W. H. van der Nat ^inder^ dan 77 zijn^verte-
Hvelen nog levend is, bleek wel uit de grote belangstelling, gis-
ivond in het museum „De Lakenhal" in verband met de aan
gewijde ere-tentoonstelling.
ers: Van der Nat werd op 4 september 1864 dus precies
jaar geleden geboren en wanneer men zijn olieverven,
jiarellen, etsen en schetsen beziet, dan heeft zijn leven alleszins
|en van bestaan gehad: het zijn waardevolle bijdragen tot de
(wikkeling van de schilderkunst van een man, die in de nabloei
de Haagse school, dank zij een grote scheppingsdrang en een
tn visie, gepaard gaande aan een opvallende technische be-
aamheid, voornamelijk als autodidact, welverdiend de aan-
iht tot zich getrokken heeft,
swijs van volledig
tunstenaarscliap
|j Is, zoals de heer W. H. Muhl-
j het in zijn toelichtend woord
JE uitgegroeid tot een w aar ach-
11)persoonlijkheid, die tot de ziel
dingen wist door te dringen.
Nat had t aanvankelijk niet
Reeds jong was hij ge-
■saakt, het eigen brood te ver-
én en na eerst in het lithogra-
i vak werkzaam geweest te zijn,
hy op ongeveer 20 jarige leef-
ztjn roeping als schilder gaan
in, na enkele tekenlessen ge-
1 te hebben aan de Haagse
idacademie. Sindsdien was hy op
elf aangewezen. Met bewonde-
constateert men, hoe hy, on-
is de invloed van Israels, Mauve,
senbruch, de Marissen e.a. tot
i Inzicht en kunnen wist te ko-
daarmee een grote onafhanke-
Id openbarend,
der Nat heeft zich in de eer-
,ts bekendheid weten te ver
door zün liefdevolle en te-
dierschilderingen schapen,
koeien waarvan op
expositie zo vele treffende voor-
jen zyn aan te wy'zen. Maar
liaast zyn er de stadsbeelden, de
5 jchappen, de portretten, de bloe
en de stillevens, die telkens
icljgetuigen van zyn merkwaardig
■re en subtiele ook coloris-
t observatie. En wat die stil-
i betreft is er een opmerkelijke
""Intschap met zym vriend Flori:
•••"ter, met wie hy nog twee dagen
..jipn dood een wandeling door
inoord" maakte. Voorts zyn
feffeiyke specimina aanwezig
20{Wressies van zyn in 1924 on-
(men reis naar Spanje, t.w.
lische boerderü", „Seguenza" en
Bjro karakteristieke „Spaanse
Wie daarvan kennis neemt komt
niet bedrogen uit: men moge er zich
tot 5 oktober van gaan over
tuigen.
De directeur van de „Lakenhal",
de heer J. N. van Wessem heeft alle
aanwezigen harteiyk begroet, de
wethouder van onderwas, de heer
S. Sannes sprak een van grote waar
dering voor Van der Nats kunst
getuigend openingswoord, waarop de
genodigden de expositie bezichtig-
byzonder hebben v. d. Nats
^getroffen. Tevens is 't de moei-
MNfard kennis te nemen van zyn
l^ïboeken, waarin de krabbels
'i$j| getuigen van een volledig
^Jenaarschap. Telkens treft
,kaleiöos^9P
(>ulaire concerten
in Utrecht
navolging van Rotterdam en
Jfrdam zullen er in het komende
i ook in Utrecht promenade-
frten worden gehouden, die de
hebben een brede laag van
volking voor het muzieleven te
wat de leiding van het
i Stedeiyk Orkest zelf noemt
fcellige, zorgeloze concerten, wil
frat verstrooiing brengen. Zon-
•el plichtplegingen kan men
concerten bezoeken, men be-
I by voorbeeld geen plaatsen te
tken, de pry zen zy'n uniform
en iedereen kan gaan zitten
[hij wil. De kaarten worden on-
de grote bedryven ver-
zyn drie van der-
concerten vastgesteld, zij
onder leiding van Paul Hup-
Benedict Silberman en Frits
Zelfportret
de zeldzame warme liefde voor het
uit te beelden object, waardoor Van
der Nats werk gedragen wordt. Dat
hy zich nergens een slaafs imitator
grote voorgangers betoont, daar
op mag wel extra de nadruk gelegd
worden. Door middel van deze ten
toonstelling, waarvoor zo velen hun
werken van Van der Nat afstonden
BURGERLIJKE STAND
VAN LEIDEN
an der Ven; Elisabeth Adriana
riet, dr. van A. J. Möhlmann en
Schaap; Christine, dr.
el en C. M. W. Roest;
dr. van T. HetebrlJ
er; Jacob Cornells, zn. van J.
Haasnoot en A. Varkevlsser; René
Willy, zn. van P. J. Zllverentant en
H. Wassenburg; Erlck Johan, zn. van
- - jj Wassenburg;
dr. van P. J. M.
B. M. T. Hoogeveen.
GETROUWD.
C. Pelsmaeker en M. A. Noordermeer;
J. van Dorth en A. C. Dekker.
OVERLEDEN.
M. Oudshoorn, 2 dogen, dochter; M.
Fens, 74 Jaar, wed.
Wasslnk, 74 Jaar, n
derwater, 30 Jaar,
P. J. Zllverenta:
Annie Agatha Maria,
Van Cape Kennedy is vanochtend
vroeg de satelliet Ogo (Orbiting Geo
physical Obserbatory) voor geofysi
sche waarnemingen in de ruimte ge
lanceerd met behulp van een Atlas-
Agena raket. Het Amerikaanse bureau
voor de ruimtevaart, de Nasa, deelde
later mee dat de Ogo in de beoogde
baan is gekomen. Deze baan heeft
een hoogste punt van ongeveer 150.000
km en een laagste van ongeveer 280
km. De signalen van de satelliet, wel
ke 483 kg weegt en met zijn antennes
er uitziet als een geweldig insekt,
worden uitstekend ontvangen.
De Ogo-A is het wetenschappeiyk
meest ontwikkelde Amerikaanse ruim
tevoertuig. Men wil er onder meer
mee bestuderen welke gevaren ruim
tevaarders op hun tochten kunnen
ontmoeten. Ook wil men de kennis
aangaande kosmische stralen, het
magnetisch veld van de aarde, de
snelheid, omvang en verdeling in de
ruimte van micrometeorieten en
andere verschynselen uitbreiden.
De satelliet draait in 63 uur om de
aarde. De temperatuur binnen de
kunstmaan wordt gehóuden tussen de
5 en 35 graden. Er zullen tegelijker
tijd twintig verschillende wetenschap-
pelyke proefnemingen worden ver
richt door middel van een groter aan
tal instrumenten dan in enige andere
satelliet.
De lancering is de eerste van een
serie. De kastvormige Ogo heeft uit
stekende antennes en zonnecelvleu
gels.
De raket zou aanvankelijk donder
dag zijn afgeschoten maar er waren
technische moeiiykheden met de
grondinstallaties voor de Atlas-Agena.
Advertentie
R1P0UN Srielverf voorbinnen en buiter
Met 3 Extra's: Extra glans, Extra dek
kracht, Extra duurzaamheid!
De christen-democratische kandi
daat senator Eduardo Frei heeft by
de gisteren gehouden presidentsver
kiezing in Chili gewonnen. Zyn
tegenstander Salvador llende van
het Volksfront, die door een coalitie
van socialisten en communisten werd
gesteund, gaf vanochtend vroeg de
overwinning van Frei toe. Er was nog
een derde kandidaat, Julio Duran
van de Radicale Party.
Toen anderhalf miljoen stemmen
waren geteld, leidde Frei met 855.000
tegen 565.000 voor Allende en 80.000
voor Julio Duran. Er zyn tweeëneen
half miljoen stemgerechtigden.
De leuze van Frei is „revolutie in
vrijheid". Allende is marxist. De ver
kiezing van Frei betekent in elk ge
val een meer linkse oriëntatie in de
komende zes jaar en diepgaande her
vormingen in Chili. De uitslag van
de verkiezing was byzonder onzeker,
omdat veertig procent van het kie
zerskorps nieuw was en men dus niet
wist welke politieke richting dit deel
zou aanhangen. De verkiezingen
stonden geheel in het teken van de
binnenlandse politiek. Kwesties zoals
het verbreken van de diplomatieke
betrekkingen met Cuba of de grens
kwestie met Argentinië zyn in de
(Van onze correspondent in Rome)
Er heerst in Italië een zekere op
winding in verband met de myste
rieuze dood van vier militairen. In
een kazerne te Pisa, opleidingscen
trum voor parachutisten, overleden
dinsdag plotseling twee rekruten. Een
dag daarna viel er opnieuw
slachtoffer, terwyl zich donderdag
een soortgelyk geval heeft voorge
daan in een kazerne in de stad Li-
vorno, waarin eveneens parachutis
ten zyn gelegerd. Het gaat in all<
vier gevallen om jongens van twintig-
jaar, die zich in goede conditie be
vonden, van wie niets byzonders
werd geëist en die zonder een woord
te uilen plotseling overleden.
Men veronderstelde aanvankelyk
it er een samenhang zou bestaan
met de inenting van deze rekruten
eind augustus tegen allerlei ziekten,
zoals tfus, paratifus, cholera enz.
Maar alle militairen in Italië krijgen
al sedert jaren die cocktailinjectie
zonder dat zich ooit moeiiykheden
voordeden. Bovendien bleek de gis
teren in Livorno overleden rekruut
reeds in juni te zyn ingeënt.
Prof. Frugoni, die, op verzoek van
het ministerie van Defensie, als
hoogste autoriteit op medisch ge
bied een onderzoek heeft ingesteld,
verklaart, dat hy geen enkel verband
aanwezig acht tussen de inenting en
de mysterieuze dood van de para
chutisten. Er is sectie op de slacht
offers verricht, maar de uitslag daar-
zal nog geruime tyd op zich la
ten wachten.
l J. Venema; G. Muusse, 59 Ja;
A. On- 90 jaar, vrou\
der Keilen,
Menger; J.
N. Stoorvogel,
de Jong.
Verhoog, 82 jaar,
„Op verzoek van de voornaamste
generaals en van de religieuze en
politieke groeperingen vat ik mijn
taak als hoofd van de regering weer
op; hoewel myn gezondheid nog niet
is hersteld". Dit heeft de Zuidviet-
namese generaal Ngoejen Khan van
daag meegedeeld. Hy zei dat alle
militairen in het kabinet gisteren
hun ontslag hadden ingediend. De
militairen hebben beloofd binnen
twee maanden alle macht aan bur
gers over te dragen.
Generaal Khan verscheen op een
persconferentie zonder zyn baardje
van zeven maanden. „Dat is het be-
wys dat ik een belangrijk besluit
heb genomen", zei hy. Hy zal trach
ten in de regering mensen op te ne
men die het vertrouwen van het ge
hele volk hebben. Na twee maanden
zal hy, als het volk dat wenst, zelf
ook zyn militaire loopbaan hervat-
de macht aan een voorlopige
regering overdragen.
De generaal zal intussen de strijd
tegen „communisme, neokolonialisme
r neutralisme" voortzetten.
Het comité voor algemeen welzyn
m de stad Hoe, heeft intussen la
ten weten, dat het de regering van
generaal Khan nog steeds als onwet
tig beschouwt. Het comité erkent wel
de „goede wil" van generaal Doeong
Van Minh en is tevreden over het
standpunt dat Minh, biykens diens
verklaring van donderdag, heeft in
genomen met betrekking tot de hui
dige problemen van Vietnam. Het
comité zegt, dat het een „sterke, na
tionalistische en anti- communisti
sche regering" wil en gekant is tegen
„neutralistische oplossing" van
het vraagstuk-Vietnam. i
Er bestaat één overeenkomst tus
sen de vier sterfgevallen: de dood
is steeds ingetreden binnen twee
uur nadat de slachtoffers hun ont
bijt hadden genuttigd.
Men kan zich voorstellen welk een
opwinding er heerst by de familie
leden van de rekruten, in het byzon
der van hen die in Pisa of Livorno
tot parachutist worden opgeleid. De
man in de straat is al gauw geneigd
te veronderstellen dat het hier ver-
giftlgingsgevallen betreft, veroor
zaakt door Zuidtiroolse terroristen,
die de laatste dagen weer byzonder
actief zyn. zy hebben o.m. schoten
gelost op douaniers en kazernes aan
gevallen.
verkiezingscampagne niet ter sprake
gekomen.
Het door Frei voorgestelde pro
gram omvat onder meer: landbouw
hervormingen zonder voorbehoud,
versterking van de uitvoerende macht
ten opzichte van het parlement, aan
moediging van het particulier initia
tief, vaststelling van rechtvaardige
lonen en salarissen, grootscheepse
bouw van arbeiderswoningen, aan-
TWEE doden bij
botsing in Jutfaas
Twee jonge Utrechters (19 en IS
jaar) zijn gisteravond by een ver
keersongeluk op de Utrechtsestraat
weg in Jutfaas om het leven geko
men, terwyi er één zwaar en een
vierde licht gewond werden. De per
sonenauto, waarin zy zaten, raakte
van de weg en botste tegen een
bruggetje.
zieniyke vergroting van de prod uk -
tie, opheffing van de werkloosheid,
vestiging van diplomatieke en han
delsbetrekkingen met alle landen. Op
internationaal terrein zal Chili zich
buiten de grote machtsblokken hou
den maar met hen samenwerken om
de grote problemen op te lossen en
de vrede te waarborgen.
Dit uitvoerige en revolutionaire
program wil de president uitvoeren
„in vryheid en eerbiediging van de
rechten, neergelegd in de Chileense
grondwet". Het is opgesteld door een
groep jonge technici die er vele jaren
onder leiding van Frei aan heeft ge
werkt.
Koninklijk medeleven na 11 estervoort
Zeven gewonden
nog in ziekenhuis
Het Tweede Kamerlid, de heer
Posthumus (P. v. d. A.J is van oor
deel, dat het recente spoorwegon
geluk bij Westervoort niet. zou zijii
voorgevallen, indien ter plaatse niet
een enkelsporige, maar zoals
vóór 191(0 een dubbelsporige bi
aanwezig ivas geweest. Hij heeft de
minister van Verkeer en Waterstaat
schriftelijk gevraagd of de beivinds-
man zijn mening deelt.
Meent de minister ook niet, zo
vraagt de heer Posthumus verder, dat
het feit van het ongeluk bij Wester
voort aanleiding geeft om op korte
termyn te overwegen of op plaatsen,
waar een enkelsporige baan bestaat
en waar de frequentie van het trein
verkeer voldoende hoog is, een enkel
sporige baan dient te worden omge-
n een dubbelsporige baan?
deze overweging ook niet nood
zakelijk, aldus het Kamerlid, wan-
men rekening houdt met een zo
snel mogelijke invoering van een
automatische baanbeveiliging? Dat
kan nog jaren duren. Bovendien kan
menseiyke of technische fouten
nooit uitsluiten.
Koningin Juliana heeft minister
Van Aartsen inmiddels verzocht haar
evoelens van deelneming en mede
leven kenbaar te maken aan de na-
Gevangenisstraffen geëist
Op een persconferentie in Saigon verklaard dat hij zich weer aan
heeft premier Ngvejen Khan. die het hoofd van de Zuidvietna-
tot ieders verbazing zijn kenmer- mese interim-regering heeft ge
kend baardje had afgeschoren, steld.
ifan onze Vlissingse correspondent)
De echtgenote van een rustend
landbouwer in het Zeeuwsvlaamse
Zaanslag heeft sinds kort minder
last van reumathiek dan voorheen.
De behandeling daarvan heeft
haar man enkele tienduizenden gul
dens gekost. De grote som aan deze
genezing besteed, is evenwel niet in
handen gekomen van een dokter uit
Zaanslag of omgeving, maar van
twee rondzwervende woonwagenbe-
Beide heren hadden kans
gezien de goedgelovige landbouwer
aantal bijzonder
dure vloerkleden en lopers te ver
kopen, die zo het tweetal over
tuigend wist te vertellen speciaal
waren vervaardigd voor de bestry-
ding van reuma.
De agrariër en zyn vrouw, die be
kend stonden als zuinige beheerders
van hun kapitaal, hebben ln totaal
niet minder dan f37.000,- in con
tanten aan de woonwagenbewoners
litgekeerd, terwyi zy bovendien nog
^y hen in het kryt staan voor de
'ieve som van f 40.000. Dat laatste
oedrag zal wel nimmer worden be
taald, want gisteren moest het duo
'<ich voor de Middelburgse rechtbank
wegens oplichting verantwoorden.
Duur
Ter zitting bleek, dat het contact
tussen de landbouwer en de twee
woonwagenbewoners al dateert uit
begin april van dit jaar. Zonder ook
maar iets van het echtpaar te we
ten klopten de kooplieden by de
boerdery aan. Hoewel zy het on-
mogeiyk konden weten, omdat de
vrouw veel last had van reuma
tiek en dat zy over middelen be
schikten die daar een eind aan zou
den maken. De middelen bestonden
uit diverse soorten kleden, die naar
gelang de prijs, die er voor betaald
werd, de genezing zou bespoedigen.
De kleden waren in Zwitserland ver
vaardigd, hadden daar een speciale
behandeling ondergaan, met een
mengsel van zuurstof en berglucht
en werkten zeer genezend. Vooral
prijzen waren niet laag, maar de
resultaten waren er dan ook naar.
Het echtpaar vloog erin en de eer
ste bestelling werd genoteerd. Een
vloerkleed van f5000,. By een vol
gend bezoek van de zwervers bleek,
dat de genezing minder vlot ver
liep dan- de beide partyen hadden
gehoopt. Er kwam een nieuwe be
stelling, maar nu van f 10.000. La
ter liet de familie in Zaanslag zich
nog meer met geneeskundige stof
fen vermengde vloerkleedjes opsche
pen. Kleedjes en stofferingen voor
een totale waarde van ongeveer
f40.000-. In het geheel hadden de
heren dus bestellingen genoteerd
voor. een bedrag van f 77.000,-.
Vreemd
Een en ander kon natuuriyk niet
onopgemerkt blyven by de bank,
waar forse bedragen werd enopgeno-
men. Men vond het vreemd, dat het
echtpaar de laatste tyd zoveel geld
nodig had, de gedupeerde landbou
wer wilde eerst in het geheel geen
aanklacht indienen tegen het twee
tal. „Mijn vrouw had de laatste tyd
veel minder pyn en dan speelt geld
geen rol", zo verklaarde hij voor de
officier van justitie.
De laatste meenden toch wel, dat
;n langdurige gevangenisstraf voor
de beide verdachten op zyn plaats
vorderde tegen de man, die hy
als de belangrijkste wilde zien, twee
tegen zyn collega 8 maan
den, met aftrek van voorarrest.
Ook werd een bedrag van f5000,-
it in een woonwagen verborgen had
gelegen, verbeurd verklaard. Op de
vraag van de president, waarvan dat
geld afkomstig was, vertelde de man
dat het zyn handelsgeld was, waar
hy ruim acht jaar voor had gespaard.
Hy had het in de wagen verstopt
zyn vrouw er niet van verge
wist, omdat zy niet zo goed met geld
kon gaan, vertelde hy, hetgeen
hilariteit in de zaal en by de ln gro
ten getale opgekomen familie en
kennissen
bestaanden van de slachtoffers en
aan de gewonden by het spoorweg
ongeval by Westervoort.
De minister heeft aan dit verzoek
gevolg gegeven en de betrokkenen
van het medeleven van de Koningin
op de hoogte gesteld.
Gewonden
Van de 22 reizigers, die maandag
na de treinramp in een ziekenhuis
moesten worden opgenomen, zyn er
tot en met gisteren negen ontslagen.
Het komend weekeinde gaan waar-
schijniyk nog zes patiënten naar
huis. Onder de overige zeven gewon
den, die nog wat langer in het zie
kenhuis moeten bhjven, bevindt zich
ook de machinist van de Duitse trein,
Erich Röhr.
Volgens de medische dienst van
de Spoorwegen zal, afgezien van één
man, by wie twee vinger topjes moes
ten worden geamputeerd, geen van
de patiënten bhjvend letsel van zyn
verwondingen overhouden.
Brand
Gistermiddag is by het slopen van
het verongelukte Nederlandse diesel-
treinstel brand uitgebroken. De
vlammen laaiden hoog op, zelfs ln
die mate, dat een D-trein een half
uur moest wachten voor hy zyn weg
kon vervolgen. De y lings gealar
meerde brandweer van Arnhem blus
te de brand.
MARKTBERICHTEN
september. Centrale
ng. Amerikaanse An-
per stuk: William Sim, 15—21
Rose Sim 14 19, Witte Sim 13 17.
Fanfare 14 17, Gemengd 17—20,
Orchid. Beauty 25 36, Arthur 12—16,
Tangerine 18—22, Shocking 18—21.
Star 30 48, Geh. Dulsberg 20 37.
Carla 50-75, Baccara 35-61. Pink
Sensation 18 30, Carol 10 14, Gar
net 9 13, Snljgroen 70—140, Cycla-
menbloemen 80 140. Anthurlum 90
kleln 160, Pompondahlla 29, grootbl.-
dahlla 28, Statlce 34, Zinnia 35 32,
Clematis Durande 400 270, Asters 53
36, Hypericum 135, Viburnum Lan-
tana 110, Fire King 240 360, Rococo
20 53, crème 55,
Hertshoorn 230 250, Bromella 3Ö0—
340, Varentjes 24, Hedera 22.
3.30-3.50. Al 2.80-
2.30 4.90, BI 2.60-3.80, B2
B-grof 2.80 2.30, bospeen (per
11.00—12.0
sessenbonen
40.00-97.00, prei
(per 100 st.)
bloemkool 26.0
TER AAR. 4 september. Snybonen
natuur 52 88, Idem B 38 45, kas-
snljbonen 1.23 1.48, Idem stek 43.
stamprlnsessenbonen 62 1.05, Idem B
38 55, stokprlnsessenbonen 76 95,
witte pronkbonen 44 74, Idem B 20-
kool 10, spinazie 38 41,
spitskool 16. spruiten 33 35, kroten
13 15, rabarber 13 15 alles per kg.,
sla 1 20—28, Idem 2 14 19, Idem C
4 10, bloemkool A 95-1.12, Idem B
het om reumathiek ging. De I bracht. Uitspraak over 14 dagen.
C 26 40, idem stek 12,
bosje, aardbeien 44 per doosje,
houd 2V2
per stuk.
50 per bakje
