LEIDSCH
DAGBLAD
Amerikaanse luchtaanval
op Noordvietnamese bases
„Duizenden" opstandelingen
vallen Stanleystad binnen
Militaire actie en Tegenspraak
vergadering van de
Veiligheidsraad VN
Chauffeur
in mijn
leeft nog
ALLE EUROPEANEN GEVLUCHT
Continentaal plat van
Noordzee verdeeld
Bestuur KLM-vliegers
plotseling afgetreden
Jpgertdht 1 maart 1860
WOENSDAG 5 AUGUSTUS 1964
No. 31330
Directeur: E. a. E. van Dishoeck
[oofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 10.05 per kwartaal, f.3.35 per maand, f. 0.78 per week
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Vlag wit?
INDAAG, 5 augustus 1964,
volk zich verheugde over
Ie geboorte van een tweede dochter
n het Koninklijk Gezin.
Haar Ouders gaven haar de voor
iie tijd en onder die omstandig-
leden, symbolische naam IRENE,
tfj die de vrede brengt
Deze symboliek is, helaas, een
|llusie gebleken.
De hooggestemde verwachting,
Urelke aan deze naamgeving ten
pondslag lag, werd wreed verstoord
Joor de historische ontwikkeling, die
n een overrompelend tempo leidde
naar en wij mogen wel zeggen
ontaardde in een tweede wereldoor
log.
SINDSDIEN is een kwarteeuw
verlopen. Elk jaar, dat op Irene's
geboortejaar volgde, hebben hon
derdduizenden landgenoten de be
hoefte gevoeld om hun aanhanke-
jlpheid jegens ons Vorstenhuis te
betonen door op haar verjaardag,
Eoals voor alle leden van het
Koninklijk Gezin, de nationale drie
kleur uit te steken.
Dit jaar is dat en wederom
helaas voor het eerst sedert 25
jaar anders.
Maar er is in dit afgelopen jaar
dan ook het een en ander gebeurd,
dat een grondige verandering heeft
veroorzaakt in de verhouding tussen
deze koningsdochter en ons volk.
Ten eerste haar overgang tot het
katholieke geloof en ten tweede --
en daarmede ten nauwste samen
hangend haar huwelijk met een
buitenlandse prins, die aanspraken
maakt op een positie, welke zich
bijzonder moeilijk laat verenigen
met Nederlandse opvattingen om
trent democratie.
VOOROPSTELLENDE dat beide
beslissingen van Prinses Irene
geheel en al liggen in het particu
liere domein van haar eigen per
soonlijkheid en op welke beslissin
gen niemand dan ook volgens demo-
cratisch-liberale begrippen het recht
heeft kritiek uit te oefenen, moet
niettemin worden geconstateerd dat
de Nederlandse regering door haar
besluit om vandaag van alle open
bare gebouwen de vlag te doen uit
steken, verwarring heeft gesticht.
Immers, Prinses Irene is door haar
huwelijk met Prins Hugo in staats
rechtelijke zin niet langer een Prin
ses van Oranje. Zij heeft door haar
huwelijk vrijwillig en welbewust af
stand gedaan van haar aanspraken
op de troon. Maar zij blijft mogen
wij zeggen: ondanks alles? een
kind uit het Huis van Oranje. Deze
overweging, geworteld in onze na
tionale verbondenheid met ons Vor
stenhuis, heeft, naar onze mening,
in belangrijke mate bijgedragen tot
het hierboven genoemde regerings
besluit.
En misschien maar dat is niet
meer dan een persoonlijke veron
derstelling, die wij overigens vol
komen terecht zouden achten
heeft daarbij ook een rol gespeeld,
dat een dergelijke geste een eerbe
toon zou kunnen betekenen aan de
waarlijk koninklijke houding, welke
ons Koninklijk Paar in die voor hen
uitzonderlijk moeilijke tijd heeft
ingenomen.
Nogmaals: staatsrechtelijk niet of
nauwelijks verantwoord. Maar als
vriendelijkheid psychologisch be
grijpelijk en aanvaardbaar, zij het
dit laatste ook uitsluitend bij wijze
van compromis en als overgangs
maatregel.
Enkele gemeenten in ons land
hebben gemeend het voorbeeld
van de regering om vandaag de vlag
uit te steken, niet te moeten navol
gen. Leiden en de omliggende ge
meenten doen dat wel. Wij achten
dat onder de gegeven omstandighe
den Juist; per slot van rekening is 25
Jaar ook neg een soort kroonjaar.
Maar dan niet gezien als nationale
manifestatie.
Prinses Irene blijve ons dierbaar
als dochter van ons Koninklijk
Paar. Onze hartelijke gelukwensen
gaan op deze dag uit naar haar en
haar echtgenoot, maar wij dienen
ons daarbij bewust te zijn van het
feit, dat zy niet langer deel uitmaakt
van ons Koninklijk Huis.
Op grond van dat bewustzijn
spreken wij dan ook de hoop uit, dat
de Nederlandse regering haar stand
punt in volgende jaren zal herzien.
Er is nu genoeg gezegd en geschre
ven omtrent de „kwestie Irene".
Laten wij het nu maar over aan de
tyd, die alle wonden heet te helen
(Van onze correspondent in Washington)
Communistisch Noord-Vietnam heeft zich schuldig gemaakt
aan een nieuwe aanval op schepen van de Amerikaanse Zevende
Vloot in de Golf van Tonkin: de Amerikaanse torpedobootjagers
„Maddox" en „Turner Joy" zijn in de nacht van maandag op
dinsdag tijdens een normale patrouilletocht in de internationale
wateren op ongeveer 105 kilometer van de kust door een aantal
Noordvietnamese patrouilleboten aangevallen. De Amerikaanse
schepen liepen geen schade op en onder de bemanningen vielen
geen gewonden. Twee van de aanvallende schepen zijn door
kanonvuur van de Amerikaanse jagers en vliegtuigen tot zinken
gebracht. Amerika heeft geantwoord met het uitvoeren van 64
luchtaanvallen op Noordvietnamese bases van motortorpedoboten,
waarbij twee toestellen verloren gingen door afweergeschut. Een
vierde van de boten in de aangevallen bases is vernietigd. De
aanvallen duurden 4 a 5 uur.
ncta liet weten, dat een nieuwe aan
val op Amerikaanse strijdkrachten
„ernstige gevolgen" zou hebben). In
een toespraak voor de t.v. deelde de
president gisteravond mee, dat
Washington deze kwestie van de
Noordvietnamese aanvallen op Ame
rikaanse schepen aan de Veiligheids
raad zal voorleggen. De Raad zou
reeds hedenmiddag om half vier Ned.
tijd in New York bijeenkomen. In
tussen zit Amerika ook militair niet
stil: na beraad met de leden van
zijn kabinet en de Congresleiders
heeft de president besloten tot een
Grote versterking
naar Z.O. Azië
De Amerikaanse president John
son heeft snel gereageerd op dit
tweede incident (zoals bekend sloeg
de „Maddox" zondag in de Golf van
Tonkin een aanval van drie Noord
vietnamese torpedoboten af, waarna
Washington Noord-Vietnam in een
De Amerikaanse Nationale
Veiligheidsraad (wel te onder
scheiden van de Veiligheidsraad
der Ver. Naties in New York)
kwam in Washington bijeen
n.a.v. een nieuwe aanval op een
Amerikaanse torpedobootjager.
Op de foto van links naar rechts
George Ball, de onderminister
van Buitenlandse Zaken, Dean
Rusk, minister van Buitenlandse
Zaken, president Lyndon John
son en Robert McNamara, mi
nister van Defensie.
Amerikaanse actie tegen de aanval
Iers en bepaalde militaire installaties
van waaruit de aanvallen zijn ge
voerd. Vanochtend zijn eskaders
President Johnson zei in zijn t.v.-
toespraak, dat het Amerikaanse ver
weer voor het ogenblik een beperkt
karakter zal hebben en dat de Ver
enigde Staten niet uit zijn op een
grotere oorlog. Aan de Amerikaanse
minister van Buitenlandse Zaken,
Rusk, is gevraagd de Amerikaan
se positie uiteen te zetten „aan onze
vrienden, onze tegenstanders en aan
iedereen".
Radio-Hanoi (Noord-Vietnam)
heeft ontkend, dat Noordvietna
mese oorlogsschepen gisteren op
nieuw de Amerikaanse torpedo
bootjagers „Maddox" en .Turner
Joy" hebben aangevallen. Het
nieuws wordt zonder meer als
„een verzinsel van de Verenigde
Staten" gediskwalificeerd. „Het
maakt deel van het nieuwe plan
tot provocaties van de Ameri
kaanse imperialisten en heeft
ten doel hun eigen onwettige
duidelijke schendingen van de
veiligheid van Noord-Vietnam te
verdoezelen en de situatie in
Zuidoost-Azië te verergeren".
Wat deze tegenspraak waard is
heeft Noord-Vietnam in de af
gelopen maanden bewezen door
de voortdurende infiltratie in
Laos en Zuid-Vietnam, waar het
zich eveneens voortdurend pro
vocerend heeft gedragen. Over
het eerste incident (van zondag)
beweerde Radio-Hanoi, dat de
„Maddox" zich in de territoriale
wateren van Noord-Vietnam be
vond. „Onze boten kwamen in
actie om onze territoriale wate
ren en ons volk te beschermen
en het vijandelijke schip te ver-
President Johnson zal voorts het
Amerikaanse Congres verzoeken een
resolutie goed te keuren, waarin dui
delijk gezegd wordt, dat de regering
der Verenigde Staten eensgezind is
en alle maatregelen zal nemen die
nodig zijn om de vrijheid en de
vrede in Zuidoost-Azië te verdedi
gen. Van de Congresleiders heeft de
president reeds de verzekering ge
kregen, dat een dergelijke resolutie
snel en met een overweldigende
meerderheid zal worden goedgekeurd.
De Republikeinse kandidaat voor het
presidentschap, Barry Goldwater,
heeft de president laten weten, dat
hij bij voorbaat de maatregelen die
Johnson zal nemen, goedkeurt.
Op een persconferentie zei de
Amerikaanse minister van Defensie,
Mc.Namara, dat het Amerikaanse
verweer tegen de aanvallen van
Noordvietnamese torpedoboten op
zondag en dinsdag geleid heeft tot
de vernietiging van minstens drie en
wellicht nog een vierde Noordviet-
namees oorlogsschip. De Ameri
kaanse vergelding, die nog voort
gang vindt, richt zich tegen de ba
ses van de Noordvietnamese aanval
lers, die zich niet in de buurt van
de hoofdstad Hanoi bevinden.
Slot pag. 2
De reddingsploegen in Cham-
pagnole hebben vanmorgen met
heel gevoelige luisterapparaten
formeel vastgesteld, dat de
chauffeur Marius Thienard, een
van de vijf vermiste mijnwer
kers, nog leeft en in de cabine
van zijn vrachtwagen zit opge
sloten. Vanmorgen werd een
communiqué uitgegeven, waar
in werd gezegd dat „men met
alle middelen bezig is om met
hem in contact te komen".
De opstandelingen in Kongo hebben hun grootste overwinning
tot dusver geboekt: in Leopoldstad nam men vanochtend ten
minste aan, dat Stanleystad dat politiek, economisch en stra
tegisch van enorme betekenis is in handen van de rebellen is
gevallen. Men schijnt er wel in geslaagd te zijn alle Europese
inwoners, zevenhonderd- in getal, tijdig met vliegtuigen te eva
cueren.
WEERBERICHT
Hogere temperaturen
Het KNMI verwacht van heden-
tot morgenavond:
Opklaringen en droog weer. Over
wegend zwakke veranderlijke wind,
maar aan de kust later zwakke tot
matige wind tussen zuid en west.
Hogere temperaturen overdag.
(Opgemaakt om 11.15 uur).
6 AUGUSTUS
Zon op: 5.09 uur; onder: 20.22 u.
Maan op: 2.56 uur; onder: 19.59 u.
Hoogwater te Katwijk te 1.31 en
14.07 uur.
Laagwater te 9.42 en 22.12 uur.
STRANDVERWACHTING
Hardnekkige wolkenvelden van
de Noordzee lossen morgen lang
zaam op door een zwakke meer
zuidelijke wind. Overdag 19 tot 20
graden, zeewater 18 graden.
Vooruitzichten: Storingsfront bo
ven Engeland neemt in betekenis
af. Hogedrukgebied nadert boven
het midden van de oceaan, waardoor
voorlopig rustig strandweer.
Dit nommex bestaat oiv 12 pagina's
(Van onze Groningse correspondent)
Na vijf maanden van onderhandelen is er een voorlopige over
eenstemming bereikt over de verdeling van het continentale plat
van de Noordzee tussen Nederland en Duitsland in verband met
de vermoede olie en aardgas-rijkdommen.
Bij het trekken van een scheidingslijn is men uitgegaan van de
compromislijn in het gemeenschappelijke grensgebied van Neder
land en Duitsland, de Eems en Dollar. Deze compromislijn is in
noordelijke richting doorgetrokken tot aan de 54ste breedtegraad.
De ontwerpovereenkomst behoeft
nog de goedkeuring van de Neder
landse- en Duitse regering, en ten
slotte zullen de parlementen zich
hierover nog moeten uitspreken. Dat
de compromislijn als uitgangspunt
is gekozen, betekent een overwinning
voor de Nederlandse delegatie.
In het eerste stadium van de on
derhandelingen werd gezegd dat de
Duitsers een stuk zeebodem boven
de Waddeneilanden opeisten, dat
hun krachtens het verdrag van Ge-
nève zou toekomen. De compromis
lijn in het Eems-Dollar gebied werd
eerder vastgesteld en houdt het mid
den tussen de door Nederland en de
door Duitsland geclaimde landsgren
zen in dit gebied. De grens, die
Duitsland claimt valt samen met de
laagwaterlyn die vlak langs de kust
loopt bij Delfzijl.
Volgens vluchtelingen hadden gis
teren „enkele duizenden opstande
lingen" de stad omsingeld, terwiil
het garnizoen slechts zeshonderd
telde. Het laatste bericht dat
uit Stanleystad werd ontvangen,
kwam van de verkeerstoren op het
vliegveld. Daarin werd gezegd, dat
het schieten steeds dichterbij klonk
en dat het personeel van de toren
zich gereedmaakte om het vliegveld
te sluiten.
Het offensief tegen Stanleystad
werd maandagavond ingezet. Het
eerst werd een basis van het Kongo
lese leger op een tiental kilometers
van de stad bezet, naar het schijnt
met steun van een deel van de
plaatselijke bevolking. Gisteren ver
schenen de eerste opstandelingen in
de stad zelf. Generaal Moboetoe ver
klaarde gisteravond, dat zijn mili
tairen hun basis in paniek verlieten.
Volgens de Amerikaanse consul in
Stanleystad werd echter voor het
consulaat en elders in de stad hevig
gevochten. Moboetoe deelde voorts
nee, dat militaire versterkingen
iaar Stanleystad onderweg zijn.
De
solidair hebben verklaard met de
krijgers van opstandelingenleider
Soemialot. Ook in de stad zelf
waar Tsjombe ruim een week gele
den nog zo'n hartelijk welkom ten
deel viel schijnt een groot deel
van de bevolking de rebellen te
steunen.
Voor de eerste maal sinds Kongo
onafhankelijk werd is daar een stad
van enorm belang geheel door Euro
peanen verlaten. In Stanleystad
met zjjn 80.000 inwoners, de op twee
na (Leopoldstad en Elisabethstad)
grootste stad van Kongo, zijn zelfs
tjjdens de hoogtepunten van de di
verse crises die zich hebben voor
gedaan, nog wel Europeanen geble
ven. Gisteren vertrokken per vlieg
tuig alle Belgen en VN-functiona-
rissen met hun gezinnen naar veili
ger oorden.
Stanleystad, de hoofdplaats van
de oostelijke provincie, neemt in
Kongo een centrale plaats in. Het
vormt een knooppunt van verbin-
dingeh, zowel over land, over water
als door de lucht, bezit een uiterst
modern vliegveld waarop de zwaar
ste straalvliegtuigen kunnen landen
en is tevens een landbouwcentrum.
Vandaar dat de bezorgdheid in Leo
poldstad over de ontwikkeling van
de toestand in dat gebied bijzonder
groot is.
Uit Noord-Katanga komen gun
stiger berichten voor de centrale re
gering. Daar hebben regeringsgezin
de militairen Boudewijnstad om
singeld en wachten zij blijkens een
mededeling van de provinciale mi-
de stad te heroveren.
De eerste van de negen ge
redden uit de ingestorte mijn te
Champagnole, Michel Jacques
(in het midden met donkere
bril) wordt voorzichtig de trap
van het boor plat eau afgeholpen.
Twee jongens
verongelukt
Twee jongens uit Vlaardingen, do
18-jarige P. Molenaar en de 17-
jarige A. Moerman, zijn gister
avond in Gulpen in Limburg ver
ongelukt. De auto, waarin de jon
gens meereden, is door nog onbe
kende oorzaak vermoedelijk was
de snelheid te groot van de weg
geraakt en tegen een boom gereden.
De jongens waren op slag dood. De
bestuurder, een Duitser uit Stolberg
jongens logeerden, werd
is nog steeds be-
bü
Onenigheid over ontslagvoorwaarden
Onder de KLM-vliegers heeft ernstige onenigheid over ont
slagvoorwaarden in de afgelopen nacht onverwacht geleid tot
het en bloc aftreden van het uit zes leden bestaande bestuur van
de Vereniging van KLM-vliegers. Dit geschiedde in het vereni
gingsgebouw in Amstelveen aan het eind van een in minder pret
tige sfeer verlopen vergadering van het bestuur met de ledenraad.
Het bestuur, dat over de verdere
ontslagprocedure van vliegers als
mede over de ontslagvoorwaarden in
principe met de directie van de
KLM volledige overeenstemming had
bereikt, moest volgens de statuten
van de vereniging alvorens het ver
gelijk definitief met de directie af te
sluiten, eerst de goedkeuring daartoe
verkrijgen van de ledenraad. De le
denraad sprak over het voorstel ech
ter zijn afkeuring uit, hetgeen het
bestuur aanleiding gaf op staande
voet af te treden.
In 1962 sloot het toenmalige be
stuur een contract met de directie,
volgens hetwelk de KLM slechts
vliegers mocht ontslaan, wanneer
dezen ongeacht welke andere in
komsten ook een ronde som van 3%
jaar salaris meekregen, plus voor
ieder dienstjaar nog eens 2 maanden
salaris en de pensioenbijdrage. De
nieuwe KLM-directie deelde het be
stuur vorig jaar mee, dat zij de re
geling niet wenste te handhaven en
dat ze deze zou opzeggen. Het be
stuur van de vliegers stelde zich
echter op het standpunt, dat niet
eenzijdig kon worden opgezegd. Zo
wel de directie als het bestuur ging
tenslotte akkoord met een voorstel
de zaak door arbitrage te laten be-
De nieuwe voorwaarden hielden
evenals de oude in, dat bij gedwon
gen ontslag de overbruggingstoelage
overeen zou komen met 3% jaar
salaris, nu echter met aftrek van
eventuele andere inkomsten uit een
nieuwe betrekking. Daarnaast toon
de de KLM zich bereid alle studie
kosten te vergoeden, eventueel nodig
voor overschakeling van een vlieger
naar een geheel ander beroep.
De ledenraad verklaarde zich gis
teren wel akkoord met het voorstel
voor arbitrage, doch wees de nieuwe
ontslagregeling van de hand.
Deze zou dan immers allereerst
worden toegepast op de 45 jonge
vliegers, aan wie de directie kort ge
leden het voorlopig ontslag per 1 no
vember heeft aangezegd. Deze vlie
gers zouden uiteraard met de rege
ling van 1962 meer gebaat zijn, want
in dat geval zouden zij zonder meer
3% jaar salaris krijgen, plus 3
maanden inkomen voor ieder dienst
jaar, ook al zouden zij reeds de vol
gende dag in een andere betrekking
stappen.
Uit het Leidsch Dagblad van
i 5 Aug. 1864:
f Men zal zich eerst een
f goed denkbeeld kunnen ma-
f ken van het drukke bezoek
J verleden Zondag te Scheve-
f ningen als men weet, dat aan
f de buffetten de som van 1400
gulden dien dag is ontvan
gen.
(Advertentie) Warmonder
Hek, bij A. P. Papót Sr. op
1 Zondag 7 Aug. ten 5V2 uur 's
1 namiddags, muziek en comie-
1 ke zang. Opstijging van een
prachtvollen luchtballon. En-
1 trée vrij.
