LEIDSCH
DAGBLAD
Regering wijkt niet in
haar strijd tegen R.E.M.
Saigon: volgt generaal
Khan zichzelf op?
Geen rechtsvacuüm9
op continentaal plat
r
RAMP
TREFT
HAITI
E.M.S. IN BEROER
OVER PIERPRIJS
Geen oplossing voor
zuidelijke staten
Cabot Lodge had
succes in Bonn
In India al 2700
arrestaties
NOODTOESTAND
ZUID-RHODESIE
'""^Opgericht 1 maart 1860
WOENSDAG 26 AUGUSTUS 1964
No. 31348
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 10.05 per kwartaal, f. 3.35 per maand, f. 0.78 per week
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 2130f
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 67055
Memorie van antwoord verschenen over
een drastisch gewijzigd wetsvoorstel
(Van onze Haagse correspondent)
De regering wil haar plannen tegen de R.E.M. doorzetten. Om
dit doeltreffender te kunnen doen, heeft zij het wetsontwerp, dat
iet optreden tegen de R.E.M, mogelijk moet maken, drastisch ge
wijzigd. Zodra dit wetsontwerp tot wet zal zijn verheven wil de
regering de telefoon- en telegraafwet op het R.E.M.-eiland van
oepassing verklaren.
In de memorie van antwoord over het wetsontwerp, die aan de Tweede
lamer is gezonden, herhalen de ministers Scholten (Justitie) en Marij-
en( Buitenlandse Zaken ad interim)„het voornemen van de regering
.tegen ongeautoriseerde televisieuitzendingen van een zendstation op het
Jederlandse deel van het continentale plat strafrechtelijk te doen optre
de daartoe nodige aanvulling van onze nationale wet-
leving zal zijn voorzien"
worden gedacht aan 'n volstrekt on
gebreidelde zuiver commerciële ex
ploitatie van een Nederlandse om-
roepzender. Commerciële televisie in
deze vorm (het zogenaamde Ameri
kaanse systeem) is immers én door
het toenmalige kabinet én door de
De beide bewindslieden menen, dat
e kritiek, die op hun oorspronkelijke
wetsontwerp is geleverd, voor een
eel is toe te schrijven aan misver-
de rechtsgrond en de
raagwijdte van de voorgestelde re
eling. Om dergelijke misverstanden
Dveel mogelijk op te
orspronkelijke wetsontwerp bijna
eheel herschreven.
In zijn nieuwe versie heeft het
retsontwerp zeer duidelijk het ka-
'akter van een kaderwet. Het gaat
'erom, dat activiteiten die plaats heb
ben op kunstmatige eilanden binnen
de grens van het aan Nederland toe
komende deel van het continentaal
vist in de Noordzee onder de Neder-
indse wetsvoorschriften worden ge-
echtsvacuum" ontstaat. Mei andere
oorden, dat daar geen enkele rechts
a toepassing zou zijn. Zij
frördt hierin unaniem bijgevallen
commissie van advies inzake
Volkenrechtelijke vraagstukken, de
jommissie-Francois. Ook de com
missie meent, in haar heldere advies,
lat maatregelen moeten worden ge
in te verhinderen, dat door
ïgebreidelde activiteiten op derge-
Ijke kunstmatige eilanden de rechts
belangen van anderen worden ge-
Volkomen gezagsloosheid op
.•gelijke installaties zou daartoe
favermijdelijk aanleiding geven.
Vereist
Het opheffen van een rechts- en
ïzagsvacuum is volgens de bewinds
eden voor alle kunstmatige eilanden
het aan Nederland toekomende
eel van het continentale plat ver
st, afgezien van het doel waarvoor
eze eilanden zijn opgericht.
Het R.E.M.-eiland heeft dan nog
lige bijzondere aspecten, omdat het
3or Nederlandse particulieren is op-
ezet met het uitsluitende doel om de
i Nederland geldende rechtsorde te
Mrkruisen.
De memorie van antwoord wijst
afwjjök in ander opzicht op de onhoud-
nrheid van de R.E.M. in de ogen
de regering. „Hoe men zich ook
toekomstige regeling van de ver-
idingen op het terrein van de om-
p in ons land voorstelt, in geen
'al zal daarbij althans aan de
regering en parlement
ihuli
d. Cl
Tweede Kamer het enige punt,
waarover deze eenstemmig oordeelde
uitdrukkelijk afgewezen bij de be
handeling van de nota inzake recla
metelevisie".
De memorie van antwoord gaat
voorts uitvoerig in op de wenselijk
heid van optreden tegen Radio-Ve-
ronica. De bewindslieden wijzen op
het volkenrechtelijke verschil tussen
een schip en een kunstmatige eiland.
Zij herhalen het oude regerings
standpunt, dat eerst moet worden ge
wacht op de resultaten van het
Straatsburgse overleg over een ver
drag, dat optreden tegen dergelijke
zenders een volkenrechtelijke basis
moet geven. Intussen wordt op last
van de regering onderzocht, welke
vlag Veronica voert.
Lijvig iverk
Ruim een maand na het verschij
nen van het voorlopige verslag heeft
de regreing de vele vragen van de
Tweede Kamer over haar tegen de
R.E.M. gerichte wetsontwerp beant
woord. De memorie van antwoord
telt niet minder dan 21 pagina's. Tal
van volkenrechtelijke vraagstukken
worden uitvoerig behandeld. Primair
staat de vraag, welke rechten de re
gering kan laten gelden op kunstma
tige eilanden in het algemeen en het
R.E.M.-eiland in het bijzonder.
Zowel de ministers Scholten en Ma-
rijnen als de commissieFrancois
zijn het erover eens, dat op kunst
matige eilanden geen rechtsva
cuüm mag bestaan. De vraag, die
zich vervolgens voordeed is, welke
rechtsorde op dergelijke eilanden
moet gelden. Regering en com:
sie beantwoorden ook deze vraag:
eensluidend, namelijk de rechts
orde van de kuststaat, die het
dichtst in de nabijheid van de betref
fende installatie ligt.
De regering meent, dat het weinig
waarschijnlijk is, dat een vreemde
mogendheid diplomatieke bescher
ming zal verlenen, als de regering te
en het R.E.M.-eiland zou optreden,
Dit geldt vooral, omdat het gaat
om een „onderneming", die enerzijds
inbreuk maakt op de Nederlandse
rechtsorde en anderzijds geen enkele
steun kan vinden in enig volken
rechtelijk erkend of beschermd recht,
ja zelfs zo al niet met de letter dan
toch met de geest van een internatlo
nale regeling (art. 7 van het radio
reglement) in strijd is.
Oprichting
Of de oprichting van een kunstma
tig eiland als zodanig al dan niet ge
oorloofd is, laat de regering in hei
midden. Zij wekt de indruk, dat te
gen de oprichting als zodanig mag
worden opgetreden als het eiland als
basis van tegen Nederland gerichte
militaire activiteiten zal dienen en
als de oprichting in strijd is met de
volkenrechtelijke regels inzake de
vrijheid van de volle zee.
Een deel van de commissie-Fran-
cois meent, dat ook op grond van
andere onrechtmatige plannen reeds
bij de bouw tegen eilanden worden
opgetreden. De regering neemt liever
het zekere voor het onzekere, doet
verder over deze kwestie geen uit
spraak en volstaat met het voor
nemen, over reeds aanwezige eilan
den de Nederlandse rechtsmacht toe
passelijk te verklaren.
De regering wil zich niet beperkt
De regering wil zich niet beperken
tot het strafbaar stellen van alleen
maar het verlenen van medewerking
hier te lande aan de gewraakte acti
viteiten van de R.E.M. Het rechts
vacuüm in volle zee wordt er niet
door opgeheven. Bovendien worden
medeplichtigen dan wel maar de ei
genlijke daders niet strafbaar gesteld.
Wordt bovendien de exploitatie van
de zender niet aanstonds na het van
kracht worden van zo'n verbod ge
staakt, of ondanks het bestaan van
het verbod aangevangen, dan is dat
uiteraard niet bevorderlijk voor het
prestige van de overheid.
In Parijs kwam prins Soe-
phanoevong aan, de leider van
de linkse Lationanen, die in de
Franse hoofdstad een reeks be
sprekingen zal hebben met de
leiders van de andere groepe
ringen.
VERWARMING
DEMONSTREERT
pa 't
po te
ItfEERBERICHT
Kans op onweer
I Het KNMI verwacht van heden-
lot morgenavondwarm tot zeer
farm en aanvankelijk zonnig. Later
Plaatselijk onweer met enige afkoe-
Rg. Overwegend matige wind tussen
fuidoost en zuid-west.
(Opgemaakt om 11.15 uur).
27 AUGUSTUS
Zon op: 05.43 uur; onder: 19.39 uur.
1 op: 21.40 uur; onder: 10.27 uur.
water in Katwijk: 5.45 uur en
uur; laagwater: 1.40 uur en
f3.54 uur.
STRANDVERW ACHTING
Oök morgen zonnig en zomers met
71 de late middag of avond een toe-
emende onweerskans. Matige zui'd-
osten wind. In de middag 25 tot 27
rraden, zeewater 18 graden.
Vooruitzichten. Achter zwak koude-
>nt vrijdag wat frisser, maar nog
il zomers.
bestaat alt 12 pagina's
De commissie-Francois heeft ge
adviseerd, de tekst van het wetsont
werp aldus te wijzigen, dat geen mis
verstand over de bedoelingen van de
regering kan worden gewekt. Gevolg
gevend aan dit advies én aan een
aantal suggesties uit de Tweede Ka
mer heeft de regering het wetsont
werp aanzienlijk gewijzigd.
Slot pag. 2
De cycloon „Cleo", die over de kust
van het zuidelijke schiereiland van
Haïti heeft geraasd, heeft aan ruim
honderd personen het leven ge-
Duizenden mensen zijn dakloos. Alle
verbindingen zijn verbroken. De
stad Aux Cayes zou voor de helft
zijn verwoest. Openbare gebouwen,
ziekenhuizen, scholen en kerken
zouden voor het grootste deel zwaar
zijn beschadigd.
Zware regenval na de doortocht van
de cycloon maakte een schatting
van de schade vanuit de lucht gis
teren onmogelijk.
De raad van bestuur van de Ex
ploitatie Maatschappij Scheveningen
N.V. (E.M.S.) heeft besloten bfj het
Gerechtshof in beroep tegaan van de
beschikking, die de Haagse recht
bank maandag heeft genomen in de
pierprijsaffaire. Het Hof beslist vol
gens de wet economische delicten zo
spoedig mogelijk.
De rechtbank wees maandag het
beroep af, dat was ingesteld tegen de
voorlopige maatregelen van de offi
cier van Justitie. Door het ingrijpen
van de officier van Justitie werd de
toegangsprijs van de Scheveningse
pier verlaagd van f 1,tot f0.55 per
persoon. De voorlopige maatregelen
werden bevolen op grond van het
proces-verbaal, dat werd opgemaakt
toen de E.M.S. geen gevolg gaf aan
de individuele prfjsbeschikking van
de minister van Economische Zaken,
waarbij een pierprijs van ten hoogste
f 0.55 werd vastgesteld.
Tegen de ministeriële prijsmaat
regel gaat de E.M.S. in beroep bij het
college voor het bedrijfsleven. De
E.M.S. heeft daartoe de tijd tot 11
september.
Schout bij nacht L. E. H. Ree-
ser (rechts vooraan) heeft giste
ren aan boord van het vlieg
kampschip „Karei Doorman" in
Den Helder het bevel over Smal
deel V overgedragen aan com
mandeur jhr. W. C. M. de Jon
ge van Ellemeet, voorheen
plaatsvervangend Chef Marine
staf (op de foto links achter de
nieuwe commandant)
AMERIKA STEUNT AFGETREDEN PRESIDENT
Na vijf dagen van politieke en religieuze onrust is de situatie
in Saigon onduidelijker dan ooit. Hoewel generaal Ngoejen Khan
gisteren is afgetreden als president van Zuid-Vietnam, heeft
Amerika inmiddels laten weten de generaal volledig te blijven
steunen. Vandaag zou de militaire junta een nieuw staatshoofd
kiezen. Waarnemers in Saigon achtten het echter niet mogelijk,
dat de junta de oppositie zal trotseren door Khan te herkiezen.
Studenten en boeddhistische
oppositie bereikten gisteren, dat
Khan aftrad. Twintigduizend beto
gers trokken naar de ambtswoning
van generaal Khan, nadat deze ai
had beloofd de voorlopige grondwet,
die pas negen dagen oud
capituleerde. Zij beloofde
we president te kiezen en daarna
zichzelf te ontbinden. De 58 leden
zouden dan naar hun militaire pos
ten terugkeren. Khan wilde de be
togingen niet met geweld onderdruk
ken: de soldaten en de politie die
zjjn ambtswoning bewaakten, waren
ongewapend.
Het kan echter zijn, dat de mede
standers van Khan weer moed heb
ben gevat door de houding van Ame- I1UUUC11 n
rika. Uit officiële kring te Washing- 1 namelijk bang zijn
ton. werd gisteravond
de VS Khan blijven beschouwen als
de werkelijke machthebber, ook al is
hij als president afgetreden. Een
woordvoerder van het State Depart
ment zei. dat Amerika ervan in ken
nis is gesteld dat de Zuidvietnamese
regering bezig is een oplossing voor
de politieke moeilijkheden te zoeken
„die haar in staat zal stellen de
strijd tegen de communistische
agressie tot een goed einde te lei
den".
Bang
Zo'n oplossing zou kunnen zijn,
dat Khan inderdaad van de titel
president afstand doet, maar achter
de schermen het heft in handen
blijft houden. De militaire junta zou
i te grote
Op de Democratische conventie In
Atlantic City zjjn de partijen het
niet eens geworden over de verte
genwoordiging van Alabama en Mis
sissippi. De commissie voor de ge
uit Mississippi te te laten, aangevuld
met twee leden van de „Democra
tische Vrijheidspartij". Voorwaarde
was echter, dat de delegatie de kan
didatenlijst voor de komende verkie
zingen, met president Johnson bo
venaan, zou steunen. Maar de blanke
delegatie noch die van de Democra
tische Vrijheidspartij konden zich
met dit compromis verenigen.
Enige uren na de bekendmaking
in het compromis deelde de gou
verneur van Mississippi, Paul John-
mee, dat zijn afvaardiging niet
aan de conventie zal deelne-
en president Johnson bij de
verkiezingen in november niet zal
steunen. Ook de Democratische Vrij
heidspartij, die in de gezamenlijke
delegatie vertegenwoordigd zou zijn
door de voorzitter, een neger, en door
een (blanke) dominee, deelde mede
het compromis niet te kunnen aan
vaarden. Wel zouden haar twee ver
tegenwoordigers stemrecht hebben
gekregen, maar de overige gedele
geerden zouden op de conventie „als
eregasten" worden verwelkomd.
Om een conflict als het bovenge
noemde in de toekomst te voorko
men, zullen maatregelen genomen
worden om te verzekeren, dat de
verkiezing van de afgevaardigden
van de staten zonder discriminatie
zal plaatsvinden. Daartoe zal een
speciale commissie worden gevormd.
Het trok de aandacht, dat de af
gevaardigden van Alabama, die de
eed van trouw aan de party niet
hebben willen afleggen, gisteravond
in de zaal zaten, in tegenstelling tot
die uit Mississippi, van wie er enige
de zaal binnengingen. De andere de
legatie uit Mississippi, de voorname
lijk door negers gevormde afvaardi
ging van de „Democratische Vrij
heidspartij" kwam voor gesloten
deuren. De politie zou de delegatie
hebben medegedeeld, dat er geen
plaats meer was. Deze groep zou naar
verwachting vandaag beslissen of zy
zal trachten vanavond weer tot de
conventie toegelaten te worden.
De moeilijkheden met de zuide
lijke delegaties konden niet verhin
deren, dat de conventie haar werk
zaamheden voortzette. Het partijpro
gramma werd bij acclamatie goedge
keurd, in tegenstelling tot het bittere
gevecht, dat vorige maand op dit
punt werd gevoerd tijdens de partij-
conventie in San Francisco.
macht van de boeddhisten, in
dien Khan het politieke toneel daad
werkelijk zou verlaten. Als andere
kandidaten voor het presidentschap
worden genoemd de huidige minis
ter van Defensie en opperbevelheb
ber generaal Tran Thiem Khiem en
generaal Doeong Van Minh („grote
Minh"), die indertijd door Khan
terzijde werd geschoven.
De voornaamste boeddhistische be
zwaren tegen het bewind van Khan
waren zijn dictatoriale macht, zijn
bescherming van elementen van het
gehate regime van Djem en de ver
volging van boeddhisten in sommige
(Van onze correspondent in Bonn).
Henry Cabot Lodge, speciale afge
zant van president Johnson, heeft
gisteren de bondsrepubliek na bespre
kingen met hoge ambtenaren in
Bonn en met bondskanselier Erhard
in diens vakantiehuis in zuid-Beieren
weer verlaten.
Op een persconferentie voor zijn
vertrek verklaarde Lodge zeer tevre
den te zijn over het gesprek met Er-
hard. Hoewel de reizende Amerikaan
se ambassadeur verklaarde niet om
militaire hulp te hebben gevraagd,
maar om economische, technische,
medische en persoonlijke hulp, werd
er van Duitse zijde toch nog even
de nadruk opgelegd, dat van militai
re assistentie in Zuid-Vietnam geen
sprake zou kunnen zfjn.
In New Delhi, Bombay, Calcutta,
Madras en andere steden in geheel
India zijn gisteren 1.200 communis
ten gearresteerd, op de tweede dag
van de landelijke door de commu
nisten georganiseerde campagne
tegen de stijgende voedselprijzen. Tot
dusver zijn in totaal meer dan 2.700
mensen gearresteerd. De communis
tische actie duurt vijf dagen.
De Zuidrhodesische radio heeft
vanmorgen meegedeeld, dat in
het land de noodtoestand is af
gekondigd. De twee Zuidrhode
sische nationalistische organisa
ties zijn verboden en de Afri
kaanse wijk van de hoofdstad
Salisbury, Highfield, is tot nood-
gebied verklaard.
Politie en militairen hebben de wijk
omsingeld. Alle Afrikanen in High-
field zullen aan een onderzoek wor
den onderworpen teneinde, aldus
deelde minister Lardner-Burke tij
dens de radio-uitzending mee, alle
misdadigers en bendeleden te kun
nen arresteren.
Lardner-Burke zei, dat de politie
is belast met het opsporen van buiten
de wet levende elementen. De nood
toestand was afgekondigd ter be
scherming van de gemeenschap. De
huidige toestand brengt de openbare
veiligheid in gevaar en verstoort het
functioneren van de openbare dien
sten, zo zei hij. De nationalistische
organisaties waren volgens de minis
ter verboden omdat zij de voornaam
ste aanstichters zijn van intimidatie
en geweld in Highfield en in het ge
hele land. Zy zijn schadelijk voor de
veiligheid van Zuid-Rhodesië, zo
voegde hij er aan toe.
De twee organisaties zijn de Volks
raad van Josjua Nkomo en de Zim
babwe Afrikaans-Nationalistische
Unie (Zanu), die wordt geleid door
dominee Sithole, een vroegere mede
werker van Nkomo. Eerstgenoemde
geniet beperkte bewegingsvrijheid in
een afgelegen gebied, de laatste be
vindt zich in voorlopige hechtenis.
Highfield, dat een tiental kilome
ters bulten Salisbury ligt, is de laat
ste maanden voortdurend het toneel
geweest van geweldplegingen. Auto's
kogeld, huizen werden in brand ge
en autobussen werden met stenen be
stoken, zelfgemaakte bommen wer
den in huizen geworpen, terwijl bur
gers met stenen en messen werden
aangevallen. Verscheidene personen
werden gedood bij gevechten tussen
de nationalistische groeperingen.
Voor goed auto-onderhoud
Uit het Leidsch Dagblad van
26 Aug. 1864:
Het baggeren in de grach-
ten en singels der gemeente
f Leiden is gepacht door Pie-
ter van Beek, grutter wonen- j
J de alhier, voor den tijd van
110 jaren tegen f8.10 's jaars.
j Bij den Gemeenteraad is 1
f ingekomen een adres van D.
Schretlen, waarbij een
jaarl. subsidie uit den t
meentekas wordt gevraagd 1
voor verfraaijingen in den L.
Schouwburg.
